Geneza i problematyka utworu Geneza dzieła Jak w przypadku wielu ksiąg biblijnych, zagadnienie autora i czasu powstania stanowi zagadkę. Wielu badaczy jest skłonnych twierdzić, że Księga Hioba powstała w V wieku p.n.e., czyli po wyjściu...
Historia powstania świata Na początku ziemia była bezładem i pustkowiem. Bóg stworzył świat w ciągu sześciu dni, a siódmego dnia odpoczął. Najistotniejszy jest tu obraz Boga: wiecznego, bez początku i końca, wszechmocnego, który tworzy...
Przekłady Septuaginta – najstarszy przekład Starego Testamentu (III do II w. p.n.e.), tzw. przekład „siedemdziesięciu”, sporządzony na język grecki dla Żydów mieszkających w Aleksandrii; Wulgata (łac. Vulgatus - pospolity, przystępny,...
Tradycyjnie dzielimy Biblię na Stary i Nowy Testament . Wykaz ksiąg został ostatecznie ustalony na soborze trydenckim w XVI wieku. Katolików obowiązuje więc 46 ksiąg Starego i 27 Nowego Testamentu . Wszystkie księgi dzielimy także na:...
Czas powstania Niektóre z ksiąg biblijnych istniały w przekazie oralnym na długo przed tym, zanim zostały spisane. Wielu krytyków próbowało, z różnym powodzeniem, badać owe ustne formy. Jednak dziś uznaje się, że najstarsze teksty Starego...
Czas i miejsce akcji Akcja właściwa utworu rozgrywa się w latach 1878-1879. Umiejscowiona jest przede wszystkim w Warszawie (również Paryż, Zasławek). Warto jednak zwrócić uwagę na wspomnienia starego subiekta, zebrane w jego pamiętniku,...
Powieść, zgodnie z zamysłem Prusa (o czym dowiadujemy się na podstawie korespondencji twórcy), powinna była zostać opatrzona tytułem Trzy pokolenia . Biorąc pod uwagę treść dzieła, propozycja ta wydaje się zasadna, bowiem wskazuje na jego...
Wielowątkowość dzieła Powieść Żeromskiego jest dziełem złożonym o przemyślanej kompozycji. Zwraca uwagę dbałość pisarza o szczegóły oraz wysokie umiejętności organizowania akcji. Fabuła jest wielowątkowa. Śledzimy bowiem dzieje nie tylko...
Geneza utworu Powieść Ludzie bezdomni Stefan Żeromski pisał u schyłku XIX w., w latach 1898-1899. Ukazała się ona po raz pierwszy w roku 1899, jednak już z datą wydania sygnowaną rokiem 1900. Pojawienie się dzieła na rynku wydawniczym było...
Nowatorstwo powieści Najciekawszym zabiegiem, jaki stosuje Nałkowska, jest połączenie tradycji realizmu XIX wieku z nowatorstwem powieści psychologicznej. Z jednej strony Granica jest powieścią, która w swoich założeniach ma pokazywać...
Geneza utworu Granicę pisała Zofia Nałkowska przez kilka lat, od 1932 do 1935 roku, w którym to powieść ukazała się drukiem. Prawdopodobnie początkowo książka ta miała nosić tytuł Schematy , by uwypuklić schematyczność postępowania...
Czas i miejsce akcji Świat przedstawiony w opowiadaniach Schulza jest osobliwy, nigdzie indziej niespotykany i rządzący się też swoimi prawami. Nie znajdujemy tu zatem typowych elementów tradycyjnej powieści realistycznej. Opisywana...
Geneza utworu Bruno Schulz zadebiutował w 1933 r. tomem opowiadań Sklepy cynamonowe . Zaistnienie pisarza na rynku wydawniczym było w dużej mierze zasługą Zofii Nałkowskiej, która dostrzegła jego talent i wspierała swą pozycją poczynania...
Kompozycja utworu Dramat Stanisława Wyspiańskiego składa się z trzech aktów, przy czym zwyczajowo pierwszy nazywany jest realistycznym, gdyż opiera się na przedstawieniu fragmentów rozmów gości weselnych, drugi – fantastycznym, bo pojawiają się...
Geneza utworu. 20 listopada 1900 roku odbył się w Kościele Mariackim w Krakowie sławny ślub Lucjana Rydla z Jadwigą Mikołajczykówną. Po ślubie orszak weselny udał się do podkrakowskiej wsi Bronowice, do domu Włodzimierza Tetmajera. Stanisław...
Typ liryki Wiersz Jarosława Marka Rymkiewicza Ogród w Milanówku , koniec listopada jest przykładem liryki pośredniej. Podmiot liryczny nie ujawnia swojej tożsamości, ale biorąc pod uwagę wszystkie wiersze zamieszczone w tomiku Zachód słońca...
Geneza utworu Akcja powieści Droga donikąd rozgrywa się w podwileńskiej wsi, a także w samym Wilnie (choć nazwa ta nie pojawia się na kartach utworu). Józef Mackiewicz przeprowadził się z rodziną (ojcem – Antonim i matką – Marią z...
