Do samodzielnego gaszenia pożarów w „zarodku” służą tzw. podręczne środki gaśnicze do których należą: woda, piasek, gaśnice, koce gaśnicze, hydronetki, agregaty gaśnicze, bosaki, siekiery, łopaty, drabiny, wiadra.
Najczęściej wykorzystywane są koce gaśnicze i gaśnice (ze względu na wygodę użycia, dostępność i efektywność). Posiadają one wyraźne oznaczenia literowe świadczące o tym, do gaszenia jakiego rodzaju pożaru są przeznaczone:
A - Ciała stałe pochodzenia organicznego, przy spalaniu których występuje zjawisko żarzenia (drewno, papier),
B - Ciecze płynne i stałe topniejące w skutek ciepła (benzyna, rozpuszczalniki, smoła, topiące się tworzywa sztuczne),
C - Gazy palne (gaz ziemny, acetylen, propan-butan),
D - Pożary metali (magnez, sód, uran),
E - Pożary z grup ABCD występujące w obrębie urządzeń pod napięciem.
Do gaszenia każdego z nich należy używać odpowiednich środków gaśniczych:
- do grupy A - woda, piana gaśnicza, proszek gaśniczy, dwutlenek węgla.
- do grupy B - piana gaśnicza, proszek gaśniczy, dwutlenek węgla, halon;
- do grupy C - proszek gaśniczy, dwutlenek węgla, halon;
- do grupy D - proszek gaśniczy, dwutlenek węgla, halon.
Należy pamiętać o tym, że przy użyciu gaśnic (żadnego typu) nie można gasić płonących na ludziach ubrań ze względy na bardzo niską temperaturę środka gaśniczego (należy to robić przy użyciu koca gaśniczego), obowiązuje również całkowity zakaz gaszenia wodą lub gaśnicami pianowymi urządzeń pod napięciem (grozi to porażeniem prądem), metali oraz karbidu. Przy użyciu wody nie należy gasić również tłuszczy, paliw oraz olejów.
Opis środków gaśniczych.
Gaśnica pianowa
Jest przeznaczona do gaszenia pożarów grupy A i B. Jest wykonana z metalowego pojemnika o kształcie cylindrycznym, na którym znajduje się pyszczek do wytrysku środka gaśniczego, zbijak do uruchomienia gaśnicy, uchwyty i instrukcja jej obsługi. Wnętrze gaśnicy wypełniają środki alkaliczne w roztworze wodnym środka pianotwórczego oraz kwas w podwieszonym pojemniku. Po uruchomieniu gaśnicy, czyli po uderzeniu zbijakiem o twardy przedmiot, następuje zmieszanie obu cieczy, wydzielanie dużej ilości węgla, tworzenie się piany i podwyższenie ciśnienia, które wyrzuca pianę na zewnątrz.
Gaśnica śniegowa
Przeznaczona do gaszenia pożarów grupy B, C i D. Do wyrzucania środka gaśniczego służy dysza wylotowa połączona z korpusem elastycznego węża. W głównej części ma zawór i dźwignię do uruchomienia gaśnicy, a z boku uchwyt. Wnętrze gaśnicy jest wypełnione ciekłym dwutlenkiem węgla, który po otwarciu zaworu wydostaje się na zewnątrz, gwałtownie się rozpręża i przechodzi w stan gazowy.
Gaśnica proszkowa
Zawiera proszek gaśniczy pod stałym ciśnieniem np. azot lub gaz. Znajduje się on w dodatkowym zbiorniku.
Hydronetka
Przenośny pojemnik wyposażony w zbiornik, pompkę tłoczną i wężyk z prądowniczką. Zawiera ok 15 l wody
Gaśnica halonowa
Wypełniona cieczą o bardzo niskiej temperaturze parowania. W trakcie gaszenia wydzielają się gazy, które są szkodliwe dla zdrowia. Obecnie wycofuje się z użycia gaśnice halonowe.
Koc gaśniczy
Wykonany z tkaniny niepalnej o powierzchni ok. 2 m2. Kocem okrywamy źródło ognia, a obrzeża dokładnie dociskamy do podłoża, dzięki czemu ograniczamy dostęp tlenu do palącego się materiału
Agregat gaśniczy
Sprzęt gaśniczy mający zapas środków w ilości większej niż 20 kg ((od 25 kg do 750 kg). Są wyposażone w kółka. Dzielimy na agregaty: pianowe, halonowe, proszkowe i śniegowe.
Należy pamiętać okresowych przeglądach. Zabezpieczy to nas przed niemiłymi niespodziankami i zagwarantuje, że Sprzęt gaśniczy zadziała zawsze, kiedy zajdzie potrzeba jego użycia
Bez względu na to, jak skuteczne mamy środki gaśnicze, należy pamiętać, że lepiej, taniej, łatwiej i bezpieczniej jest chronić niż gasić.