Opieka nad potomstwem i obyczaje godowe
RYBY Większość gatunków ryb to zwierzęta jajorodne. Składają najczęściej od kilku tysięcy do kilku milionów jaj zwanych ikrą. Okres składania jaj nazywa się tarłem i towarzyszą mu specjalne obyczaje godowe. U samców następuje w tym okresie...
Kiedy człowiek o którym mówimy że jest dojrzały może założyć rodzinę?
Wyróżniamy trzy rodzaje dojrzałości - społeczną - psychiczną - biologiczną Dojrzałość społeczna wyraża się w dostrzeganiu potrzeb i wartości innych ludzi, w umiejętności współpracy, w podejmowaniu bezinteresownych działań na rzecz...
Przegląd stawonogów i ich znaczenie w przyrodzie i zyciu człowieka.
STAWONOGI: skorupiaki: owady: pajęczaki: wije: - rozwielitka a)...
Choroby układu pokarmowego
Choroby układu pokarmowego: a) przełyku: - zapalenie przełyku - żylaki przełyku - rak przełyku b) żołądka: - zapalenie błony śluzowej żołądka - choroba wrzodowa żołądka - rak żołądka c) dwunastnicy: - choroba wrzodowa dwunastnicy...
Rozmnażanie się żab i ropuch
Składanie skrzeku Rozmnażanie żab i ropuch różni się zasadniczo tylko rodzajem składanego skrzeku (jaja płazów). Mianowicie żaby składają skrzek w postaci okrągłej, zbitej kuli, a ropuchy swoje jaja składają w postaci podwójnego sznura, który...
Funkcje lasu
LAS - jest to wielowarstwowe zwarte zbiorowisko roślinne, w którym dominującą formację stanowią drzewa Jest to jeden z odnawialnych zasobów przyrody, powstający w wyniku procesu lasotwórczego jako kompleks, w którym roślinność, swoista dla...
Najczęstsze schorzenia aparatu ruchu w treningu siłowym
Kończyna górna i bark Aparat ruchu człowieka jest podatny na różnego typu wady lub zniekształcenia. Część z nich może być wrodzona, ale zdecydowaną większość powodują: nieprawidłowa postawa podczas wykonywania...
Prawa Mendla oraz ich zastosowanie w genetyce
Zacznę od wyjaśnienia pojęcia genetyka. Najprościej i najkrócej mówiąc genetyka to nauka o dziedziczności i zmienności organizmów, które są oparte na informacji zawartej w podstawowych jednostkach dziedziczności- genach. Występowanie...
Kręgosłup i klatka piersiowa
Kręgosłup, główna kolumna konstrukcyjna szkieletu ludzkiego, zbudowana z 24 kręgów: 7 kręgów szyjnych, 12 piersiowych, 5 lędźwiowych, kości krzyżowej (5 zrośniętych ze sobą kręgów krzyżowych) i 4 szczątkowych kręgów ogonowych. Kręgi te trzonami...
Oddychanie - istota procesu
Oddychanie polega na utlenianiu biologicznym, to jest odłączeniu atomów wodoru, bądź tylko elektronów, od substratu organicznego, czemu towarzyszy uwalnianie energii, oraz na wychwyceniu części uwolnionej energii i zmagazynowaniu jej w formie...
Proces oddychania tlenowego
Proces utleniania (głównie cukrów, białek i tłuszczów) pod wpływem enzymów, podczas którego powstają produkty finalne: dwutlenek węgla i woda oraz uwalniana jest energia. Oddychanie tlenowe jest wielostopniowym procesem redoks, w którym wodór...
Przebieg oddychania
Początkowe etapy oddychania opartego na utlenianiu glukozy, zwane glikoliza, zachodzą w cytoplazmie podstawowej i nie wymagają obecności tlenu. Proces ten przebiega jednakowo w warunkach beztlenowych i tlenowych. Odmienny jest jedynie los...
Oddychanie
ODDYCHANIE, całokształt procesów składających się na wymianę tlenu i dwutlenku węgla między komórkami i otoczeniem; rozróżnia się następujące etapy oddychania: 1) zewnętrzne, czyli wymianę gazów między otoczeniem i płucami lub skrzelami, zwł. u...
