Urządzenia wejścia i wyjścia komputera

Za pomocą tych urządzeń wprowadzane są informacje (dane) do komputera:
Klawiatura najważniesze urządzenie wejścia
(ang. keyboard) składa się z ponad 100 klawiszy (101-, 102- lub 104). Dzięki niej wprowadzamy do komputera polecenia, operacje i teksty. Komputer reaguje bezpośrednio po wydaniu naszego polecenia z klawiatury wykonując konkretne działanie (nazywane jest to pracą interakcyjną).
Urządzenia wskazujące:
MYSZ
(ang. mouse) to jedno z popularnych urządzeń peryferyjnych służących do komunikacji użytkownika z komputerem. Mysz przesuwana po płaszczyźnie obraca gumową kulką, która wiele razy na sekundę przekazuje dane położeniu myszy do komputera. Komputer przenosi ruchy myszy na ruch wskaźnika myszy. Myszka może być wyposażona od jednego do trzech przycisków służących do wydawania poleceń oraz w tzw. rolki służące do przewijania ekranu w pionie i w poziomie. W środowisku Microsoft Windows dwuprzyciskowa myszka jest niezbędna do pełnej obsługi systemu.
Nowości wśród myszek:
Bezprzewodowe wykorzystujące technologię podczerwieni lub fal radiowych
Trackball \"kot\", czyli odwrócona myszka z dużą kulką, którą obraca się palcam, jest przydatna w pracy z aplikacjami wymagającymi dużej precyzji ruchu

JOYSTICK
jest wejściowym urządzeniem peryferyjnym, służącym najczęściej fanom gier komputerowych do sterowania obiektami w grze. Joystick wyposażony jest w drążek sterowniczy, którego manipulacja w różnych kierunkach pozwala na przemieszczanie różnych obiektów oraz od jednego do kilku przycisków (między innymi przycisk fire) osadzonych na drążku i jego podstawce, których naciśnięcie wywołuje różne zdarzenia. W komputerach PC joystick nie znalazł zastosowania, ponieważ świetnie zastępowany jest przez mysz

RYSOWNICA
zwana również digitizerem, tabletem graficznym, to płaska tabliczka, wykrywająca pozycję specjalnego pióra-rysika. Możemy na tablecie rysować jak na kartce papieru - z tym, że obrazek powstaje nie na tablecie, a na ekranie monitora. Rysowanie za pomocą tabletu jest prostsze niż przy użyciu tradycyjnej myszki. Tablety reagują np. na siłę nacisku rysika, przez co zmienia się grubość linii lub intensywność koloru, możemy więc tworzyć
rysunki jak za pomocą kartki i ołówka, można jeszcze dodać, że drugi koniec pióra służy zazwyczaj jako gumka. Urządzenie podłącza się do komputera przez złącze szeregowe. W razie braku wolnego portu tablet może zostać przyłączony zamiast myszy. Nie zmniejsza to funkcjonalności zestawu, ponieważ zadania dotychczasowego wskaźnika przejmuje pióro, które najczęściej posiada również dwa przełączniki odpowiadające funkcjonalnie klawiszom myszy. Przyzwyczajenie się do zmiany wymaga pewnego treningu, ale brak "gryzonia" szybko przestaje być zauważalny.
Skaner to urządzenie wejścia
(ang. scaner) służy do wczytywania obrazów (rysunków, fotografii, tekstu, pisma odręcznego) ze skanowanej płaszczyzny do pamięci komputera. Skanery dzielimy na:
ręczne, zwane również domowymi służą do skanowania obrazu, tekstu o niskiej rozdzielczości w dowolnym formacie przesuwając czytnik skanera po powierzchni dokumentu,
rolkowe posiadają czytnik w kształcie rolki, która przesuwa dokument i wczytuje dane,
stacjonarne (inaczej stołowe) służą do skanowania formatów A3 lub A4; pojedynczą kartkę papieru przykrywa się wiekiem skanera
Jakość skanowania przez skaner mierzona jest w jednostce dpi (ang. dots per inch - punkty na cal), jest to jednostka rozdzielczości zarówno skanerów jak i drukarek. Im więcej dpi, czyli im więcej punktów na jednostce długości jest w stanie odczytać skaner, tym dokładniejszy jest uzyskany obraz.

