Pojecie i klasyfikacja Spółek

Jest to związek dwóch lub więcej osób, które działają dla wspólnego celu np. osiągnięcie zysku (może być tylko jednoosobowa spółka skarbu państwa)

2.Podstwa prawna:
a)według kodeksu cywilnego spółki – spółki cywilne
PRZEPISY WSTĘPNE.
Art. 1. Kodeks niniejszy reguluje stosunki cywilnoprawne między osobami fizycznymi i osobami prawnymi.
Art. 2. (skreślony).
Art. 3. Ustawa nie ma mocy wstecznej, chyba że to wynika z jej brzmienia lub celu.
Art. 4. (skreślony).
Art. 5. Nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.
Art. 6. Ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.
Art. 7. Jeżeli ustawa uzależnia skutki prawne od dobrej lub złej wiary, domniemywa się istnienie dobrej wiary.


b)według kodeksu handlowego – spółki handlowe
PRZEPISY WSPÓLNE
art.1
1. Ustawa reguluje tworzenie, organizację, funkcjonowanie, rozwiązywanie, łączenie, podział i przekształcanie spółek handlowych.
2. Spółkami handlowymi są: spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka akcyjna.
art.2
W sprawach określonych w art. 1 1 nieuregulowanych w ustawie stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego. Jeżeli wymaga tego właściwość (natura) stosunku prawnego spółki handlowej, przepisy Kodeksu cywilnego stosuje się odpowiednio.
art.3
Przez umowę spółki handlowej wspólnicy albo akcjonariusze zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienie wkładów oraz, jeżeli umowa albo statut spółki tak stanowi, przez współdziałanie w inny określony sposób.
art.4
1. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1. spółka osobowa — spółkę jawną, spółkę partnerską, spółkę komandytową i spółkę komandytowo-akcyjną,
2. spółka kapitałowa — spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością i spółkę akcyjną,
3. spółka jednoosobowa — spółkę kapitałową, której wszystkie udziały albo akcje należą do jednego wspólnika albo akcjonariusza,
4. spółka dominująca — spółkę handlową w przypadku, gdy:
a. dysponuje bezpośrednio lub pośrednio większością głosów na zgromadzeniu wspólników albo na walnym zgromadzeniu, także jako zastawnik albo użytkownik, bądź w zarządzie innej spółki kapitałowej (spółki zależnej), także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub
b. jest uprawniona do powoływania lub odwoływania większości członków zarządu innej spółki kapitałowej (spółki zależnej) albo spółdzielni (spółdzielni zależnej), także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub
c. jest uprawniona do powoływania lub odwoływania większości członków rady nadzorczej innej spółki kapitałowej (spółki zależnej) albo spółdzielni (spółdzielni zależnej), także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub
d. więcej niż połowa członków zarządu spółki kapitałowej jest jednocześnie członkami zarządu spółki zależnej albo spółdzielni zależnej, lub
e. dysponuje bezpośrednio lub pośrednio większością głosów w spółce osobowej zależnej albo na walnym zgromadzeniu spółdzielni zależnej, także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub
f. wywiera decydujący wpływ na działalność spółki kapitałowej zależnej albo spółdzielni zależnej, w szczególności na podstawie umów określonych w art. 7,
5. spółka powiązana — spółkę kapitałową, w której inna spółka handlowa albo spółdzielnia dysponuje bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 20% głosów na zgromadzeniu wspólników albo na walnym zgromadzeniu, także jako zastawnik lub użytkownik, albo na podstawie porozumień z innymi osobami lub która posiada bezpośrednio co najmniej 20% udziałów albo akcji w innej spółce kapitałowej,
6. spółka publiczna — spółkę w rozumieniu przepisów o publicznym obrocie papierami wartościowymi,
7. instytucja finansowa — bank, fundusz inwestycyjny, towarzystwo funduszy inwestycyjnych lub powierniczych, narodowy fundusz inwestycyjny, zakład ubezpieczeń, fundusz powierniczy, towarzystwo emerytalne, fundusz emerytalny lub dom maklerski, mające siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej albo w państwie należącym do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD),
8. rejestr — rejestr przedsiębiorców,
9. głosy — głosy „za”, „przeciw” lub „wstrzymujące się” oddane podczas głosowania w sposób zgodny z ustawą, umową albo statutem spółki,
10. bezwzględna większość głosów — więcej niż połowę głosów oddanych,
11. sprawozdanie finansowe — sprawozdania finansowe w rozumieniu przepisów o rachunkowości.
2. Ilekroć w ustawie mowa jest o „umowie spółki”, należy przez to rozumieć także akt założycielski sporządzony przez jedynego wspólnika albo akcjonariusza spółki kapitałowej.
art.5
1. Dokumenty i informacje o spółce kapitałowej oraz spółce komandytowo-akcyjnej wymagają ogłoszenia lub złożenia dokumentu lub informacji do sądu rejestrowego, z uwzględnieniem przepisów o Krajowym Rejestrze Sądowym.
2. Ogłoszeniu podlegają również informacje o osiągnięciu lub utracie przez spółkę handlową pozycji dominującej w spółce akcyjnej. Statut może przewidywać, że zamiast ogłoszenia wystarczy zawiadomić wszystkich akcjonariuszy listami poleconymi.
3. Wymagane przez prawo ogłoszenia pochodzące od spółki są publikowane w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, chyba że ustawa stanowi inaczej. Umowa spółki albo statut może nałożyć obowiązek ogłoszenia również w inny sposób.
4. Złożenie przez spółkę wniosku o ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym o zdarzeniu podlegającym obowiązkowi publikacji zgodnie z 2 powinno być dokonane w terminie dwóch tygodni od zajścia zdarzenia, chyba że ustawa stanowi inaczej.
art.6
1. Spółka dominująca ma obowiązek zawiadomić spółkę kapitałową zależną o powstaniu stosunku dominacji w terminie dwóch tygodni od dnia powstania tego stosunku, pod rygorem zawieszenia wykonywania prawa głosu z akcji albo udziałów spółki dominującej reprezentujących więcej niż 33% kapitału zakładowego spółki zależnej.
2. Nabycie lub wykonywanie praw z akcji albo udziałów przez spółkę albo spółdzielnię zależną uważa się za nabycie albo wykonywanie praw przez spółkę dominującą.
3. Uchwała zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia, powzięta z naruszeniem 1, jest nieważna, chyba że spełnia wymogi kworum oraz większości głosów bez uwzględnienia głosów nieważnych.
4. Akcjonariusz, wspólnik, członek zarządu albo rady nadzorczej spółki kapitałowej może żądać, aby spółka handlowa, która jest wspólnikiem albo akcjonariuszem w tej spółce, udzieliła informacji, czy pozostaje ona w stosunku dominacji lub zależności wobec określonej spółki handlowej albo spółdzielni będącej wspólnikiem albo akcjonariuszem w tej samej spółce kapitałowej. Uprawniony może żądać również ujawnienia liczby akcji lub głosów albo liczby udziałów lub głosów, jakie spółka handlowa posiada w spółce kapitałowej, o której mowa w zdaniu pierwszym, w tym także jako zastawnik, użytkownik lub na podstawie porozumień z innymi osobami. Żądanie udzielenia informacji oraz odpowiedzi powinny być złożone na piśmie.
5. Odpowiedzi na pytania określone w 4 należy udzielić uprawnionemu oraz właściwej spółce kapitałowej w terminie dziesięciu dni od dnia otrzymania żądania. Do dnia udzielenia odpowiedzi zobowiązana spółka handlowa nie może wykonywać praw z akcji albo udziałów w spółce kapitałowej, o której mowa w 4 zdanie pierwsze, chyba że udzieliła odpowiedzi w terminie.
6. Przepisy 1, 2, 4 i 5 stosuje się odpowiednio w razie ustania stosunku zależności. Obowiązki określone w tych przepisach spoczywają na spółce, która przestała być spółką dominującą.
7. Przepisy 1–6 nie naruszają przepisów odrębnych ustaw dotyczących obowiązku zawiadomienia o nabyciu akcji, udziałów lub o uzyskaniu pozycji dominującej w spółce handlowej albo spółdzielni. W razie zbiegu przepisów, które nie mogą być stosowane łącznie, stosuje się przepisy tej ustawy, która przewiduje surowsze obowiązki lub sankcje.
art.7
1. W przypadku zawarcia między spółką dominującą a spółką zależną umowy przewidującej zarządzanie spółką zależną lub przekazywanie zysku przez taką spółkę, złożeniu do akt rejestrowych spółki zależnej podlega wyciąg z umowy zawierający postanowienia, które określają zakres odpowiedzialności spółki dominującej za szkodę wyrządzoną spółce zależnej z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy oraz zakres odpowiedzialności spółki dominującej za zobowiązania spółki zależnej wobec jej wierzycieli.
2. Ujawnieniu podlega także okoliczność, że umowa nie reguluje lub wyłącza odpowiedzialność spółki dominującej, o której mowa w 1.
3. Zgłoszenia do sądu rejestrowego okoliczności wymagających ujawnienia zgodnie z 1 i 2 dokonuje zarząd spółki dominującej lub spółki zależnej albo wspólnik prowadzący sprawy spółki dominującej lub spółki zależnej. Niezgłoszenie okoliczności wymagających ujawnienia w terminie trzech tygodni od dnia zawarcia umowy powoduje nieważność postanowień ograniczających lub wyłączających odpowiedzialność spółki dominującej wobec spółki zależnej lub jej wierzycieli.



3. Osobowy charakter spółki

Polega na tym że decydujące znaczenie dla funkcjonowania spółki maja wspólnicy i ich klasyfikacje i umiejętności.

Za zobowiązania wspólnicy odpowiadają wspólnicy całym swoim majątkiem osobistym. Czyli wierzyciele mogą dochodzić swoich praw z majątku osobistego.
Spółki osobowe są to osoby fizyczne.


4. Kapitałowy charakter spółki
Wyraża się tym że jej funkcjonowanie opiera się na kapitale wspólników. Za zobowiązania wspólnicy odpowiadają tylko do wielkości wniesionego kapitału (wkładu).

Spółki posiadają osobowość prawną i są to osoby prawne.

5. Osoba fizyczna

Każdy człowiek pełnoletni i nie ubezwłasnowolniony.


6. Osoba prawna

Podmiot jednostka gospodarcza która samodzielnie dysponuje swoim majątkiem i ponosi pełna odpowiedzialność majątkową za swoje decyzje.

Przedsiębiorstwo posiadające osobowość prawną musi powołać zarząd bądź wyznaczyć innych pracowników(prezesa, księgowego) do reprezentowania interesów na zewnątrz.

Osoba prawna posiada osobowość prawną czyli zdolność do:
-reprezentowania firmy na zewnątrz
-zawierania umów
-zaciągnięcia kredytów
-występowania w sądzie jako strona.

Spółki osobowe:


Spółka cywilna

Jeżeli chcesz prowadzić niewielką firmę wspólnie z kimś, kto dostarczy Ci kapitału lub posiada jakieś cenne w zamierzonej działalności umiejętności, to zapewne pomyślisz o założeniu z nim spółki cywilnej. Podstawowe kwestie związane z funkcjonowaniem takiego podmiotu są uregulowane w art.
860-875 Kodeksu cywilnego. Dotychczas spółki cywilne były uznawane za podmioty prowadzące działalność gospodarczą, czyli "przedsiębiorców", jednakże od 1 stycznia, 2001 r. przedsiębiorcami są nie same spółki cywilne, lecz jedynie ich wspólnicy.


Spółka cywilna (zwana także spółką prawa cywilnego w odróżnieniu od spółek prawa handlowego) jest umową, w której wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. Do prowadzenia spraw spółki jest uprawniony, ale także i zobowiązany, każdy wspólnik. Nie należy mu się z tego tytułu dodatkowe wynagrodzenie, lecz może on żądać zwrotu poniesionych wydatków. Oznacza to, że nie będziesz mógł zawrzeć ze swoją spółką umowy o pracę, której przedmiotem byłoby prowadzenie spraw spółki. Jednakże spółka - biorąc pod uwagę Twoje kwalifikacje zawodowe - może Cię zatrudnić do wykonywania innej pracy. Każdy wspólnik może prowadzić bez uprzedniej uchwały wspólników sprawy, które nie przekraczają zakresu zwykłych czynności spółki, (czyli czynności dotyczących jej normalnego funkcjonowania, takich jak zawieranie standardowych kontraktów czy zamawianie i odbiór towarów potrzebnych w bieżącej działalności). Jeżeli jednak przed zakończeniem takiej sprawy chociażby jeden z pozostałych wspólników sprzeciwi się jej prowadzeniu, potrzebna będzie uchwała wspólników. Uchwała wspólników potrzebna jest także w pozostałych sprawach, takich jak ustanowienie pełnomocnika, rozszerzenie działalności na nowe obszary, zakup nieruchomości lub nowej maszyny. Jednakże każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników wykonać czynność nagłą, której zaniechanie mogłoby narazić spółkę na niepowetowane straty. W braku odmiennej umowy lub uchwały wspólników każdy wspólnik jest umocowany do reprezentowania spółki (np. przy zawieraniu umów z innymi podmiotami) w takich granicach, w jakich jest uprawomocniony do prowadzenia jej spraw. W praktyce jednakże wspólnicy wskazują zwykle jedną lub dwie osoby mające być pełnomocnikami spółki.

