Ocena ideałów średniowiecza i renesansu

I.
1. Każda epoka ma swoje ideały, wzorce osobowe
a) średniowieczne ideały ascety, świętego, króla i rycerza
b) renesansowe ideały ziemianina, młodzieńca, rodziców i obywatela
2. Dlaczego kształtują się wzorce osobowe ?
a) każdy człowiek, dążąc do doskonałości, próbuje oprzeć się na jakimś ideale
b) w trudnych sytuacjach potrzebujemy wskazówek, porad, instrukcji
c) tworzenie wzorców osobowych - próbą ukazania ludziom właściwej drogi


II.
A) ideały średniowiecza
1. ideał ascety - " Legenda o św. Aleksym"
a) Aby "służyć temu cóż ci jest w niebie" Aleksy rezygnuje ze wszystkich przyjemności ziemskich. Wyrzeka się majątku, dobrobytu a nawet swej żony. Aby osiągnąć doskonałość akceptuje ból, cierpienie o poniżenie : " wszystko cierpiał przez Bóg rad ". Św. Aleksy poświęcił się całkowicie Bogu.
b) opinia : Aleksy był i jest wzorem niedoścignionym. Ale czy jest on wzorem właściwym, godnym naśladowania ? Uważam, że nie, gdyż Aleksy przyjął zbyt bierną postawę wobec życia, nie zrobił nic dla drugiego człowieka. Zdobył aureolę świętości nie tylko za cenę własnych wyrzeczeń, ale także kosztem najbliższych. Opuścił swój rodzinny dom i swoją żonę, którą swoim postępowaniem skazał na samotność.
2. ideał świętego - św. Franciszek
a) Św. Franciszek opuścił swój rodzinny dom, a swój majątek rozdał biednym. Glosił on program wiary radosnej, prostej, płynącej z serca, opartej na wszechogarniającej miłości do Boga, świata i stworzenia. Franciszek uczniów, którzy całe swoje mienie musieli oddać biednym.
b) opinia : Święty Franciszek jest świętym, którego świętość nie podlega dyskusji. Cel i radość życia znalazł w pomocy biednym i rolnikom. Był człowiekiem bardzo wartościowym, który stawił czoło życiu. Był zupełnym przeciwieństwem biernego i myślącego wręcz tylko o sobie Aleksego. Św. Franciszek poświęcił swe życie swym bliźnim, ukazując w ten sposób ogromną miłość do Boga.Warta pochwały jest także jego postawa wobec natury i przyrody. Św, Franciszek pokazał ludziom właściwy stosunek wobec natury. Uważam, że św. Franciszek jest wzorem człowieka dobrego, kochającego, poświęcającego się.
3. ideał rycerza - " Pieśń o Rolandzie "
a) Roland bierze udział w wyprawie wojennej do Hiszpanii, zajętej przez niewiernych Saracenów. Jest wierny swemu władcy Karolowi Wielkiemu. Dla Rolanda najważniejsze rzeczy to sława, honor, Bóg i Ojczyzna. Roland za swoją wierność i miłość do Boga został nagrodzony godną śmiercią
b) opinia : uważam , że Roland był rycerzem honorowym. Zachowywał się zgodnie z etyką rycerską. Był dobrym obywatelem, gdyż służył ojczyźnie, poświęcając dla niej nawet własne życie. Był także wierzącym, gdyż przed śmiercią składa hołd Bogu : prosi go o przebaczenie. Zastanawiam się, czy dobry katolik ma prawo do zabijania, nawet jeśli chodzi o taki wzniosły cel, jak dobro ojczyzny.
4. Ideał władcy na podstawie " Kroniki polskiej " Galla Anonima
a) Bolesław Chrobry jest przedstawiony jako człowiek, godny naśladowania. Jest on nie tylko królem rycerskim, lecz także królem sprawiedliwym, wielkodusznym, litościwym, gościnnym
b) opinia : Bolesław Chrobry szanował zarówno Boga jak i człowieka. To nadaje mu wartości, gdyż uważam, że " z tak wysokiej pozycji (król) ludzie często patrzą na innych z góry ", nie szanują ich i nie doceniają ich zasług i wysiłków. Bolesław natomiast był osobą sprawiedliwą, odnoszącą się do swoich poddanych z wyjątkową życzliwością. Bolesław Chrobry jest także ideałem obywatela, gdyż nawet na łożu śmierci martwił się dalszymi losami Polski, uważając troskę o dobro państwa za swój najświętszy obowiązek
