Przyczyny wybuchu wojny Trojańskiej
Przyczyną wybuchu wojny trojańskiej było porwanie pięknej Heleny, żony króla Sparty Menelaosa, przez Parysa, syna Priama i Hekabe, co spowodowało wypowiedzenie wojny. Naprzeciwko siebie stanęły ogromne armie Spartiatów i Trojan. Walki trwały...
Sztuka romańska - Architektura, Rzeźba i Malarstwo od XI do XIII wieku
Sztuka romańska rozwinęła się w Europie w XI - XIII wieku. Poprzedzona była sztuka przedromańską, i wyrosła na podłożu sztuki późno-antycznej. W sztuce romańskiej na czoło wysunęła się architektura, której były podporządkowane rzeźba i malarstwo...
"Odprawa posłów greckich" jako dramat klasyczny
"Odprawa posłów greckich" jest dramatem, który naśladuje klasyczne dramaty starożytne poprzez: 1. Zasadę trzech jedności: - Miejsce: Troja. - Czas: Akcja trwa nie dłużej niż jeden dzień. - Akcja: Zdarzenia przedstawione w dramacie...
Historia zamku Horeszków
Zamek Horeszków to budowla, która leży tuż przy majątku Sopliców.Dawniej odbywały się tam uczty, zabawy, polowania i było tam centrum życia politycznego. Właścicielem zamku był stolnik Horeszko, który lubił gości i życie...
"Sonety do Laury" Francesco Petrarki jako liryczny pamiętnik miłości
Francesco Petrarka żył w XIV wieku, czyli w średniowieczu jego działalność zaliczamy do renesansu, który we Włoszech rozpoczyna się w XV wieku. Petrarka zasłynął dziełem "Afryka" - utwór wzorowany był na "Eneidzie" Wergiliusza. F. Petrarka...
Biblijne sentencje
Bardzo trudno jest znaleźć sentencje biblii – myśl przewodnia tej wiekowej księgi. Biblia składa się z około 73 ksiąg w których, każda przypowieść, hymn, list, psalm czy modlitwa ma za zadanie przedstawić Boga w świetle miłosierdzia i uosobienia...
Soplicowo po bitwie
Soplicowo zostało zdobyte. Sędzia i wszyscy mieszkańcy soplicowskiego dworu zostali uwięzieni w swych komnatach. Przed każdą z nich Hrabia ustawił straże pilnujące więźniów. Szlachta znudzona i głodna poczęła plądrować dwór, zabierając co można,...
"Romantyczność" Adama Mickiewicza jako ballada programowa
"Romantyczność" Adama Mickiewicza ma charakter manifestu programowego. W balladzie występuję narrator będący jednym z bohaterów. Akcja utworu rozgrywa się w biały dzień na rynku miasteczka. Narrator stara się tłumaczyć dziewczynie co się...
Dlaczego "Pana Tadeusza" możemy nazywać epopeją?
W "Panu Tadeuszu" znajduje się wiele elementów charakterystycznych dla eposu.Jest on wielowątkowym utworem poetyckim ukazującym bohaterskie czyny wielkich postaci, na tle przełomowych dla narodu wydarzeń. W utworze występuje wszechwiedzący i...
Przesłanie "Wesela" Wyspiańskiego
Przesłanie "Wesela" Wyspiańskiego dotyczy Polski, niepodległości i Polaków. Opiera się ono na sferze symbolicznej, mitologicznej oraz na syntezie sztuk. Symbolika pomaga odczytać ten przekaz nie tylko umysłem, czyli wprost, ale również sercem....
Spór o zamek w "Panu Tadeuszu"
Zamek był własnością Stolnika Horeszki. Po jego śmierci w 1792 roku budowla została trochę zapomniana. Interesował się nim sędzia oraz klucznik Gerwazy, który dzień w dzień zamykał i otwierał drzwi zamku. Po pewnym czasie zamkiem zainteresował...
Obrzędowość kościelna w "Chłopach"
Powieść "Chłopi" Władysława Stanisława Reymonta zawiera wiele opisów wielkich świąt corocznych, odpustów, obrządków, obyczajów towarzyszących życiu i śmierci. Zaczerpnął je pisarz z kościelnego kalendarza obrzędowego, jak też z pradawnych wierzeń...
Interpretacja "Wielkiej Improwizacji " z III cz. " Dziadów" Adama Mickiewicza
"Wielka Improwizacja" to najsłynniejszy monolog w literaturze Polskiej. Konrad występuje w nim w podwójnej roli: jako poeta i jako bojownik o niepodległość. Jako poeta ma poczucie wielkości, jest przekonany o swojej potędze twórczej i własnym...