Jak założyć spółkę cywilną

Sama umowa spółki może być zawarta w dowolnej formie, także ustnie. Wprawdzie zgodnie z art. 860 2 Kodeksu cywilnego umowa spółki powinna być stwierdzona pismem, lecz wymóg ten jest wprowadzony wyłącznie dla celów dowodowych - jeżeli zaniedbasz spisania umowy, to i tak będzie ona ważna, lecz w razie sporu w sądzie nie będziesz mógł swobodnie dowodzić faktu zawarcia umowy i jej treści za pomocą dowodów z zeznań świadków oraz z przesłuchania stron. W formie wkładu możesz wnieść do spółki własność rzeczy lub tylko prawo do ich używania, inne prawa (np. patent), możesz także zobowiązać się do świadczenia określonych usług na rzecz spółki, (lecz pamiętaj, że za tę pracę będzie Ci przysługiwał jedynie udział w zyskach, a nie żadne dodatkowe wynagrodzenie). Jeżeli nie umówisz się ze wspólnikami inaczej, to będzie domniemanie, że Wasze wkłady mają jednakową wartość. Musisz wiedzieć, że zgodnie z art. 867 Kodeksu cywilnego każdy wspólnik jest uprawniony do równego udziału w zyskach i w tym samym stosunku uczestniczy w stratach, bez względu na rodzaj i wartość wkładu. Jednakże w umowie spółki można inaczej ustalić stosunek udziału wspólników w zyskach i stratach. Można nawet zwolnić niektórych wspólników od udziału w stratach, natomiast nie można wyłączyć wspólnika od udziału w zyskach. I jeszcze jednak ważna wiadomość: ustalony w umowie stosunek udziału wspólnika w zyskach odnosi się w razie wątpliwości także do udziału w stratach. Zazwyczaj umowę spółki zawiera się na czas nieoznaczony, lecz - jeżeli takie są Twoje potrzeby - możesz utworzyć spółkę na jakiś konkretny czas (np. dwa lata). W myśl art. 868 Kodeksu cywilnego wspólnik może żądać podziału i wypłaty zysków dopiero po rozwiązaniu spółki. Jeżeli jednak Twoja spółka zostanie zawarta na dłuższy okres, to będziesz miał prawo żądać podziału i wypłaty zysków z końcem każdego roku obrachunkowego. Dotychczas zaletą spółki cywilnej było to, że - w odróżnieniu od spółek prawa handlowego rejestrowanych przez sąd - działanie w takiej formie wymagało jedynie zgłoszenia do prowadzonej przez gminy ewidencji działalności gospodarczej. Jednakże od 1 stycznia 2001 r. (w związku z wejściem w życie Prawa działalności gospodarczej oraz ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym) kwestie związane z rejestracją wspólników spółek cywilnych przeszły w gestię sądów rejestrowych, z tym, że przewidziany jest pewien okres przejściowy.


Zalety i wady spółki cywilnej

Niewątpliwie największą zaletą spółki cywilnej jest łatwość jej utworzenia i późniejszego prowadzenia, pozwalająca zwykle uniknąć wydatków na porady prawników. Inną ogromną zaletą spółki cywilnej, której wspólnikami są jedynie osoby fizyczne, jest to, że - podobnie jak w przypadku indywidualnej działalności gospodarczej - możesz zamiast skomplikowanych (i raczej drogich w prowadzeniu) ksiąg rachunkowych wybrać posługiwanie się łatwiejszą podatkową księgą przychodów i rozchodów, jeżeli tylko Twoje roczne przychody netto będą niższe niż 800 000 EURO. Od zysków osiągniętych ze spółki będziesz płacił podatek dochodowy od osób fizycznych na identycznych zasadach jak w przypadku indywidualnej działalności gospodarczej i będziesz mógł korzystać ze zryczałtowanych form opodatkowania. Jeżeli chodzi o podatek VAT, to spółka cywilna będzie odrębnym od wspólników podatnikiem i w żadnym przypadku nie może ona korzystać z Twojego numeru NIP. Ogromną wadą spółki cywilnej jest natomiast to, że za jej zobowiązania wspólnicy odpowiedzialni są solidarnie. Oznacza to, że za ewentualne długi swojej spółki będziesz odpowiadał także Ty, i to całym swoim majątkiem (a nie tylko jego częścią związaną z działalnością gospodarczą), zarówno obecnym jak i przyszłym. Dotyczy to zarówno długów wobec kontrahentów (np. dostawców) jak i zobowiązań podatkowych i należności ZUS. To, że jest to odpowiedzialność solidarna oznacza, iż nie jest tak, że każdy ze wspólników odpowiada proporcjonalnie do swojego udziału w spółce - wręcz przeciwnie: wierzyciel może dowolnie wybrać wspólnika lub wspólników, od których będzie dochodzić zapłaty całości lub części należności. Oczywiście, jeżeli Ty pokryjesz długi spółki, to możesz żądać zwrotu części pieniędzy od pozostałych wspólników, lecz nie zawsze przyniesie to efekt. Dlatego przed przystąpieniem do spółki powinieneś rozważyć możliwość spisania z małżonkiem intercyzy, gdyż może się okazać, że spółka, w której masz bardzo niewielki udział będzie miała ogromne długi i to właśnie Ty będziesz musiał je spłacać

Komu można polecić spółkę cywilną

Spółka cywilna nadaje się do prowadzenia działalności gospodarczej w stosunkowo niewielkim rozmiarze i w gronie zaufanych osób, np. firmy rodzinnej. Nie zawieraj takiej umowy z niepewnymi osobami - może się, bowiem okazać, że za Twoimi plecami zaciągną długi, które Ty będziesz musiał spłacać. I lepiej nie rozpoczynaj w takiej formie ryzykownych interesów, mogących przynieść albo wielki zysk albo bankructwo. Jeżeli nie chcesz mieć przez następne lata na karku komornika, to do takich przedsięwzięć wybierz lepiej formę spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Spółka cywilna pomyślana jest jako forma wspólnego prowadzenia działalności w raczej niewielkim rozmiarze, na co wskazują chociażby niezbyt rozbudowane regulacje prawne dotyczące zarządu majątkiem wspólników. Dlatego też przed wojną spółki, które osiągnęły większy rozmiar stawały się automatycznie spółkami jawnymi. Regulacji takiej zabrakło potem i w ostatnich latach można było spotkać spółki cywilne prowadzące bardzo duże przedsiębiorstwa. Stanowiło to zagrożenie dla pewności obrotu i ostatecznie od 1 stycznia 2001 r. obowiązuje przepis art. 26 4 Kodeksu spółek handlowych, zgodnie, z którym obowiązek zgłoszenia sądowi rejestrowemu jako spółki jawnej dotyczy spółki cywilnej, której przychody netto ze sprzedaży towarów lub świadczenia usług w każdym z dwóch kolejnych lat obrotowych osiągnęły równowartość w walucie polskiej, co najmniej 400 000 EURO.

Spółka jawna

Spółka jawna jest pod wieloma względami podobna do spółki cywilnej, chociaż jej struktura i zasady funkcjonowania są bardziej skomplikowane. Dotychczas była zdecydowanie mniej rozpowszechnioną formą prowadzenia działalności, lecz teraz to się zmieni, gdyż zgodnie z obowiązującym od 1 stycznia, 2001 r. Kodeksem spółek handlowych spółka cywilna, której przychody netto ze sprzedaży towarów lub świadczenia usług w każdym z dwóch kolejnych lat obrotowych osiągnęły równowartość w walucie polskiej, co najmniej 400 000 EURO, powinna zostać przekształcona w spółkę jawną.

Przepisy definiują spółkę jawną jako spółkę osobową, (czyli spółkę, której funkcjonowanie oparte jest na bezpośrednim udziale i zaangażowaniu wspólników nie tylko wnoszących majątek, lecz także poświęcających spółce swój czas i pracujących na jej rzecz, a także reprezentujących ją na zewnątrz w kontaktach z innymi podmiotami), która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową. Słowo "firma" użyte w tym kontekście oznacza nazwę, pod którą spółka handlowa prowadzi swoje przedsiębiorstwo. Nazwa ta podlega specjalnej ochronie (tymczasem oznaczenia przybierane przez spółki cywilne i jednoosobowych przedsiębiorców nie są firmami i ich ochrona nie jest tak silna).

Jak założyć spółkę jawną

Umowa spółki jawnej musi zawierać przynajmniej firmę i siedzibę spółki, określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość, przedmiot działalności spółki oraz czas trwania spółki, (jeżeli jest oznaczony), chociaż oczywiście lepiej jest, jeżeli ta umowa reguluje także inne istotne kwestie związane z funkcjonowaniem Twojej spółki. Musisz pamiętać, że umowa powinna być zawarta na piśmie - w przeciwnym przypadku nie będzie ważna. Zupełnie wystarczy zwykła forma pisemna i nie trzeba ponosić wydatków na notariusza. Gdy już zawrzesz umowę spółki, czeka Cię zgłoszenie jej do sądu rejestrowego. Wybierając nazwę dla swojej spółki musisz pamiętać, że w przypadku spółki jawnej firma powinna zawierać nazwiska lub firmy (nazwy) wszystkich wspólników albo nazwisko/firmę (nazwę) jednego albo kilku wspólników oraz dodatkowe oznaczenie "spółka jawna". Zasadą jest, że wspólnicy uczestniczą w zyskach i stratach spółki jawnej na zasadzie równości, bez względu na rodzaj i wartość swoich wkładów. Jednakże konstruując umowę swojej własnej spółki możesz te kwestie rozstrzygnąć inaczej, np. uzależniając udział w zysku od wielkości wkładu. Musisz przy tym pamiętać, że w razie wątpliwości przyjmuje się, że określony w umowie spółki udział wspólnika w zysku odnosi się także do jego udziału w stratach. W umowie spółki można też zwolnić wspólnika od udziału w stratach. Podziału i wypłaty całości zysku będziesz mógł żądać z końcem każdego roku obrotowego, z tym, że jeżeli wskutek poniesionej przez spółkę straty Twój udział kapitałowy zostanie uszczuplony, zysk spółki powinien zostać przeznaczony w pierwszej kolejności na uzupełnienie tego udziału. Będąc wspólnikiem spółki jawnej będziesz miał prawo żądać corocznie wypłacenia odsetek w wysokości 5% od swojego udziału kapitałowego, nawet, gdy spółka poniosła stratę.



Wady i zalety spółki jawnej

Zaletą spółki jawnej jest to, że stosunkowo łatwo jest ją utworzyć i nie wymaga to bardzo dużych nakładów finansowych. Dodatkowo każdy wspólnik ma prawo reprezentowania spółki (chyba, że w umowie znalazły się przeciwne postanowienia) i kontroli jej działalności. Istotną wadą spółki jawnej jest to, że każdy jej wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką (odpowiedzialność solidarna polega na tym, że wierzyciel może dowolnie wybrać, od kogo ze zobowiązanych będzie żądać zapłaty całości lub części należności, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych dłużników). Jednakże jest to odpowiedzialność subsydiarna, (czyli pomocnicza), co oznacza, że wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika dopiero w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. Ponadto wspólnik spółki jawnej odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie ze spółką i pozostałymi wspólnikami za zaległości podatkowe (a także zaległości wobec ZUS) spółki lub wspólników, wynikające z działalności spółki. Podobnie jak w przypadku spółki cywilnej, od zysków osiągniętych ze spółki jawnej będziesz płacił podatek dochodowy od osób fizycznych na identycznych zasadach jak w przypadku indywidualnej działalności gospodarczej. Jeżeli chodzi o podatek VAT, to spółka będzie odrębnym od wspólników podatnikiem i w żadnym przypadku nie może ona korzystać z Twojego numeru NIP. Decydując się na utworzenie spółki jawnej musisz wiedzieć, że podmiot ten jest zobowiązany do prowadzenia pełnej księgowości zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości i w związku z tym ewentualne wydatki na biuro rachunkowe będą wyższe niż w przypadku spółki cywilnej prowadzącej podatkową księgę przychodów i rozchodów.



Komu można polecić spółkę jawną


Spółka jawna jest umownym zrzeszeniem dwóch lub więcej osób, których celem jest wspólne prowadzenie przedsiębiorstwa zarobkowego w większym rozmiarze. Zwykle uczestniczy w niej niewielu wspólników i powinni oni darzyć się pełnym zaufaniem. Podobnie jak spółki cywilnej nie powinieneś jej tworzyć z niepewnymi osobami - może się, bowiem okazać, że ostatecznie to Ty będziesz musiał spłacać zaciągnięte przez nie długi spółki. I uważaj przystępując do już działającej firmy - zgodnie z art. 32 i 33 Kodeksu spółek handlowych osoba przystępująca do spółki odpowiada za zobowiązania spółki powstałe przed dniem jej przystąpienia do spółki, zaś ten, kto zawiera umowę spółki jawnej z przedsiębiorcą jednoosobowym, odpowiada także za zobowiązania powstałe przy prowadzeniu przedsiębiorstwa przez tego przedsiębiorcę przed dniem utworzenia spółki. Jeżeli wahasz się czy wybrać spółkę jawną czy cywilną, to weź pod uwagę to, jak duże środki możesz zaangażować oraz jakie istnieją szanse na szybki rozwój tego przedsięwzięcia w przyszłości - jeżeli wszystko wskazuje, że za dwa lata i tak będziesz musiał zgłosić tę spółkę do rejestru jako spółkę jawną, to może lepiej to zrobić już teraz niż potem dostosowywać istniejącą działalność do wymogów nowej formy prawnej. Jeżeli natomiast Twoja firma planowana jest jako nieduże przedsięwzięcie, to lepiej chyba najpierw utworzyć spółkę cywilną - a jeżeli pójdzie Ci nadspodziewanie dobrze, to zawsze będziesz mógł przekształcić ją w spółkę jawną.