Najważniejsze cechy każdego skanera to:
głębia kolorów - wartość głębi kolorów podaje nam informację, jak wiele różnych odcieni barw jest w stanie rozpoznać skaner. Większa głębia kolorów wyrażana jest większą liczbą bitów. Jednobitowa głębia kolorów odpowiada dwóm kolorom: czarnemu i białemu, ośmiobitowa głębia kolorów oznacza już 256 kolorów, 24 bitowa około 16,8 miliona kolorów. Skaner z 36 bitową głębią kolorów jest w stanie wydobyć szczegóły ze zdjęć o małym kontraście;
rozdzielczość optyczna - gęstość elementów światłoczułych na listwie przesuwanej nad skanowaną ilustracją. Im jest ich więcej, tym więcej szczegółów jest w stanie wychwycić skaner.
rozdzielczość interpolowana - umiejętność sztucznego podwyższania rozdzielczości otrzymywanego obrazu cyfrowego. Między dwa wczytane punkty obrazu wstawiane są kolejne, których jasność i kolor wyliczone są przez program na podstawie wartości punktów sąsiednich. Zwiększanie rozdzielczości interpolowanej zwiększa wielkość ilustracji, lecz obraz nie zawiera przez to więcej szczegółów;
rozpoznawanie pisma (OCR lub ICR) - optyczne rozpoznawanie znaków z graficznego wizerunku liter. Dzięki programowi OCR możemy ilustrację zawierającą tekst przetworzyć w dokument tekstowy, który można otworzyć i dowolnie edytować edytorem tekstu, co prawda wymaga to zwykle dodatkowo naszej ingerencji, ponieważ program często myli się w przypadku podobnych liter (l ~ ł), lub gdy tekst jest np. wyblakły, ale i tak lepiej dokonać drobnych poprawek niż ręcznie wklepywać w klawiaturę kilkustronicowy tekst. Oczywiście dotyczy to przede wszystkim tekstów drukowanych, gdyż szansa na odczytanie przez skaner naszych, lub cudzych, ręcznych bazgrołów jest raczej minimalna, chociaż niektóre programy OCR mają opcję uczenia. (Przy zakupie warto zwrócić uwagę czy program OCR rozpoznaje polskie znaki \"ogonki\").
oprogramowanie (sterownik) - program odpowiadający za efektywność procesu skanowania (kalibracja, podgląd w trakcie preskanu, wielozadaniowość podczas skanu, płynna regulacja rozdzielczości, skalowanie obrazu) komfort pracy oraz czasochłonność. Obecnie podstawowym i ogólnie przyjętym sposobem komunikacji programów z połączonymi do komputera urządzeniami graficznymi jest standard TWAIN;
inaczej nazywana tunerem telewizyjnym, to urządzenie w postaci dodatkowej karty rozszerzającej, które po zamontowniu w komputerze i podłączeniu anteny umożliwia oglądanie telewizji na ekranie monitora. Urządzenia te zależnie od stopnia swojego zaawansowania technologicznego oferują szereg najrozmaitszych funkcji, od prostego wyświetlania obrazu, aż po wyrafinowane możliwości umożliwiające np. skalowanie oglądanego obrazu, oglądanie telegazety, podgląd kilku kanałów na razpodłączenie zestawu video, czy też zapisywanie poszczególnych klatek obrazu na twardy dysk. Niektóre urządzenia mają w zestawie nawet pilot umożliwiający zdalne sterowanie lub dodatkowo tuner radiowy, umożliwiający również słuchanie radia. Większość tych urządzeń musi współpracować z komputerem, czyli aby móc oglądać telewizję musi być również włączony komputerKAMERATo najczęściej nie większe od jabłka urządzenie z soczewką . Zmienia ona widziany obraz na informacje czytelne dla komputera. Kamera pozwala na video konferencje w internecie. Ustawiamy ją zazwyczaj na podwyższeniu, aby dobrze mieść się w kadrze (najczęściej na górnej krawędzi obudowy monitoraKarta dźwiękowa (ang. sound card) inaczej karta muzyczna (ang. music) jest specjalnym urządzeniem znajdującym się wewnątrz komputera, najczęściej w postaci karty rozszerzenia (ISA lub PCI). Służy ona konwersji dźwięku pochodzącego z płyt CD, urządzeń MIDI, mikrofonu do postaci danych, które może przetwarzać komputer, wyprowadzając informacje przede wszystkim na głośniki (ew. słuchawki).Urządzenie peryferyjne wejścia podłączane do karty dźwiękowej:Mikrofon- przydatny zwłaszcza w czasie pracy z aplikacjami multimedialnymi, takimi jak programy do nauki języków obcych, programy komunikacyjne wykorzystujące modem do kontaktów telefonicznych, programach