Wielka Improwizacja Konrada - jako wyraz prometeizmu
Wielka Improwizacja Konrada - jako wyraz prometeizmu Edytuj Usuń Konrad w II cz. jest niemym widmem, które pojawia się i nie chce odejść, nieszczęśliwe zakochany popełnia samobójstwo IV - jako Gustaw - typ nieszczęśliwego kochanka III -...
Jarosław Marek Rymkiewicz "Dlaczego romantycy umierali młodo?" - czytanie ze zrozumieniem. Stentor.
Fakt, że romantycy umierali młodo, można wytłumaczyć po pierwsze złymi warunkami higienicznymi i szerzącymi się w ty czasie chorobami zakaźnymi. Po drugie, romantycy często narażali się na niebezpieczeństwa i szybko wyczerpywali siły witalne....
Jan Kochanowski - "Spór ze stoikami"
Poetycki cykl dziewiętnastu Trenów jest obrazem człowieka w konfrontacji ze śmiercią bliskiej osoby. Kochanowski, człowiek renesansu, piewca filozofii stoickiej, renesansowy poeta, traci ukochaną córkę Urszule, co powoduje kryzys światopoglądowy....
Rola Soni w przemianie wewnętrznej Rodiona Raskolnikowa
Główny bohater Rodion ma wyrzuty sumienia z powodu popełnionej przez siebie zbrodni. Nie potrafi sobie z tym poradzić i coraz bardziej pogrąża się w chaosie wewnętrznym, graniczącym z obłędem. Z dna wyrywa go Sonia. Osoba poniżana i...
Bajka "Jagnię i Wilcy" Krasickiego
Ignacy Krasicki przedstawie w bajce "Jagnie i wilcy" scenę pożarcia jagnięcia przez dwoje wilków. Wilki uosabiają ludzi silnych, bogatych, którzy na słabego (jagnię) rzucają się z pozycji siły. Jagnie nie ma w tej walce żadnych praw. Jedynym...
Pozytywizm - pojęcia
SPIRYTUALIZM - uznawanie wyższości czynnika duchowego nad intelektualnym, oczekiwanie do ludzi ofiar z życia, odrzucanie jakiejkolwiek ugody z zaborcą i czekanie na rychłe wyzwolenie Polski przez wznowienie zbrojnej walki o niepodległość....
Przypowieść o synu marnotrawnym - wyjaśnienie sensu ukrytego
Przypowieść o synu marnotrawnym podobnie jak każda inna ma dwa znaczenia. Jedno dosłowne, czyli dwóch braci dostaje majątek swego ojca do podziału. Młodszy z nich bierze swą część i wyjeżdża z domu. Roztrwania wszystkie pieniądze, dotyka go bieda...
Oświeceniowa liryka patriotyczna
Liryka patriotyczna opisywała fakty. Utwory najczęściej były anonimowe- autorzy nie chcieli narażać się na krytykę (np. Jan Ursyn Niemcewicz, Franciszek Karpiński, Franciszek Bohomolec). Utwory często miały charakter apelu, były krótkie, napisane...
Oświeceniowa wizja świata i miejsca człowieka (filozofia, przedstawiciele, oda).
1. Podstawy filozoficzne oświecenia. a) racjonalizm (Kartezjusz) - świat poznaje się za pomocą rozumu, "Myślę, więc jestem" b) empiryzm (John Locke) - świat poznajemy za pomocą zmysłów i doświadczenia. Umysł dziecka przypomina czystą kartę...
Jak rozumiesz pojęcie sarmatyzmu?
W XVII wieku, w okresie baroku Polaków jednoczyło poczucie wspólnoty narodowej, potęgi własnego kraju, jego ustroju i gospodarki. Świadomość tradycji rodowej i wrodzonego sarmatyzmu, dawało im wrażenie pochodzenia od starożytnych Sarmatów. Wraz z...
"Człowiek jest trzciną na wietrze, najwątlejszą w przyrodzie, ale trzciną myślącą" Blaise Pascal - interpretacja
Blaise Pascal stwierdził, że: "człowiek jest trzciną najsłabszą na wietrze, najwątlejszą w przyrodzie, ale trzciną myślącą". W swojej myśli uważał, że człowiek jest kimś bardzo ważnym wobec otaczającego go świata, ponieważ jako jedyna istota na...
Kultura średniowiecza i jej uniwersalny charakter
Cecha charakterystyczną dla średniowiecza jest uniwersalizm, oznacza to, że epoka miała te same założenie we wszystkich krajach europejskich, panowała w nich ta sama religia: chrześcijaństwo w obrządku rzymsko-katolickim i obowiązywał ten sam...
