Interakcje
Stosunki antagonistyczne – występują, gdy populacja jednego gatunku działa na niekorzyść populacji drugiego gatunku (drapieżnictwo, pasożytnictwo i konkurencja) Stosunki antagonistyczne – występują, gdy populacja jednego gatunku działa na...
Witaminy - rola, źródła, skutki niedoboru.
WITAMINY (A,D,E,K,B1,PP,B2,B6,B11,B12,C) Materiał należy czytać w następujący sposób. 1. Rola 2. Źródła 3. Niedobór WITAMINA A (retinol, beta- karoten) Rola - współtworzenie rydopsyny (utrzymanie pobudliwości komórek...
Fotosynteza
Warunki fotosyntezy : Obecność chloroplastów w komórkach Dostępność światła ( słoneczne, elektryczne) Dostępność soli mineralnych (jony magnezowe aktywują fotosyntezę) Dostępność wody Temperatura - optimum 20 -30 C Niedobór jednego...
Fotosynteza
CZYNNIKI FOTOSYNTEZY FOTOSYNTEZA to proces endoenergetyczny polegający na syntezie związków organicznych z CO2 i H2O – związków nieorganicznych, przy udziale energii świetlnej słońca i barwników asymilacyjnych np. chlorofilu. Chlorofil jest...
Enzymy
Regulacja aktywności enzymów Enzymy to substancje chemiczne wytwarzane przez komórki, których funkcją jest regulacja przebiegu procesów życiowych, np. przyspieszanie reakcji zachodzących w organizmie. Ich działanie polega na obniżaniu energii...
Biotechnologia
Przystosowując się do życia w różnych środowiskach, organizmy wykształciły szczególnie cechy metabolizmu. Jedną z nich jest zdolność do uzyskiwania energii z rozkładu substancji organicznej bądź nieorganicznej, nawet jeśli substancja ta jest...
Budowa i funkcje narządu wzroku i słuchu
Narząd wzroku- oko Jest fotoreceptorem- odbiera bodźce świetlne Jest eksteroreceptorem- odbiera bodźce ze środowiska zewnętrznego (Interoreceptory- odbierają bodźce ze środowiska wewnętrznego) Elementy ochrony oka: -powieka- chroni przed...
Impulsy nerwowe
Układ nerwowy Przewodzenie impulsu w neuronie: -błona neuronu, na którą nie działa żaden bodziec jest spolaryzowana, oznacza to, że na zewnątrz neuronu znajdują się ładunki dodatnie a wewnątrz neuronu ujemne. Wynika to z faktu nierównomiernego...
Układ nerwowy
Ośrodkowy układ nerwowy- składa się z mózgu oraz rdzenia kręgowego. Elementy ochrony mózgu: -kości czaszki, -trzy opony mózgowo-rdzeniowe (najbardziej od wewnątrz naczyniówka, pajęczynówka, twardówka), -pomiędzy oponami znajduje się płyn...
Etapy ontogenezy człowieka
Ontogeneza- rozwój osobniczy (od zapłodnienia do śmierci) Do zapłodnienia dochodzi w jajowodzie. Tylko jeden z plemników dostaje się do oocytu II rzędu. Wtedy kończy się w tym drugim, drugi podział mejotyczny- wyrzuca drugie ciałko kierunkowe i...
Budowa i funkcje układu płciowego człowieka
Mężczyźni- zestaw chromosomów- XY Pierwszorzędowe cechy płciowe: -NARZĄDY WEWNĘTRZNE >dwa jądra (wytwarzają komórki plemnikowe- proces spermatogenezy; oraz wytwarzają hormony płciowe (androgeny)- testosteron, który odpowiada za cechy...
Procesy wydalania w organizmie
Wydalanie- proces usuwania z organizmu szkodliwych oraz niepotrzebnych produktów przemiany materii. Drogi wydalania: -przez układ oddechowy: dwutlenek węgla oraz woda -przez skórę: woda, mocznik, dwutlenek węgla -przez układ pokarmowy:...
Budowa i funkcje układu oddechowego człowieka
Układ oddechowy dzieli się na: Drogi oddechowe- (jama nosowa, gardło, krtań, tchawica) oraz narząd wymiany gazowej- płuca. Funkcje dróg oddechowych: Oczyszczenie, nawilżenie i ocieplenie powietrze, przez jego dotarciem do płuc. Adaptacją do...
Trawienie składników odżywczych w przewodzie pokarmowym
Układ pokarmowy składa się z: przewodu pokarmowego i gruczołów dodatkowych. Przewód pokarmowy składa się z: jama ustna, gardło, przełyk, żołądek, dwunastnica, jelito cienkie, jelito ślepe, jelito grube (okrężnica), odbyt. Gruczoły dodatkowe:...
Odporność organizmu
Odporność- zdolność organizmu do utrzymania homeostazy, mimo naruszenia jej przez antygeny lub drobnoustroje. Układ odpornościowy nazywany jest inaczej immunologicznym. Bakterie mogą być oporne na działanie antybiotyków ale nie mogą być...
