profil

Typy i geneza jezior

Ostatnia aktualizacja: 2022-07-27
poleca 83% 2902 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze

Jeziora na kuli ziemskiej zajmują 1,8% powierzchni lądów.

Ze względu na sposób powstawania dzielimy jeziora na kilka typów:
- jeziora reliktowe – jeziora, które w przeszłości geologicznej były morzami w skutek ruchów tektonicznych bądź górotwórczych utraciły połączenie z innymi morzami np. M. Kaspijskie, Martwe

- jeziora po wulkaniczne – powstają w kraterach wygasłych wulkanów np. Bolesna, Albano.

- jeziora tektoniczne – są to takie jeziora, które utworzyły się w rynnach, szczelinach i zapadliskach tylu tektonicznego, cechą charakterystyczną jest to, że bardzo głębokie np. j. Bałcharz 1620 m głębokości, j. Niassa, j. Wiktorii

- jeziora przybrzeżne – powstają przez odcięcie zatok mierzejami mórz (kosy, lido) np. Gardno, Wicko, Kopanin, początkowo te jeziora są słone, ale potem ulegają wysłodzeniu, przez wpadające rzeki, są z reguły płytkie

- przyrzeczne – powstają w dwojaki sposób: przez odcięcie zakola rzeki od rzeki głównej (Starorzecza, Zakolowe i meandrowe) lub przez zalanie obszarów nabrzeżnych najczęściej u ujścia rzeki (np. j Dąbskie, Drużno)

- jeziora kresowe powstają one w zagłębieniach wymytych przez wodę w skałach wapiennych np. najwięcej tego typu jezior jest na Polesiu Lubelskim (68 jezior) a tego największe Piaseczno 63 m głębokości

- jeziora bagienne powstają na takich obszarach gdzie podłoże jest nieprzepuszczalne, ale nie jest to wapień np. ił, glina lub płytko zalegające podłoże krystaliczne (w południowej części Pojezierze Mazurskiego, w dorzeczu rzeki Narwi, Bzury, Obry)

- jeziora polodowcowe, które swoje powstanie zawdzięczają działalności lodowca: rynnowe – które powstają w bruzdach wyrobionych przez lodowiec lub częściowo zasypanych dolinach rzek przedlodowcowych np. Gopło, Miedwie, Lubeiwie; morenowe – powstają w zagłębieniach między wzgórzami morenowymi np. Wielinie, Śniardwy, Mamry; oczka powstały one z brył martwego lodu, którego oderwały się od lodowca i zagłębiły się w rozmrażającym podłożu a następnie stopiły; cyrki – powstały ze stopienia lodowców górskich tzn pola firnowe np. Morskie Oko, Czarny Staw

- jeziora o budowie złożonej najczęściej tektoniczno polodowcowe np. Wielkie Jeziora Amerykańskie, Wezer, Onega, Weter

Czy tekst był przydatny? Tak Nie
Przeczytaj podobne teksty

Czas czytania: 2 minuty