Słowniczek pojęć układu nerwowego
Obwodowy układ nerwowy - tworzą go korzenie rdzeniowe i nerwy obwodowe. Układ ten odpowiada za odbiór doznań czuciowych oraz przewodzi pobudzenia z ośrodków nerwowych (rdzeń, mózg) do narządów wykonawczych (mięśni, gruczołów dokrewnych)....
Układ nerwowy - krótko
UKŁAD nerwowy odbiera wszystkie sygnały od poszczególnych narządów i przeszyła do innych, reguluje i łączy czynniści posz- czególnych układów i narządów które harmonijnie ze sobą ws- półpracując, tworzą organizm jako całość , utrzymuje również...
Układ nerwowy - najważniejsze funkcje
Do najważniejszych funkcji układu nerwowego zaliczamy: - odbieranie przez narządy odbiorcze (receptory) bodźców zarówno ze środowiska zewnętrznego, jak i wewnętrznego oraz ich przewodzenie do narządów wykonawczych (mięśni i gruczołów). -...
Ośrodkowy układ nerwowy
Mózg - znajduje się w jamie czaszki - waży (u dorosłego człowieka) od 1200 do 1400 gramów - jest otoczony 3 oponami (twarda, pajęczynówka, miękka, zbudowane z tkanki łącznej) - jego powierzchnia jest silnie pofałdowana (ma zagłębienia i...
Mózg - nasz własny biokomputer
Ludzki mózg jest nazywany jest biokomputerem - „biologicznym", gdyż jest on częścią materii żywej, a „komputerem", ponieważ potrafi zbierać, przetwarzać, magazynować i porządkować informacje, właśnie tak jak komputer. Porównanie to daje pewne...
Układ nerwowy człowieka
Układ nerwowy składa się z miliardów komórek nerwowych, znajdujących się w mózgu, rdzeniu kręgowym i nerwach. Układ ten stanowi złożoną sieć komunikacyjną, obejmującą całe ciało. Sygnały nerwowe, zwane impulsami, stale przebiegają do mózgu i...
Budowa i funkcje mózgu
Mózg składa się z 5 części: - Kresomózgowie - Międzymózgowie - Śródmózgowie - Móżdżek (tyłomózgowie) - Rdzeń podłużny (zamózgowie) Kresomózgowie Składa się z dwóch półkul mózgowych pokrytych pofałdowaną korą mózgową utworzoną przez...
Budowa mózgu
Mózg to największa i najważniejsza część mózgowia. Mózg składa się z dwóch półkul mózgowych ze sobą połączonych. Powierzchnia półkul jest silnie pofałdowana i ma kolor szary. Ta powierzchnia nazywa się korą mózgową, która jest zbudowana z...
Układ nerwowy - najważniejsze informacje
Receptory - komórki zmysłowe odbierające sygnały ze środowiska wewnętrznego i zewnętrznego. Odbierają sygnały i przetwarzają na impulsy nerwowe. Efektory - narzady (mięśnie i gruczoły) dzięki którym człowiek przejawi różnego typu reakcje....
Mózg i jego budowa
Mózg Mózg człowieka znajduje się w jamie czaszki. Ciężar mózgu dorosłego człowieka 1200-1400 g. Narząd ten jest z pewnością jednym z najbardziej złożonych pod względem budowy narządem człowieka. Jest najważniejszą częścią układu...
Jak powstaje owoc?
Owoc - w znaczeniu botanicznym występujący u okrytozalążkowych organ powstający z zalążni słupka i ewentualnie dna kwiatowego zawierający w swym wnętrzu nasiona, osłaniający je i ułatwiający rozsiewanie. Kluczowym składnikiem owoców ze względu...
Nasienie i owoc rośliny nasiennej oraz rozsiewanie
Nasienie Nasienie jest zbudowane z zarodka, który jest zawiązkiem nowej rośliny, tkanki odżywczej i łupiny nasiennej. Łupina nasienna chroni zarodek przed niekorzystnymi czynnikami środowiska.W tkance odżywczej znajdują się substancje...
Znaczenie wody oraz powietrza w życiu człowieka i innych organizmów żywych
Woda, czyli tlenek wodoru to związek chemiczny o wzorze H 2 O, występujący w warunkach standardowych (pokojowych) w stanie ciekłym. W stanie gazowym wodę określa się mianem pary wodnej, a w stałym stanie skupienia - lodem. Słowo woda jako nazwa...