Spółka partnerska

Jeżeli zamierzasz wykonywać wolny zawód i nie masz wystarczających środków finansowych, aby robić to samodzielnie, to powinieneś pomyśleć o założeniu spółki partnerskiej ze znajomym, który znajduje się w podobnym położeniu. Jest to zupełnie nowy typ spółki, wprowadzony do polskiego prawa od 1 stycznia 2001 r. i oparty na wzorach zachodnich.

Spółką partnerską jest spółka osobowa, (czyli spółka, której funkcjonowanie oparte jest na bezpośrednim udziale i zaangażowaniu wspólników nie tylko wnoszących majątek, lecz także poświęcających spółce swój czas i pracujących na jej rzecz, a także reprezentujących ją na zewnątrz w kontaktach z innymi podmiotami), utworzona przez wspólników (zwanych partnerami) w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą. Każdy partner ma prawo reprezentować spółkę samodzielnie, chyba, że umowa spółki stanowi inaczej. Możliwe jest jednak - jeżeli istnieją ku temu ważne powody - pozbawienie partnera prawa reprezentowania spółki. Umowa spółki partnerskiej może przewidywać, że prowadzenie spraw i reprezentowanie spółki powierza się zarządowi.

Jak założyć spółkę partnerską


Formalności związana z utworzeniem i funkcjonowaniem spółki partnerskiej są bardziej skomplikowane niż w przypadku spółki cywilnej czy jawnej. Umowa spółki powinna być zawarta w formie aktu notarialnego i zawierać: 1) określenie wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów w ramach spółki, 2) przedmiot działalności spółki, 3) nazwiska i imiona partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki, (jeżeli tacy będą), 4) w przypadku, gdy spółkę reprezentują tylko niektórzy partnerzy, nazwiska i imiona tych osób, 5) firmę i siedzibę spółki, 6) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony, 7) określenie wkładów wnoszonych przez każdego partnera i ich wartość. Spółkę należy zgłosić do sądu rejestrowego dołączając dokumenty potwierdzające uprawnienia każdego partnera do wykonywania wolnego zawodu. Powstanie ona z chwilą wpisu do tego rejestru. Firma spółki partnerskiej powinna zawierać nazwisko, co najmniej jednego partnera, dodatkowe oznaczenie "i partner" ("i partnerzy") albo "spółka partnerska" oraz określenie wolnego zawodu wykonywanego w spółce. Firmy z takim oznaczeniem może używać tylko spółka partnerska.


Wady i zalety spółki partnerskiej


Największą zaletą spółki partnerskiej jest to, że została ona ukształtowana tak, aby każdy wspólnik ponosił odpowiedzialność tylko za własne działania i zaniedbania, nie zaś za winy innych wspólników. Zgodnie z art. 95 1 Kodeksu spółek handlowych partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu w spółce, jak również za zobowiązania spółki będące następstwem działań lub, zaniechań osób zatrudnionych przez spółkę na podstawie umowy o pracę lub innego stosunku prawnego, które podlegały kierownictwu innego partnera przy świadczeniu usług związanych z przedmiotem działalności spółki. Umowa spółki może przewidywać, że niektórzy partnerzy godzą się na ponoszenie odpowiedzialności tak jak wspólnik spółki jawnej, lecz zastanów się dobrze nim podejmiesz takie ryzyko. Spółka partnerska jest spółką osobową, a więc od zysków z niej osiągniętych będziesz płacił podatek dochodowy od osób fizycznych na identycznych zasadach jak w przypadku indywidualnej działalności gospodarczej. Dla celów podatku VAT spółka będzie odrębnym od wspólników podatnikiem i musi uzyskać numer NIP. Decydując się na utworzenie spółki partnerskiej musisz wiedzieć, że podmiot ten jest zobowiązany do prowadzenia pełnej księgowości zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości.


Komu można polecić spółkę partnerską


Spółka partnerska została stworzona jako specyficzna forma wykonywania wolnego zawodu, skonstruowana tak, aby każdy ze wspólników łączących posiadane przez siebie środki i tworzących jedną firmę odpowiadał tylko za te rzeczy, które są robione przez niego osobiście lub pod jego nadzorem. Z dobrodziejstwa tego możesz skorzystać, jeżeli masz uprawnienia do wykonywania zawodu adwokata, aptekarza, architekta, biegłego rewidenta, brokera ubezpieczeniowego, doradcy podatkowego, księgowego, lekarza, lekarza stomatologa, lekarza weterynarza, notariusza, pielęgniarki, położnej, radcy prawnego, rzecznika patentowego, rzeczoznawcy majątkowego lub tłumacza przysięgłego. Spółka partnerska może być zawiązana w celu wykonywania więcej niż jednego wolnego zawodu (np. spółka pielęgniarek i położnych czy adwokatów i radców prawnych), chyba, że przepisy regulujące ten zawód nie dopuszczają takiej możliwości.

Spółka komandytowa


Cechą charakterystyczną spółki komandytowej jest to, że zawsze uczestniczą w niej dwa rodzaje wspólników: część z nich pełni rolę bardzo podobną do roli wspólników w spółce jawnej, zaś sytuacja pozostałych przypomina położenie wspólników w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

W myśl przepisów Kodeksu spółek handlowych spółką komandytową jest, bowiem spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki, co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (jest on zwany komplementariuszem), a odpowiedzialność, co najmniej jednego wspólnika (zwanego komandytariuszem) jest ograniczona. Jeżeli więc ktoś proponuje Ci abyś został wspólnikiem spółki komandytowej, pierwszym pytaniem powinno być, czy proponuje Ci rolę komplementariusza czy też komandytariusza. Konsekwencje istnienia tych dwóch kategorii wspólników znajdują swoje odbicie także w nazwie, pod jaką działa taka spółka. Mianowicie firma spółki komandytowej powinna zawierać nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie "spółka komandytowa" (dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "sp.k"). Natomiast nazwisko komandytariusza nie może być zamieszczane w firmie spółki. W przypadku zamieszczenia nazwiska lub firmy (nazwy) komandytariusza w firmie spółki, komandytariusz ten odpowiada wobec osób trzecich tak jak komplementariusz - jeżeli więc wynegocjowałeś ze swoim przyszłym wspólnikiem, że w Waszej spółce Ty będziesz zajmował bezpieczniejszą pozycję komandytariusza, to w żadnym razie nie możesz pozwolić, aby Twoje nazwisko stało się elementem firmy tej spółki. Możesz także utworzyć spółkę komandytową z osobą prawną, (której odpowiedzialność jest z natury ograniczona do posiadanego przez nią majątku) jako komplementariuszem. W takim przypadku firma spółki komandytowej powinna zawierać pełne brzmienie firmy (nazwy) tej osoby prawnej (tak, aby każdy potencjalny kontrahent mógł się zorientować, z jakim komplemantariuszem ma do czynienia) z dodatkowym oznaczeniem "spółka komandytowa", np. "Finezja" Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa. Nie wyklucza to zamieszczenia dodatkowo nazwiska komplementariusza, który jest osobą fizyczną, jeżeli oczywiście w danej spółce taki jest.


Jak założyć spółke komandytową


Umowę spółki komandytowej powinieneś zawrzeć w formie aktu notarialnego. Należy w niej podać: - firmę i siedzibę spółki, - przedmiot działalności spółki, - czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony, - oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość, - oznaczony kwotowo zakres odpowiedzialności każdego komandytariusza wobec wierzycieli (sumę komandytową). Następnie możliwie szybko powinieneś zgłosić spółkę do rejestru handlowego, spółka komandytowa powstaje, bowiem dopiero z chwilą wpisu do rejestru. Jeżeli uczestniczysz przy jej tworzeniu, to musisz pamiętać, że osoby, które działały w imieniu spółki po jej zawiązaniu a przed jej wpisem do rejestru (np. wynajmując lokal na jej siedzibę), odpowiadają solidarnie za zaciągnięte przy tej okazji zobowiązania. Jeżeli chodzi o wkłady wnoszone przez wspólników-komplementariuszy, to mogą być one takie same jak w spółce jawnej. Szczególne regulacje dotyczą natomiast wkładów wnoszonych przez komandytariusza: - jeżeli wkładem komandytariusza do spółki jest w całości lub w części świadczenie niepieniężne, to umowa spółki powinna określać przedmiot tego świadczenia (zwany aportem), jego wartość, jak również osobę wspólnika wnoszącego takie świadczenie niepieniężne, - zobowiązanie do wykonania pracy lub świadczenia usług na rzecz spółki oraz wynagrodzenie za usługi świadczone przy powstaniu spółki nie mogą stanowić wkładu komandytariusza do spółki, chyba, że wartość innych jego wkładów do spółki nie jest niższa od wysokości sumy komandytowej, - jeżeli komplementariuszem jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółka akcyjna, zaś komandytariuszem jest wspólnik tej spółki, wkładu komandytariusza nie mogą stanowić jego udziały w tej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością lub akcje tej spółki akcyjnej, - jeżeli umowa nie stanowi inaczej, wkład komandytariusza może być wniesiony w wartości niższej niż suma komandytowa, - postanowienie wspólników zwalniające komandytariusza z obowiązku wniesienia wkładu jest nieważne.


Wady i zalety spółki komandytowej

Jeżeli zdecydujesz się na utworzenie spółki komandytowej, to nie unikniesz wydatków na opłaty notarialne za sporządzenie jej umowy. Jednak wydatek taki może Ci się opłacić, jeżeli w zamian uzyskasz ograniczenie odpowiedzialności charakterystyczne dla pozycji komandytariusza. Komandytariusz odpowiada, bowiem za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli tylko do wysokości sumy komandytowej. Jeżeli jednak jesteś już komandytariuszem i chciałbyś zmniejszyć swoją odpowiedzialność, to pamiętaj, że obniżenie sumy komandytowej nie ma skutku prawnego wobec wierzycieli, których wierzytelności powstały przed chwilą wpisania obniżenia do rejestru. Każdy komandytariusz wnosi wkład do spółki i - w granicach wartości tego wkładu - jest wolny od odpowiedzialności. Jednak w przypadku zwrotu wkładu w całości albo w części odpowiedzialność zostaje przywrócona w wysokości równej wartości dokonanego zwrotu. Musisz też wiedzieć, że w przypadku uszczuplenia majątku spółki przez stratę, uważa się za zwrot wkładu każdą wypłatę dokonaną przez spółkę na rzecz komandytariusza przed uzupełnieniem wkładu do pierwotnej wartości określonej w umowie spółki. Dokonanie takich wypłat nie wymaga wpisu do rejestru. Komandytariusz nie jest jednak obowiązany do zwrotu tego, co pobrał tytułem zysku na podstawie sprawozdania finansowego, chyba, że działał w złej wierze. Natomiast komplementariusze odpowiadają - tak samo jak wspólnicy spółki jawnej - za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką (odpowiedzialność solidarna polega na tym, że wierzyciel może dowolnie wybrać, od kogo ze zobowiązanych będzie żądać zapłaty całości lub części należności, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych dłużników). Jednakże jest to odpowiedzialność subsydiarna, (czyli pomocnicza), co oznacza, że wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika dopiero w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. Ponadto komplemantariusze odpowiadają całym swoim majątkiem solidarnie ze spółką i pozostałymi wspólnikami za zaległości podatkowe (a także zaległości wobec ZUS) spółki lub wspólników, wynikające z działalności spółki. Jako wspólnik spółki komandytowej będziesz płacił podatek dochodowy od osób fizycznych, od zysków osiągniętych ze spółki, na identycznych zasadach jak w przypadku indywidualnej działalności gospodarczej. Jeżeli chodzi o podatek VAT, to spółka będzie odrębnym od wspólników podatnikiem i w żadnym przypadku nie może ona korzystać z Twojego numeru NIP. Decydując się na utworzenie spółki komandytowej musisz wiedzieć, że podmiot ten jest zobowiązany do prowadzenia pełnej księgowości zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości. Jednakże musisz wiedzieć, że ta wygodna, ograniczona odpowiedzialność komandytariusza okupiona jest jego stosunkowo niewielkim wpływem na działalność spółki. Spółkę komandytową reprezentują, bowiem komplementariusze (chyba, że któregoś z nich pozbawiono - na mocy umowy spółki albo prawomocnego orzeczenia sądu - tego prawa). Komandytariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik. Jeżeli komandytariusz dokona w imieniu spółki czynności prawnej, nie ujawniając swojego pełnomocnictwa, to odpowiada za skutki tej czynności wobec osób trzecich bez ograniczenia. Podobnie jest w sytuacji, gdy reprezentuje on spółkę nie mając do tego pełnomocnictwa albo przekraczając jego zakres. Tak, więc decydując się na bycie komandytariuszem, nie będziesz miał zbyt dużego wpływu na działalność Twojej spółki. Jednak w sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki wymagana będzie Twoja zgoda jako komandytariusza, chyba, że inaczej uregulujesz tę kwestię w umowie spółki. Jako komandytariusz będziesz mógł także sprawować - w pewnym zakresie - kontrolę nad działalnością spółki.

Ponadto na jego wniosek sąd rejestrowy może, z ważnych powodów, zarządzić w każdym czasie udostępnienie mu sprawozdania finansowego lub złożenie innych wyjaśnień, jak również dopuścić go do przejrzenia ksiąg i dokumentów. Uprawnień powyższych nie możesz się zrzec w umowie spółki. Zasadą, przewidzianą w art. 123 Kodeksu spółek handlowych, jest to, że komandytariusz uczestniczy w zysku spółki proporcjonalnie do swojego wkładu rzeczywiście wniesionego do spółki. Jednak umowa spółki może także inaczej regulować tę kwestię. Zysk przypadający komandytariuszowi za dany rok obrotowy jest przeznaczany w pierwszej kolejności na uzupełnienie jego wkładu rzeczywiście wniesionego do wartości umówionego wkładu. Jeżeli natomiast spółka przynosi straty, to - razie wątpliwości - przyjmuje się, że komandytariusz uczestniczy w stracie jedynie do wartości umówionego wkładu; oczywiście jednak lepiej jest szczegółowo uregulować tę kwestię w umowie spółki.

