Liryka rzymska
Przedstawicielami liryki rzymskiej są przede wszystkim: Horacy - (Quintus Horatius Flaccus 65 - 8 r. p.n.e.) najwybitniejszy liryk starożytnego Rzymu. Uczestniczył w bitwie pod Filippi (42 r. p.n.e.), a jego majątek został skonfiskowany na...
Okoliczności powstania "Makbeta"
Dokładny czas powstania "Makbeta" nie jest znany, jednak sam tekst utworu pozwala ustalić rok, w którym dramat mógł zostać napisany. Aluzje do Jakuba I Stuarta pozwalają stwierdzić, że utwór musiał powstać po 1603 roku, kiedy to Jakub I zasiadł na...
Rola przyrody w "Panu Tadeuszu" Adama Mickiewicza
Opisy przyrody w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza składają się na sielankowy obraz świata szlacheckiego, którego to przyroda jawi się istotnym elementem. Wydaje się, że idealizowana jest z powodu nostalgii narratora za opisywaną krainą, a także ze...
Interpretacja "Trenu XIX" Jana Kochanowskiego
"Tren XIX" jest ostatnim z trenów Kochanowskiego poświęconych zmarłej córce. Zgodnie ze schematem budowy całego cyklu znajdujemy w nim dwa ostatnie punkty – pocieszenie i napomnienie. Tren jest najdłuższy, ale i spójny, niezależny od...
Budowa tragedii greckiej. Na czym polega konflikt tragiczny?
Budowa tragedii greckiej Tragedia grecka wywodzi się z chóru, z pieśni poświęconej Dionizosowi. Składa się z dialogów i monologów i ma specyficzną budowę: - stasimon- pieśń wchodzącego chóru (prolog); chór wstępuje na orchestrę; - epeisodion-...
Problematyka "Lalki" Prusa
Tematem "Lalki" jest klęska dwóch ideologii: pozytywizmu i romantyzmu, ukazane na tle przemian dziejowych: wygasania walk narodowowyzwoleńczych i rodzenia się kapitalizmu. Uwaga autora koncentruje się wokół zagadnień politycznych,...
"Pan Tadeusz" epopeją narodową - elementem naszej kultury narodowej
"Pan Tadeusz" jest ważnym elementem naszej narodowej kultury. Utwór "Pan Tadeusz" cenimy między innymi dlatego, że jest to dzieło naszego wieszcza narodowego- Adama Mickiewicza. Autor napisał "Pana Tadeusza” z własnych powodów. Chciał wyrazić...
Obraz Powstania Warszawskiego w utworze Mirona Białoszewskiego
Z chwilą wybuchu powstania warszawskiego Białoszewski miał 22 lata, nie należał do żadnej organizacji konspiracyjnej i nie brał udziału w walkach. Pierwsze di powstania przeżył na pograniczu Woli Śródmieścia, gdzie mieszał z matką, Potem wraz z...
Dramat i teatr antyczny
Początki teatru greckiego datuje się na VI w. p. n. e. Słowo "teatr" pochodzi od greckich wyrazów teatos - dostrzegalny, teates - widz i teatron - miejsce dramatycznych przedstawień. Prawdziwy początek teatru ma jednak swój początek w czasach...
Jakie postawy życiowe i filozoficzne ujawniają Orgon i Kleant, jaki jest ich charakter oraz stosunek do Tartuffe'a
Dokonaj analizy i interpretacji sc. 6 akt 1 "Ąwiętoszka" Moliera i rozważ jakie postawy życiowe i filozoficzne ujawniają Orgon i Kleant, jaki jest ich charakter oraz stosunek do Tartuffe'a. W rozważaniach odnieś się do całego utworu....
Cechy dramatu romantycznego na podstawie "Kordiana" Słowackiego
Przykładem dramatu jest "Kordian" J. Słowackiego. W "Przygotowaniu" duchy kreują postaci przywódców powstania listopadowego i polityków (Józef Chłopicki, Jan Skrzynecki, Joachim Lelewel, Jan Krukowiecki). Osoba Pierwsza "Prologu" uważa, iż po...
"Pan Tadeusz" jako epopeja romantyczna
"Pan Tadeusz" Adama Mickiewicza został po raz pierwszy wydany w 1834 roku w Paryżu. Nie został on jednak przyjęty przez przebywających tam polskich emigrantów zbyt entuzjastycznie. Oczekiwali oni od Adama Mickiewicza utworu bardziej nawiązującego...
