Rozdział II
Karta pracy
Pierwsze dni niepodległości
1. Uzupełnij tabelę.
Lokalne ośrodki władzy na ziemiach polskich
nazwa ośrodka
data powstania
miejsce powstania
podstawowe cele działalności lokalnych ośrodków władzy
Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego
28 X 1918 r.
7 XI 1918 r.
Naczelna Rada Ludowa
1916 r. (jako Komitet Międzypartyjny)
2. Przeczytaj poniższe teksty źródłowe, a następnie wykonaj znajdujące się pod nimi polecenia.
Tekst A
Odezwa Rady Regencyjnej proklamująca niepodległość Polski (fragment)
7.10.1918 r., Warszawa
[...] Aby ten program ziścić, musi naród polski stanąć jako mąż jeden i wytężyć wszystkie siły, by jego wola została zrozumiana i uznana przez cały świat.
W tym celu stanowimy: [...]
2) Powołać zaraz rząd złożony z przedstawicieli najszerszych warstw narodu i kierunków politycznych.
3) Włożyć na ten rząd obowiązek wypracowania, wspólnie z przedstawicielami grup politycznych, ustawy wyborczej do Sejmu polskiego, opartej na szerokich zasadach demokratycznych, i ustawę tę najpóźniej w ciągu miesiąca do zatwierdzenia i ogłoszenia Radzie Regencyjnej przedstawić.
4) Sejm niezwłocznie potem zwołać i poddać jego postanowieniu dalsze urządzenie władzy zwierzchniej państwowej, w której ręce Rada Regencyjna, zgodnie ze złożoną przysięgą, władzę swoją ma złożyć. [...]
Aleksander Kakowski, Józef Ostrowski, Zdzisław Lubomirski
prezydent ministrów Jan Kucharzewski
K. Kumaniecki, Odbudowa państwowości polskiej.
A. Wypisz zasady ustrojowe, które miały obowiązywać w odradzającym się państwie polskim.
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
B. Porównaj tekst źródłowy z odezwą Rady Regencyjnej z 11 listopada 1918 r. (podręcznik, tekst źródłowy ze s. 68). Wskaż najważniejszą różnicę w kwestii zwierzchniej władzy państwowej.
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
Tekst B
Wspomnienie dyplomaty Bogdana Hutten-Czapskiego (fragment)
W dniu 10 listopada około pół do ósmej rano udałem się na dworzec, aby być świadkiem tego dla Polski historycznego wydarzenia. Piłsudski i Sosnkowski ukazali się [...]. Tłumnie zebrana publiczność przyjęła ich okrzykami radości. Książę Lubomirski przystąpił do Komendanta, który powracał, by objąć władzę. Obaj mężowie dość długo ze sobą rozmawiali [...].
W kraju [Piłsudski] uchodził za przyszłego dyktatora, którego niejedni się bali; przez wygnanie swe stał się postacią legendarną. [...] Uwięzienie ponadto usunęło go od zamieszek obu lat ostatnich i uchroniło od zrobienia sobie nieprzyjaciół [...].Okoliczność, iż pomimo nieograniczonej władzy pozostał prostym żołnierzem, jakim był, tylko podniosła jego popularność [...].
Tymczasem napłynęły dalsze wiadomości o wypadkach berlińskich. Dowiedzieliśmy się, że monarchia upadła [...] wzrastało wrzenie [...] w społeczeństwie [i] w niemieckich oddziałach okupacyjnych [...]. Powstały rady żołnierskie [...]. Od godziny 11 do 1 w nocy wysłana przez nie delegacja przeprowadzała rokowania z Piłsudskim. Oświadczył on wprawdzie, że chce starać się o ewakuację wojsk niemieckich bez przeszkód, [lecz] żądał, żeby gmachy otrzymały obok wart niemieckich również i polskie oraz żeby zaopatrzenie wojsk niemieckich w żywność odbywało się pod nadzorem polskim. Rada żołnierska zgodziła się na obie rzeczy. Piłsudski stał się więc zupełnym panem położenia.
B. Hutten-Czapski, Ostatnie dni okupacji niemieckiej w Warszawie,
[w:] Warszawa w pamiętnikach pierwszej wojny światowej,
oprac. K. Dunin-Wąsowicz, Warszawa 1971, s. 474–477.
A. Jaki obraz Józefa Piłsudskiego wyłania się ze wspomnień Hutten-Czapskiego?
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
B. Wyjaśnij, dlaczego – według autora – Józef Piłsudski stał się „zupełnym panem położenia”.
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
Tekst C
Do Naczelnego Dowódcy Wojsk Polskich, Józefa Piłsudskiego
Stan przejściowy podziału zwierzchniej władzy państwowej, ustanowiony odezwą z dnia 11 listopada 1918 roku, nie może trwać bez szkody dla powstającego Państwa Polskiego. Władza ta powinna być jednolita. Wobec tego, kierując się dobrem Ojczyzny, postanawiamy Radę Regencyjną rozwiązać, a od tej chwili obowiązki nasze i odpowiedzialność względem narodu polskiego w Twoje ręce, Panie Naczelny Dowódco, składamy do przekazania Rządowi Narodowemu.
[...] w Warszawie, dnia 14 listopada 1918 roku.
Aleksander Kakowski, Zdzisław Lubomirski, Józef Ostrowski
J. Piłsudski, O państwie i armii, t. II, Warszawa 1985, s. 36.
A. Jakie decyzje polityczne dotyczące Rady Regencyjnej i Józefa Piłsudskiego zostały ustanowione przez powyższy dokument?
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
B. Napisz, co skłoniło głównych przedstawicieli polskiej sceny politycznej do opisanego działania.
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
snauka.pl/rozdzia-ii-karta-pracy.html
5 pkt za rozwiązanie + 3 pkt za najlepsze rozwiązanie -
17.1.2018 (06:52)