Somatyczny i autonomiczny układ nerwowy
Nerwy odpowiadające za odbieranie bodźców z zewnątrz oraz prace mięśni tworzą somatyczny układ nerwowy. Zaopatruje on organizm w nerwy czuciowe a mięśnie szkieletowe we włókna ruchowe. W ten sposób steruje pracą narządów, których czynności są...
Budowa piór ptaków i ich podział
Pióra zbudowane są z lekkiej substancji rogowej - keratyny. Jest to włókniste białko występujące w tworach rogowych wielu zwierząt i człowieka. Buduje ono: włosy, kopyta, rogi, pazury, paznokcie; u ptaków pióra i dzioby. Pióro składa...
Budowa, narządy - charakterystyka ogólna ptaków
OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA Ptaki są kręgowcami zdolnymi do latania. Należą do stałocieplnej gromady i są jajorodne. Przypisuje się je do owodniowców, o ciele pokrytym piórami. Z przednimi kończynami przekształconymi w skrzydła i z tylnymi...
Przedstaw budowę bakterii i wirusów oraz ich znaczenie w życiu człowieka i przyrodzie
Spis treści BAKTERIE 1. Co to są bakterie? 2. Podział bakterii 3. Kształt 4. Budowa 5. Funkcje życiowe 6. Znaczenie bakterii WIRUSY 1. Budowa 2. Przejawy życiowe 3. Choroby wywołane wirusami BAKTERIE Bakterie są to...
Kształt bakterii
Podział bakterii pod względem kształtu sprowadza się do trzech podstawowych form geometrycznych: cylindrycznej , kulistej i spiralnej przy czym formy te mogą ulegać modyfikacjom bądź deformacją. Tworzyć różne układy lub charakterystyczne...
Zanieczyszczenie wody i ochrona przed zanieczyszczeniami
ZANIECZYSZCZENIE WÓD Zanieczyszczenie wód jest obecnie problemem całego świata. Najbardziej nasiliło się ono w XX wieku. Jest to bardzo poważny problem, gdyż do środowiska wodnego przedostają się...
Zanieczyszczenie wody
WODA Jedna trzecia ludzkiej populacji cierpi z powodu braku świeżej wody lub nieodpowiedniej jej jakości. Do roku 2025 trzeba będzie zaspokoić potrzeby dodatkowych 5 miliardów ludzi w dostępie do wody pitnej. Pomiędzy rokiem 1900 a...
Trawienie białek, tłuszczy, skrobi
PRZYSTOSOWANIA Jama ustna: - pobiera pokarm - rozdrabnia pokarm - nawilżeniu przez ślinę - uformowaniu w kęsy - prezesowaniu kęsów do tyłu Gruczoły żołądka - wydzielają śluz - sok żołądkowy, - trawienie białek - trawienie...
Trawienie białek, tłuszczów i węglowodanów
TRAWIENIE BIAŁEK W trawieniu białek uczestniczą enzymy proteolityczne, które hydrolizują wiązania peptydowe. Trawienie białek rozpoczyna się w żołądku, a kontynuowane jest w dwunastnicy. W żołądku, przez specjalne gruczoły wydzielany jest...
Sposoby rozmnażania się roślin i zwierząt
Utrzymywanie się przy życiu gatunków roślin i zwierząt jest uwarunkowane ich rozmnażaniem się tj. zdolnością wydawania potomnych organizmów, podobnych do rodzicielskich. W ten sposób na miejsce pokolenia, którego osobniki na skutek starości,...
Wydalanie jako jedna z podstawowych czynności życiowych organizmów
Przedstaw wydalanie jako jedną z podstawowych czynności życiowych organizmów zwierzęcych w świetle współczesnej wiedzy z anatomii, biochemii I fizjologii Plan pracy 1. Istota wydalania. 2. Rodzaje zbędnych i szkodliwych produktów...
Wydalanie zbędnych produktów przemiany materii
W wyniku reakcji chemicznych w komórkach ciała powstają szkodliwe związki, które usuwane są do krwi. Nerki zbierają te substancje z krwi i usuwają je w postaci moczu – proces ten to wydalanie. Głównym składnikiem moczu są produkty przemian...