Średniowiecze
NAZWA: termin „średniowiecze” pochodzi od łacińskiego sformułowania medium aevum - wiek średni. Właśnie tak pisarze XV i XVI w. określali epokę oddzielającą starożytność od renesansu. We współczesnej polszczyźnie używa się nazwy „mediewista” w...
"Dziady" cz. II, IV, I Adama Mickiewicza.
Adam Mickiewicz „Dziady” cz. II, IV, I - „Dziady kowieńsko-wileńskie”, wydane zostały obok „Grażyny” w 1823 r. w II tomie „Poezyj”. - Całość poprzedza wiersz „Upiór” Według opowieści tych, „którzy bliżej cmentarza mieszkali” (w.13),...
Ballada "Romantyczność" Adama Mickiewicza manifestem polskiego romantyzmu
Ballada "Romantyczność" rozpoczyna cykl "Ballad i romansów" jest już utworem typowo romantycznym ze względu na: - polemikę z klasykami - poglądy romantyczne - forma wiersza, która jest typowo romantyczna Motto do tej ballady to cytat z...
"Bogurodzica" - krótkie opracowanie
"Bogurodzica" jest to najstarsza polska pieśń religijna. Jej najdawniejszy przekaz pochodzi z 1407 r., ale czas powstania jest sporny. Analiza tekstu, budowy stroficznej i języka pozwala stwierdzić, że pochodzi ona z XIII w. Treścią pierwszej...
Cierpienia młodego Wertera - streszczenie, krótkie charakterystyki
Johann Wolfgang Goethe urodził się we Frankfurcie nad Menem w 1749 r. Pochodził z rodziny mieszczańskiej, studiował na uniwersytetach w Lipsku i Strasburgu. Następnie wyjechał na praktykę adwokacką w Wetzlar, gdzie w 1772 roku poznał Charlottę...
"Kazań Sejmowych" Piotra Skargi
Kazania sejmowe Piotra Skargi to teksty wbrew powszechnemu przekonaniu, nigdy niewygłoszone. Zawierają oburzenie autora na sprawy według niego godne uwagi, karcą, usiłują wyperswadować słuchaczowi prawdy moralne, nauczyć, wskazać błędy w polskim...
"Kazania sejmowe" - streszczenie - Piotr Skarga
Piotr Skarga dzięki działalności filantropijnej został nadwornym kaznodzieją króla Zygmunta III Wazy. Najważniejszym dziełem nadwornego kaznodziei są wydane w 1597 r. "Kazania sejmowe". Nie należą one do literatury religijnej, lecz są doskonale...
"Krzyżacy" jako powieść historyczna
Uważam, że "Krzyżacy" Henryka Sienkiewicza są powieścią historyczną. Istnieje na to wiele dowodów. Oto one: Niewątpliwie najważniejszą cechą powieści historycznej jest to, rozgrywa się ona w przeszłości, co najmniej sto lat przed życiem...
Albert Camus "Dżuma" - postawy bohaterów wobec epidemii.
1. Dr Rieux - sprostał sytuacji, wykrył dżumę, - właściwie zdiagnozował chorobę, że szczury ją roznoszą. - spędzał z chorymi po 20 godzin na dobę, - nie zważał na to, że może zachorować, z osłabionym organizmem i z wycieńczenia, - jest...
"Pan Tadeusz" jako suma gatunków
Czym jest "Pan Tadeusz" jako gatunek literacki? Zwyczajowo nazywany jest epopeją, bo ma wiele cech pozwalających zaklasyfikować go do utworów epickich. Już pierwsi czytelnicy, min. Juliusz Słowacki, zachwycali się tym poematem, a Słowacki w liście...
Analiza i interpretacja "Wielkiej Improwizacji" III części "Dziadów"
"Wielka Improwizacja" to rozmowa Konrada z Bogiem, który nie odpowiada na zadane pytania, więc jest to monolog. Konrad uważa się za samotnika. Narzeka, że nikt nie rozumie jego poezji, a w niej wyraża najwięcej uczuć. Zwraca się do niej,...
"Ludzie bezdomni" opracowanie lektury.
Zapewne trudno ci teraz w to uwierzyć, ale Ludzie bezdomni pomimo wielu mankamentów, które dziś irytują uczniów, stali się powieścią kultową dla młodzieży przełomu wieków XIX i XX. Książkę tę czytano z wypiekami na twarzy, pochłaniano ją,...
"Ludzie bezdomni" jako powieść modernistyczna
O modernizmie "Ludzi bezdomnych" świadczy: 1. Nowoczesny typ narracji: - opowiadanie w trzeciej osobie, ale przybierające formę nacechowaną personalnie, czyli eksponującą przeżycia głównego bohatera, to z jego perspektywy oglądamy: Paryż,...
