Alternatywne źródła energii
ALTERNATYWNE ŹRÓDŁA ENERGII Od początku lat 90-tych obserwuje się wzrost zainteresowania alternatywnymi źródłami energii. Wykorzystanie energii słonecznej na świecie wzrosło dwukrotnie, wiatrowej czterokrotnie. Przynosi ono korzyści zarówno...
Odnawialne i nieodnawialne źródła energii ekologicznej
Odnawialne źródła energii to źródła energii, których zasoby same się odnawiają i z tego powodu są praktycznie niewyczerpalne i ekologiczne. Najważniejszym ze źródeł odnawialnych jest energia spadku wody. Pozostałe źródła odnawialne - energia...
Układ ruchu
Budowa kości: - nasada/główka - tkanka kostna gąbczasta - okostna - chroni kość, b. dużo włókien białkowych, nerwy i naczynia krwionośne, zawiera kom. kościotwrócze. - trzon - tk. kostna zbita - jama szpikowa ze szpikiem żółtym Typy...
Gady - charakterystyka
Gady, gromada kręgowców której największy rozkwit przypadł na erę mezozoiczną, z 18 rzędów gadów obecnie żyją tylko cztery, pozostałe wymarły w końcu ery mezozoicznej. Współczesne gady należą do czterech rzędów: żółwie, krokodyle, hatterie i gady...
Królestwo zwierząt
U kregowców wystepuje przewód pokarmowy z jama ustna i odbytem. Dodatkowo wystepuja gruczoły ułatwiajace trawienie. Przewód pokarmowy to jama gebowa, gardziel,, przełyk, zoładek (czasami jeszcze wole), dwunastnica, jelito cienkie, jelito grube,...
Jak zbudowane są igły?
Funkcje igieł drzew szpilkowych są takie same jak funkcje liści drzewa liściastego, ale ich budowa jest inna. Różnica między górną i dolną stroną igły nie jest tak wyraźna, jak w liściu. Skórka jest twardsza, silniej woskowana. Większość...
Układ rozrodczy człowieka
Budowa układu rozrodczego człowieka 1. Rozmnażanie to zwiększenie liczby osobników danego gatunku. Celem jest utrzymanie gatunku przy życiu. a). Płciowe : - Zachodzi przy udziale gamet (plemniki + komórki płciowe) - Warunkuję zmienność...
Sposoby rozmnażania - męski i żeński układ rozrodczy - charakterystyka
Sposoby rozmnażania płciowe i bezpłciowe Na czym polegają bezpłciowe - osobniki potomne powstają z części organizmu macierzystego, oddzielanych w wyniku podziału, pączkowania, fragmentacji, rozłąk, zarodników - identyczne...
Budowa układu rozrodczego kobiety - opis
Jajniki mają kształt i wielkość migdałów i umieszczone są w dolnej części jamy brzusznej otrzewnej. Są zbudowane z warstwy zewnętrznej korowej utworzonej przez pęcherzyki jajnikowe. Na powierzchni czynnych jajników spotkać można również...
Grzyby - krótko
GRZYBY - to grupa organizmów zaliczana do królestwa grzybów. Są to organizmy cudzożywne zbudowane z komórek zwanych strzęokami. Strzępki tworzą grzybnię, która w podłożu jest luźno spleciona, a nad podłożem tworzy twardy owocnik. Grzyby rozmnażają...
Na czym polega utlenianie i spalanie?
Spalanie Spalanie - to gwałtowny proces, któremu towarzyszy wydzielanie energii w postaci ciepła i światła np. Spalanie (utlenianie) węgla C O2----->CO2 en.świetlna Spalanie (utl. )magnezu Mg O2------>MgO2 en.cieplna en.świetlna...
DNA - podstawy
Dobór sztuczny – jest to hodowla zwierząt bądź uprawa roślin prowadząca do uzyskania pożądanych cech i utrwalenia tych cech u potomstwa np. odmiany owoców, rasy psów. Dobór naturalny – czynnikiem warunkującym przeżycie gatunków jest...
Odmrożenie - podstawowe informacje
Uszkodzenie skóry, a niekiedy także tkanek leżących głębiej (najczęściej kończyn i odkrytych obszarów skóry) wskutek długotrwałego działania niskiej temperatury. Rozróżnia się 4 stopnie: I. Niewielkie zaczerwienienie skóry (rumień), jej...