Komu można polecić spółkę komandytową


Jeżeli masz pomysł na własny interes, a potrzebujesz kapitału i jednocześnie nie wierzysz kandydatom na wspólników na tyle, by na równych prawach prowadzić z nimi biznes, to możesz zaproponować im bycie komandytariuszami. W ten sposób wesprą oni finansowo Twoje przedsięwzięcie, uzyskując jedynie ograniczony wpływ na działalność Waszej spółki. W zamian będą mieli prawo do udziału w zysku, a w razie niepowodzenia wspólnego przedsięwzięcia ich odpowiedzialność będzie ograniczona do z góry umówionej sumy komandytowej. I odwrotnie: może się zdarzyć, że ktoś - wiedząc o tym, że masz wolne środki pieniężne a np. zbyt mało doświadczenia czy czasu do prowadzenia firmy - może Ci zaproponować bycie komandytariuszem. Musisz sobie zdawać sprawę, że w takiej sytuacji Twój wpływ na prowadzoną działalność będzie ograniczony - to jak bardzo, będzie zależało od ustaleń zawartych w umowie spółki. Z pozycją komandytariusza wiąże się jeszcze jeden przywilej. Mianowicie komandytariuszy niemających prawa do prowadzenia spraw spółki lub do jej reprezentowania nie dotyczy (chyba, że umowa spółki stanowi inaczej) - obowiązujący komplementariuszy - zakaz konkurencji rozumianej jako wszelka działalność sprzeczna z interesami spółki lub zajmowanie się interesami konkurencyjnymi. Może także się zdarzyć, że ktoś będzie proponował Ci przystąpienie do już istniejącej firmy. Musisz, więc wiedzieć, że zgodnie z art. 114 Kodeksu spółek handlowych ten, kto przystępuje do spółki w charakterze komandytariusza odpowiada także za zobowiązania spółki istniejące w chwili wpisania go do rejestru. Podobnie w przypadku zawarcia umowy spółki komandytowej z przedsiębiorcą prowadzącym przedsiębiorstwo we własnym imieniu i na własny rachunek, komandytariusz odpowiada także za zobowiązania powstałe przy prowadzeniu tego przedsiębiorstwa a istniejące w chwili wpisu spółki do rejestru (art. 116 Ksh). Ponieważ komplementariuszem może być również osoba prawna (w tym także spółka z ograniczoną odpowiedzialnością), możliwa jest, oparta na wzorach niemieckich, konstrukcja spółki komandytowej, w której komandytariuszem będziesz Ty sam, a komplementariuszem - jednoosobowa spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, w której Ty będziesz jedynym udziałowcem. W ten sposób - mimo istniejącego w praktyce ograniczenia Twojej odpowiedzialności tylko do majątku przeznaczonego przez Ciebie do prowadzenia tej działalności gospodarczej - będzie to spółka osobowa ze wszystkimi płynącymi z tego korzyściami (głównie podatkowymi), a jednocześnie Ty sam będziesz mógł nią kierować bez konieczności liczenia się ze zdaniem innych osób.

Spółka komandytowo-akcyjna



Spółka komandytowo-akcyjna to nowy typ spółki wprowadzony do polskiego prawa przez Kodeks spółek handlowych, łączący cechy spółki osobowej i kapitałowej.
Jest ona wzorowana na spółkach istniejących w krajach Europy Zachodniej, zwłaszcza w Niemczech i Francji. W spółce tej istnieją dwa typy wspólników, więc nim zdecydujesz się na przystąpienie do takiej spółki, musisz odpowiedzieć sobie na pytanie, do której z tych kategorii chcesz należeć. Zgodnie z definicją zawartą w Kodeksie spółek handlowych, spółką komandytowo-akcyjną jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki, co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem. Firma spółki komandytowo-akcyjnej powinna zawierać nazwiska jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie "spółka komandytowo-akcyjna". Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "S.K.A.". Podobnie jak w przypadku spółki komandytowej, dopuszczalne jest, żeby komplementariuszem była osoba prawna. W taki przypadku firma spółki powinna zawierać pełne brzmienie firmy (nazwy) tej osoby prawnej z dodatkowym oznaczeniem "spółka komandytowo-akcyjna". Nie wyklucza to zamieszczenia nazwiska komplementariusza, który jest osobą fizyczną, o ile taki jest w danej spółce. Jeżeli masz być akcjonariuszem, to Twoje nazwisko w żadnym przypadku nie powinno znaleźć się w firmie spółki komandytowo-akcyjnej, nawet gdyby innym wspólnikom bardzo na tym zależało. Jeżeli nie posłuchasz tej rady, to będziesz odpowiadał wobec osób trzecich tak jak komplementariusz.

Jak założyć spółkę komadytowo - akcyjną

Do założenia spółki komandytowo-akcyjnej konieczne jest sporządzenie, w formie aktu notarialnego, jej statutu. Osoby podpisujące statut są założycielami spółki. Statut ten muszą podpisać przynajmniej wszyscy komplementariusze. Statut spółki powinien zawierać: 1) firmę i siedzibę spółki, 2) przedmiot działalności spółki, 3) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony, 4) oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego komplementariusza oraz ich wartość, 5) wysokość kapitału zakładowego, sposób jego zebrania, wartość nominalną akcji i ich liczbę ze wskazaniem, czy akcje są imienne, czy na okaziciela, 6) liczbę akcji poszczególnych rodzajów i związane z nimi uprawnienia, jeżeli mają być wprowadzone akcje różnych rodzajów, 7) nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) komplementariuszy oraz ich siedziby, adresy albo adresy do doręczeń, 8) organizację walnego zgromadzenia i rady nadzorczej, jeżeli ustawa lub statut przewiduje ustanowienie rady nadzorczej. Spółka komandytowo-akcyjna powstaje z chwilą wpisu do rejestru. Jeżeli działasz w jej imieniu wcześniej, jeszcze przed tą chwilą, to pamiętaj, że odpowiadasz za wszystkie zaciągnięte zobowiązania solidarnie z innymi osobami działającymi w imieniu tej spółki. Dlatego też nie zwlekaj z zarejestrowaniem utworzonej spółki.

Wady i zalety spółki komandytowo-akcyjnej

Niewątpliwą zaletą spółki komandytowo-akcyjnej jest możliwość pozyskania kapitału na rozwój firmy, bez narażania jej jednocześnie na przejęcie przez konkurencję. Wadą są stosunkowo wysokie koszty jej utworzenia (opłaty notarialne za sporządzenie statutu) oraz późniejszego funkcjonowania (obsługa prawna, prowadzenie ksiąg rachunkowych). Ponadto do utworzenia takiej spółki wymagany jest dość wysoki kapitał zakładowy - powinien on wynosić, co najmniej 50 000 złotych. Z byciem komplementariuszem wiąże się także ryzyko odpowiedzialności za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką (odpowiedzialność solidarna polega na tym, że wierzyciel może dowolnie wybrać, od kogo ze zobowiązanych będzie żądać zapłaty całości lub części należności, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych dłużników). Jednakże jest to odpowiedzialność subsydiarna, (czyli pomocnicza), co oznacza, że wierzyciel spółki będzie mógł prowadzić egzekucję z Twojego majątku dopiero wtedy, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. Komplementariusz może wnieść wkład do spółki komandytowo-akcyjnej na kapitał zakładowy lub na inne fundusze, nic nie stoi także na przeszkodzie, abyś objął akcje tej spółki. Jednak nawet wniesienie przez Ciebie wkładu na kapitał zakładowy nie wyłączy Twojej - jako komplementariusza - nieograniczonej odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Natomiast zgodnie z art. 135 Kodeksu spółek handlowych akcjonariusz nie odpowiada za zobowiązania spółki. Musisz jednak zdawać sobie sprawę, że wygodna pozycja akcjonariusza jest okupiona jego małym wpływem na sposób prowadzenia działalności przez spółkę. To komplementariusze mają prawo i obowiązek prowadzić sprawy spółki (chyba, że statut spółki powierza tę czynność tylko niektórym komplementariuszom) i reprezentować ją, (choć mogą być oni pozbawieni tego prawa z mocy statutu lub prawomocnego orzeczenia sądu). Akcjonariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik. Jeżeli akcjonariusz dokona czynności prawnej w imieniu spółki nie ujawniając swojego pełnomocnictwa, odpowiada za skutki tej czynności wobec osób trzecich bez ograniczenia. Komplementariusz oraz akcjonariusz uczestniczą w zysku spółki proporcjonalnie do ich wkładów wniesionych do spółki, chyba, że statut stanowi inaczej. Zastanawiając się nad utworzeniem spółki komandytowo-akcyjnej i nad kształtem jej statutu musisz wiedzieć, że w spółce takiej można ustanowić radę nadzorczą. Jeżeli liczba akcjonariuszy przekracza dwadzieścia pięć osób, ustanowienie rady nadzorczej jest obowiązkowe. Członków tej rady nadzorczej powołuje i odwołuje walne zgromadzenie, a komplementariusz ani nikt z zatrudnionych przez niego pracowników nie może być jej członkiem. Rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności. Natomiast walne zgromadzenie decyduje o najważniejszych sprawach dotyczących spółki, takich jak zbycie nieruchomości spółki, podwyższenie i obniżenie kapitału zakładowego, emisji obligacji, połączenie i przekształcenie spółki, zmiana statutu.

Komu można polecić spółkę komandytowo-akcyjną


Ten typ spółki został ukształtowany głównie z myślą o potrzebach osób prowadzących przedsiębiorstwa mające już ugruntowaną pozycję na rynku, a potrzebujące pieniędzy na dalszy rozwój. Niejednokrotnie tacy przedsiębiorcy chcieliby dokapitalizować swoją firmę poprzez emisję akcji, lecz jednocześnie obawiają się możliwości przejęcia kontroli nad nią przez inny podmiot. Tymczasem w ramach spółki akcyjnej (zwłaszcza emitującej akcje na okaziciela) istnieje realne ryzyko utraty tworzonej przez lata firmy w wyniku wrogiego przejęcia. Dla przedsiębiorców tych odpowiednia byłaby formuła spółki komandytowej z dwoma rodzajami wspólników: komplementariuszami mającymi rzeczywisty i bezpośredni wpływ na prowadzenie działalności i komandytariuszami, których główną rolą jest wniesienie kapitału. Jednak spółka komandytowa nie może emitować akcji. Dlatego też Kodeks spółek handlowych, chcąc umożliwić polskim firmom sprawne funkcjonowanie wobec coraz silniejszej konkurencji, wprowadził nowy tym spółki łączącej cechy spółki komandytowej i akcyjnej. Może także się zdarzyć, że ktoś będzie Ci proponować przystąpienie do spółki komandytowo-akcyjnej w roli komplementariusza. Nad decyzją w tej sprawie musisz dobrze się zastanowić (i dokładnie sprawdzić sytuację finansową spółki), gdyż zgodnie z art. 136 3 Kodeksu spółek handlowych nowy komplementariusz odpowiada także za zobowiązania spółki istniejące w chwili wpisania go do rejestru.

Likwidacja spółki komandytowo- akcyjnej

Jak każde przedsiębiorstwo, tak i spółka komandytowo-akcyjna bądź innego typu miewa swoje lepsze i gorsze dni. Przyczyny tych rzeczy są bardzo różne poczynając od bardzo dobrej gospodarności czy w drugim przypadku jej całkowitego braku, poprzez doskonałą lub niedostateczną przedsiębiorczość po umiejętność lub nie radzenia sobie na rynku.
W życiu każdego przedsiębiorstwa może wielokrotnie pojawić się chęć jego likwidacji spowodowana wspomnianymi problemami, lecz nie zawsze do tej likwidacji czy rozwiązania spółki dochodzi. Niestety ale taka firma, która nie potrafi sobie poradzić wewnętrznie ze swoimi problemami powinna jak najszybciej zejść z rynkowej areny, zanim jeszcze nie powstało zbyt wiele finansowych zobowiązań. W takiej sytuacji należy albo spróbować połączenia z inną firma, albo podzielić własną spółkę, zlikwidować ją lub ogłosić upadłość, ale na pewno coś zmienić.
Rozwiązanie spółki może być spowodowane następującymi przyczynami:
przewidzianymi w statucie spółki,
uchwałą walnego zgromadzenia o rozwiązaniu spółki,
ogłoszeniem upadłości spółki,
śmiercią jedynego komplementariusza,
ogłoszeniem upadłości lub wystąpienie jedynego komplementariusza, chyba że statut stanowi inaczej,
innymi przyczynami przewidzianymi prawem.
W przypadku kiedy to akcjonariusz ogłosi upadłość, wówczas nie istnieją prawne podstawy do rozwiązania spółki. Akcjonariuszowi nie przysługuje również prawo wypowiedzenia umowy spółki.
Jeżeli statut spółki stanowi o wypowiedzeniu umowy spółki przez komplementariusza i jego wystąpieniu ze spółki, to wówczas takie jego zachowanie jest dopuszczalne, jeżeli statut tak nie stanowi, więc nie ma prawa on tak poczynić. Ten sam przepis stosuje się odpowiednio w przypadku spółki jawnej.
Do rozwiązania i likwidacji spółki komandytowo-akcyjnej stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące likwidacji spółki akcyjnej. Z tą różnicą, że w przypadku spółki komandytowo-akcyjnej likwidatorami są komplementariusze mający prawo prowadzenia spraw spółki. Ten przepis nie ma zastosowania w sytuacji, w której statut lub uchwała walnego zgromadzenia, powzięta za zgodą wszystkich komplementariuszy, stanowi inaczej.