Powieść jako gatunek na przełomie XVIII i XIX wieku.
Romantyzm, pozytywizm, modernizm to czas rozkwitu powieści jako gatunku szczególnie okres pozytywizmu, w którym ważną role pełnił naturalizm( nurt ukazujący ciemne strony rzeczywistości i społeczeństwa). Poprzedni wiek nie był zdominowany przez...
Rola pieśni i poezji w "Pieśni Wajdeloty" Konrad Wallenrod
Rola pieśni i poezji 1) Halban za pomocą pieśni przybliżył Konradowi obraz ojczyzny i wzbudzał uczucia patriotyczne 2) Pieśń Wajdeloty kryła prawdę o dziejach narodu litewskiego i życiu Konrada, przechowywała informacje dla innych pokoleń -...
Cechy dramatu Szekspira
1. Szekspir zrezygnował z klasycznej zasady 3 jedności. Utwory Szekspira rozgrywaj się w kilku przestrzeniach np. Makbet akcja rozgrywa się w Anglii, Szkocji, na wrzosowiskach, w pałacu. Akcja trwa kilkanaście lat. Obok wątku głównego zawiera...
Pamiętnik starego subiekta – śpiewem łabędzi Romantyzmu
Ignacy Rzecki to postać sympatyczna, chociaż trochę dziwaczna. Przelewa on historię swojego życia, swoje poglądy i poczynania na papier pisząc pamiętnik (dzisiaj pisanie pamiętników jest uważane za rzecz nie pasującą do mężczyzny). W swoich...
Spotkanie Tadeusza z Telimeną - opis sytuacji
W starożytnym zamku "okazałym budową i poważnym ogromem", który był dawną posiadłością Horeszków, Wojski i Protazy przygotowywali wieczerzę. Goście weszli do zamkowej sieni, gdzie stał stół z potrawami. Podkomorzy najważniejsze miejsce zajął, przy...
Treny Jana Kochanowskiego - geneza
Dlaczego Jan Kochanowski pisał Treny? Poeta ze swoich trenów stworzył wcześniej gatunek - cykl trenologiczny, wplatając weń poszczególne motywy pieśni żałobnych: epitafia, epicedia, elegie i treny. Cały cykl został poświęcony pamięci zmarłej...
Cechy rycerza średniowiecznego
Cechy rycerza średniowiecznego - dobry chrześcijanin - wierny, oddany Bogu, ojczyźnie, władcy i damie serca - honorowy - odważny, mężny (twardy, stanowczy, nieugięty, silny duchowo) - sprawiedliwy - szlachetny - dbający o sławę -...
Pojęcia związane z XX leciem
Behawioryzm — od słowa "behaviour"-zachowanie. Twórca — John Watson. Podstawowe pytanie: jak badać człowieka? Jak go poznać? Odpowiedź: tylko przez obserwacje jego zachowań, tylko przez ogląd z zewnątrz. Odrzuć introspekcję, bo prawdy o duszy, o...
Wielka Improwizacja w III cz. Dziadów
1. Monolog Konrada skierowany do Boga. 2. Konrad jest poetą,uważa się za geniusza. 3. Chce by Bóg dał mu "rząd dusz", chce zawładnąć duszami Polaków, być weszczem - przywódcą duchowym narodu. 4. Identyfikuje się z całym narodem, bo bierze na...
Romantyzm
Rom/Klas; racjonalizm-mistycyzm, skończoność-nieskończoność, rozum-uczucie, równowaga-niepokój, ład-chaos, tradycjonalizm-nowatorstwo, duch antyku-kult średniowiecza, oziębłość-namiętność, opanowanie-ekspresja, naśladowanie-fantazja,...
Informacje na temat Apokalipsy według św. Jana, zwróć uwagę na symbole zawarte w tekście
Księga w Biblii zamykająca Nowy Testament. Powstała w I w.n.e., w czasach prześladowania chrześcijan przez Nerona i Domicjana. Jej tematem jest wizja końca świata i sądu ostatecznego. Apokalipsa to objawienie, wizja przyszłości. Księga ma...
Mit o rodzie Labdakidów
Mit o Labdakidach Tebańsi mit o rodzie Labdakidów (Labdakos- ojciec Lajosa, dziad Edypa) jest źródłem tematu "Króla Edypa", a także dwóch innych tragedii Sofoklesa:...
Biblizmy i ich współczesne znaczenia
WYBRANE BIBLIZMY WRAZ Z ICH WSPÓŁCZESNYM ZNACZENIU: - chleb powszedni - rutyna, zwyczajność, codzienność - ciemności egipskie - nieprzeniknione ciemności - kamień na kamieniu - zrobić totalną destrukcję - kamień węgielny - podstawa, baza,...