do obróbki dźwięku, czy wreszcie specjalnych aplikacjach przeznaczonych do porozumiewania się z komputerem za pomocą głosu, umożliwiających rozpoznawanie mowy ciągłej wykorzystywane na przykład do słownej edycji tekstu w programach edytorskich.Klawiatura MIDI-pomocna przy tworzeniu muzyki za pomocą specjalnych programów komputerowych.Urządzenie peryferyjne wyjścia podłączane do karty dźwiękowej:Głośniki-wbudowany głośniczek komputera, zwany także beeperem lub PC speaker\'em znajduje się wewnątrz komputera osobistego o bardzo niskiej jakości wydawania dźwięków. Beeper może więc wydawać jedynie pojedyncze dźwięki ostrzegawcze. Aby wykorzystać możliwości karty dźwiękowej konieczne jest zainwestowanie w dodatkowe głośniki (chyba, że ma je zainstalowane w obudowie monitor).Głośniki dzielimy na dwa rodzaje: pasywne czyli pozbawione wewnętrznego wzmacniacza skazują nas na wykorzystanie układu wzmacniającego wbudowanego w kartę dźwiękową;
aktywne z wewnętrznym wzmacniaczem, korzystające z własnego zasilacza sieciowego.
TYLKO WEJŚCIA WEJŚCIA I WYJŚCIA
CD-ROM DVD HDD FDD CD-RW DVD-RAM
zwane też pamięciami masowymi, za pomocą tych urządzeń dane w postaci plików wprowadzene są do komputera lub archiwizowane na tych nośnikach.
Twardy dysk
(ang. hard disk drive HDD) to hermetycznie zamknięty, składający się z od 2 do 8 wirujących talerzy pokrytych bardzo cienką warstwą magnetyczną. Każdy talerz posiada osobną głowicę odczytująco-zapisującą, która unosi się nad nim na cienkiej poduszce powietrznej. Dysk twardy jest zwykle na stałe włączony do komputera i przechowuje dane, które powinny być zawsze dostępne, takie jak system operacyjny. Nowoczesne dyski twarde posiadają bardzo dużą przepustowość danych, niski czas dostępu do danych, obracają się z prędkością kilku tysięcy obrotów na minutę, a ich pojemność wynosi kilkanaście gigabajtów. Napęd dyskietek
lub stacja dyskietek (ang. Floppy Disk Drive - FDD) to miejsce zapisu lub odczytu danych za pomocą magnetycznej głowicy odczytująco-zapisujące na wymiennych dyskietkach elastycznych. CD-ROM
Dysk optyczny (ang. Compact Disc Read Only) to srebrny dysk o grubości około dwóch milimetrów i średnicy około dwunastu centymetrów. Dysk przechowuje około 74 minut dźwięku o najwyższej jakości lub 650 megabajtów danych, co odpowiada około 200 tysiącom stron maszynopisu lub 100 obrazom zapisanym w wysokiej rozdzielczości. Dane na dysku CD-ROM zachowywane są w formacie binarnym jako mikroskopijne wgłębienia (ang. pits) w powierzchni dysku (ang. land) za pomocą bardzo cienkiej wiązki lasera emitowanej przez napęd CD-ROM. Dane mogą być odczytywane, lecz ponowny zapis informacji na standardowej, raz wytłoczonej płycie jest niemożliwy. W komputerowej ewolucji dyski CD-ROM jako nośniki informacji wypierają dyskietki oferując kilkudziesięciokrotnie niższą cenę składowania jednego bajtu informacji, większą trwałość oraz większą pojemność - świetnie nadają się do przechowywania dużej ilości danych, nowoczesnych aplikacji multimedialnych i gier. Istotnym elementem każdego napędu jest jego szybkość. Pierwsze modele miały szybkość 1x (jednokrotną) co odpowiada transferowi danych z szybkością 150 KB/s, obecnie szybkość nośników CD-ROM sięga blisko 32x - 4800KB/s i więcej. Równie istotny z punktu widzenia użytkownika jest średni czas dostępu napędu. Im jego wartość jest mniejsza, tym szybciej odnajdywane są na dysku dane potrzebne aplikacji. Inne parametry to: - wyjścia dźwiękowe - analogowe/cyfrowe/słuchawkowe
- sterowanie audio - start/stop-eject/nast./poprzed.
- regulator głośności na obudowie
- awaryjne wyciąganie płyty - zwykle dziurka w panelu czołowym, umożliwiająca wyjęcie płyty w przypadku np. zacięcia się podajnika
- sposób podawania płyty: - tacka - wysuwana szuflada na dysk jak w odtwarzaczach płyt kompaktowych, napęd szufladkowy zazwyczaj może pracować tylko w poziomie,
- caddy - wąska szczelina w napędzie, chroni go i zapewnia optymalną ochronę przed kurzem oraz ułatwia centrowanie, możliwość ułożenia napędu zarówno w pionie jak i w poziomie.