Spółki kapitałowe:

Spółka akcyjna

Spółka akcyjna jest typową spółką kapitałową. Celem jej utworzenia jest zwykle zebranie kapitału od bardzo wielu akcjonariuszy. Dzięki temu jest możliwe osiągnięcie celów przekraczających możliwości finansowe jednego czy kilku przedsiębiorców. Jednocześnie forma ta pozwala zaangażować w działalność gospodarczą także drobne kwoty (minimalna wartość nominalna akcji wynosi tylko 1 złoty).

Spółka akcyjna jest osobą prawną - wyodrębnionym organizacyjnie, prawnie i majątkowo podmiotem prawa. Jest z tej racji podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Natomiast zyski z udziału w niej - wypłacana akcjonariuszom dywidenda - są dodatkowo opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych (ryczałtem 15% uzyskanego przychodu).

Jak założyć spółkę akcyjną

Zawiązanie spółki akcyjnej następuje w drodze sporządzenia jej statutu - musi być on spisany w formie aktu notarialnego. Osoby podpisujące statut są założycielami spółki. Spółkę akcyjną zawiązać może jedna albo więcej osób, z tym że nie może ona być zawiązana wyłącznie przez jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Spółka ta powstaje i uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania jej do rejestru sądowego - wcześniej jest spółką akcyjną w organizacji. Firma spółki może być obrana dowolnie; z tym że powinna ona zawierać dodatkowe oznaczenie "spółka akcyjna" (dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu S.A.).

Wady i zalety spółki akcyjnej

Z punktu widzenia początkującego lub drobnego przedsiębiorcy, podstawową wadą spółki akcyjnej jest wysokość wymaganego kapitału zakładowego - jest to obecnie minimum 500 000 złotych. Do tego dochodzą ogromne koszty: obsługi prawnej, sporządzania wielu dokumentów w formie aktu notarialnego oraz prowadzenia rachunkowości i corocznego badania sprawozdania finansowego przez biegłego rewidenta. Niewątpliwa zaletą spółki akcyjnej jest z kolei to, że akcjonariusze nie odpowiadają za jej zobowiązania. Jednocześnie jednak musisz mieć świadomość, że w odróżnieniu od spółki z o.o., w spółce akcyjnej co do zasady akcjonariusze nie uczestniczą w zarządzaniu spółką, a ich rola ogranicza się w zasadzie do wniesienia kapitału i ewentualnego pobierania dywidendy.

Komu można polecić spółkę akcyjną

Spółka akcyjna jest tworem przewidzianym dla prowadzenia naprawdę dużych przedsiębiorstw. Jej utworzenie wymaga ogromnych nakładów finansowych i korzystania z profesjonalnej obsługi prawnej. Z pewnością nie jest to forma godna polecenia osobom dopiero próbującym swoich sił w biznesie. Poza tym nie ma sensu porywać się na zakładanie właśnie takiej spółki, skoro zwykle wystarczy spółka z ograniczoną odpowiedzialności, także zapewniająca ograniczenie odpowiedzialności majątkowej wspólnika. Natomiast jeżeli rozważasz zakup akcji już istniejącej spółki akcyjnej, to miej świadomość, że jako drobny akcjonariusz właściwie nie będziesz miał wpływu na działalność spółki - może się zdarzyć, że będziesz się czuł jak płotka wśród rekinów. Kupowanie akcji może być dobrym sposobem inwestowania, lecz niekoniecznie jest to sposób na prowadzenie przez Ciebie działalności gospodarczej.


Likwidacja spółki akcyjnej
W wyniku złej gospodarności w firmie, niedostatecznej przedsiębiorczości lub nie radzenia sobie na rynku w życiu każdego przedsiębiorstwa może wielokrotnie pojawić się chęć jego likwidacji spowodowana wspomnianymi problemami, lecz nie zawsze do tej likwidacji czy rozwiązania spółki dochodzi. Taka firma, która nie potrafi sobie poradzić wewnętrznie ze swoimi problemami powinna jak najszybciej zejść z rynkowej areny, zanim jeszcze nie powstało zbyt wiele finansowych zobowiązań. W takiej sytuacji należy albo spróbować połączenia z inną firma, albo podzielić własną spółkę, zlikwidować ją lub ogłosić upadłość, ale na pewno coś zmienić.
Rozwiązanie spółki akcyjnej jest spowodowane:
przyczynami przewidzianymi w statucie,
uchwałą walnego zgromadzenia o rozwiązaniu spółki,
uchwałą walnego zgromadzenia o przeniesieniu siedziby spółki za granicę,
ogłoszeniu upadłości spółki,
innymi przyczynami przewidzianymi prawem.
Jak w przypadku likwidacji czy rozwiązania większości przedsiębiorstw, tak i w tym, aby spółka została rozwiązana, to należy złożyć wniosek do sądu rejestracyjnego o wykreślenie spółki z rejestru. Do dnia złożenia tego wniosku może zapobiec uchwała walnego zgromadzenia powzięta wymaganą dla zmiany statutu większością głosów, oddanych w obecności akcjonariuszy reprezentujących co najmniej połowę kapitału zakładowego. W sytuacji, kiedy spółka ma zostać rozwiązana na mocy prawomocnego orzeczenia sądowego, to to postanowienie nie może być zmienione żadną uchwałą walnego zgromadzenia zarządu spółki.
Proces likwidacji spółki akcyjnej następuje wraz z dniem uprawomocnienia się orzeczenia o rozwiązaniu spółki przez sąd, powzięcia przez walne zgromadzenie uchwały o rozwiązaniu spółki lub zaistnienia innej przyczyny jej rozwiązania. Likwidację prowadzi się pod firmą spółki z dodaniem oznaczenia "w likwidacji".
W czasie prowadzenia likwidacji spółka zachowuje osobowość prawną.
Otwarcie likwidacji powoduje wygaśnięcie prokury. W tym też okresie prokura nie może być ustanowiona.
W okresie likwidacji nie można, nawet częściowo, wypłacać akcjonariuszom zysków ani dokonywać podziału majątku spółki przed spłaceniem wszystkich zobowiązań. Likwidatorami spółki akcyjnej są członkowie zarządu bądź też osoby wskazane przez statut lub uchwałę walnego zgromadzenia. Ponadto może zdarzyć się tak, że w małej firmie nie będzie wystarczającej liczby osób, które będą pełniły funkcję likwidatorów, to na wniosek akcjonariuszy reprezentujących co najmniej jedną dziesiątą kapitału zakładowego sąd rejestrowy może uzupełnić liczbę likwidatorów, ustanawiając jednego lub dwóch likwidatorów. Jeżeli natomiast o postępowaniu likwidacyjnym orzeka sąd, to wówczas może on jednocześnie ustanowić likwidatorów. Wtedy nie mają znaczenia likwidatorzy statutowi czy wybrani przez walne zgromadzenie zarządu. Sąd, który ustanowił likwidatorów, określa również wysokość ich wynagrodzenia. Wpis likwidatorów, ustanowionych przez sąd, i wykreślenie likwidatorów, odwołanych przez sąd, następuje z urzędu.
Na wniosek osób mających w tym interes prawny sąd rejestrowy może, z ważnych powodów, odwołać likwidatorów i ustanowić innych. Likwidatorów ustanowionych przez sąd tylko sąd może odwołać.
Do obowiązków likwidatorów należy zgłoszenie otwarcie likwidacji, w tym dokumencie powinny się znaleźć następujące dane:
otwarcie likwidacji,
podanie nazwisk i imion likwidatorów oraz ich adresów albo adresów do doręczeń,
przedstawienie sposobu reprezentacji spółki przez likwidatorów i wszelkie w tym względzie zmiany należy zgłosić, nawet gdyby nie nastąpiła żadna zmiana w dotychczasowej reprezentacji spółki. Każdy likwidator ma prawo i obowiązek dokonania tego zgłoszenia.
złożone wobec sądu albo poświadczone notarialnie wzory podpisów likwidatorów.
W przypadku uchylenia likwidacji likwidatorzy powinni tę okoliczność zgłosić do sądu rejestrowego w celu wpisania do rejestru.
Likwidatorzy powinni ogłosić dwukrotnie o rozwiązaniu spółki i otwarciu likwidacji, wzywając wierzycieli do zgłoszenia ich wierzytelności w terminie sześciu miesięcy od dnia ostatniego ogłoszenia. Ogłoszenia te nie mogą być dokonywane w odstępie czasu dłuższym niż miesiąc ani krótszym niż dwa tygodnie.
Likwidatorzy powinni:
stosować się do praw i obowiązków ustanowionych jak dla członków zarządu
sporządzić bilans otwarcia likwidacji.
złożyć bilans walnemu zgromadzeniu do zatwierdzenia
po upływie każdego roku obrotowego składać walnemu zgromadzeniu sprawozdanie ze swej działalności oraz sprawozdanie finansowe (do bilansu likwidacyjnego należy przyjąć wszystkie składniki aktywów według ich wartości zbywczej).
zakończyć interesy bieżące spółki,
ściągnąć wierzytelności,
wypełnić zobowiązania
stosować się do uchwał walnego zgromadzenia (zasady tej nie stosuje się do likwidatorów ustanowionych przez sąd)
upłynnić majątek spółki
prowadzić sprawy oraz reprezentować spółkę zgodnie ze swoimi kompetencjam
Likwidatorzy nie powinni prowadzić nowych interesów, chyba że jest to niezbędne do ukończenia spraw w toku. Nieruchomości mogą być zbywane w drodze publicznej licytacji, a z wolnej ręki jedynie na mocy uchwały walnego zgromadzenia i po cenie nie niższej od uchwalonej przez zgromadzenie. Ograniczenia kompetencji likwidatorów nie mają skutku prawnego wobec osób trzecich. Wobec osób trzecich działających w dobrej wierze uważa się czynności podjęte przez likwidatorów za czynności likwidacyjne.
Stosownie do art. 471 kodeksu o spółkach handlowych, jeżeli kapitału zakładowego nie wpłacono całkowicie, a majątek spółki nie wystarcza na pokrycie jej zobowiązań, likwidatorzy powinni ściągnąć od każdego akcjonariusza, poczynając od akcji nieuprzywilejowanych co do podziału majątku, wpłaty należności w takiej wysokości, jakiej potrzeba do pokrycia zobowiązań. Ponadto jeżeli majątek spółki nie wystarcza na zwrot sum wpłaconych na akcje uprzywilejowane co do podziału majątku, a pozostałe akcje nie zostały w pełni pokryte, należy ściągnąć od akcjonariuszy zwykłych dalsze wpłaty należności.
W przypadku niezgłoszenia się wierzycieli spółki sumy potrzebne do zaspokojenia lub zabezpieczenia znanych spółce tych wierzycieli bądź tych, których wierzytelności nie są wymagalne albo są sporne, należy złożyć do depozytu sądowego. Na odebranie tego depozytu mają wierzyciele rok czasu.
Kiedy zostaną zaspokojone zobowiązania względem wierzycieli i zakończone sprawy różnego typu, wraz z rozliczeniem majątku trwałego, może dojść do podziału pomiędzy akcjonariuszy pozostałego majątku firmy, zgodnie z wysokością ich udziałów w spółce.
Ponadto podział między akcjonariuszy majątku pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli nie może nastąpić przed upływem roku od dnia ostatniego ogłoszenia o otwarciu likwidacji i wezwaniu wierzycieli. Majątek ten dzieli się między akcjonariuszy w stosunku do dokonanych przez każdego z nich wpłat na kapitał zakładowy. Natomiast jeżeli akcje uprzywilejowane korzystają z prawa pierwszeństwa przy podziale majątku, należy przede wszystkim spłacić akcje uprzywilejowane w granicach sum wpłaconych na każdą z nich, a następnie spłacić w ten sam sposób akcje zwykłe. Powstała nadwyżka majątku zostanie podzielona na ogólnych zasadach między wszystkie akcje. Do podziału majątku stosuje się właśnie te powyższe przepisy kodeksu o spółkach handlowych chyba że statut spółki określa inne zasady podziału majątku.
Wierzyciele spółki, którzy nie zgłosili swoich roszczeń we właściwym terminie ani nie byli spółce znani, mogą żądać zaspokojenia swoich należności z majątku spółki jeszcze nie podzielonego. Po upływie tego czasu (czyli minimum 1 roku od ogłoszenia likwidacji spółki akcyjnej) akcjonariusze, którzy otrzymali w dobrej wierze przypadającą na nich część majątku spółki, nie są obowiązani do jej zwrotu celem pokrycia należności wierzycieli.
Po zakończeniu likwidacji oraz po zatwierdzeniu przez zgromadzenie wspólników sprawozdania finansowego na dzień zakończenia likwidacji, zwanego sprawozdaniem likwidacyjnym, likwidatorzy zobowiązani są o. Jednocześnie powinni wystąpić do sądu rejestracyjnego ze zgłoszeniem wniosku o wykreślenie spółki z rejestru.
Może się zdarzyć sytuacja, w której nie będzie odpowiedniej ilości osób na zgromadzeniu wspólników, na którym likwidatorzy przedstawiają sprawozdanie finansowe. Wówczas, kiedy z powodu braku kworum takie spotkanie się nie odbędzie, to likwidatorzy powinni ogłosić w siedzibie spółki sprawozdanie finansowe i złożyć je sądowi rejestrowemu wraz z wnioskiem o wykreślnie spółki z rejestru bez zatwierdzenia sprawozdania przez zgromadzenie wspólników.
Księgi i dokumenty rozwiązanej spółki powinny być oddane na przechowanie osobie wskazanej w umowie spółki lub w uchwale wspólników. W braku takiego wskazania przechowawcę wyznacza sąd rejestrowy. Z upoważnienia sądu rejestrowego wspólnicy i osoby mające w tym interes prawny mogą przeglądać księgi i dokumenty.
W sytuacji, kiedy dojdzie do upadłości spółki jej rozwiązanie następuje po zakończeniu postępowania upadłościowego, z chwilą wykreślenia z rejestru. Wniosek o wykreślenie z rejestru składa syndyk, który przejął kontrolę nad interesami firmy na czas likwidacji spółki. Spółka nie może jednak ulec rozwiązaniu, kiedy postępowanie kończy się układem lub zostaje z innych przyczyn uchylone lub umorzone.
W momencie dokonania wszystkich czynności postępowania likwidacyjnego i wykreślenia z Krajowego Rejestru Sądowego, o rozwiązaniu spółki likwidator albo syndyk powinien zawiadomić właściwy urząd skarbowy, przekazując odpis sprawozdania likwidacyjnego.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Z.O.O)


Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest typem spółki bardzo rozpowszechnionym w naszym obrocie gospodarczym. Jej nazwa jest nieco myląca: to nie sama spółka ponosi ograniczoną odpowiedzialność (ona odpowiada bez ograniczeń całym swoim majątkiem); ograniczenie odpowiedzialności dotyczy wspólników tej spółki - uczestnicząc w niej ryzykują oni tylko ten majątek, który wnieśli do spółki..