Układ krwionośny
Rodzaje naczyń krwionośnych: tętnice, żyły, naczynia włosowate. Porównanie tętnicy i żyły: zarówno tętnica jak i żyła mają 3 warstwy ścian, jednak u tętnicy środkowa warstwa (mięśniowa) jest grubsza niż u żyły, ponieważ krew z serca wypływa pod...
Skład i rola krwi
Krew- jest tkanką łączną (dlatego zawiera dużo substancji międzykomórkowej, we krwi jest to osocze). Osocze stanowi 55% krwi, natomiast elementy morfologiczne 45%. Hematokryt- stosunek objętości erytrocytów do całkowitej objętości krwi....
Bezkręgowce zadania pytania i odpowiedzi (14 zadań)
Zadania Bezkręgowce 1. Omów podstawowe rodzaje gamii u protistów: a) Izogamia polega na łączeniu się dwóch gamet identycznych pod względem kształtu i ruchliwości b) Oogamia zachodzi gdy łączą się komórki wyraźne zróżnicowanie na gametę żeńską...
Tkanki roślinne
Tkanki roślinne Tkanka – zespół komórek o podobnej budowie i wspólnym pochodzeniu, wyspecjalizowanych do pełnienia określonych funkcji w organizmie. Komórki w tkankach połączone są wielocukrowcem – Pektyną. Protoplasty żywych komórek kontaktują...
Fotosynteza - reakcje zależne od światła
1. Autotrofy czyli organizmy samożywne obejmują fotoautotrofy i chemoautotrofy.Do fotoautotrofów zaliczamy: -rośliny zielone i niektóre protesty oraz sinice i nieliczne bakterie tzw. purpacerowe Chemoautotrofami są niektóre bakterie...
Fotosynteza
1. Fotosynteza Jest to synteza złożonych związków organicznych z dwutlenkiem węgla i wody przy udziale światła i chlorofilu. 2. Fazy fotosyntezy a) Faza jasna Zachodzi w granach chloroplastów i jest zależna od ilości i natężenia...
Hormony
W skład układu hormonalnego wchodzą gruczoły dokrewne oraz wyspecjalizowane tkanki, których zadaniem jest produkowanie hormonów. Hormon-związek organiczny, który w organizmie reguluje i koordynuje czynności narządów i tkanek, przyczyniając się do...
Elementy morfotyczne krwi.
Erytrocyty Krwinki czerwone, nazywane inaczej erytrocytami lub czerwonymi ciałkami, są to krwinki wytwarzane w szpiku kostnym czerwonym. Są grubości około 2 mikrometra i średnicy 7,5 mikrometra. Widziane z boku mają kształt biszkopta, co...
Zatrucie jadem kiełbasianym
Do zatrucia dochodzi drogą pokarmową (spożycie pokarmów zawierających toksynę), a w wyjątkowych przypadkach także w przebiegu zakażenia bakteryjnego rany. Najczęściej źródłem zatrucia są konserwy, często mięsne, ale również jarzynowe czy rybne....
Termoregulacja
Przemiany energetyczne w komórkach powodują, że temperatura organizmu może być wyższa od temperatury otoczenia. Różnica temperatur między powierzchnią ciała a otoczeniem powoduje ciągły ubytek cie-pła i konieczność jego stałego wytwarzania...
Charakterystyka pierścienic
Pierścienice są grupą wybitnie progresywną. W grupie tej pojawiło się wiele istotnych nowości, z których część ma charakter amorfoz - istotnych zmian w budowie i funkcjonowaniu organizmów. WIELOSZCZETY na przykładzie NEREIDY 1. niemal...
Przebieg biosyntezy białka
Biosynteza białka zachodzi pomiędzy cząstkami składowymi rybosomów na matrycy RNA. tRNA przenosi znajdujące się w cytoplazmie aminokwasy na rybosomy. Dla poszczególnych aminokwasów istnieją odmienne tRNA różniące się swym antykodonem (trójka...
Poziomy organizacji układów żywych w biologii
Poziom ponadorganizmalny Ekologia-– nauka o strukturze i funkcjonowaniu przyrody Bioekologia- nauka zajmująca się przestrzennym rozmieszczeniem roślin i zwierząt na Ziemi Systematyka-nauka zajmująca się badaniem różnorodności organizmów, ich...
Choroby cywilizacyjne
Kilka przykładów. Choroby cywilizacyjne choroba: AIDS, wirus: HIV, ludzki wirus upośledzenia odporności, atakuje przede wszystkim limfocyty T, objawy: przypominające grypę (w kilka dni po zakażeniu), pierwsze objawy: gorączka, spadek masy...
Choroby genetyczne
Choroby genetyczne Celiakia/Choroba glutenowa schorzenie polegające na występowaniu zaburzeń trawienia i wchłaniania jelitowego związanych z nietolerancją glutenu zawartego w zbożach. Nieprawidłowa reakcja immunologiczna wywoływana jest...
Mitoza- podział komórkowy
Mitozie ulegają komórki somatyczne: wszystkie oprócz gamet. Z jednej komórki macierzystej (liczba diploidalna 2n/ garnitur chromosomowy) powstają dwie nowe o liczbie 2n. Przebieg Mitozy I profaza -komórka ma liczbę 2n, -chromatyna pęka,...
