Karkonoski Park Narodowy
Położenie i powierzchnia Karkonoski Park Narodowy znajduje się na terenie województwa dolnośląskiego w południowo-zachodniej części kraju przy granicy państwowej z Republiką Czeską. Park utworzony został w roku 1959 na obszarze 5510 ha....
Wybrane Parki Narodowe - tabela
Nazwa i symbol parku Położenie Typ ekosystemu Zwierzęta Rośliny Biebrzański Park Narodowy Symbol: batalion północno-wschodnia Polska, Podlasie, dolina Biebrzy torfowe łąki, bagienne lasy bataliony, dubelty, cietrzewie,...
Budowa i funkcja ucha u człowieka
Ucho spełnia funkcje narządu słuchu (odbiera fale dźwiękowe) i narządu równowagi (odbiera informacje o zmianach położenia całego ciała bądź jego części). Ucho zbudowane jest z trzech podstawowych części: 1. Ucho zewnętrzne, do którego...
Układ krążenia
BUDOWA Układ krwionośny człowieka zbudowany jest z: - serca - sieci naczyń krwionośnych: żył, tętnic, naczyń włosowatych Tętnice odprowadzają krew utlenowaną z serca do tkanek, żyłami krew odtlenowana płynie z tkanek do serca. SERCE...
Miłorząb japoński - ginkgo biloba
Miłorząb to najstarsze reliktowe i endemiczne drzewo kuli ziemskiej. Nazywane jest często "żywą skamieliną". W tłumaczeniu z języka japońskiego gin - oznacza srebrny, a kyo - morela. W Chinach, Japonii, Korei jest uznawany za święte drzewo, które...
Mięczaki
Systematyka : - Chitony - Jednotarczowce - Ślimaki - Łódkonogi - Małże - Głowonogi Tryb życia i środowisko : - Organizmy wolnożyjące - Mało aktywne (ślimaki, małże) - Najaktywniejsze (głowonogi) - Formy wodne...
Znaczenie grzybów w przyrodzie i gospodarce człowieka
Grzyby odgrywają istotną rolę w utrzywaniu równowagi ekologicznej na naszej planecie. Jako saprofity pobierają substancje odżywcze z martwych organizmów oraz z podłoży organicznych, uwalniając pierwiastki, które następnie mogą być ponownie...
Babiogórski Park Narodowy
Babiogórski Park Narodowy znajduje się w południowej części kraju w województwie małopolskim, przy granicy Polski ze Słowacją. Obejmuje północną i południową stronę masywu Babiej Góry wraz z najwyższym szczytem Beskidu Wysokiego Diablakiem...
10 zasad zdrowego żywienia
Dbaj o różnorodność spożywanych produktów Nie ma produktu spożywczego, który by zawierał wszystkie niezbędne składniki pokarmowe w dużych ilościach. Dlatego mało urozmaicone pożywienie może powodować niedobory niektórych składników...
Delfiny
HISTORIA DELFINÓW Delfiny, tak jak my, były kiedyś ssakami lądowymi. Pierwsze znane świadectwa istnienia waleni sięgają 2200 lat przed naszą erą. Są to rysunki skalne, odnalezione w północnej Norwegii. W przeszłości delfiny otaczano czcią...
Typy kwiatostanów roślin okrytonasiennych
Rośliny okrytozalążkowe są gromadą roślin nasiennych liczącą około 300 tys. gatunków drzew, krzewów i bylin, są więc najliczniejsza grupa w świecie roślin. Posiadają one kwiatostany odgrywające dużą rolę w zapylaniu kwiatów, gdyż kwiaty...
Plazmidy - róg obfitości bakterii
Oporność na antybiotyki, degradacja toksycznych substancji, chorobotwórczość dla człowieka i zwierząt, przeżywalność w warunkach ekstremalnych to tylko niektóre z właściwości, jakie bakterie zawdzięczają obecności plazmidów -...
Oddychanie komórkowe
Oddychanie komórkowe - zachodzi w mitochondriach, w dzień i w nocy - polega na utlenianiu glukozy, która rozkłada się na dwutlenek węgla i wodę - powstaje energia zgromadzona w ATP - nosnik energii - zachodzi wieloetapowo Reakcja...