Jest to spółka kapitałowa, gdyż - w odróżnieniu od spółek osobowych opartych na zrzeszeniu się osób - jej istotą jest przede wszystkim zgrupowanie środków kapitałowych w celu realizacji pewnego zamierzenia. Każdy wspólnik dysponuje liczbą głosów proporcjonalną do wielkości jego udziału, a decyzje w sprawach spółki zapadają większością głosów. Jednak w tej spółce wyraźne są także pewne elementy charakterystyczne dla spółek osobowych: przysługujące wspólnikom prawo indywidualnej kontroli, możliwość wyłączenia (z ważnych powodów) wspólnika przez sąd oraz możliwość wprowadzenia ograniczeń w zbywaniu udziałów. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest osobą prawną, czyli samodzielnym podmiotem praw i obowiązków, różnym od zawiązujących ją wspólników. Ma swój własny majątek i właśnie nim odpowiada za swoje zobowiązania. Kapitał zakładowy spółki powinien wynosić co najmniej 50 000 złotych, a wartość nominalna udziału nie może być niższa niż 500 złotych. Kapitał zakładowy spółki dzieli się na udziały o równej albo nierównej wartości nominalnej. Od umowy spółki zależy, czy wspólnik może mieć tylko jeden, czy więcej udziałów. Jeżeli wspólnik może mieć więcej niż jeden udział, wówczas wszystkie udziały w kapitale zakładowym powinny być równe i są niepodzielne. Organami spółki są zarząd, rada nadzorcza i/lub komisja rewizyjna (przynajmniej jedna z nich jest obowiązkowa w spółkach, w których kapitał zakładowy przewyższa kwotę 500 000 złotych, a wspólników jest więcej niż dwudziestu pięciu) oraz zgromadzenie wspólników. Zarząd (składający się z jednego lub kilku członków) prowadzi sprawy spółki i reprezentuje ją. Tym samym wspólnicy spółki nie mogą sami działać w jej imieniu. Natomiast do zarządu mogą być powołane osoby spośród wspólników lub spoza ich grona. Zgromadzenie wspólników podejmuje najważniejsze dla działania spółki decyzje.

Jak założyć spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością

Jeżeli zdecydowałeś się wraz z innymi osobami zawiązać spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, to powinieneś podpisać z nimi umowę spółki. Dokładnie przyjrzyj się projektowi tej umowy, a w razie potrzeby zasięgnij porady profesjonalisty - jest bardzo wiele spraw, które można uregulować w takiej umowie i czym bardziej będziesz przewidujący przy jej przygotowywaniu, tym mniej niespodzianek spotka Cię w przyszłości. W szczególności jeżeli jakiemuś wspólnikowi mają być przyznane szczególne korzyści lub jeżeli na wspólników mają być nałożone, oprócz wniesienia wkładów na pokrycie udziałów, inne obowiązki wobec spółki, należy to pod rygorem nieważności dokładnie określić w umowie spółki. W każdym razie umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością musi określać: 1) firmę i siedzibę spółki, 2) przedmiot działalności spółki, 3) wysokość kapitału zakładowego, 4) czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział, 5) liczbę i wartość nominalną udziałów objętych przez poszczególnych wspólników, 6) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony. Aby podpisać taką umowę musicie udać się do notariusza, gdyż musi ona być zawarta w formie aktu notarialnego, w przeciwnym razie nie będzie ważna. Także jeżeli postanowiłeś samodzielnie prowadzić biznes i w tym celu zakładasz jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, to Twoje oświadczenie woli w tej sprawie powinno być złożone przed notariuszem. Firma spółki może być obrana dowolnie - nie musi być to nazwisko wspólnika (oznaczenie osobowe), wręcz przeciwnie zwykle jest to jedno lub kilka słów, czasem precyzujących zakres działania spółki (oznaczenie rzeczowe), a czasem po prostu dobrze brzmiących (oznaczenie fantazyjne). Powinna ona jednak zawierać dodatkowe oznaczenie "spółka z ograniczoną odpowiedzialnością". Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "spółka z o.o." lub "sp.z o.o.". Z chwilą zawarcia umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powstaje spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji. Jest ona reprezentowana przez zarząd albo pełnomocnika powołanego jednomyślną uchwałą wspólników. W spółce jednoosobowej w organizacji jedyny wspólnik nie ma prawa reprezentowania spółki (nie dotyczy to tylko zgłoszenia spółki do sądu rejestrowego). Do powstania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wymaga się: 1) zawarcia umowy spółki, 2) wniesienia przez wspólników wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego, a w razie objęcia udziału za cenę wyższą od wartości nominalnej, także wniesienia nadwyżki, 3) powołania zarządu, 4) ustanowienia rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, jeżeli wymaga tego ustawa lub umowa spółki, 5) wpisu do rejestru. Staraj się możliwie szybko zgłosić spółkę do rejestru, gdyż za zobowiązania spółki kapitałowej w organizacji odpowiadają i spółka i osoby, które działały w jej imieniu. Ponadto jeżeli nie zgłosisz zawiązania spółki do sądu rejestrowego w terminie sześciu miesięcy od dnia zawarcia umowy, to umowa ta ulegnie rozwiązaniu, a koszty poniesione w związku z nią przepadną.

Wady i zalety spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

Najważniejszą zaletą spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest to, że prowadząc biznes w takiej formie nie ryzykujesz, że stracisz cały swój majątek, w tym także tę jego część, której nie przeznaczyłeś na działalność gospodarczą. W zasadzie Twoja odpowiedzialność jako wspólnika ograniczona jest do zadeklarowanych udziałów i wniesionych na ich pokrycie wkładów. Uważaj natomiast, jeżeli jednocześnie jesteś w składzie zarządu spółki - jest sporo przepisów prawnych przewidujących odpowiedzialność członków zarządu wobec spółki i jej wierzycieli. Z kolei dużą wadą spółki z o.o., którą powinieneś wziąć pod uwagę przy wyborze formy działalności, są wysokie koszty związane z jej utworzeniem i funkcjonowaniem. Dotyczy to zarówno kosztów obsługi prawnej spółki, jak i prowadzenia jej rachunkowości i ewentualnego badania sprawozdań finansowych. Szczególnie dotkliwe jest to w jednoosobowych spółkach z o.o., w których oświadczenie woli wspólnika składane spółce wymaga formy pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym. W przypadku gdy wspólnik ten jest zarazem jedynym członkiem zarządu, czynność prawna między tym wspólnikiem a reprezentowaną przez niego spółką wymaga formy aktu notarialnego. Ma to na celu ograniczenie możliwości nadużyć, lecz jednocześnie pociąga za sobą spore koszty. Do niedawna aby założyć spółkę z o.o. wystarczyło zebrać kapitał w wysokości 4000 złotych. Obecnie trzeba do tego 50 000 złotych, co stanowi istotne ograniczenie dostępności tej formy prowadzenia działalności dla drobnych przedsiębiorców. Jak już wiesz, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest osobą prawną i z tej racji odrębnym podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Natomiast Twoje zyski z udziału w niej - wypłacana Ci dywidenda - będą dodatkowo opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych (ryczałtem 15% uzyskanego przychodu).

Komu można polecić spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może być utworzona przez jedną albo więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym, w tym oczywiście do prowadzenia działalności gospodarczej. Wybór takiej właśnie formy dla Twojej firmy powinieneś rozważyć, gdy planujesz spore, wymagające dużego kapitału przedsięwzięcie - w takiej sytuacji koszty związane z funkcjonowaniem spółki będą z powodzeniem zrekompensowane przez korzyści, w tym szczególnie to, że jako wspólnik nie będziesz odpowiadał za zobowiązania spółki. Warto się nad tym zastanowić szczególnie wtedy, gdy planujesz bardzo ryzykowne przedsięwzięcie. Nasze prawo dopuszcza utworzenie jednoosobowej spółki z o.o., będącej alternatywą dla samodzielnej działalności gospodarczej prowadzonej w dużym rozmiarze. Nie potrzebujesz szukać wspólników, aby móc utworzyć spółkę, w której jako jedyny wspólnik będziesz wykonywał wszystkie uprawnienia przysługujące zgromadzeniu wspólników.

Rachunkowość w spółkach z.o.o

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością to jedna z najchętniej zakładanych rodzajów działalności partnerskie.
Fakt ten nie dziwi, bowiem jest to jedna z najdogodniejszych form działalności gospodarczej, w której nie jest wymagany zbyt wielki kapitał początkowy (bowiem 10 000 zł, a nie jak w spółce akcyjnej 100 000 zł).

Ponadto jest to obok spółki akcyjnej jedna z bezpieczniejszych form działalności, bowiem wspólnicy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością za zobowiązania spółki odpowiadają wyłącznie do wysokości wniesionego wkładu oraz majątkiem spółki a nie własnym jak w przypadku spółki cywilnej czy jawnej.

Prawidłowa organizacja systemu rachunkowości w każdej firmie stanowi niebagatelny element jej rozwoju.

Przy organizacji systemu rachunkowości w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością należy pamiętać, że rachunkowość, zgodnie z przepisami ustawy rachunkowości, obejmuje:
przyjęte zasady (politykę) rachunkowości,
prowadzenie ksiąg rachunkowych na podstawie dowodów księgowych, ujmując zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym,
okresowe ustalanie lub sprawdzanie w drodze inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów, . wycenę aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego,
sporządzanie sprawozdań finansowych,
gromadzenie i przechowywanie dokumentacji przewidzianej ustawą,
poddawanie badaniu i ogłaszanie sprawozdań finansowych w przypadkach przewidzianych ustawą.


To od właściciela spółki zależy jakie zasady prowadzenia rachunkowości przyjmie, niemniej jednak musi on pamiętać o tym, że dane przedsiębiorstwo najczęściej jest osobą prawną rozliczającą się z podatku VAT.

Niezależnie od przyjętych zasad rachunkowości spółka powinna posiadać dokumentację przyjętych zasad rachunkowości, a w szczególności zawierającą następujące dokumenty:
zakładowy plan kont,
wykaz stosowanych ksiąg rachunkowych,
a w razie prowadzenia ich przy użyciu komputera – wykaz zbiorów stanowiących księgi rachunkowe na nośnikach czytelnych dla komputera,
dokumentację systemu przetwarzania danych przy użyciu komputera i jej zmiany,
przyjęte metody wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego w zakresie, w jakim ustawa pozostawia jednostce prawo wyboru.


Metoda prowadzenia rachunkowości
Prezes spółki z o.o. odpowiedzialny jest za dokonanie wyboru metody prowadzenia ksiąg pomocniczych. Dokonując wyboru, powinien on wziąć pod uwagę rodzaj i wartość poszczególnych grup rzeczowych składników majątku obrotowego posiadanych przez spółkę. Możliwe są następujące metody ewidencji tych składników:
ewidencja ilościowo-wartościowa, w której dla każdego składnika ujmuje się obroty i stany w jednostkach naturalnych i pieniężnych,
ewidencja ilościowa – prowadzona dla poszczególnych grup składników lub ich jednorodnych grup wyłącznie w jednostkach naturalnych,
ewidencja wartościowa – prowadzona dla jednostek sprzedaży detalicznej lub miejsc składowania, w której przedmiotem zapisów są tylko przychody, rozchody i stany zapasu,
odpisywanie w koszty wartości materiałów i towarów w momencie ich zakupu lub produktów gotowych w momencie ich wytworzenia, połączone z ustalaniem na koniec każdego kwartału stanu tych składników majątkowych drogą spisu z natury i jego wyceny oraz korekty kosztów o wartość tego stanu.
Zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych określa ustawa o rachunkowości, jednak daje ona spółce sporą swobodę w wyborze stosowanych rozwiązań.

Poniżej przedstawione zostały wybrane podstawowe zasady wraz z ich krótkim opisem.

Zasady rachunkowości
Zgodnie z przepisami obowiązującej ustawy o rachunkowości wszystkie jednostki, w tym również spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, są zobligowane do stosowania zasad rachunkowości w sposób prawidłowy, zapewniając rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej, wyniku finansowego oraz rentowności jednostki.

