1. ‘poddawać produkt spożywczy działaniu wysokiej temperatury’; 2. ‘parzyć, palić’.
Pochodzenie:
Od XV w.; ogsłow. (por. czes. péci / pécti, peku / peču ‘piec; przypiekać’, ros. peč’, pekú ‘piec, prażyć; grzać, palić (o słońcu)’) < psłow. *pekti ‘piec’ – pokrewne z lit. kèpti ‘piec, smażyć’ i stind. pácati ‘gotuje, piecze, smaży’); źródłem jest pie. *peku- ‘przyrządzać jedzenie, gotować, piec’.
Źródło
Piec stanowił odwieczną cechę izby słowiańskiej (...). Klimat północny tego wymagał. Pozostaje wątpliwość, czy piec mieszkalny powstał ze złączenia otwartego paleniska z piecem chlebowym, czy też wprost z otwartego ogniska zewnątrz zakrywanego.
Aleksander Brückner, Encyklopedia staropolska, 1927 r.
Dobry gospodarz o tym ma pieczą, iżby bydło jego dobrą paszą miało.
Łukasz Górnicki (1527-1603)
Bym cię tak pieczliwym, a frasowanym nie zostawił.
Biblia Leopolity, 1561 r.
Dzieci śpią na macierzystym łonie, ale matka pieczołuje o nie.
Kancjonał Gdański, 1628 r.
poleca
50%
4 głosy
piec
1. ‘urządzenie do ogrzewania’; 2. ‘urządzenie do gotowania, kuchnia do gotowania’; od XIV w.; ogsłow. (por. czes. pec, ros. peč’) < psłow. *pektь ‘pieczenie’ > ‘urządzenie do pieczenia (chleba, mięsa)’ > wtórnie później też ‘urządzenie do ogrzewania pomieszczenia’ – utworzone od psłow. czasownika *pekti ‘piec’
poleca
b/d
piecza
1. ‘dbałość, troskliwość, staranie’; 2. dawniej też ‘wzgląd, branie pod uwagę’; 3. ‘pilne obserwowanie, przyglądanie się’; od XIV w.; pochodzi odpsłow. *peča (< *pek-ja) ‘troska, zmartwienie’ utworzonego od psłow. *pekti‘piec’, *pekti sę ‘troszczyć się’
poleca
60%
5 głosów
pieczarka
1. ‘grzyb jadalny Agaricus campestris’; 2. dialektalnie pieczarki ‘owoce suszone’; od XVIII w.; słow. prapostać słowa to *pečara (< *pekěra) / *pečura ‘coś pieczonego; pieczarka’ utworzone od psłow. *pekti ‘piec’; por. też czes. pečárka (także ‘suszone owoce lub upieczone owoce’), ros. pečerica / pečúra; w gwarach wystąpiły też postaci piekara, a także piekarka
poleca
b/d
poleca
89%
9 głosów
pieczęć
1. ‘duża pieczątka’; 2. ‘kawałek laku lub wosku z wyciśniętym znakiem, przymocowany dla uprawomocnienia dokumentu lub jako ochrona jego zamknięcia’; od XIV w.; forma ogsłow. pochodzi prawdopodobnie od psłow. postaci *pečatь utworzonej od psłow. czasownika *pekti ‘piec’ – pierwotnie do wypalania znaków używano rozgrzanych stempli metalowych; część językoznawców doszukuje się innego, orientalnego pochodzenia wyrazu
poleca
67%
3 głosy
pieczywo
1. ‘chleb, wyroby piekarnicze’; 2. dawniej ‘jednorazowo upieczona ilość chleba’; 3. ‘pieczenie’; od XVI w.; podobne in. wyrazy słow., np. czes. pečivo ‘ts.’; wyraz pochodzi od słow. *pečivo ‘to, co upieczone’ utworzonego od psłow. czasownika *pekti ‘piec’
poleca
b/d
piekarz
‘trudniący się wypiekiem pieczywa’; od XV w., ale już w XIII w. słowo wystąpiło w nazwie miejscowej Piekary; ogsłow. (por. czes. pekař, ros.pékar’) < psłow. *pekaŕь ‘ten, który piecze (chleb)’ – nazwa wykonawcy czynności utworzona od psłow. *pekti ‘piec’
poleca
b/d
przypiec
czasownik przedrostkowy
poleca
b/d
spiec
czasownik przedrostkowy
poleca
b/d
upiec
czasownik przedrostkowy
poleca
b/d
wypiec
czasownik przedrostkowy
poleca
b/d
zapiec
czasownik przedrostkowy
Podobne teksty:
- 89% Analizując i interpretując wiersze Tadeusza Różewicza "Ocalony" i Józefa Barana "Mam dwadzieścia pięć lat", porównaj poetyckie kreacje doświadczeń pokoleniowych i egzystencjalnych.
- 88% Analizując i interpretując wiersze Tadeusza Różewicza „Ocalony” i Józefa Barana „Mam dwadzieścia piec lat”, porównaj poetyckie kreacje doświadczeń pokoleniowych i egzystencjalnych.
Materiał opracowany przez eksperta