Tkanki zwierzęce i roślinne
Tkanki roślinne Tkanka okrywająca Korzeń, łodyga i liście są otoczone na zewnątrz tkanką okrywającą, zwaną skórką. Tworzą ją żywe, prostokątne komórki, ściśle przylegające do siebie. Tkanka ta zabezpiecza organizmy przed działaniem...
Człowiek - powtórzenie wiadomości
Ogólna budowa komórki człowieka Błona komórkowa, cytoplazma, siateczka śródplazmatyczna, aparat golgiego, lizosomy, mitochondria, jądro komórkowe Budowa i funkcje Komórka składa się z: - błony komórkowej ( zbudowana jest z...
Węglowodany - źródła, podział, funkcje, zapotrzebowanie
Węglowodany - inaczej sacharydy lub potocznie cukry to związki organiczne - wielowodorotlenowe alkohole składające się z węgla, wodoru i tlenu. Znajdują się we wszystkich powszechnie występujących roślinach: zbożach, ziemniakach, roślinach...
Tkanka nerwowa, budowa tkanki nerwowej - podstawowe informacje
Tkanka nerwowa Tkanka nerwowa utworzona jest z komórek nerwowych, tzw. neuronów. Funkcją tej tkanki jest odbieranie informacji ze środowiska, przekazywanie bodźców jako impulsu, pobudzanie tkanki mięśniowej do pracy. Komórki nerwowe otoczone...
Plan zajęć o tematyce ochrony środowiska dla kółka ekologicznego
MIESIĄC TEMAT PRZEBIEG ZAJĘĆ UWAGI Wrzesień Lekcja organizacyjna zapoznanie z planem zajęć zrobienie listy uczestników biorących udział w kole zainteresowań przeprowadzenie ankiety związanej z ekologią i ochroną...
Podział mitozy i mejozy
MITOZA - Proces zachodzi w komórkach somatycznych. Budujące nasze ciało. - To jeden podział składający się z czterech faz. - W wyniku podziału powstają dwie komórki potomne. - Liczba chromosomów w komórkach potomnych nie ulega zmianie. -...
Znaczenie bakterii w przyrodzie i w gospodarce człowieka - wypunktowane
W przyrodzie - dzięki temu, że występują w każdym środowisku, a największe skupiska ich znajdują się w nieczystościach umożliwiają życie na ziemi; - rozkładają rośliny (np. ściółka leśna) i pozostałości po organizmach żywych (kości...
Rodzaje mikroskopów
Rodzaje mikroskopów - mikroskop akustyczny - mikroskop elektronowy - mikroskop fluorescencyjny - mikroskop holograficzny - mikroskop jonowy - mikroskop konfokalny - mikroskop metalograficzny - mikroskop operacyjny - mikroskop optyczny...
Paprotniki - podstawowe informacje
Budowa Widłaki: pokolenie dominujące- sporofit w postaci płożącej się i dychotomicznie rozgałęzionej łodygi, pokrytej drobnymi listkami (mikrofile: blaszki z pojedynczym nierozgałęzionym nerwem). Wyjątek porybliny- łodyga bulwiasta a liście...
Tkanki roślinne - tkanki twórcze i tkanki stałe
Tkanką nazywamy grupę komórek które pełnią określoną funkcje w organizmie. Komórki tworzące tkankę mają najczęściej wspólne pochodzenie i zbliżoną budowę. Komórki roślinne połączone są cukrowcami które spajają ściany komórek. Wyróżniamy tkanki...
Budowa ryb jako kręgowców wodnych
CECHY PRZYSTOSOWUJĄCE RYBY DO ŻYCIA W WODZIE: - opływowy kształt ciała (zmniejszenie oporu wody), - ciało pokryte łuskami ułożonymi dachówkowato i śluzem (zmniejszenie oporu wody), Rodzaje łusek: plakoidalne, ganoidalne, kostne (cykloidalna...
Nasiona - notatka
Owoce : soczyste : owocnia u nich pozostaje przez cały rok mięsista : jagody : wiele nasion, np. ogórek, pestkowce : owocnia z 2 cz. : zewnętrznej mięsistej i wew. O kom. Mocno zdrewniałych, tworzy pestkę, np. wiśnia czereśnia morela. Szupirkowate...
