Wietrzenie skał, jeden z podstawowych procesów zmieniających powierzchnię Ziemi, polegający na rozluźnianiu, rozkruszaniu oraz chemicznej przemianie litych skał i przekształcaniu ich w skały luźne. Wietrzenie odbywa się pod wpływem oddziaływania różnorodnych czynników zewnętrznych: atmosfery, hydrosfery i biosfery. Zachodzi na powierzchni Ziemi oraz w przypowierzchniowej warstwie skorupy ziemskiej o miąższości od kilku do kilkudziesięciu m. Grubość tej warstwy zależy m.in. od: rodzaju skał, wysokości poziomu wód gruntowych, występowania zjawiska wiecznej marzłoci.
Rodzaje wietrzenia
1) Wietrzenie fizyczne - rodzaj wietrzenia powodujący zmiany fizyczne, czyli rozpad skały. W zależności od oddziałującego czynnika wyróżnia się:
a) wietrzenie mechaniczne insolacyjne (termiczne), zachodzące pod wpływem następującego na przemian nagrzewania (promieniami słonecznymi) i oziębiania powierzchni skały
b) wietrzenie mechaniczne mrozowe (kongelacja), zachodzące pod wpływem częstych zmian temperatury z dodatniej na ujemną i na odwrót
c) wietrzenie mechaniczne solne (eskudacja), zachodzące pod wpływem krystalizacji soli
d) wietrzenie mechaniczne ilaste (deflokulacja), zachodzące pod wpływem nasiąkania wodą skał ilastych,
e) wietrzenie mechaniczne organiczne - zachodzi pod wpływem mechanicznego oddziaływania organizmów
roślinnych i zwierzęcych
2) Wietrzenia chemiczne - rodzaj wietrzenia doprowadzający do zmian chemicznych, czyli rozkładu skały. Wietrzenie chemiczne zachodzi na skutek:
a) rozpuszczania
b) utleniania
c) uwęglanowienia
d) uwodnienia
e) hydrolizy (rozkładu minerałów na część kwaśną i zasadową)
3) Wietrzenie insolacyjne Może występować w dwóch formach:
a) rozpad ziarnisty zachodzi w skałach, których minerały mają różną rozszerzalność cieplną. Następuje nierównomierne rozszerzanie się i kurczenie minerałów. Powoduje to rozpad skały na drobne ziarna.
b) łuszczenie się skały (wietrzenie skorupowe) polega na odrywaniu się jej przypowierzchniowej warstwy, która jest najbardziej narażona na zmiany temperatury.
Szczegółowe badania wykazały, że przy wietrzeniu insolacyjnym niezbędna jest obecność wody.
Przeczytaj podobne teksty
Opracowania powiązane z tekstem
Komentarze (1)
Brak komentarzy
Dodaj komentarz
Treść zweryfikowana i sprawdzona
Czas czytania: 1 minuta
Treść zweryfikowana i sprawdzona
Zgodnie z misją, Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby dostarczać rzetelne i sprawdzone treści edukacyjne.
Dodatkowe oznaczenie "Sprawdzona treść" wskazuje, że dany materiał został zweryfikowany przez Redakcję lub ekspertów współpracujących z serwisem.
Weryfikacja tekstu odbywa się na następujących poziomach:
1. Sprawdzenie tekstu pod kątem ewentualnych błędów ortograficznych, stylistycznych, interpunkcyjnych lub innych.
2. Weryfikacja tekstu pod kątem błędów rzeczowych.
3. Sprawdzenie materiału pod kątem ich aktualności.
Dodatkowe oznaczenie "Sprawdzona treść" wskazuje, że dany materiał został zweryfikowany przez Redakcję lub ekspertów współpracujących z serwisem.
Weryfikacja tekstu odbywa się na następujących poziomach:
1. Sprawdzenie tekstu pod kątem ewentualnych błędów ortograficznych, stylistycznych, interpunkcyjnych lub innych.
2. Weryfikacja tekstu pod kątem błędów rzeczowych.
3. Sprawdzenie materiału pod kątem ich aktualności.
dodalabym jeszcze ze wietrzenie insolacyjne Może występować w dwóch formach :
-rozpad ziarnisty zachodzi w skałach, których minerały mają różną rozszerzalność cieplną. Następuje nierównomierne rozszerzanie się i kurczenie minerałów. Powoduje to rozpad skały na drobne ziarna.
-łuszczenie się skały(wietrzenie skorupowe) polega na odrywaniu się jej przypowierzchniowej warstwy, która jest najbardziej narażona na zmiany temperatury. oprocz tego praca calkiem ok ;)
Szczegółowe badania wykazały, że przy wietrzeniu insolacyjnym niezbędna jest obecność wody.