Populacja, oddziaływanie antagonistyczne i nieantagonistyczne - pojęcia
Populacja - zespół organizmów jednego gatunku żyjących równocześnie w określonym środowisku i wzajemnie na się wpływających; Rozrodczość - wrodzona zdolność populacji do wzrostu jej liczebności drogą rozrodu; Śmiertelność - liczba...
Budowa komórki i funkcje jej elementów
KOMÓRKA to podstawowy element każdego organizmu, zdolny do oddychania, odżywiania, rozmnażania, wzrostu. Wielkość i kształt komórek są różne. Każda komórka jest zbudowana z 2 składników - ściany komórkowej i protoplastu. Protoplast jest...
Budowa i funkcje komórki
Budowa komórki - mitochondrium - jądro komórkowe - siateczka śródplazmatyczna - cytoplazma - lizosom - aparat Goldiego Błona komórkowa a) zbudowana z białek i lipidów b) wykazuje właściwości błony półprzepuszczalnej, ponieważ...
Układ wydalniczy - płazy, gady, ryby
PŁAZY Układ wydalniczy - posiadają dość szerokie, taśmowate i jednolite parzyste nerki - wzdłuż nich na brzegach znajduje się moczowód pierwotny - silnie rozcieńczony mocz uchodzi do steku, którego uchyłek tworzy pęcherz moczowy...
Stawonogi - charakterystyka
Stawonogi są dziś największą grupą zwierząt zarówno pod względem liczby gatunków jak i biomasy. Występują praktycznie we wszystkich dostępnych zwierzętom środowiskach- od głębokich mórz po bezwodne pustynie. Nieliczne bywają nawet wewnętrznymi...
Odruchy bezwarunkowe i warunkowe - pojęcia
ODRUCH BEZWARUNKOWY - do jego wystąpienia nie są potrzebne żadne dodatkowe warunki. Są to ruchy wrodzone, ich obecność jest taka sama charakterystyczna cecha. ODRUCH WARUNKOWY - nie posiadają genetycznie zaprogramowanych szlaków nerwowych,...
Budowa płuc
Płuca zbudowane są z pęcherzyków płucnych w których zachodzi wymiana gazowa między krwią o powietrzem.Każdy pęcherzyk otoczony jest gęsta ścianą naczyń krwionośnych włosowatych. Błona okrywajaca płuca zwana jest błona opłucną.. Wyróżniamy dwa...
Lasy liściaste
Las jest jednym z najbardziej złożonych i skomplikowanych „organizmów” na świecie. Las tworzą nie tylko postrzegane jako dom rosnące w nim rośliny – szczególnie drzewa, ale ogromna ilość wzajemnie powiązanych ze sobą gatunków bakterii, glonów,...
Żeglarz portugalski - Meduza
Żeglarz portugalski (bąbelnica, żywłoga, aretuza) (Physalia physalia) Gatunek stułbiopława, z rzędu cewiopławów żyjącego w koloniach. Najczęściej można spotkać je w morzach tropikalnych. Kolonie te są o szczególnie wysokim stopniu...
Biomy ziemi
Tundra Klimat: cuchy, zimny przez cały rok Występowanie: Skrajnie północne obszary kontynentów półkuli północnej Flora: mchy, porosty, trawy, nieliczne krzewy Fauna: niedźwiedź polarny, sowa śnieżna, zając bielak, lemingi, Tajga...
Biomy
Biom - jest największą lodową jednostką biocenotyczną, w której obrębie przeważa jednolita forma życiowa roślinności, będąca w stanie względnej równowagi i umiarkowana klimatem, np. w biomie obszarów stepowych klimaksowi roślinnością są trawy....
Szrotówek Kasztanowcowiaczek i Kasztany - historia
Kasztanowce Kasztanowce nie pochodzą z Polski. Ich ojczyzną jest półwysep Bałkański. Zostały sprowadzone przez Węgierskiego Króla w XVI w. najpierw były roślinami ozdobnymi. Do Polski sprowadziła je królowa Bona ta sama co sprowadziła do...