Typ liryki Utwór Czesława Miłosza Walc jest jednym z najbardziej znanych wierszy, które powstały podczas wojny. Napisany w 1942 roku w okupowanej Warszawie wszedł do wydanego tuż po wojnie tomu Ocalenie, w którym poeta zastanawia się nad...
Typ liryki Wiersz Czesława Miłosza Przypowieść o maku wszedł w skład poematu Świat ( poema naiwne ), który powstał w 1943 roku. Poemat był reakcją na koszmar wojenny i jednocześnie pokazywał ucieczkę w świat dzieciństwa, świat prosty, naiwny,...
Geneza utworu Traktat moralny Czesława Miłosza został opublikowany w 1948 r. w Waszyngtonie. Utwór (podobnie jak inne dzieło tego autora – powstały w 1951 r. Zniewolony umysł ) dotyczy wojny i jej konsekwencji dla każdego człowieka. Polski...
Typ liryki Biedny chrześcijanin patrzy na getto Czesława Miłosza to przykład liryki bezpośredniej. Podmiot liryczny ujawnia się jednak dopiero w dwóch ostatnich strofach: „Cóż powiem mu, ja, Żyd Nowego Testamentu, / Czekający od dwóch tysięcy...
Typ liryki Psalmy reprezentują typ liryki bezpośredniej. Podmiot liryczny i jego kreacja Podmiotem lirycznym jest człowiek wierzący, który w Psalmie 13, patrząc w niebo, błaga Pana o lepsze życie, natomiast w Psalmie 47 wychwala Boga za...
Typ liryki Wiersz reprezentuje typ liryki pośredniej, niemniej jednak podmiot liryczny zwraca się bezpośrednio do „miłości kochanej ojczyzny”. Podmiot liryczny i jego kreacja Podmiot liryczny nie ujawnia się, ale z treści utworu możemy...
Typ liryki Opowieść małżonki świętego Aleksego jest przykładem liryki bezpośredniej. Podmiot liryczny wypowiada się w pierwszej osobie. To Famijana, małżonka świętego Aleksego. Tytuł utworu sugeruje, że mamy do czynienia z „opowieścią”....
Typ liryki W wierszu Tadeusza Gajcego podmiot liryczny wypowiada się, używając czasowników w 1 os. l. poj. („jestem”, „wiem”, „znam”). Oznacza to, że utwór można określić mianem liryki bezpośredniej. Tekst jest wyznaniem i świadectwem...
Geneza utworu Opowiadania, które znajdują się w zbiorze Pożegnanie z Marią (w tym także Ludzie, którzy szli) , dotyczą sytuacji więźniów przebywających w obozie koncentracyjnym. Borowski, opisując wydarzenia i postacie, bazował na własnych...
Tadek rozmawia z innymi więźniami przed barakiem. Jest upalny dzień i wszyscy chodzą nago. Główny bohater opowiadania oraz jego kolega – Francuz o imieniu Henri oraz znajomy Marsylczyk dyskutują o tym, że ostatnio ustały transporty ludzi do gazu....
Geneza utworu Tadeusz Borowski w opowiadaniach zawartych w zbiorze Pożegnanie z Marią opisał wydarzenia podobne do tych, których był świadkiem, gdy przebywał w obozach znajdujących się na terenach Niemiec i Polski pod koniec II wojny...
Geneza utworu Historia Romea i Julii, co zaskakujące, nie jest autorstwa Szekspira. Źródłem, z którego bezpośrednio czerpał Szekspir, był poemat epicki Arthura Brooke’a pod tytułem The Tragicall Historye of Romeus and Juliet . Brooke...
Tragedię Szekspira rozpoczyna prolog, który przybiera formę sonetu. W ten dość kunsztowny sposób autor informuje odbiorców, iż akcja będzie rozgrywała się w Weronie i będzie przedstawiała historię dwóch zwaśnionych rodów, a także miłości, która...
Cierpienia młodego Wertera (1774) to powieść epistolarna (listowna) Johanna Wolfganga Goethego. Ten utwór stał się krzykiem ideowym ówczesnej młodzieży niemieckiej bo wyrażał jej rozterki duchowe. A Werter – stał się symbolem uczuciowości młodego...
Jakiś czas temu miałam przyjemność przeczytać książkę pt. “Cierpienia młodego Wertera” J.W. Goethego. Jest to lektura szkolna w liceum dla profilu humanistycznego. Początkowo książka nie wzbudziła mojego zainteresowania, jednakże z obowiązku jej...
Fragment I Rozumiejąc, że wileki świat jest wyższym światem, panna Izabela dowiedziała się powoli, że do tych wyżyn wzbić się można i stale w nich przebywać tylko za pomocą dwóch skrzydeł: urodzenia i majątku. Urodzenie zaś i majątek są...