B) ideały renesansu
1. ideałem - ziemianin w "Pieśni Świętojańskiej o Sobótce" Jana Kochanowskiego i w "Żywocie człowieka poczciwego" M. Reja.
a) ziemianin jest przedstawiony jako człowiek szczęśliwy, wesoły i samowystarczalny. Człowiek ten żyje zgodnie z naturą i czerpie radość ze swej pracy
b) opinia : Uważam, że tak przedstawione życie jest zbyt wyidealizowane. Życie na wsi nie dla każdego człowieka jest życiem łatwym i przyjemnym. Każdy człowiek, niezależnie od miejsca jego zamieszkania może być osobą szczęśliwą, wesołą samowystarczalną . Zgadzam się jedynie z tym, że człowiek na wsi żyje bardziej zgodnie z naturą i przyrodą aniżeli człowiek, żyjący w mieście.
2. ideał młodzieńca w utworach : " Żywot człowieka poczciwego" Mikołaja Reja oraz " O poprawie Rzeczypospolitej " Frycza Modrzewskiego
a) idealny młodzieniec to człowiek dobrze wychowany, wykształcony, stały roztropny, sprawiedliwy, wierny, miłosierny, przygotowany zarówno do życia towarzyskiego jak i do walki o ojczyznę.
b) opinia : uważam, że są to zbyt duże wymagania w stosunku do młodego człowieka. W takim wieku człowiek dopiero się uczy, zdobywa doświadczenie i popełnia błędy. Nie może być ideałem, gdyż jeszcze dużo rzeczy nie wie i nie rozumie.
3. ideał rodziców w " O poprawie Rzeczypospolitej " frycza Modrzewskiego
a) idealni rodzice - ludzie, którzy wychowują swe dzieci poprzez dawanie im dobrego przykładu. Rodzice tacy wychowują swe dzieci na dobrych obywateli i przysposabiają je trafnie do zawodu, zapewniają im także wyjazd za granicę, aby pokazać im inną kulturę i obyczaje.
b) opinia : Zgadzam się z ideałem przedstawionym przez Modrzewskiego. Dobry przykład jest konieczny, aby nauczyć rozróżnienia pomiędzy dobrem i złem. Ponadto zgadzam się z autorem, że rodzice powinni przygotować swe dziecko do zawodu zgodnie z jego chęcią i zdolnościami. Nie można zmuszać nikogo do robienia czegoś, co mu nie sprawia najmniejszej przyjemności. Uważam także, że poznawanie innych kultur i obyczajów jest rzeczą bardzo ważną i konieczną. Podróże kształcą, pozwalają zrozumieć inne obyczaje, zaakceptować i polubić ludzi innego koloru skóry, wyznających inną religię itd.
4. ideał obywatela w twórczości Mikołaja Reja ("Krótka rozmowa między trzema osobami"), Frycza Modrzewskiego ("O poprawie Rzeczypospolitej"), Jana Kochanowskiego ("Pieśń o spustoszeniu Podola"; "Pieśń XII"; "Pieśń XIX"; "Odprawa posłów greckich") i Piotra Skargi ("Kazania sejmowe")
a) cechy idealnego obywatela - troska o losy państwa, poczucie obowiązku, wyrozumiałość, udział w wojnach obronnych, poświęcenie dla ojczyzny, kierowanie się dobrem i interesami państwa, sprawiedliwość, bezinteresowna miłość do ojczyzny
b) opinia : ideał taki ukształtował się w trudnej sytuacji politycznej. Wtedy dla dobra kraju taka postawa była koniecznością. Ale i teraz nie można zapomnieć o tych wartościach, gdyż są one wartościami ponadczasowymi.


III.
1. Czy musimy przejmować ideały, przedstawione w utworach literackich ?
a) Jeżeli zgadzają się one z naszą wizją życia, możemy je przyjąć i uznać za własne.
b) Nie musimy żyć zgodnie z takimi ideałami, które są w rzeczywistości nie realne i nie do osiągnięcia