1. ‘powstać’; 2. ‘zatrzymać się’; 3. stać się ‘wydarzyć się’.
Pochodzenie:
Od XIV w.; ogsłow. (por. np. czes. stát se ‘zostać kimś, stać się, wydarzyć się’, stczes. státi ‘stanąć, potrwać’, ros. stať ‘stać się; zacząć; zatrzymać się; stanąć; kosztować’) < psłow. *stati ‘stanąć, zatrzymać się, podnieść się’ – czasownik utworzony od pie. *stā- ‘stać’.
Źródło
Na jego posługach będąc swój statek utracił. Sejm 40 dni stał.
Marcin Bielski (1495-1575)
Pod jimżeć domem skot i osłowie sąć ony były pod nim stajały.
Kazania gnieźnieńskie, koniec XIV w.
Nie mogli kamiennej jego stateczności postrachami zwątpić.
Piotr Skarga (1536-1612)
poleca
b/d
nieustanny
‘trwający ciągle, bez przerw’
poleca
b/d
poleca
b/d
stado
‘grupa zwierząt jednego gatunku’; od XIV w.; ogsłow. < psłow. *stado ‘gromada zwierząt, stado’ utworzonego od psłow. *stati ‘stanąć, zatrzymać się, podnieść się’; pierwotnie w znaczeniu ‘stojąca gromada zwierząt’
poleca
75%
4 głosy
stan
1. stpol. (od XII w.) ‘powinność utrzymywania panującego i jego dworu w czasie podróży po kraju’; w XV w.: 2. ‘pomieszczenie służące za mieszkanie, tymczasowe schronienie’, 3. ‘spichlerz’ oraz również 4. ‘okręg, obwód’; 5. dialektalnie ‘część dolna koszuli kobiecej’ (skąd wyrażenie być w stanie ‘być w ciąży’); ogsłow. < psłow. *stanъ ‘stanie, położenie; miejsce postoju, przebywania; to, co stoi, nieruchoma część czegoś’ utworzonego od psłow. *stati
poleca
58%
7 głosów
statek
1. ‘jednostka pływająca, okręt’ (od XVII w.); 2. przestarzale statki ‘naczynia, narzędzia, przybory’; od XIV w.: 3. ‘mienie ruchome’, 4. ‘narzędzie’, 5. ‘uczynek, skutek uczynku’, 6. ‘sposób życia, obyczaj’ oraz 7. ‘porządek, uporządkowane działanie’; pochodzi od psłow. dialektalnego *statъkъ ‘ustawienie, uporządkowanie, porządek’, ‘majątek, mienie, dobytek’ utworzonego od imiesłowu biernego *statъ psłow. czasownika *stati; pierwotne znaczenie ‘to, co stoi’; pol. znaczenie ‘okręt’ rozwinęło...
poleca
b/d
dostać
czasownik przedrostkowy
poleca
b/d
nastać
czasownik przedrostkowy
poleca
b/d
przestać
czasownik przedrostkowy
poleca
b/d
przystać
czasownik przedrostkowy
poleca
50%
4 głosy
ustać
czasownik przedrostkowy
poleca
b/d
wstać
czasownik przedrostkowy
poleca
b/d
zastać
czasownik przedrostkowy
poleca
100%
2 głosy
zostać
czasownik przedrostkowy
poleca
b/d
stawać
forma wielokrotna stawać – 1. ‘wstawać, dźwigać się na nogi’; 2. ‘przyjmować położenie pionowe’; 3. stpol. (XV w.) stawać, stawam ‘przebywać, bywać, znajdować się’
poleca
100%
3 głosy
stanąć
forma jednokrotna stanąć – od XVI w.; jest to wtórna postać czasownika stać utworzona od jego tematu czasu teraźniejszego stane
Materiał opracowany przez eksperta