Lista Światowego Dziedzictwa Kulturowego Unesco

UNESCO- Organizacja i Lista Światowego Dziedzictwa Kulturowego
ORGANIZACJA NARODÓW ZJEDNOCZONYCH DO SPRAW OŚWIATY, NAUKI I KULTURY, ang. (ang. UNESCO), organizacja wyspecjalizowana ONZ, założona w 1946 r.; w konferencji założycielskiej wzięły udział 44 państwa, w tym Polska. Zadaniem UNESCO, wg statutu, jest działanie na rzecz wzajemnego poznawania się i zrozumienia narodów, inicjowanie i koordynowanie międzynarodowej współpracy oświatowej, naukowej i kulturalnej. Główne organy UNESCO to: Konferencja Generalna zbiera się ona co dwa lata, Rada Wykonawcza działająca między konferencjami, Sekretariat z Dyrektorem Generalnym na czele, wybieranym na 6-letnią kadencję przez Konferencję Generalną. Siedzibą UNESCO jest Paryż. W większości krajów członkowskich, w tym w Polsce, działają narodowe komisje do spraw UNESCO (Polski Komitet ds. UNESCO). Mają one zapewnić stałą łączność z UNESCO i ułatwić współpracę z działającymi na ich terenie środowiskami, organizacjami i instytucjami. W dziedzinie kultury program działań UNESCO obejmuje ochronę dziedzictwa kulturalnego i przyrodniczego oraz popieranie rozwoju i upowszechniania kultury; prowadzone są m.in. (od 1960) akcje ochrony i ratowania zabytków (świątynie Abu Simbel w Egipcie, pomniki Florencji, Wenecja i in.); jedną z głównych form działalności UNESCO w tym zakresie są akcje wydawnicze i informacyjne. Unesco wydaje kilka czasopism, ukazują się na terenie państw członkowskich np. od r. 1994 w Polsce ukazuje się kwartalnik "UNESCO i my".
LISTA ŚWIATOWEGO DZIEDZICTWA KULTURALNEGO I PRZYRODNICZEGO UNESCO to rejestr najwybitniejszych zabytków, zespołów i miejsc zabytkowych, pomników przyrody i obszarów chronionych, prowadzony od 1978 roku, w ramach wypełniania Konwencji o ochronie światowego dziedzictwa kulturalnego i przyrodniczego . Pierwsza Lista zawierała 12 obiektów, do których należała m.in. dzielnica staromiejska w Krakowie oraz kopalnia soli w Wieliczce. Ponadto znalazły się na niej:
Wyspy Galpagos (Ekwador)
Miasto Quito (Ekwador)
Park Narodowy Semien (Etiopia)
Kościoły skalne w Lalibeli (Etiopia)
Narodowy Park Historyczny L'Anse aux Meadows - pozostałości wioski Wikingów (Kanada)
Park Narodowy Nahanni (Kanada)
Katedra w Akwizgranie z kaplicą Karola Wielkiego (Niemcy)
Wyspa Gore (Senegal)
Osady Indian na płaskowyżu Mesa Verde (Stany Zjednoczone)
Park Narodowy Yellowstone (Stany Zjednoczone)
Decyzje o kolejnych wpisach na listę podejmowane są przez Komitet Światowego Dziedzictwa, składający się z przedstawicieli 21 państw - stron Konwencji, który zbiera się raz w roku. Warunkiem wpisania obiektu na listę jest spełnienie jednego lub kilku kryteriów, stanowiących o jego wyjątkowości. Brane są pod uwagę przede wszystkim: autentyczność, reprezentatywność i uniwersalny charakter obiektu. Lista jest cały czas rozszerzana o nowe miejsca, których jest już 754 (2004 r.).