Zwodnicza gra snów, jako temat litertury XVII w. Funkcje motywu snu.
W. Potocki - "Niechaj śpi pijany" Sen w utworze Potockiego jest wynikiem zamroczenia, upojenia. Na jego straży stoi szatan, który mami ludzi złudzeniami. Każdy, kto będzie chciał wybudzić się z tego snu narazi się na niebezpieczeństwo,...
Topos życia snu
Motyw snu pojawił się w XVII w. w filozofii, nauce, sztuce i literaturze. W XVII w. wolność była owocem zakazanym, ograniczały ją reguły poetyki klasycystycznej, przyznanie rozumowi dominującej roli w procesie powstania świata, reguły władzy...
Twórczość Pedro Calderona de la Barca
W KOMEDIACH „płaszcza i szpady” – wprowadza innowacje: zmniejsza narracyjno-epicki charakter sztuk, uszczuplając ilość i długość epizodów, ujednolica i koncentruje akcję, wprowadza hierarchię postaci umieszczając je wokół protagonisty, który...
Opis sytuacji "Upadek Danusi" z "Krzyżaków"
W Tyńcu w gospodzie "Pod Lutym Turem" panował półmrok. Przy drewnianych stołach i ławach siedzieli rycerze i szlachcice opowiadający o swoich przygodach. Między stołami miotał się karczmarz ubrany po niemiecku: w płowy kaptur,...
Baczyński, Gajcy, Różewicz, Szymborska, Krall, Borowski, Kafka, Tango - krótka notatka
BACZYŃSKI - zrozumienie chwili połączone z patriotycznym nakazem walki z najeźdźcą, - przeczucia i obawy katastroficzne - Wychowano go na ideałach humanizmu, a życie kazało mu nienawidzić i zabijać - poezja o klęsce moralnej człowieka. -...
Pojedynek Zbyszka z Rotgierem - opis
Na dworze pięknego pałacu książęcego miał odbyć się pojedynek między dwoma rycerzami, polskim Zbyszkiem z Bogdańca i krzyżackim Rotgierem. Cała akcja działa się w XV w. Wśród wielu możliwości stoczenia potyczki wybrano spór na śmierć i życie....
Związki Frazeologiczne pochodzące z Biblii
1. CIEMNOŚCI EGIPSKIE - ciemność zupełna, całkowita, nieprzenikniona. Związek ten nawiązuje do biblijnej historii plag egipskich, kiedy to Bóg za pośrednictwem Mojżesza i Aarona pragnął uwolnić naród izraelski z rąk Faraona. Gdy władca Egiptu był...
Kartka z dziennika Odyseusza - jeden z etapów tułaczki Odysa (Ina zesyła Odysowi namiotkę)
Gdy tak Posejdon rzucał moją tratwą po wzburzonym morzu, nagle - sam nie wiem skąd - na łysce sfrunęła do mnie Ina! Przemówiła i poleciła mi, abym zdjął me szaty, porzucił tratwę i płynął o własnych siłach przed siebie. Na koniec dała mi namiotkę....
Test z „Chłopów” tom I JESIEŃ – sprawdzian z treści lektury – poziom rozszerzony
1. Jakie relacje łączyły: Macieja Boryne i Józkę (ojciec-córka) Hanka i Antek (żona-mąż) Dominikowa i Jagna (matka-córka) Jagna Paczesiówna Jędrek (siostra-brat) Jędrek i Szymek (brat-brat=bracia) Kowal i Maciej – (Kowal+Magdalena – to córka...
Definicja mitu
Mity objaśniały tajemnice początków kosmosu i człowieka, tłumaczyły zjawiska przyrody, ludzkie namiętności, pochodzenia nazw. Zbiór mitów to mitologia. Istniał jako opowieść ustna (przekazywany, przybierał różne warianty). W formie pisanej stracił...
Sacrum i Profanum
Mity dotyczą sfery świętości-sacrum (łac.sacrum"to, co święte"). Rządzi nią tajemnicza, nadludzka siła, wzbudzająca zarazem strach i fascynację. Można ją nazwać losem lub bogami. Przeciwieństwem sacrum jest profanum, sfera doświadczeń...
Książki Zbójeckie
KSIĄŻKI ZBÓJECKIE - termin używany przez Adama Mickiewicza w IV części Dziadów na określenie książek wprowadzających czytelnika w świat marzeń i wywierających "zabójczy" wpływ na jego osobowość. Wpływowi takich lektur ulega wielu bohaterów,...