Rodzaje napędów tego typu: CD-R (ang. Compact Disc Recordable) jest to urządzenie służące do odczytu dysków optycznych CD-ROM, a także do ich zapisywania. Dane mogą być zapisywane na dysku najczęściej jednorazowo (nagrywanie jednosesyjne) lub w kilku sesjach (nagrywanie wielosesyjne). Mianem CD-R określa się również "czyste" płyty kompaktowe przeznaczone do zapisania.
CD-RW (ang. Compact Disc Rewriteable) to zapisywalny dysk kompaktowy z możliwością kasowania informacji i wielokrotnego zapisu.

DVD
(ang. Digital Video Disk) to cyfrowy dysk tylko-do-odczytu, opracowany w celu przechowywania filmów wideo w postaci cyfrowej. Jego pojemność (od 4,7 GB w najprostszej wersji do 17 GB przy dysku dwustronnym) umożliwia zapis od 135 do 540 minut skompresowanego (za pomocą kompresji MPEG-2) filmu o jakości studyjnej wraz z kilkoma ścieżkami audio. Zasada działania płyty wideo jest bardzo podobna jak płyty CD: informacje zapisane w kodzie binarnym w postaci drobnych rowków (ang. pits) w powierzchni (ang. land) odczytywanych z dysku przez promień lasera. Komputer dokonuje dekompresji za pomocą specjalnego dekodera MPEG i wysyła je na ekran komputera. Rozróżniamy 3 rodzaje napędów:- DVD-ROM (ang. Digital Video Disk Read-Only Memory) to wersja dysku DVD, nośnik danych stosowany w informatyce.
- DVD-R (ang. Digital Video Disk Recordable) to zapisywalny dysk DVD.
DVD-RAM (ang. Digital Video Disk Random Access Memory) to wielokrotnie zapisywalny, kasowalny dysk DVD, wykorzystujący technologię zapisu w czasie rzeczywistym.
Większość napędów DVD potrafi odczytywać płyty zapisane w standardach CD-ROM, CD-R i CD-RWMODEM- ang. MODulator/DEModulator) jest urządzeniem peryferyjnym, które przetwarza dane komputerowe na dźwięki. Jest to postać, nadająca się do transmisji za pomocą analogowych dróg łączności, takich jak: linie telefoniczne, łącza radiowe czy satelitarne. Dźwięki te przesyłane są zawsze z jednego modemu do drugiego. Modem odbiorca dekoduje analogowe sygnały z powrotem na postać cyfrową - dane czytelne dla komputera. Modemy dzielimy na:- Wewnętrzne, w postaci karty rozszerzającej - zewnętrzne, podłączone kablem do portu wejścia/wyjściaSzybkość transmisji danych mierzona jest w jednostkach BPS (bitów na sekundę) lub CPS (znaków na sekundę). Największym problemem w komunikacji między modemami jest prędkość transferu, gdyż linie telefoniczne nie pozwalają na przesyłanie zbyt dużej ilości informacji na raz.Oznaczenia niektórych funkcji modemów- szybkość transmisji (np. 28800, 33600 bps - V. 34+, 56000 bps - K56Flex, X2, V.90);
- możliwość przesyłania i odbioru faxów (14400 bps - V.17);
- poczta głosowa, czyli rozbudowany odpowiednik automatycznej sekretarki (Voice Mail);
- jednoczesne przekazywanie danych i prowadzenie rozmowy wykorzystując pojedynczą linię telefoniczną (AudioSpan lub ASVD);
- protokół korekcji błędów (V.42);
- protokół kompresji danych (V.42bis);
- funkcja czasowej blokady ponownego wybierania numeru, wywołującą przerwy między kolejnym wybieraniem tego samego numeru (homologacja).

