Zestaw pytań i odpowiedzi z biologii
1. Jakie są rodzaje układu nerwowego? - centralny/ mózg, rdzeń kręgowy - obwodowy/ podlega naszej woli(nerwy obwodowe dochodzą do mięśni szkieletowych) - autonomiczny czyli wegetatywny/ nie podlega naszej woli(nerwy dochodzą do narządów...
Podstawy ekologii - struktura ekosystemów i interakcje w środowisku
Ekologia Ekologia jest nauką zajmującą się wzajemnymi zależnościami pomiędzy żywymi organizmami a ich środowiskiem, obejmującą pojęcia takie jak populacja, biocenoza, ekosystem, biom i biosfera. Podziały Ekologii: 1. Ekologia Opisowa:...
Płazińce - podsumowanie
BUDOWA Można u nich wyróżnić przód, tył, stronę brzuszną i grzbietową. Tasiemce są podzielone na segmenty, zwane proglodydami. Posiadają różne urządzenia czepne, takie jak przyssawki, bruzdy przylegowe, haki i kolce, które zapobiegają...
Parzydełkowce - podsumowanie
BUDOWA Ciało jamochłonów, polipów i meduz ma kształt worka, którego ścianki zbudowane są z dwóch warstw komórek, odpowiadających endodermie i ektodermie gastruli. Pierwotną jamę ciała między tymi warstwami wypełnia mezoglea. U polipów jest...
Opis procesu translacji białkowej: kluczowe etapy i ich złożoność
Translacja stanowi fundamentalny proces syntezy białka, podczas którego informacja zawarta w mRNA jest przekładana na sekwencję aminokwasów za pośrednictwem tRNA, enzymów oraz rybosomów. To skomplikowane wydarzenie zachodzi na wielu poziomach,...
Rola dżdżownic
Dżdżownice są niezwykle istotnymi mieszkańcami gleby, pełniącymi kluczową rolę w ekosystemie. Są znane z prowadzenia ryjącego trybu życia, który wpływa korzystnie na strukturę gleby i jej zdolność do utrzymania życia roślin. Te bezkręgowce...
Bezkręgowce - różnorodność struktury i trybu życia pierwotniaków, jamochłonów, płazińców i obleńców
Pierwotniaki: - Jednokomórkowe organizmy. - Zamieszkują środowiska wodne lub wilgotną glebę. - Oddychają przez całą powierzchnię ciała. - Poruszają się za pomocą: -- Rzęsek (np. pantofelek). -- Wici (np. euglena). -- Nibynóżek...
Węgorz - elektryczny zabójca
Węgorze można spotkać w morzach i oceanach na całym świecie oraz w większości rzek i jezior Europy. Niektóre gatunki występują w Ameryce Południowej, w bagnistych wodach dorzeczy Orinoko i Amazonki. Ich wydłużone, pokryte grubą skórą ciało nadaje...
Mechanizmy działania hormonow białkowych i sterydowych
hormon białkowy (peptydowy) receptor znajduje się w błonie komórkowej. Powstaje kompleks hormon-receptor.Powstanie tego kompleksu powoduje zapoczątkowanie reakcji, które spowodują aktywację enzymu.Czyli przekształcenie enzymu z formy nieaktywnej w...
Somatyczny i autonomiczny układ nerwowy
Nerwy odpowiadające za odbieranie bodźców z zewnątrz oraz prace mięśni tworzą somatyczny układ nerwowy. Zaopatruje on organizm w nerwy czuciowe a mięśnie szkieletowe we włókna ruchowe. W ten sposób steruje pracą narządów, których czynności są...
Wydalanie
Jest różne u różnych form zwierzęcych. Zwierzęta żyjące na lądzie przystosowują się do braku wody: - owady są okryte oskórkiem hitynowym - ptaki, gady mają ciało pokryte łuskami, ich kanał jest zagęszczony, a więc odciągają maksymalną ilość wody...
Protisty - ogólna charakterystyka
Protisty – eukarionty pozostałe po wyodrębnieniu królestw roślin, grzybów i zwierząt. W większości jednokomórkowe, rzadziej wielokomórkowe, wyjątkowo tkankowe. Z uwagi na tryb życia dzieli się je zwyczajowo protisty na zwierzęce, roślinopodobne i...