Funkcje literatury średniowiecznej
W średniowieczu literatura była silnie nasycona wzorcami postaw, a jej głównym zadaniem było kształtowanie właściwych wzorców osobowych, właściwych postaw moralnych i wpajanie odpowiednich ideałów. Dlatego o literaturze tego okresu mówi się, że...
Kierunki charakterystyczne dla Młodej Polski oraz ich realizacja w liryce tego okresu
Kierunki FILOZOFICZNE: nietzscheanizm, schopenhaueryzm, bergsonizm. ARTYSTYCZNE: symbolizm, impresjonizm, ekspresjonizm, dekadentyzm, naturalizm. FILOZOFICZNE NIETZSCHEANIZM : twórca Fryderyk Nietzsche. Nietzscheanizm -...
Renesans. Człowiek renesansu. Literatura Renesansowa
Renesans - Nie tylko styl (w architekturze, malarstwie, poezji, muzyce), ale także cała epoka w historii Europy. Najważniejsze cechy literatury renesansowej: Umiar Znaleźć właściwa miarę w życiu i sztuce. Pamiętać, że w życiu radości...
Biblia jako najważniejsze dzieło historii ludzkości
Biblia czyli księga święta Najczęściej mówi się o niej Pismo Święte, ponieważ jest zbiorem pism uważanych za święte. Biblią jednak interesują się jednak nie tylko chrześcijanie i żydzi – chętnie czytają ją także wyznawcy innych religii oraz...
Pisma mądrościowe Biblii - Księga Koheleta, Księga Hioba.
Księga Hioba Hiob był najbogatszym i najszlachetniejszym człowiekiem Wschodu. Szczerze czcił Boga i ufał mu bezgranicznie. Nie wierzył w to Szatan, toteż za przyzwoleniem Stwórcy poddał Hioba strasznej próbie: pozbawił go majątku oraz...
Księga Koheleta - krótko
Księga Koheleta to księga mędrca przemawiającego na zgromadzeniu. Do XIX w. uważano, że jej autorem jest król Salomon, co podniosło rangę dzieła. Księga powstała w III w. p.n.e. Ma charakter monologu poetyckiego. "Marność" Myślą przewodnią...
Księga Koheleta
Kohelet to inaczej mędrzec przemawiający na zebraniu. Księga ta powstała około III w. p.n.e. Autor zastanawia się nad sensem życia, nad istotą ludzkiej egzystencji. Dochodzi do wniosku, że wszystko co otacza człowieka na ziemi jest...
Omów czas powstawania i rodowód nazwy Biblii.
Jeśli chodzi o powstanie Biblii mówimy tu o długotrwałym procesie, gdyż nie jest to dzieło, które powstało jednorazowo. Najstarsze teksty biblijne pochodzą z XIII w. p.n.e. Proces powstawania Starego Testamentu, (czyli ciągłego narastania,...
Psalm 51 - Interpretacja
Psalm 51 pt. "Wezwanie i prośba pokutnika" jest indywidualną pieśnią błagalną i pokutną. Już w pierwszych wersetach dowiadujemy się, iż podmiotem lirycznym a zarazem autorem jest Dawid. Dzięki tym wersetom również dowiadujemy się czego...
"Hymn do Nirwany" Kazimierz Przerwa - Tetmajer
Utwór pt. "Hymn do Nirwany" Kazimierza Przerwy-Tetmajera już w tytule jawi się jako podniosły i pochwalny, a adresat ukazuje zafascynowanie autora filozofią Schopenchauera. Podmiot liryczny będzie więc oczekiwał pojawienia się stanu Nirwany,...
Omówienie i interpretacja Sceny Więziennej z III części "Dziadów"
SCENA WIĘZIENNA Scena odgrywa się w Wigilię Bożego Narodzenia w klasztorze Bazylianów, który więzieniem i znajduje się w Wilnie. Czasem wydarzeń jest północ. Podczas wieczoru Wigilijnego wszyscy więźniowie zbierają się w celi Konrada, aby...
Syn marnotrawny
Przypowieść ta przedstawia sytuację, w której syn opuszcza dom za zgodą ojca i niezadowoleniem starszego brata, gdyż pragnie być na wolności i zabiera z sobą majątek. Syn Marnotrawny udaje się na różne przyjęcia gdzie jest miło witany i bawi się...
