"Pan Cogito-powrót" Zbigniew Herbert.

Podmiot liryczny opisuje postac Pana Cogito,ktory postanawia wrocic do swego ojczystego kraju. Przedstawia decyzje,jaka Pan Cogito podjal mimo,iz nie znal dokladnej sytuacji kraju,do ktorego pragnie powrocic. Podmiot liryczny jest zaopatrzony w o wiele wieksza wiedze,dlatego tez stwierdza,ze Pan Cogito pozaluje tej decyzji i ze nie byl to najlepszy wybor. Z drugiej jednak strony probuje wytlumaczyc zachowanie bohatera lirycznego,ktorego meczy juz ta sytuacja. Nie jest szczesliwy i nie potrafi juz dluzej udawac.Nie moze byc juz obojetny na to,co dzieje sie w jego ojczyznie. Zycie na obczyznie meczy go,nawet najprostsze z pozoru czynnosci czy tez wypowiedzi sprawiaja mu trudnosc. Postanawia zerwac z obojetnoscia,czuje sie obco,chce wrocic do ojczyzny. Wykwintne zycie,zabawy, zagraniczne towarzystwo-nudzi go. Ciagle powraca myslami do Polski cierpiacej, biednej i szarej. Nie potrafi juz dluzej tak zyc. Czuje sie smutny. zdaje sobie jednoczesnie sprawe,ze tutaj nic go nie trzyma. Nie ma tu rodziny,ani innch bliskich osob,ktore pomoglyby mu zapomniec. Podmiot liryczny wspomina jednynie,ze rzeczy piekne,sztuka i zabytki na chwile pozwolilyby mu oderwc mysli. Pn Cogito podjal juz ostateczna decyzje,od ktorej nie ma odwrotu.Zdaje sobie sprawe,w jak tragicznej sytuacji. Widzi juz polskie krajobrazy,ktore napawaja go smutkiem.Orientuje sie,ze jego kraj jest zniewolony, o czym swiadcza druciane ploty. Swoim powrotem zamknal za soba drzwi,juz nigdy nie wroci,gdyz swiadomie podjal decyzje.Mimo,iz ojczyzna jest dla niego najwazniejsza,to zdaje sobie sprawe,ze w tym momenciestaje sie skarbem wszystkich nieszczesc,jest dowodem na zbrodni na ludzkosci. Podmiot liryczny zadaje weic pytanie w imieniu przyjaciol Pana Cogito. Zastanawiaja sie,dlaczego ucieka z lepszego swiata,w ktorym moglby sobie ulozyc na nowo zycie.Z czasem bol, cierpienie i smutek wyparlyby inne,weselsze wartosci.Za granica moglby odnalezc szczescie,swoj wlasny swiat, w ktorym moglby zaczac na nowo zycie. Daja mu rady,jak zapomniec,moze pomoze mu zabawa czy alkohol. Rozstalby sie wtedy ze swoim cierpieniem,ale Pan Cogito nie zmienia decyzji. Postanawia wrocic do kraju swoich bliskich,do rodzinnych stron i wspomnien, ktorych tak wiele przeciez posiada. Czas zatarl pamiec o rodzinie,przyjacialch,wiec pan Cogito pragnie ja odswierzyc i oddac im hold. Jednak i jemu wkrada sie zwatapienie. Juz sasm do konca nie wie po co tak naprawde wraca,ale czuje ze powinien tak zrobic. Uznaje to za swoj patriotyczny obowiazek. Chce pozbyc sie obawy i strachu. Pragnie zmierzyc sie z rzeczywistoscia i sprawdzic czy mozliwe jest zycie w powojennym kraju. Czuje,ze jego obowiazkiem jest dac swiadectwo prawdzie.