Opis kasztanowca
Cóż jest piękniejsze niż kasztanowiec. Jest on masywnym drzewem, które rośnie najczęściej w naszych parkach i miejskich skwerach. Z grubego pnia pokrytego szorstką, brązową korą wyrastają potężne konary. Tworzą one rozłożystą, zieloną koronę, w...
Narządy i układ narządów - organizm człowieka i homeostaza
a) NARZĄD - to komórki połączone w jedną całość b) UKŁAD NARZADÓW - juz gotowe narządy, którym przeznaczone są funkcje. c) HOMEOSTAZA - zdolnosc organizmów do utrzymania względnie stałego środowiska wewnętrznego PORÓWNANIE ZNACZENIA...
Aparat Golgiego
Aparaty Golgiego są powszechnym składnikiem komórek eukariotycznych. Ich specyficzną cechą jest to, iż posiadają zdolność do redukcji azotanu (V) srebra (I). cecha ta umożliwiła ich odkrycie. Dokonał tego pan Camillo Golgi 1891 roku. U organizmów...
Czym jest gatunek, siedlisko, nisza ekologiczna?
GATUNEK to pewna liczba osobników podobnych do siebie, podobnie się zachowujących, a także mogących się krzyżować i dawać płodne potomstwo. Nazwa gatunkowa składa się z dwóch wyrazów. Pierwszy wyraz oznacza rodzaj, drugi gatunek, np....
Antropogeneza - pojęcia, cechy, charakterystyka hominidów
1. Antropogeneza – nauka zajmująca się badaniem pochodzenia człowieka tj. jego korzeni i przodków 2. Homeostaza – równowaga. Kiedy zachodzą zmiany w środowisku, organizmy w nim żyjące muszą się do tych zmian przygotować 3. Cechy wspólne...
Człowiek a małpy człekokształtne
CZŁOWIEK - postawa ciała - pionowa (ze szczątków kopalnych można wnioskować, że pionowa postawa ciała i dwunożna lokomocja pojawiły się kilka mln lat temu) - poruszanie się - lokomocja dwunożna - owłosienie ciała - w większości zanikło...
Rozwój embrionalny człowieka
Faza jaja płodowego (od zapłodnienie do 4 tygodnia) 1. Bruzdkowanie Bruzdkująca zygota przemieszcza się w dół jajowodu w kierunku macicy. Bruzdkowanie trwa ok. 5 - 6 dni – są to szybkie podziały komórkowe, pomnażają ich liczbę...
Budowa i funkcje układu limfatycznego
1. Układ limfatyczny - jest układem otwartym połączonym z układem krwionośnym, składa się on z naczyń limfatycznych i narządów limfatycznych (gruczoły chłonne, migdałki, śledziona, grasica, szpik kostny) 2. Naczynia limfatyczne - rozpoczynają...
Protisty
Protisty - jedno z pięciu wyróżnianych obecnie królestw organizmów żywych, obejmujące te eukarionty, które pozostały po wyłączeniu organizmów zaliczonych do zwierząt, roślin i grzybów. Nie istnieje żadna zaawansowana ewolucyjnie cecha, która...
Klonowanie organizmów
KLONOWANIE ORGANIZMÓW otrzymywanie identycznych genetycznie organizmów z pojedynczego osobnika; jako metoda rozmnażania wegetatywnego od dawna stosowane w ogrodnictwie — wiele roślin ozdobnych i drzew owocowych to klony, np. wszystkie jabłonie...
Przystosowanie zwierząt do środowisk wodnych i lądowych
W jeziorze i na ladzie w różnych porach roku występują zmiany sezonowe temperatury i nasłonecznienia. Warunki życia w wodach słodkich i na ladzie znacznie się od siebie różnią. Możemy obserwować liczne przystosowania w budowie zwierząt do obu...
Pierścienice
Pierścienice (Annelida), to typ zwierząt bezkręgowych, żyje ich ok. 7000 gatunków. Charakteryzują się wydłużonym kształtem ciała z wyraźnie zaznaczonymi płatami głowowymi i odbytowymi oraz tułowiem podzielonym na segmenty. Powłokę ciała...
Czy pijawki naprawdę piją krew?