Wymowa przypowieści biblijnych
Przypowieści znajdują się w Nowym Testamencie. Zawarte są w Ewangeliach, czyli naukach Chrystusa spisanej przez Jego uczniów. Przypowieść (grec. parabola = porównanie zestawienie) to opowieść odwołująca się do alegorycznych obrazów,...
Analiza fragmentów "Dies Irae" Jana Kasprowicza.
Tytuł utworu jest metatekstem. Łacińskie stwierdzenie Dzień Gniewu w kulturze śródziemnomorsko - chrześcijańskiej nieodzownie kojarzy się z Dniem Sądu Ostatecznego. Słowa te wskazują również na nawiązania poety do XIII w. hymnu pod tym samym...
Postacie historyczne w "Potopie" H. Sienkiewicza
Henryk Sienkiewicz w swojej powieści pt. ‘Potop’ umieścił wiele postaci historycznych, m.in. Jana Kazimierza, od 1649 r. króla Polski. Autor na początku przedstawia go, jako opuszczonego ojca, odrzuconego przez naród. Z kolei później staje się...
Adam Mickiewicz - ojczyzna, patriotyzm
Wcale nie wystarczy wiedzieć i napisać: iż „Mickiewicz wielkim patriotą był”. Niemal każdy utwór poświęcony krajowi, tęsknocie za ojczyzną - jest inny, inaczej ujmuje to wzniosłe uczucie. Tym samym temat staje się ciekawy, daleki od monotonnego,...
Obraz utraconej ojczyzny we fragmencie Epilogu "Pana Tadeusza"
Co z tego obrazu odnajdujesz w całym poemacie Adama Mickiewicza? Fragment Epilogu "Pana Tadeusza": (...)Chciałem pominąć, ptak małego lotu, Pominąć strefy ulewy i grzmotu I szykać tylko cienia i pogody, Wieki dzieciństwa, domowe zagrody......
Obraz utraconej ojczyzny w "Panu Tadeuszu"
„Dziś dla nas, w świecie nieproszonych gości, W całej przeszłości i w całej przyszłości Jedna już tylko jest kraina taka, W której jest trochę szczęścia dla Polaka: Kraj lat dziecinnych! On zawsze zostanie Święty i czysty jak pierwsze...
"Pan Tadeusz" jako epopeja narodowa
Pan Tadeusz jest epopeją nowożytną, jest to utwór epicki, wielowątkowy, wierszowany, którego tematem są dzieje postaci historycznych bądź legendarnych, ukazanych na tle ważnych, przełomowych wydarzeń dziejowych istotnych dla danej społeczności....
Kultura Renesansu
PODSTAWOWE CECHY KULTURY RENESANSU Epoka ta narodziła się we Włoszech w XIV wieku. Bogate mieszczaństwo przejmowało władzę w republikach włoskich. Wielkie rody skupiały w swoich pałacach uczonych, artystów i poetów. Ośrodkiem zainteresowania...
Interpretacja utworu J.W. Goethe "Król olch"
Utwór Johanna Wolfganga Goethego pt. „Król olch” jest balladą łączącą cechy liryki, epik i dramatu, a więc jest gatunkiem synkretycznym. Autor tego dzieła dał początek i wyznaczył nowe drogi, za którymi podążali późniejsi poeci epoki romantyzmu....
Analiza i interpretacja wiersza Johanna Wolfganga Goethe "Król Olch"
Romantyzm jest epoką przypadającą na wiek XVIII i XIX, w Polsce był w latach 1822-1863. Pisano wówczas o uczuciach, tęsknocie i patriotyzmie, ważnym elementem była także ożywiona przyroda, która łączyła się z emocjami podmiotu lirycznego....
Analiza i interpretacja trenu V Jana Kochanowskiego
Jan Kochanowski, najwybitniejsza postać renesansu, to nie tylko autor znanych fraszek, pieśni, psałterza czy też pierwszej polskiej tragedii "Odprawa posłów greckich". Słuszne okazuje się stwierdzenie licznych badaczy literatury, że Treny są...
"Chłopi" Władysław Reymont
GENEZA Inspiracją do napisania "Chłopów" była "Ziemia” Emila Zoli Czas powieści - nie jest dokładnie określony - są to najprawdopodobniej ostatnie lata XIX w. - akcja rozgrywa się w przeciągu 10 m-cy, zaczyna się we wrześniu, a kończy...
"Kordian" opracowanie
Według listów Słowackiego do matki praca nad „Kordianem”, pisanym w Genewie, trwała od lata do listopada 1833 roku. Pierwsze wydanie ukazało się najprawdopodobniej pod koniec lutego 1834 roku, o czym świadczy list Juliusza Słowackiego do matki z...