Do podstawowych zasad prawidłowej rachunkowości należą:
zasada memoriału, polega na zaliczeniu w koszty lub przychody danego okresu obrachunkowego dokonanych transakcji w momencie ich wystąpienia, a nie w momencie zapłaty.
zasada ostrożnej wyceny, polega na dokonywaniu wyceny aktywów i pasywów oraz przychodów i kosztów jednostki z dużą rozwagą, ostrożnością, w sposób jak najbardziej realny.
zasada ciągłości, wymaga bardzo skrupulatnego i systematycznego działania, bowiem nakazuje dokonywanie w kolejnych latach obrotowych jednakowego grupowania operacji gospodarczych na kontach, jednakowej wyceny aktywów, pasywów, ustalania wyniku finansowego i sporządzania sprawozdań finansowych; wykazane w bilansie zamknięcia stany aktywów i pasywów należy ująć w tej samej wysokości w bilansie otwarcia następnego roku obrotowego.

zasada kontynuacji działania, zakłada natomiast dalsze prowadzenie działalności przez spółkę w dającej się przewidzieć przyszłości w niezmienionym zakresie. Gdyby kontynuacja działalności była zagrożona np. upadłością, wówczas wyceny wszystkich składników aktywów dokonuje się według cen sprzedaży netto możliwych do uzyskania, nie wyższych od cen nabycia lub kosztów wytworzenia, pomniejszonych o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne.
zasada podwójnego zapisu, zgodnie z tą zasadą, zapisu księgowego danej kwoty dokonuje się na jednym koncie po stronie Wn lub Ma, zapisując jednocześnie tę samą kwotę na koncie przeciwstawnym odpowiednio po drugiej stronie tego konta.
zasada zapisu powtórzonego, polega na powtórzeniu kwoty zapisanej po tej samej stronie konta syntetycznego i analitycznego.
zasada zapisu chronologicznego, zobowiązuje do księgowania operacji według dat ich powstania.
zasada zapisu systematycznego, polega na dokonywaniu zapisów w księdze głównej i w księgach pomocniczych zgodnie z systematyką planu kont,
a oznacza to, iż należy księgować na właściwych kontach syntetycznych i analitycznych według treści operacji gospodarczych lub finansowych.
zasada współmierności przychodów i kosztów, odnosi się do rachunkowania w następujący sposób. Obliguje ona posługującą się nią firmę do zaliczenia przychodów i związanych z nimi kosztów danego okresu do tego okresu nawet wówczas, gdy przychód nie został jeszcze opłacony, a koszt nie został jeszcze poniesiony. Natomiast przychody i koszty nie dotyczące okresu sprawozdawczego podlegają rozliczeniu w czasie, a nie zapłacone, lecz przypadające na okres koszty lub straty odnosi się na konta tworzonych rezerw.
zasada istotności, polega na wyodrębnieniu w księgach rachunkowych tych kont, których obroty i salda mogą mieć istotne znaczenie w ocenie sytuacji majątkowej i finansowej wyniku finansowego i rentowności spółki. Należy pamiętać o realizowaniu tej zasady już na etapie opracowywania zakładowego planu kont.
zasada równowagi bilansowej, zobowiązuje posługującą się nią firmę do zachowania równowagi kwotowej między zapisami sumarycznymi obrotów i sald na każdym koncie osobno i na wszystkich kontach razem; równowaga bilansowa widoczna jest na zestawieniu obrotów i sald oraz w bilansie.
zasada dokładnego pomiaru; w przypadku tej zasady mamy do czynienia z ustalaniem stanu faktycznego zdarzeń, dokonanych transakcji, składników majątku i źródeł ich pochodzenia oraz wyniku finansowego. Zasada ta jest ważna przede wszystkim w inwentaryzacji.

Likwidacja spółki z.o.o
Zgodnie z art. 270 kodeksu o spółkach handlowych rozwiązanie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może zostać spowodowane:
przyczynami przewidzianymi w umowie spółki,
uchwałą wspólników o rozwiązaniu spółki albo o przeniesieniu siedziby spółki za granicę, stwierdzona protokołem sporządzonym przez notariusza,
ogłoszeniem upadłości spółki,
innymi przyczynami przewidziane prawem.
Zgodnie z art. 21 kodeksu o spółkach handlowych sąd rejestrowy może orzec o rozwiązaniu wpisanej do rejestru spółki kapitałowej w przypadku, gdy:
nie zawarto umowy spółki,
określony w umowie albo statucie przedmiot działalności spółki jest sprzeczny z prawem,
umowa albo statut spółki nie zawiera postanowień dotyczących firmy, przedmiotu działalności spółki, kapitału zakładowego lub wkładów,
wszystkie osoby zawierające umowę spółki albo podpisujące statut nie miały zdolności do czynności prawnych w chwili ich dokonywania,
w przypadkach określonych powyżej, jeżeli braki nie zostaną usunięte w terminie wyznaczonym przez sąd rejestrowy, sąd ten może, po wezwaniu zarządu spółki do złożenia oświadczenia, wydać postanowienie o rozwiązaniu spółki.
jeżeli te braki, o których mowa powyżej, nie mogą być usunięte, sąd rejestrowy orzeka o rozwiązaniu spółki.
Spółka nie może być rozwiązana, jeżeli od jej wpisu do rejestru upłynęło pięć lat. O rozwiązaniu spółki sąd rejestrowy orzeka na wniosek osoby mającej interes prawny albo z urzędu, po przeprowadzeniu rozprawy. Orzeczenie o rozwiązaniu spółki nie wpływa na ważność czynności prawnych zarejestrowanej spółki.
Ponadto zgodnie z art. 271 kodeksu o spółkach handlowych sąd może orzec wyrokiem o rozwiązaniu wpisanej do rejestru spółki kapitałowej w przypadku, gdy:
na żądanie wspólnika lub członka organu spółki, jeżeli osiągnięcie celu spółki stało się niemożliwe albo jeżeli zaszły inne ważne przyczyny wywołane stosunkami spółki,
na żądanie oznaczonego w odrębnej ustawie organu państwowego, jeżeli działalność spółki naruszająca prawo zagraża interesowi publicznemu.
Rozwiązanie spółki następuje po przeprowadzeniu likwidacji, jednocześnie z chwilą wykreślenia spółki z rejestru. Do dnia złożenia wniosku o wykreślenie spółki z rejestru jednomyślna uchwała wszystkich wspólników o dalszym istnieniu spółki może zapobiec jej rozwiązaniu, chyba że z żądaniem rozwiązania wystąpił nie będący wspólnikiem członek organu spółki lub organ, o którym mowa w art. 271 pkt 2, albo w przypadkach określonych w art. 21.
Otwarcie likwidacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością następuje z dniem uprawomocnienia się orzeczenia o rozwiązaniu spółki przez sąd w uzasadnionych wyrokiem sądu przypadkach. O otwarciu likwidacji decyduje również powzięcie przez wspólników uchwały o rozwiązaniu spółki lub zaistnienia innej przyczyny jej rozwiązania. Likwidację prowadzi się pod firmą spółki z dodaniem oznaczenia "w likwidacji". W czasie prowadzenia likwidacji spółka zachowuje osobowość prawną.
Zgodnie z art. 275 do spółki w okresie likwidacji stosuje się przepisy dotyczące organów spółki, praw i obowiązków wspólników. Przepisy te muszą być zgodne z przepisami prawa spółek handlowych oraz z celem likwidacji.
W okresie likwidacji nie można, nawet częściowo, wypłacać wspólnikom zysków ani dokonywać podziału majątku spółki przed spłaceniem wszystkich zobowiązań. Czyli wszelkie zobowiązania finansowe wobec wspólników musza być wstrzymane na czas zakończenia procesu likwidacji. W tym też okresie dopłaty mogą być uchwalane tylko za zgodą wszystkich wspólników.
W procesie likwidacji wybierani są przewidziani prawem likwidatorzy. Likwidatorami są członkowie zarządu, chyba że umowa spółki lub uchwała wspólników stanowi inaczej. Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, to likwidatorzy mogą być odwołani na mocy uchwały wspólników. W przypadku gdy o rozwiązaniu spółki orzeka sąd, może on jednocześnie ustanowić likwidatorów. Likwidatorów ustanowionych przez sąd tylko sąd może odwołać.
Istnieją jednak ważne sytuacje, w których sąd na wniosek osób mających interes prawny może odwołać likwidatorów i ustanowić innych. Sąd, który ustanowił likwidatorów, określa wysokość ich wynagrodzenia.
W przypadku zaistnienia konieczności likwidacji, rozwiązania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością należy złożyć do sądu rejestrowego odpowiedni wniosek o likwidację spółki.
We wniosku zgłaszanym do sądu rejestrowego winny się znaleźć następujące dane:
o otwarciu likwidacji,
nazwiska i imiona likwidatorów,
adresy likwidatorów,
zatwierdzony wcześniej podjętą uchwałą sposób reprezentowania spółki przez likwidatorów i wszelkie w tym zakresie zmiany, nawet gdyby nie nastąpiła żadna zmiana w dotychczasowej reprezentacji spółki.
złożone wobec sądu albo poświadczone notarialnie wzory podpisów likwidatorów.
Każdy likwidator ma prawo i obowiązek dokonania zgłoszenia. Wpis likwidatorów ustanowionych przez sąd i wykreślenie likwidatorów przez sąd odwołanych następuje z urzędu.
Istnieją sytuacje, w których wspólnicy chcą zrezygnować z rozwiązania swojej spółki, w takim przypadku (uchylenia likwidacji) likwidatorzy powinni tę okoliczność zgłosić do sądu rejestrowego.
Likwidatorzy powinni ogłosić o rozwiązaniu spółki i otwarciu likwidacji. Likwidatorzy spółki mają za zadanie wezwanie wszelkich wierzycieli do zgłoszenia ich wierzytelności w terminie trzech miesięcy od dnia, w którym została ogłoszona likwidacja spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Likwidatorzy powinni również sporządzić bilans otwarcia likwidacji. Jeżeli zostanie on zakończony, to należy przedstawić go zgromadzeniu wspólników, aby został przez nich zatwierdzony. W bilansie tym powinien znaleźć się stan z pierwszego dnia ogłoszenia likwidacji oraz z ostatniego dnia tej czynności. Jeżeli trwa ona dłużej niż rok obrotowy, to likwidatorzy powinni po upływie każdego roku obrotowego składać zgromadzeniu wspólników sprawozdanie ze swej działalności oraz sprawozdanie finansowe. Do bilansu likwidacyjnego należy przyjąć wszystkie składniki aktywów według ich wartości zbywczej.
Likwidatorzy mają również za zadanie:
zakończenie bieżących interesów spółki,
ściągniecie wierzytelności,
wypełnienie zobowiązań,
upłynnienie majątku spółki,
Są to tak zwane czynności likwidacyjne.
Jeżeli potrzebne jest do zakończenia bieżącej sprawy wszczęcie nowych interesów, to poczynienie tego jest uzasadnione. W innym przypadku likwidatorzy nie mogą tego zrobić.
Do nowych interesów należy również pozbycie się nieruchomości. Nieruchomości mogą być zbywane w drodze publicznej licytacji, a z wolnej ręki jedynie na mocy uchwały wspólników. Nawet jeżeli wspólnicy zgodzą się na taką sprzedaż, wówczas cena sprzedaży nie może być niższa od uchwalonej przez wspólników.
W stosunku wewnętrznym likwidatorzy są obowiązani stosować się do uchwał wspólników. Likwidatorzy ustanowieni przez sąd są obowiązani stosować się do jednomyślnych uchwał powziętych przez wspólników oraz przez osoby, które spowodowały ich ustanowienie.
Likwidatorzy mają prawo prowadzenia spraw oraz reprezentowania spółki. Zgodnie z art.284 ograniczenia kompetencji likwidatorów nie mają skutku prawnego wobec osób trzecich. Wobec osób trzecich działających w dobrej wierze czynności podjęte przez likwidatorów uważa się za czynności likwidacyjne.
Zgodnie z postanowieniami w art. 285 otwarcie likwidacji powoduje wygaśnięcie prokury. W tym też okresie nie może być ustanowiona prokura.
Sumy potrzebne do zaspokojenia lub zabezpieczenia znanych spółce wierzycieli, którzy się nie zgłosili lub których wierzytelności nie są wymagalne albo są sporne, należy zabezpieczyć sądownie przez złożenie do depozytu sądowego. Wierzyciele spółki, którzy nie zgłosili swoich roszczeń we właściwym terminie ani nie byli spółce znani, mogą żądać zaspokojenia swoich należności z majątku spółki jeszcze nie podzielonego między wspólników. Termin podziału majątku między wspólników jest określony prawem i nie może być krótszy niż pół roku. Znaczy to, że podział między wspólników majątku pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli nie może nastąpić przed upływem sześciu miesięcy od daty ogłoszenia o otwarciu likwidacji i wezwaniu wierzycieli.
Majątek, który pozostaje po zabezpieczeniu zadłużeń czy zobowiązań dzielony jest pomiędzy wspólników w równym stosunku co do ich udziałów w spółce. Dzieje się tak wówczas jeżeli umowa spółki nie określa innych zasad podziału majątku. Wspólnicy, którzy po upływie terminu określonego otrzymali w dobrej wierze przypadającą na nich część majątku spółki, nie są obowiązani do jej zwrotu w celu pokrycia należności wierzycieli. Znaczy to, że jeżeli dokonano już podziału majątku miedzy wspólników, to nie można obciążyć ich zobowiązaniami spółki wobec wierzycieli, którzy dopiero po upływie pół roku od otwarcia procesu likwidacji zgłosili się po swoje należności.
Po zakończeniu likwidacji oraz po zatwierdzeniu przez zgromadzenie wspólników sprawozdania finansowego na dzień zakończenia likwidacji, zwanego sprawozdaniem likwidacyjnym, likwidatorzy zobowiązani są o. Jednocześnie powinni wystąpić do sądu rejestracyjnego ze zgłoszeniem wniosku o wykreślenie spółki z rejestru.
Może się zdarzyć sytuacja, w której nie będzie odpowiedniej ilości osób na zgromadzeniu wspólników, na którym likwidatorzy przedstawiają sprawozdanie finansowe. Wówczas, kiedy z powodu braku kworum takie spotkanie się nie odbędzie, to likwidatorzy powinni ogłosić w siedzibie spółki sprawozdanie finansowe i złożyć je sądowi rejestrowemu wraz z wnioskiem o wykreślnie spółki z rejestru bez zatwierdzenia sprawozdania przez zgromadzenie wspólników.
Księgi i dokumenty rozwiązanej spółki powinny być oddane na przechowanie osobie wskazanej w umowie spółki lub w uchwale wspólników. W braku takiego wskazania przechowawcę wyznacza sąd rejestrowy. Z upoważnienia sądu rejestrowego wspólnicy i osoby mające w tym interes prawny mogą przeglądać księgi i dokumenty.
W sytuacji, kiedy dojdzie do upadłości spółki jej rozwiązanie następuje po zakończeniu postępowania upadłościowego, z chwilą wykreślenia z rejestru. Wniosek o wykreślenie z rejestru składa syndyk, który przejął kontrolę nad interesami firmy na czas likwidacji spółki. Spółka nie może jednak ulec rozwiązaniu, kiedy postępowanie kończy się układem lub zostaje z innych przyczyn uchylone lub umorzone.
W momencie dokonania wszystkich czynności postępowania likwidacyjnego i wykreślenia z Krajowego Rejestru Sądowego, o rozwiązaniu spółki likwidator albo syndyk powinien zawiadomić właściwy urząd skarbowy, przekazując odpis sprawozdania likwidacyjnego.