Oznaczenia diod modemu zewnętrznego
AA - zapala się, gdy modem oczekuje na odbiór połączenia; miga, gdy dzwoni telefon
CD - pali się, gdy drugi modem odbierze połączenie
RD - pali się, gdy odbierane są dane
SD - pali się, gdy wysyłane są dane
TR - zapala się, gdy modem otrzyma sygnał od komputera
CS - oznacza, że modem jest gotowy do pracy
ARQ/FAX - miga, gdy modem wysyła fax lub gdy retransmituje dane


MONITOR- służy do wyświetlania punktów na ekranie, czyli wizualnej komunikacji komputera z użytkownikiem. Monitory generalnie można podzielić na: monochromatyczne (czarno-białe) i kolorowe. Każdy monitor może pracować w dwóch trybach:

tekstowym, poprzez wyświetlanie znaków ASCII (tryb MS-DOS);
graficznym, gdzie obraz składa się z punktów np. 600 linii po 800 punktów

O jakości monitora decydują m.in. takie parametry:
- plamka
- rozmiary ekranu
- rozdzielczość
- kolory
- częstotliwość odświeżania
- pasmo

Niektóre dodatkowe zalety jakie może posiadać monitor:
-bez przeplotu- redukuje mngotanie obrazu
- płaski ekran (ang. Flatron) najnowsze technologie pozwalają na uzyskanie bardziej płaskiego ekranu co eliminuje wypaczenia obrazu
- multiscan - automatyczne dopasowanie się do sygnału podawanego przez kartę graficzną;
- MPR II, TCO'92 95 98 - normy określające dopuszczalny poziom promieniowania elektromagnetycznego
- sterowanie cyfrowe (ang. Digital Controls, OSD) - oznacza brak lub minimalizację regulatorów analogowych (potencjometrów) i zastąpienie ich regulatorami cyfrowymi przez co możemy określić ustawienia osobno dla każdego trybu odświeżania i dla każdej rozdzielczości. Sterowanie cyfrowe jest precyzyjniejsze i zapewnia dużą wygodę obsługi
- tryb oszczędzania energii (ang. Energy Star) - możliwość przechodzenia monitora po dłuższczej bezczynności najpierw w tryb czuwania a następnie uśpienia, co wiąże się z mniejszm poborem energii;
- powłoka antyrefleksyjna (ang. Anti-glare coating) - eliminuje efekt odbijania się promieni słonecznych od ekranu monitora;
- B - Polska norma bezpieczeństwa elektrycznego
DRUKARKA-(ang. printer) służy do przenoszenia efektów pracy komputera na arkusz papieru, folię albo dowolny inny materiał, na którym drukarka może drukować. Ze względu na metodę druku dzielimy je głównie na trzy rodzaje:
-laserowe działają podobnie jak kserokopiarki, miejsca które mają być zadrukowane są silnie naświetlane promieniem lasera na bębnie drukarki, a następnie przyciągają toner (atrament w proszku), który wprasowywany jest w papier
-atramentowe działają na zasadzie "wypluwania" kropelek atramentu z głowicy cartridge (pojemnika z atramentem);
-igłowe (matrycowe) za pomocą igieł (9 lub 24) uderzają w taśmę barwiącą, pozostawiając na papierze ślad odpowiedniego znaku
Jakość wydruku zależy przede wszystkim od rozdzielczości, czyli liczby najmniejszych znaków umieszczanych przez drukarkę na określonym obszarze. Jednostką tej miary jest właśnie liczba punktów przypadająca na jeden cal, w skrócie dpi (ang. dots per inch). Im wyższa rozdzielczość tym lepsza jakość druku.
Istotnym czynnikiem warunkującym jakość wydruku jest również papier. Najmniej wybredne są drukarki igłowe. Inaczej jednak wygląda sytuacja w przypadku drukarek atramentowych - jeżeli atrament nie wsiąknie prawidłowo w papier, wydruk będzie rozmazany, linie nieostre, a pismo rozmyte. Z kolei drukarki laserowe wymagają papieru, który wytrzyma wysoką temperaturę, panującą w ich wnętrzu