Biomy ziemskie
Biomy Biomy kuli ziemskiej Biom jest największą lodową jednostką biocenotyczną, w obrębie której przeważa jednolita forma życiowa roślinności, będąca w stanie względnej równowagi (klimaksu) i uwarunkowana klimatem, np. w biomie obszarów...
Tkanki - potwórzenie
Rodzaje tkanek - Tkanka nabłonkowa - Tkanka mięśniowa - Tkanka łączna - Tkanka nerwowa Tkanki nabłonkowe Cechy charakterystyczne - Ściśle ułożone - Mają duże jądra komórkowe - Umiejętność dzielenia się - Zawierają dużo...
Cykl rozwojowy skoczków na przykładzie Synchytrium
Haploidalne strzępki rozwijają się w komórkach bulwy ziemniaka. Jednokomórkowe i jednojądrowe pełzaki wytwarzają wiele jąder i dzielą się na kilka wielojądrowych części. Te prymitywne strzępki po jakimś czasie rozpadają się na wiele ruchliwych...
Homo Eractus
Homo erectus (łac. człowiek wyprostowany) lub pitekantrop (Pithecanthropus erectus) pojawił się w Afryce około 1,8-2 mln lat temu. Charakteryzują go silnie rozwinięte wały nadoczodołowe, pochylone czoło oraz masywne i wysunięte do przodu szczęki....
Komórka zwierzęca i roślinna
Obecnie jest wiadomo, że wszystkie organizmy żywe zbudowane są z większej lub mniejszej liczby komórek. Występują więc organizmy jednokomórkowe np. bakterie, pierwotniaki lub wielokomórkowe, zbudowane z wielu współpracujących ze sobą komórek....
Komórka
Wiadomości wstępne Komórka to podstawowy element strukturalny i czynnościowy każdego organizmu, zdolny do spełniania różnych funkcji życiowych tzn. oddychania, odżywiania, rozmnażania, wzrostu. Wielkość komórek i ich kształt są bardzo różne i...
Wartości składu krwi
Składniki krwi Mężczyźni Kobiety Krwinki czerwone (mln/1ml krwi) 5,4 ± 0,8 4,8 ± 0,6 Wskaźnik hematotrynowy (% morfotycznych elementów krwi w stosunku do całkowitej masy krwi) 45 ± 5 42 ± 5 Zawartość hemoglobiny...
Zjawisko mimetyzmu i mimikry w świecie zwierząt
Mimetyzm, czyli inaczej mimezja, to zdolność upodabniania się wyglądem do otoczenia, zjawisko dość często występujące w świecie zwierząt, dzięki któremu zwierzę zyskuje dodatkową ochronę przed wrogami naturalnymi. Bardzo podobne zjawisko, również...
Budowa układu krwionośnego człowieka
1. Układ krwionośny zbudowany jest z: - serca - żył - tętnic Dzieli się na: - duży obieg krwi - mały obieg krwi W skład dużego obiegu krwi wchodzę: a) lewa komora serca b) tętnica główna aorta kończąca się tętniczymi naczyniami...
Choroby zakaźne przenoszone przez żywność
1. Najczęstszymi chorobami zakaźnymi przenoszonymi przez żywność są zatrucia pokarmowe i salmonellozy. 2. Bakteryjne zatrucia pokarmowe - są to ostre zachorowania,które występują po spożyciu produktów zawierających chorobotwórcze drobnoustroje...
Znaczenie genetyki dla człowieka
Genetyka jest dziedziną, dzięki której człowiek zrozumiał wiele procesów i zjawisk dotyczących budowy oraz funkcjonowania organizmów żywych. Dzięki niej powstała teoria ewolucji, czyli zrozumienie wszelkich form żywych oraz zrozumienie pochodzenia...
Dowody potwierdzające ewolucję
EWOLUCJA - proces stopniowych zmian, dzięki któremu ze wspólnego przodka powstały wszystkie żyjące dziś na kuli ziemskiej organizmy. SKAMIENIAŁOŚCI - kopalne szczątki organizmów z minionych epok geologicznych oraz ślady ich działalności...