"Dziady cz. III" opisują wydarzenia ukazujące Stowarzyszenie Filomatów i Filaretów. Możemy znaleźć opisy represji pastwiących się nad Polakami Rosjan. W opowiadaniu pt: "U nas w Auschwitzu" Tadeusz Borowski przedstawia...
Każdy człowiek wielokrotnie zastanawia się nad sensem życia. Zadajemy sobie pytania na które nikt nie zna odpowiedzi. Po co żyjemy? Dokąd zmierza świat? Czy naszym życiem kierujemy my sami czy jest to z góry zaplanowane? Wydaje nam się, żę...
Każdy człowiek wielokrotnie zastanawia się nad sensem życia. Zadajemy sobie pytania na które nikt nie zna odpowiedzi. Po co żyjemy? Dokąd zmierza świat? Czy naszym życiem kierujemy my sami czy jest to z góry...
Gabriela Zapolska była córką Wincentego Korwina-Piotrowskiego oraz Gabrieli z Karskich 30 marca 1857 roku. W 1876 roku Zapolska poznała Fryderyka Wilhelma III Konstantego, zakochała się w nim i wyszła za niego za mąż. Małżeństwo jednak po pięciu...
W tym utworze Juliusz Słowacki pisze o Kordianie, jest to ostamotniony człowiek, który chce odnaleźć sens swojej egzystencji. Bohater jest człowiekiem wrażliwym, wyraźnie widać, że rozmyśla nad czyjąś śmiercią, przejmuje się tym. Jest...
Stefan Żeromski w swoich opowiadaniach prezentuj postawę inną od szlachetnych, wspaniałych i pełnych chwały historii żołnierzy i rycerzy walczących za wolność ojczyzny, takie jakie znajdujemy na przykład w powieściach Henryka Sienkiewicza....
Sławomir Mrożek w swoim opowiadaniu w bardzo ciekawy sposób wykreował bohaterów, stworzonej sytuacji nadał charakter paraboliczny. W lekkiej, zabawnej formie autor przekazuje odbiorcom bardzo ważną, ale pesymistyczną ocenę świata i człowieka....
"Potop" jest to powieść historyczna napisana ku pokrzepieniu serc przez jednego z najwybitniejszych polskich pisarzy - Henryka Sienkiewicza. W utworze tym ukazany jest atak Szwedów na Polskę. Autor pragnął pokazać wszystkim rodakom, że...
Spotkanie Lotty jest bezsprzecznie momentem kulminacyjnym w życiu Wertera. Od tej pory wszystkie jego myśli i przeżycia będą uzależnione od poznanej kobiety. Już w trakcie pierwszej rozmowy z Lottą bohater stwierdza, że znalazł bratnią duszę,...
„Kamizelka” to powszechnie znana nowela Bolesława Prusa, napisana w okresie pozytywizmu. Akcja rozgrywa się w dziewiętnastowiecznej scenerii codziennego życia. Motywem przewodnim jest tytułowa kamizelka i jej ogromna rola w życiu pewnego...
Najwybitniejszym twórcą renesansu był Jan Kochanowski. Brał on czynny udział w życiu polityczny i społecznym. Kochał Polskę, troszczył się o losy narodu. Znalazło to odzwierciedlenie w jego utworach. Zwracał uwagę na wiele spraw związanych z walką...
FRAGMENT: "Dom ów nazywano "Domem Gribojedowa", ponieważ jego właścicielką była niegdyś córka pisarza Aleksandra Gribojedowa. [...] sprzedawano po nader przystępnych, bynajmniej nie wygórowanych cenach" Powieść „Mistrz i...
Autorka w powieści wyraźnie dzieli bohaterów na bogatych i biednych. Relacje pomiędzy wyższą i niższą warstwą społeczeństwa ukazane zostały na przykład we fragmencie rozdziału VII. Można określić to mianem granicy społecznej. Warunki zamieszkania...
"Ferdydurke" jest specyficzną, nowatorską powieścią, inną niż "Przedwiośnie" czy "Granica". Jest powieścią groteskową ukazującą świat, w którym rządzą formy. Cała problematyka pisarstwa Gombrowicza skupia się wokół...
W 1918r. Polska odzyskała upragnioną wolność. Rozpoczął się nowy okres w dziejach naszego kraju. Po latach zaborczej polityki, Polacy musieli dokonać wyboru dalszej drogi rozwoju kraju. Problemy naszej ojczyzny znalazły odzwierciedlenie w...
Mądrość to umiejętność podejmowania uzasadnionych decyzji, które w dłuższej perspektywie przynoszą pozytywne rezultaty. Inaczej można to ująć, mówiąc, że mądrość to zdolność praktycznego wykorzystania posiadanej wiedzy i umiejętności. W...
Świętoszek – jak kreuje swoją postać i w jaki sposób zdradzał swą prawdziwą naturę. Świętoszek nie ujawnia swojego prawdziwego „ja”. Ukrywa się pod osobą dobrą i religijną, cały czas kreuje samego siebie, tak aby inni widzieli jedynie jego...