Układ wydalniczy
Układ wydalniczy W wyniku przemiany materii tworzą się również zbędne substancje Podczas przemiany materii powstają w komórkach zbędne produkty końcowe, których nie można przetwarzać lub gromadzić w cytoplazmie ze względu na ich właściwości...
Mięśnie
Mięśnie są zbudowane z kurczliwych białek Mięśnie szkieletowe poprzecznie prążkowane składają się z licznych komórek mięśniowych, zwanych włóknami mięśniowymi, które pod wpływem impulsów nerwowych się kurczą. Długość komórek może dochodzić do...
Ewolucjonizm
Ewolucjonizm 1. Ewolucja – powolny, nieodwracalny proces rozwoju organizmów. 2. Czynnikami ewolucji są: - mutacje, - rekombinacje (czynniki genetyczne), - izolacja rozrodcza, - dryf genetyczny, - dobór naturalny (selekcja...
Kości
Układ narządów ruchu Układ narządów ruchu składa się z układu kostnego (układu ruchu biernego) oraz układu mięśniowego (układu ruchu czynnego). Obydwa układy tworzą funkcjonalną całość, która pełni liczne i bardzo ważne funkcje w organizmie: -...
GMO
Dodatki do żywności wpływają na jej charakterystyczne cechy W czasie produkcji, przetwarzania i przygotowywania żywności stosuje się dużo dodatków do żywności. Są to m.in. substancje wzbogacające, konserwujące, stabilizujące, aromatyczne,...
Wątroba i trzustka
Wątroba jest największym gruczołem (o masie 1,5 kg) zewnątrzwydzielniczym i wewnątrzwydzielniczym. Zachodzi w niej wszechstronna przemiana materii i energii. Komórki wątrobowe, hepatocyty otacza gęsta sieć naczyń krwionośnych. Żyła wrotna...
Układ pokarmowy
UKŁAD POKARMOWY Do układu pokarmowego należy przewód pokarmowy składający się z jamy ustnej, gardła, przełyku, żołądka, jelita cienkiego i jelita grubego zakończonego odbytem oraz związane z tym przewodem gruczoły ślinowe, trzustka i wątroba....
Głodówki i wegetarianizm.
Głodówki i diety odchudzające powodują niedobory żywieniowe Głodówki i diety odchudzające mogą być niebezpieczne dla zdrowia. Głodówka nie powinna trwać dłużej niż 10 dni i zaleca się, aby odbywała się pod kontrolą lekarza. Dziewczęta i młode...
Układ krwionośny - zestawienie wiadomości
UKŁAD KRWIONOŚNY 1. Naczynia krwionośne: A. Tętnice- • wyprowadzają krew z serca do tkanek • Skurcze serca znacznie podnoszą ciśnienie krwi, dlatego tętnice mają grube, sprężyste ściany z rozbudowanymi warstwami mięśniowymi i licznymi...
Choroby układu pokarmowego
Rak jelita grubego jest w krajach rozwiniętych drugim (po raku płuc) nowotworem złośliwym u mężczyzn, a trzecim u kobiet pod względem częstości występowania. Już sam ten fakt świadczy o randze tej choroby. Podobnie jak w przypadku raka żołądka,...
Biogeografia i Tolerancja ekologiczna organizmów.
1)podmiot badań biogeografii: Biogeografia jest nauką interdyscyplinarną. W swoich badaniach korzysta z osiągnięć ekologii, geografii, paleontologii, ale też z fizjologii, geologii. biochemii, klimatologii, a nawet fizyki. Biogeografia nie tylko...
Dziedziczenie
I Prawo Grzegorza Mendla Czynniki dziedziczności (geny) występują u organizmów parami. W czasie powstawania gamet oddzielają się od siebie, segregują, w taki sposób, że każda gameta posiada tylko jeden allel każdego genu. II Prawo Grzegorza...
Podział Ekologii
Podział ekologii Ekologia- jest nauką zajmującą się wzajemnymi zależnościami pomiędzy żywymi organizmami a ich środowiskiem. Ściślej mówiąc, nauka ta bada korelacje między organizmami lub ich grupami oraz między nimi a ich środowiskiem życia....
Choroby układu oddechowego
Choroby układy oddechowego Zapalenie płuc Zapalenie płuc jest to ostry stan zapalny miąższu płucnego wywołany przez bakterie, wirusy, mykoplazmy, riketsje, grzyby, pierwotniaki, pasożyty,...
Rozmnażanie
ROZMNAŻANIE T:Sposoby rozmnażania w świecie org. żywych. 1)Rozmnażanie – zdolność do wydawania na świat potomstwa i warunek przetrwania gatunku. a)Płciowe – wyst. z udziałem gamet, potomstwo jest kombinacją cech obojga rodziców i ma szansę na...
Pierwsi medycy
Hipokrates - Grecki ojciec medycyny Arystoteles - opracował pierwszy system klasyfikacji roślin i zwierząt. Galen – stworzył podstawy anatomii i fizjologii człowieka oraz zwierząt. Andreas Vesalius – dokładnie opisał budowę ciała...
