Rafy Koralowe

Prawdopodobnie do 2010 roku zniszczonych zostanie 40% tych cudownych ekosystemów morskich. Nieznana zaraza zabija maleńkie polipy, pozostawiając szare wapienne szkielety. Od początku lat 80. rafy dziesiątkują nowe choroby - naukowcy naliczyli ich aż 29. Jest to tym bardziej niepokojące, że rafy koralowe tworzą wspaniałe ekosystemy, pod względem różnorodności gatunków ustępujące tylko lasom mangrowym. W australijskiej Wielkiej Rafie Barierowej znalazło wspaniałe warunki 2 tys. gatunków ryb - trzy razy więcej niż w Atlantyku.

Rafy koralowe zajmują zaledwie jedną dziesiątą procenta powierzchni oceanów, a jednak żyje w nich ponad milion gatunków różnych morskich stworzeń: ryb, skorupiaków, mięczaków. Naukowcy twierdzą , że w tych "lasach tropikalnych oceanu" znajdują się lekarstwa na wiele chorób. Już teraz lek AZT powstrzymujący rozwój AIDS wyrabiany jest z gąbek występujących w rafach koralowych Karaibów. Zmiany w warunkach naturalnych koralowców, szczególnie nasilone ataki huraganów, mogą spowodować nieodwracalne szkody w środowisku raf koralowych. Ten delikatny ekosystem narażony jest też na wiele innych niebezpieczeństw, takich jak zdarzające się czasami gwałtowne zwiększenie populacji rozgwiazd żerujących na koralowcach. Inne niebezpieczne zjawisko, tzw. wybielanie, związane jest najprawdopodobniej z globalnym ociepleniem klimatu. Zjawisko to polega na tym, że kiedy temperatura wody wzrasta powyżej pewnego poziomu, polipy koralowca "eksmitują" porastające je glony, które nie tylko zapewniały im odpowiednią ilość tlenu i cukrów, ale też zdobiły bajecznymi kolorami. Wszystko to sprawia, że 19 % raf koralowych na świecie zostało już bezpowrotnie zniszczonych.

Obecnie rafy koralowe stanęły się w obliczu nowego zagrożenia - działalności ludzi. Erozja gleby na lądzie i dewastacja lasów namorzynowych na wybrzeżu powoduje coraz większe zamulenie wód przybrzeżnych, a następnie obumieranie polipów. Rafy niszczone są podczas wydobywania wapienia wykorzystywanego jako materiał budowlany. Ogromne ilości szkieletów koralowych są surowcem dla przemysłu pamiątkarskiego. Katastrofalna w skutkach jest też barbarzyńska metoda połowu ryb na morzach koralowych - tak zwane głuszenie, czyli detonowanie materiałów wybuchowych pod wodą. Kiedy populacja ryb została przetrzebiona, a zaraza zdziesiątkowała również roślinożerne jeżowce, kolorową rafę pokrył śliski zielony całun glonów.

Innym źródłem zagrożeń jest też atrakcyjność turystyczna raf koralowych. Rozwój nadmorskich ośrodków turystycznych powoduje zwiększające się zanieczyszczenie i zamulenie wód przybrzeżnych. W niektórych regionach koralowce wykorzystuje się do budowy domów, często też wypala się je, aby uzyskać czyste wapno. Te zagrożenia można by zmniejszyć, wprowadzając ściślejszy nadzór, jednak w tym celu należałoby otoczyć rafy koralowe ochroną prawną. Jak dotychczas, jedynie połowa krajów, u wybrzeży których znajdują się rafy koralowe, uznała je za rezerwaty przyrody.

Regeneracja koralowców trwa bardzo wolno. Szacuje się, że w ciągu następnych 100 lat może ulec zagładzie kolejne 70%, dlatego też podejmowane są szerokie działania zmierzające do uratowania tych niezwykłych ekosystemów. Obecnie ponad 40 raf koralowych jest objętych ochroną rezerwatową, a wszystkie gatunki koralowców rafotwórczych chronione są przez Konwencję Waszyngtońską. Według ocen specjalistów, w pewnych częściach Oceanu Indyjskiego zniszczonych zostało 90% koralowców! Niektóre rafy zregenerowały się, jednak inne obumarły.