Wydalanie
Jest różne u różnych form zwierzęcych. Zwierzęta żyjące na lądzie przystosowują się do braku wody: - owady są okryte oskórkiem hitynowym - ptaki, gady mają ciało pokryte łuskami, ich kanał jest zagęszczony, a więc odciągają maksymalną ilość wody...
Budowa, rola i funkcje układu pokarmowego i oddechowego
BUDOWA I FUNKCJE UKŁADU ODDECHOWEGO W skład układu oddechowego wchodzą: Narządami pomocniczymi biorącymi udział w ruchach oddechowych są mięśnie: głównie przepona oraz mięśnie międzyżebrowe. ROLA UKŁADU POKARMOWEGO: - doprowadzenie...
Istota działania enzymów trawiennych
Enzymy trawienne są ściśle związane z odcinkami układu trawiennego człowieka. Przewód pokarmowy dzieli się na kilka połączonych ze sobą odcinków: - Jama ustna - Gardło - Przełyk - Żołądek - Jelito cienkie - Jelito grube W tej pracy...
Porównanie układu wydalniczego bezkręgowców i kręgowców
UKŁAD WYDALNICZY BEZKRĘGOWCÓW Pierwotniaki - produkty przemiany materii:białek i kwasów nukleinowych wydala na zewnątrz błona komórkowa i wodniczki tętniące.Wodniczki usuwają ponadto z organizmu nadmiar wody.Ich rozmieszczenie jest różne u...
Porównanie układu pokarmowego bezkręgowców i kręgowców
UKŁAD POKARMOWY BEZKRĘGOWCÓW Pierwotniaki - liczne pierwot. są samożywne,czyli autotroficzne.Wytwarzają one substancje organiczne w procesie fotosyntezy.Pierwot. cudzożywne,czyli heterotroficzne odżywiają się trzema różnymi sposobami. 1)...
Aromorfozy w rozwoju ewolucyjnym strunowców
Aromorfoza to pojawiająca się znacząca zmiana jakościowa w obrębie grupy organizmów, podnosząca ich poziom organizacji, metabolizm i funkcje życiowe ma wyższy szczebel ewolucyjny.Termin ten został użyty po raz pierwszy przez A.N.Siewiercowa (1936...
Cechy strunowców
1. Wszystkie posiadają strunę grzbietową, która u niżej uorganizowanych zachowuje się przez całe życie. U wyżej uorganizowanych przekształca się w kręgosłup. Zakłada się z dachu prajelita, lub z przedniego odcinka smugi pierwotnej. Struna...
Układ pokarmowy i sposoby pobierania pokarmu u strunowców
Gromada: Ogonice (Appendiculariae) Przewód pokarmowy zbudowany jest prosto. Otwór gębowy prowadzi do gardzieli, trójkątnej w przekroju, w tylnej części po bokach przebitej dwoma otworami skrzelowymi. W bocznych okolicach...
Ryby - charakterystyka
Są grupą zmiennocieplnych kręgowców wodnych. Żyją w wodach: słonych, słodkich, ciepłych, zimnych, stojących, płynących. Są przystosowane do życia w toni wodnej, w głębinach, w strefie przybrzeżnej. Mogą występować w grupach nazywanych ławicami....
Protisty - ogólna charakterystyka
Protisty – eukarionty pozostałe po wyodrębnieniu królestw roślin, grzybów i zwierząt. W większości jednokomórkowe, rzadziej wielokomórkowe, wyjątkowo tkankowe. Z uwagi na tryb życia dzieli się je zwyczajowo protisty na zwierzęce, roślinopodobne i...
Bakterie, Wirusy i Protisty - na sprawdzian
Wirusy Wirusy nie są organizmami, nie posiadają budowy komórkowej i cechuje je brak własnego metabolizmu. Są tworami zbudowanymi z białka i kwasu nukleinowego. Choroby: - człowiek DNA lub RNA - różyczka, świnka, żółtaczka zakaźna, ospa...
Bakterie, wirusy, glony, grzyby, protisty - najważniejsze
Bakterie Bakterie - sposób odżywiania a) samożywne - autotrofy: bakterie zielone, hemosynteza (bakterie siarkowe, wodorowe...) b) cudzożywne - heterotrofy: - rozkładają martwą materię organizmów...