Przekształcanie Spółek

Przepisy k.s.h. przewidują możliwość przekształcenia spółek w inne spółki. Spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna (tzw. spółki przekształcane) może być przekształcona w inną spółkę handlową (spółki przekształcone).

Również spółka cywilna może być przekształcona w spółkę handlową przez jej wspólników. Zakaz przekształcenia dotyczy spółek w likwidacji, które rozpoczęły podział majątku oraz spółek w upadłości. Spółka przekształcana staje się spółką przekształconą z chwilą wpisu spółki przekształconej do rejestru. Jednocześnie sąd rejestrowy z urzędu wykreśla z rejestru spółkę przekształcaną. Konsekwencją przekształcenia jest to, iż spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej, a wspólnicy spółki przekształcanej uczestniczący w przekształceniu stają się z dniem przekształcenia wspólnikami spółki przekształconej. Aby dokonać przekształcenia należy:
1) sporządzić plan przekształcenia spółki wraz z załącznikami oraz opinią biegłego rewidenta;
2) wydać uchwałę o przekształceniu spółki;
3) powołać członków organów spółki przekształconej albo określić wspólników prowadzących sprawy tej spółki i ją reprezentujących;
4) zawrzeć umowę albo podpisać statut spółki przekształconej;
5) dokonać w rejestrze wpisu spółki przekształconej i wykreślić spółkę przekształcaną.

Są to ogólne warunki dotyczące przekształcenia spółek.
Warunki szczegółowe są uzależnione od typu przekształcenia.

Przekształcanie spółki osobowej w kapitałową

W sytuacji przekształcania spółki osobowej w kapitałową (np. spółki jawnej w spółkę akcyjną) za takim rozwiązaniem muszą wypowiedzieć się wszyscy wspólnicy. Jednak w przypadku spółki komandytowej oraz spółki komandytowo-akcyjnej wystarczy, jeżeli oprócz wszystkich komplementariuszy za przekształceniem wypowiedzą się komandytariusze bądź akcjonariusze reprezentujący co najmniej dwie trzecie sumy komandytowej bądź kapitału zakładowego, chyba że umowa albo statut przewiduje surowsze warunki. Wspólnicy przekształcanej spółki osobowej odpowiadają na dotychczasowych zasadach solidarnie ze spółką przekształconą za zobowiązania spółki powstałe przed dniem przekształcenia przez okres trzech lat, licząc od tego dnia.

Przekształcenie spółki kapitałowej w osobową

W przypadku przekształcenia spółki kapitałowej w spółkę osobową za takim przekształceniem muszą wypowiedzieć się wspólnicy reprezentujący co najmniej dwie trzecie kapitału zakładowego. Umowa albo statut mogą przewidywać surowsze warunki. Uchwała o przekształceniu spółki kapitałowej w spółkę komandytową albo spółkę komandytowo-akcyjną wymaga, oprócz uzyskania wymaganej większości, zgody osób, które w spółce przekształconej mają być komplementariuszami, wyrażonej w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Pozostali wspólnicy spółki przekształcanej stają się komandytariuszami albo akcjonariuszami spółki przekształconej.

Przekształcanie spółki kapitałową w inną spółkę kapitałową

W przypadku przekształcenia spółki kapitałowej w spółkę osobową za takim przekształceniem muszą wypowiedzieć się wspólnicy reprezentujący co najmniej dwie trzecie kapitału zakładowego. Umowa albo statut mogą przewidywać surowsze warunki. Uchwała o przekształceniu spółki kapitałowej w spółkę komandytową albo spółkę komandytowo-akcyjną wymaga, oprócz uzyskania wymaganej większości, zgody osób, które w spółce przekształconej mają być komplementariuszami, wyrażonej w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Pozostali wspólnicy spółki przekształcanej stają się komandytariuszami albo akcjonariuszami spółki przekształconej.

Przekształcanie spółki osobowej w inna spółkę osobową

W razie przekształcenia spółki osobowej w inną spółkę osobową (np. spółki jawnej w spółkę komandytową) za przekształceniem muszą opowiedzieć się wszyscy wspólnicy. W przypadku śmierci wspólnika spółki jawnej jego spadkobierca może domagać się by spółka jawna została przekształcona w spółkę komandytową, a on stał się komandytariuszem. Spółka co do zasady musi uwzględnić żądanie spadkobiercy, chyba że pozostali wspólnicy podejmą uchwałę o rozwiązaniu spółki. Spadkobierca jest uprawniony do zgłoszenia takiego żądania w terminie 6 miesięcy. Początek tego okresu liczy się od dnia stwierdzenia nabycia spadku. Wspólnicy spółki przekształcanej odpowiadają za zobowiązania spółki, które powstały przed dokonaniem przekształcenia na dotychczasowych zasadach przez okres 3 lat.

Łączenie spółek

Łączenie spółek podlega określonym zasadom. Spółki kapitałowe mogą łączyć się między sobą, a także z pewnymi ograniczeniami ze spółkami osobowymi. Mianowicie spółka osobowa nie może być spółką przejmującą ani spółką nowo zawiązaną. Możliwe jest połączenie spółek osobowych, jednak tylko przez zawiązanie spółki kapitałowej. Zakazane jest łączenie spółek znajdujących się w likwidacji, w upadłości oraz które rozpoczęły podział majątku.

Połączenie może być dokonane na kilka sposobów:
1) przez przejęcie - polega to na przeniesieniu całego majątku spółki (przejmowanej) na inna spółkę (przejmującą);
2) przez zawiązanie spółki kapitałowej - polega to na przejściu majątku wszystkich łączących się spółek w zamian za udziały lub akcje nowej spółki.

Spółka przejmowana, a także spółki łączące się przez zawiązanie nowej spółki zostają rozwiązane w dniu wykreślenia z rejestru. Postępowania likwidacyjnego w takim przypadku nie przeprowadza się. Dniem połączenia spółek jest dzień wpisania połączenia właściwego rejestru według siedziby spółki przejmującej lub spółki nowo zawiązanej. Spółka przejmująca albo spółka nowo zawiązana wstępuje z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej albo spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki. W szczególności przechodzą z dniem połączenia zezwolenia, koncesje, ulgi, które zostały przyznane spółce przejmowanej lub którejkolwiek ze spółek łączących się przez zawiązanie. Oczywiście z dniem połączenia wspólnicy spółki przejmowanej lub spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki stają się wspólnikami spółki przejmującej bądź spółki nowo zawiązanej.

Łączenie spółek kapitałowych

Łączenie się spółek kapitałowych dokonuje się na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia każdej z łączących się spółek. Uchwała wymaga większości 3 głosów, reprezentujących co najmniej połowę kapitału zakładowego. Umowa lub statut spółki mogą przewidywać surowsze warunki. W przypadku łączenia się tzw. spółek publicznych (np. takich, które są notowane na giełdzie) uchwała walnego zgromadzenia każdej z łączących się spółek musi być powzięta większością 2/3 głosów, chyba że statut przewiduje surowsze warunki. Uchwała powinna być umieszczona w protokole sporządzonym przez notariusza. Zawierać musi zgodę na plan połączenia, który wymaga pisemnego uzgodnienia między łączącymi się spółkami. Plan połączenia powinien określać co najmniej:
1) typ, firmę i siedzibę każdej z łączących się spółek, sposób łączenia, a w przypadku połączenia przez zawiązanie nowej spółki również typ, firmę i siedzibę tej spółki;
2) stosunek wymiany udziałów lub akcji spółki przejmowanej bądź spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki na udziały lub akcje spółki przejmującej bądź spółki nowo zawiązanej i wysokość ewentualnych dopłat;
3) zasady dotyczące przyznania udziałów albo akcji w spółce przejmującej bądź w spółce nowo zawiązanej;
4) dzień, od którego udziały albo akcje uprawniają do uczestnictwa w zysku spółki przejmującej bądź spółki nowo zawiązanej;
5) prawa przyznane przez spółkę przejmującą bądź spółkę nowo zawiązaną wspólnikom oraz osobom szczególnie uprawnionym w spółce przejmowanej bądź w spółkach łączących się przez zawiązanie nowej spółki;
6) szczególne korzyści dla członków organów łączących się spółek, a także innych osób uczestniczących w połączeniu, jeżeli takie zostały przyznane.

Do planu połączenia należy dołączyć także: projekt uchwał o połączeniu, projekt zmian umowy lub statutu spółki przejmującej lub umowy (statutu) spółki nowo zawiązanej, oświadczenie zawierające informację o stanie księgowym spółki.

Plan połączenia należy zgłosić do sądu rejestrowego. Powinien być ogłoszony nie później niż na 6 tygodni przed dniem powzięcia pierwszej uchwały w sprawie połączenia. Należy poddać go badaniu przez biegłego co do poprawności i rzetelności. Na zarządach łączących się spółek ciąży obowiązek dwukrotnego zawiadomienia wspólników, w odstępie nie krótszym niż dwa tygodnie, o zamiarze połączenia się z inną spółką. Zawiadomienie nie może nastąpić później niż na 6 tygodni przed planowanym dniem powzięcia uchwały o połączeniu.

Łączenie się spółek z udziałem spółek osobowych

Spółka osobowa nie może być spółką przejmującą ani spółką nowo zawiązaną. Możliwe jest połączenie spółek osobowych, jednak tylko przez zawiązanie spółki kapitałowej. Łączenie się spółek z udziałem spółek osobowych wymaga uchwały zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia łączącej się spółki kapitałowej (chodzi o większość 3 głosów reprezentujących co najmniej połowę kapitału zakładowego) i uchwały wszystkich wspólników łączącej się spółki osobowej. W razie łączenia się spółki komandytowej lub spółki komandytowo-akcyjnej wymagana jest jednomyślność komplementariuszy oraz uchwała komandytariuszy bądź akcjonariuszy, za którą wypowiedzą się osoby reprezentujące co najmniej trzy czwarte sumy komandytowej bądź kapitału zakładowego. Umowa lub statut mogą przewidywać surowsze warunki.

Uchwała powinna być umieszczona w protokole sporządzonym przez notariusza oraz zawierać zgodę na plan połączenia. Plan ten wymaga pisemnego uzgodnienia między łączącymi się spółkami. Nie jest obowiązkowe przygotowanie połączenia spółek osobowych przez zawiązanie nowej spółki kapitałowej. Plan powinien co najmniej określać:
1) typ, firmę i siedzibę każdej z łączących się spółek, sposób łączenia, a w przypadku połączenia przez zawiązanie nowej spółki również typ, firmę i siedzibę tej spółki;
2) liczbę i wartość udziałów albo akcji spółki przejmującej bądź spółki nowo zawiązanej, przyznanych wspólnikom łączącej się spółki osobowej, oraz wysokość ewentualnych dopłat;
3) dzień, od którego udziały albo akcje przyznane wspólnikom łączącej się spółki osobowej uprawniają do uczestnictwa w zysku spółki przejmującej bądź spółki nowo zawiązanej;
4) szczególne korzyści dla wspólników łączącej się spółki osobowej, a także innych osób uczestniczących w połączeniu, jeżeli takie zostały przyznane.

Na łączącej się spółce ciąży obowiązek dwukrotnego zawiadomienia wspólników, którzy nie prowadzą spraw spółki, w odstępie nie krótszym niż 2 tygodnie, o zamiarze połączenia z inną spółką. Zawiadomienie nie może nastąpić później niż na 6 tygodni przed planowanym dniem powzięcia uchwały o połączeniu. Ogłoszenie o połączeniu spółek jest dokonywane na wniosek spółki przejmującej lub spółki nowo zawiązanej. Kodeks spółek handlowych przewiduje solidarną odpowiedzialność członków zarządu, rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej oraz likwidatorów łączącej się spółki kapitałowej wobec wspólników tej spółki za szkody wyrządzone działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem, postanowieniami umowy, statutu spółki.