Zanieczyszczanie wód
Spis treści 1. Czym są zanieczyszczenia wód? 2. Źródła zanieczyszczeń wód 3. Skutki zanieczyszczania wód 4. Oczyszczanie wód 5. Zmiany w Morzu Bałtyckim spowodowane procesem eutrofizacji 6. Intoksykacja i degradacja 7. Działania na...
Odżywianie
Odżywianie - m.in. proces życiowy polegający na dostarczeniu pokarmu każdej żywej komórce (w sposób samożywny lub cudzożywny). Pobrany pokarm jest wykorzystywany przez organizm jako materiał budulcowy, energetyczny, zapasowy i regulatorowy....
Mitoza
Mitoza - podział jądra komórkowego, któremu towarzyszy precyzyjne rozdzielenie chromosomów do dwóch jąder potomnych. W jego wyniku powstają jądra potomne, które mają taką samą liczbę chromosomów co jądro dzielące się. Podziały mitotyczne są...
Choroby układu pokarmowego
Choroby jamy ustnej Próchnica zębów to choroba bakteryjna zębów powodująca uszkodzenie struktury zęba. Próchnica jest, zaraz po przeziębieniu, jedną z najpowszechniejszych dolegliwości. Chociaż może dotyczyć każdego, zazwyczaj występuje u...
Ptaki Polski
KRUK — CORWS CORAX L. Cechy czarny, znacznie większy od gawrona. Potężny dziób, ogon klinowato zakończony. Lot zręczny, podobny do lotu ptaków drapieżnych. W okresie lęgowym żyje w lasach, a szczególnie w terenie urozmaiconym,Poza okresem...
Mitoza i Mejoza
Mejoza Profaza I p: - spiralizacje chromosomów - utworzenie par chromosomów homologicznych - zjawisko crossing-over tj. wymiana krótkich odcinków DNA - zanik jąderka - zanik błony jądrowej Metafaza I p: - chromosomy homologiczne w...
Hormony - definicje
Hormony: substancje wytwarzane w jednych częściach ciała, a wywierające wpływ na komórki, tkanki i narządy w innych częściach ciała. Pobudzają komórki docelowe do swoistej reakcji, u której podłoża leży zmiana metabolizmu komórki. Hormony...
Biosynteza białka
Na proces biosyntezy białka składa się: a) Transkrypcja - proces syntezy mRNA na matrycy DNA przy udziale polimerazy RNA. mRNA przenosi transkrybowaną inf. gen z jądra do cytoplazmy zachodzi modyfikacja genów. Wycinane są introny a pozostają...
Układ krwionośny a układ limfatyczny. Cechy i różnice
Układ krwionośny człowieka jest układem zamkniętym, co oznacza, że krew krąży w systemie naczyń krwionośnych, a serce jest pompą, która wymusza nieustanny obieg krwi. Naczynia to żyły, tętnice oraz włosowate naczynia krwionośne. Krew wypływa z...
AIDS - metaplan
Jak jest? - choroba, którą można się zarazić przez kontakt płciowy, krew, w trakcie porodu przez łożysko, z mlekiem matki - jak na razie jest to choroba nieuleczalna (młoda choroba) - mnóstwo ludzi jest zarażonych tym wirusem, najwięcej...
Elementy strukturalne komórki
Nazwa struktury komórki Budowa Funkcje Występowanie jądro komórkowe podwójna błona jądrowa wnętrze jądra wypełnia kariolimfa, w której znajduje się chromatyna (nici DNA) chromatyna spiralizuje się tworząc...
Glony - charakterystyka
Zielenice (Chlorophyta) 1. Miejsce występowania: zbiorniki wodne (od wody słonej po słodką) Niektóre gatunki żyją na lądzie (na powierzchni drzew, skał i budynków w wilgotnych, zacienionych miejscach). Jeden gatunek przystosował się do...
Podział tkanek
TKANKI TWÓRCZE - Np. tkanka twórcza stożka wzrostu korzenia i łodygi - Np. miazga TKANKI STAŁE TKANKA OKRYWAJĄCA - Skórka - tkanka okrywająca z zewnątrz korzeń, łodyga i liść - Tworzą ją żywe, prostokątne komórki, ściśle...