Składniki pokarmowe
Pierwiastki budujące składniki pokarmowe Makroelementy (stanowią setne i tysięczne części suchej masy organicznej) - biogenne - budują prawie wszystkie związki organiczne i nie organiczne(tlen, wodór, węgiel, azot, siarka, fosfor) -...
Tkanki zwierzęce
I. Charakterystyka tkanek nabłonkowych 1. Tkanka nabłonkowa – pierwotną tkanką organizmów 2. Cechy tkanek nabłonkowych: - komórki ułożone są na błonie podstawnej - zwarty układ komórek 3. Podział tkanki nabłonkowej w zależności od kształtu...
Tkanki zwierzęce
Podział tkanek Tkanki nabłonkowe Tkanki łączne Tkanki mięśniowe Tkanka nerwowa i glejowa 1. Nabłonki jednowarstwowe: Płaski Sześcienny Walcowaty Wielorzędowy 2. Nabłonki wielowarstwowe: Płaski Przejściowy 1....
Biedronka - opis
Biedronki mają często jaskrawe kolory, mogą występować w dużych ilościach na roślinach zaatakowanych przez mszyce, które stanowią ich podstawowe pożywienie. W Europie występuje około 100 gatunków biedronek. Istnieje wiele gatunków biedronek,...
Układ pokarmowy - w punktach
Odcinki układu pokarmowego - jama ustna - gardło - przełyk - żołądek - jelito cienkie (dwunastnica, jelito czcze, jelito kręte, dochodzi wątroba i trzustka) - jelito grube (jelito ślepe – kątnica, okrężnica (wstępująca, poprzeczna,...
Hormony, układ pokarmowy i dieta
Działanie układu pokarmowego jest regulowane przez układ nerwowy i hormony Ilość spożywanych pokarmów, czyli ilość przyjmowanej energii, kontrolują dwa antagonistyczne ośrodki zlokalizowane w podwzgórzu: ośrodek głodu, odpowiedzial¬ny za...
Rośliny nasienne
Rośliny nasienne prezentują nieprzebrane bogactwo form i barw są najliczniejszą grupą organizmów samożywnych na lądzie rośliny nasienne tworząc zielony płaszcz pokrywający znaczny obszar naszej planety pozwalają istnieć innym organizmom rośliny...
Tłuszcze - podstawowe informacje
Tłuszcze, nazywane inaczej lipidami, należą do dużej grupy naturalnych związków organicznych. Występują we wszystkich żywych organizmach. W roślinach obecne są przede wszystkim w nasionach i miąższu owoców, a w organizmach zwierzęcych jako...
Najważniejsze cechy ptaków
Najważniejsze cechy ptaków to: - ciało pokryte piórami (pokrywowe, konturowe, puchowe) - szczeki pozbawione zębów - szczeki zakończone ostrym dziobem - kończyny przednie przekształcone w skrzydła - kości pneumatyczne (wypełnione powietrzem)...
Owoce i warzywa
Jak już wiemy owoce i warzywa są niezbędną częścią naszego codziennego jadłospisu. Każdy z nas powinien przynajmniej raz dziennie zjadać posiłek, w którym są warzywa i owoce. Jednak nie każdy i nie zawsze stosuje tego rodzaju metodę. A szkoda!...
Ssaki - wiewiórka - opis
Wiewiórka jest przystosowana do życia na drzewach. Kończyny zakończone ostrymi pazurkami. Jest zwinna i lekka. Długi ogon pomaga w utrzymywaniu równowago w czasie skoków z gałęzi na gałąź. Ma rudą barwę, odżywia się głównie orzechami. Czasem w...
Rośliny nasienne
1. Rośliny nasienne wytworzyły doskonalszy sposób rozmnażania się od roślin zarodnikowych przez nasiona 2. Nasienie a) dojrzałe nasiono jest bardzo odwodnione b) ustają w nim wszelkie procesy wzrostu i rozwoju c) okryte łupiną nasienną są...
Kształty liści
Liście złożone a. liść trójlistkowy, b. dłoniasto złożony, c. nieparzystopierzasty z wąsami, d. parzystopierzasty, e. wachlarzowatopalczasty, f. dłoniasto klapowany, g. podwójnie nieparzystopierzasty Brzegi blaszek a....
