Charakterystyka i pojęcie kosztów

Koszt Jest to wyrażone wartościowo zużycie:
 środków gospodarczych (środków trwałych, wartości niematerialne i prawne, materiały - z majątku obrotowego),
 usług,
 energii,
 wynagrodzeń
 oraz niektóre pozycje nie odzwierciedlające zużycia jak: podatki, opłaty, składki ZUS-u, ponoszone w toku działalności jednostki gospodarczej w określonym czasie.
Każdy koszt jest, był lub będzie wydatkiem, ale nie każdy wydatek jest kosztem np. spłata kredytu. Ponadto:
 wydatek może wyprzedzać koszt - np. KW zakupiono materiały za gotówkę,
 wydatek powstaje w tym samym momencie co koszt - np. KW zakupiono materiały za gotówkę i oddano je do zużycia,
 koszt może wyprzedzać wydatek - np. rachunek uproszczony za zakupione materiały oddane do zużycia
Do kosztów zalicza się zużycie związane z normalną (zwykłą) działalnością podmiotu, nie zalicza się tu natomiast:
 Zużycia spowodowanego zdarzeniami losowymi
 Zaniechaniem lub zawieszeniem pewnego rodzaju działalności
 Związanego a utrzymaniem nieczynnych zakładów lub wydziałów, które są stratami nadzwyczajnymi
Koszty i straty nadzwyczajne są pojęciami rozłącznymi, stąd też zużycie zakwalifikowane do strat nie może być traktowane jako koszt. Koszty zwykłej działalności operacyjnej mogą być ujmowane w następujących układach ewidencyjnych:


Układ rodzajowy i układ kalkulacyjny. Układ rodzajowy dzieli koszty z punktu widzenia ich treści ekonomicznej. W układzie rodzajowym kosztów wyróżnia się następujące pozycje:
Amortyzacja- koszty z tytułu planowych odpisów zużycia środków trwałych, oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Zużycie materiałów i energii- obejmuje zużycie surowców, materiałów podstawowych i pomocniczych, półfabrykatów, opakowań, paliwa, energii elektrycznej, cieplnej, wody, sprzężonego powietrza.
Usługi obce- roboty i usługi wykonane przez inne jednostki, usługi transportowe, usługi remontowe będące kosztami wykonywanych przez inne jednostki gospodarcze remontów, napraw i konserwacji środków trwałych. Inne usługi obce np. poczty, łączności, bankowe.
Podatki i opłaty- podatki kosztowe od nieruchomości, środków transportu, VAT naliczony nie podlegający zwrotowi ani odliczeniu, opłaty skarbowe, notarialne.
Wynagrodzenia- wynagrodzenia brutto za prace wykonane na rzecz danego podmiotu bez względu na charakter stosunku pracy.
Świadczenia na rzecz pracowników- ubezpieczenia społeczne, fundusz pracy szkolenie pracowników itp.
Podróże służbowe- diety, koszty noclegów, przejazdów itp.
Pozostałe koszty- np. ekwiwalent pieniężny na rzecz osób fizycznych nie zaliczane do wynagrodzeń lub świadczeń na rzecz pracowników (zużycie własnych narzędzi), ubezpieczenia majątkowe i inne.
Celem podziału kosztów wg. Rodzaju jest stworzenie możliwości kontroli wysokości zużycia środków produkcji i wynagrodzenia siły roboczej poniesionego na wykonanie zadań, porównania wielkości faktycznych z planowanymi oraz badania struktury kosztów.
Koszty dzielimy także według miejsc ich powstania:
Koszty wydziałowe, ogólnozakładowe, zakupu, sprzedaży, produkcji pomocniczej.