Niektóre gatunki pijawek polują na małe zwierzęta lub żywią się ich szczątkami, ale większość tych wodnych pierścienic odżywia się krwią kręgowców, na przykład żółwi i ryb. Gatunki ssące krew, takie jak pijawka lekarska (używane kiedyś do leczenia...
Środki dopingujące - przykłady i ich szkodliwe działanie na organizm człowieka.
Środki dopingujące są to substancje zaliczane do leków psychotonicznych, pobudzających komórki mózgowe. Ułatwiają procesy myślowe, eliminują uczucie zmęczenia, zwiększają wytrzymałość organizmu na wysiłek fizyczny, oraz ból. Wyróżniamy...
Znaczenie mchów
- spotykamy je na jałowych wydmach, gdzie utrwalają ruchome podłoże i biorą istotny udział w procesie glebotwórczym. - przeciwdziałają erozji - na skałach, obok porostów, są organizmami pionierskimi, przygotowującymi podłoże dla innych roślin -...
Charakterystyka podtypu tchawkodysznych, życie społeczne owadów- ich znaczenie w przyrodzie i gospodarce człowieka
1. Budowa, środowisko życia, przedstawiciele gromady wijów. a) Budowa: - wydłużone ciało, wielosegmentowe - dobrze rozwinięta głowa b) Środowisko życia: -miejsca zacienione, niezbyt suche - występują w lasach liściastych, parkach,...
Budowa i funkcje białek, cukrów i tłuszczy
Białka Budowa Tworzą je następujące pierwiastki chemiczne: C, N, O, H. Tworzą one podstawową jednostkę strukturalną białek - aminokwasy. Dwadzieścia aminokwasów buduje białko zwierzęce, osiemnaście białko roślinne, człowiek jest...
Układ oddechowy - wdech i wydech
Funkcje powiązane z budową, jama nosowa: - oczyszcza (nabłonek wielorzędowy) - nawilża (komórki śluzowe) - ogrzewa (silne ukrwienie) - narząd węchu (komórki zmysłowe). Funkcje innych narządów Gardło - skrzyżowanie drogi pokarmowej z...
Mitoza i mejoza z obrazkami
Typy kariokinez Kariokineza - podział komórki 1. Wyróżniamy trzy typy podziału komórki. Są to: - Amitoza - czyli dzielenie się komórek bez wyodrębniania chromosomów. W ten sposób dzielą się bakterie i nowotwory. Dlatego tak szybko...
Budowa i funkcje korzenia
Korzeń jest organem służącym głównie do: - pobierania wody i soli mineralnych - utrzymania rośliny w podłożu, U roślin spotyka się dwa systemy korzeniowe - system palowy -> występuje u większości roślin nagonasiennych i dwuliściennych....
Budowa skóry
Skóra - Osłona pokrywająca całą powierzchnię ciała, tzw. powłoka wspólna, składa się z powłoki właściwej, czyli skóry i jej przydatków. Do przydatków zalicza się: gruczoły skóry, włosy, paznokcie. Skóra jest narządem o budowie złożonej,...
Budowa układu pokarmowego - podstawowe informacje
Układ pokarmowy człowieka dzielimy na przewód pokarm. oraz gruczoły dodatkowe. Przewód rozpoczyna się otworem ustnym. Dalej pokarm przechodzi do jamy ustnej i przez gardło oraz przełyk trafia do żołądka. Z niego przesuwa się przez jelito cienkie i...
Układ kostny - zestawienie
1. Funkcje: a) Stanowi podporę dla całego organizmu i określa położenie narządów względem siebie b) Stanowi miejsce przyczepu dla mięśni dzięki czemu następuje wykonywanie przemieszczeń kości względem siebie c) Stanowi ochronę dla narządów...
Układ krążenia - choroby
Najczęstsze choroby układu krążenia to: - tętniak - żylaki - zator - dusznica - zakrzepica - arytmia - hemoroicy - choroba wieńcowa - nadciśnienie tętnicze
Przyczyny wędrówek ptaków
Ptaki dzielimy na osiadłe - pozostające na danym terenie przez cały rok i zmieniające miejsce pobytu tylko w granicach rewiru żerowania oraz wędrowne, które przemieszczają się okresowo z jednego terenu na inny. Przyczyną wędrówek ptaków jest...