Widłaki, skrzypy, paprocie - opis
WIDŁAKI - ich zarodniki kiełkują bardzo wolno. Sporofit jest zieloną, samożywną, pokrytą drobnymi, liśćmi, osiągającą kilkadziesiąt centymetrów długości. Sporofile podobne są do liści płonnych - różnozarodnikowe - sporofit jej jest ulistniona...
Gady - charakterystyka w punktach
Budowa skóry - Skóra sucha pozbawiona gruczołów śluzowych, pokryta zrogowaciałym naskórkiem. - Konsekwencje posiadania zrogowaciałego naskórka : Uniemożliwione oddychanie skórne Stanowi ochronę przed utratą wody ( lepsze przystosowanie do...
Jak długo żyją porosty?
Długość życia porostów jest różna, w zależności od gatunku i wielu innych czynników. W strefie umiarkowanej najstarsze porosty mogą mieć 50 lat. Wiek pewnych naskalnych gatunków porostów w Arktyce oceniany jest natomiast na niemal 4,5 tysiąca lat....
Funkcje organelli komórkowych - pojęcia
Aparat Golgiego - przeprowadza syntezę, przechowuje niektóre substancje Błona komórkowa - umożliwia wymianę niektórych substancji między komórką, a środowiskiem Chloroplasty - nadają kolor, przeprowadzają fotosyntezę. Chromatofory -...
Budowa komórek (roślinna, zwierzęca, bakteryjna) oraz elementy, które je różnią.
Elementy komórki zwierzęcej 1 - jąderko; 2 - błona jądra komórkowego; 3 - rybosom; 4 - pęcherzyk; 5 - szorstkie retikulum endoplazmatyczne; 6 - aparat Golgiego; 7 - mikrotubule; 8 - gładkie retikulum endoplazmatyczne; 9 - mitochondrium;...
Klonowanie roślin i zwierząt
KLONOWANIE - to szerokie pojecie, które oznacza m.in. procesy mające na celu otrzymanie organizmów o tym samym materiale genetycznym. Jest również podstawową techniką stosowaną w inżynierii genetycznej, dzięki której powieleniu ulega DNA ( wraz...
Jamochłony - ściąga
Chełbia modra – dominuje pokolenie płciowe (meduzy), drzwonowata, otwór gębowy u dołu otoczony 4 ramionami, na brzegu są rzęski – czułki brzeżne – do poruszania, na obrzeżach są ciałka zmysłowe 8 szt Ropalium w nim są dwa oczka i stratocista. Od...
Jak szybko rozkłada się martwe ciało?
Gdy człowiek umiera i zostaje pogrzebany według obrządku chrześcijańskiego, jak to jest przyjęte w naszym kręgu kulturowym, duchowny wypowiada przed spuszczeniem trumny do grobu powszechnie znane słowa: „Ponieważ Bóg Wszechmogący powołał...
Biofizyczne i biochemiczne metody badania komórek
Frakcjonowanie – polega na rozdzieleniu zawartości komórki na poszczególne elementy. Wykorzystuje się zjawisko wirowania, dzięki któremu organelle cięższe opadają na dno, natomiast lekkie pozostają na powierzchni. W ten sposób odkryto wiele...
Bezkręgowce - notatka w punktach
1. środowisko życia . a) woda - gąbki - jamochłony - skorupiaki z typu stawonogi - głowonogi - szkarłupnie - ślimaki 2. pokrycie ciała . a) ektoderma - gąbki - jamochłony b) wór skórno-mięśniowy - robaki - pierścienice c)...
Ewolucja człowieka
Kolebką ludzkości jest Afryka, gdzie kiedyś żyli wspólni przodkowie człowieka i małp człekokształtnych. Bodźcem dla rozdzielenia się linii ewolucyjnych było zróżnicowanie klimatu Afryki, związane z wypiętrzeniem pasm górskich wielkiego rowu...
Biosynteza białek
- Za pomocą kolejności zasad DNA zaszyfrowana jest informacja o budowie białek - W organizmie białka pełnią funkcję: budulcową, regulacyjną, kontrolną, czynnościową (enzymy, kolagen hormony, miązyna, aktyna) każda funkcja wymaga innego rodzaju...