Apoptoza
Apoptoza, czyli zaprogramowana śmierć komórki, dzięki temu mechanizmowi usuwane są zużyte lub uszkodzone komórki. Można ją przyrównać do zaplanowanego 'samobójstwa' komórki w organizmie wielokomórkowym mające na względzie dobro całego organizmu....
Krew - funkcja i budowa - krótko
Krew należy do tkanek łącznych z powodu osocza. Funkcje krwi 1. Termoregulacyjna - transportuje ciepło po całym organizmie - z mięśni, wątroby, mózgu do reszty tkanek. 2. Przenosi składniki odżywcze z końca jelita cienkiego do pozostałych...
Gruczoły - hormony, ich rodzaj, działanie, skutki niedoczynności i nadczynności
Gruczoł dokrewny Hormon Rodzaj h. Położenie Komórki,tkanki, narządy docelowe Działanie Skutki nadczynności Skutki niedoczynności Podwzgórze Wazopresyna oligo Część międzymózgowia -wzmaga resorpcję zwrotną...
Hormony - rodzaje, choroby, działanie, gruczoły
Gruczoł Hormony działanie Rodzaj h. niedoczynność nadczynność Podwzgórze Wazopresyna Zmniejszenie ilości wody w moczu Oligo Moczówka prosta Oksytocyna Pobudzenie wydzielania mleka i skurczy mięśni gładkich...
Wirusy - notatka - poziom rozszerzony
Wirusy 1. Budowa wirionu - Materiał genetyczny (DNA lub RNA) - Otoczka białkowa (kapsyd) - Może występować osłonka białkowa lipidowa składająca się z błony komórkowej gospodarza i glikoprotein wirusa. 2. Podstawowe kształty wirionów -...
Choroby bakteryjne
Ropne choroby skóry są wywołane głównie przez gronkowce, paciorkowce oraz zakażenia mieszane. Zakażenia gronkowcowe obejmują zapalenia mieszków włosowych, figówkę, czyraki, ropnie mnogie pach, ropnie mnogie niemowląt, liszajec pęcherzowy...
Komórka
Komórka to podstawowy element strukturalny i czynnościowy każdego organizmu, zdolny do spełniania różnych funkcji życiowych tzn. oddychania, odżywiania, rozmnażania, wzrostu. Wielkość komórek i ich kształt są bardzo różne i zależą od pełnionych...
Co to są organizmy transgeniczne?
Definicja mówi mam, że: Transgeniczny organizm – to roślina lub zwierzę, do których genomu został włączony obcy DNA. (Def. Wg. Salomon, Berger, Martin, Villee „Biologia” Oficyna wyd. Mulico, Warszawa 1996) Organizmy...
Morfologia i anatomia roślin - dział botaniki
Botanika - morfologia i anatomia roślin. Botanika morfologia i anatomia. 1. Budowa zarodka. Zarodkiem nazywamy młody, niedojrzały organizm roślinny we wczesnym stadium rozwojowym, w którym nie jest on jeszcze samodzielny, lecz zależny od...
Ekosystem morza i oceanu
Organizmy roślinne i zwierzęce zamieszkujące morza i oceany różniąsię w zależności od głębokości, na której występują. Najprostszym podziałem jest wyróżnienie toni wodnej, czyli tzw. Pelagialu, z formami życia niezależnymi od podłoża, oraz dna,...
Pustynia Błędowska
Pustynia Błędowska jest uważana za wielką osobliwość przyrodniczą nie tylko w skali Polski. Położona we wschodniej części Wyżyny Śląskiej u stóp kuesty górnojurajskiej, odzielającej ją od Wyżyny Krakowsko - Wieluńskiej, znajdująca się w...
Mechanizm oddychania i ośrodki regulujące go
Należy rozdzielić dwa pojęcia: oddychanie jako wymianę gazową pomiędzy komórkami a środowiskiem (składające się u człowieka z 3faz- oddychania zewnętrznego, rozprowadzania tlenu przez krew i oddychania wewnętrznego) oraz oddychania jako czysto...