Charakterystyka Cześnika

Cześnik Maciej Raptusiewicz to jedna z głównych postaci "Zemsty" Aleksandra Fredry. Był to wysoki, silny i barczysty mężczyzna. Liczył sobie około 60 lat.

Wywodzący się ze starego rodu szlacheckiego Cześnik, bardzo cenił swoje pochodzenie, chodził zawsze ubrany w staropolski strój szlachecki. Stanowił go kontusz, przepasany szerokim ozdobnym pasem. Nieodzownym elementem stroju Cześnika była szabla, którą nazywał Panią Barską.

Raptusiewicz, pomimo tego, że prezentował się okazale, nie cieszył się dobrym zdrowiem, co wypomniał mu Dyndalski:
"Pan zaś, mówiąc między nami, (...), masz pedogrę, (...) kurcz żołądka, (...) Rumatyzmy jakieś łupią...". – ku wielkiemu zdenerwowaniu Raptusiewicza.

Cześnik Raptusiewicz - już samo nazwisko utworzone od słowa "raptowny", co oznacza nagły, gwałtowny, wskazuje, że jest człowiekiem bardzo wybuchowym i energicznym, posiadającym choleryczny temperament. Cechy te są doskonale wyrażone w słowach Papkina:
"Cześnik - wulkan, aż niemiło.
Żebym krótko go nie trzymał,
Nie wiem, co by z światem było".

Nie miał też wysokiego wykształcenia, o czym świadczą trudności z wysławianiem się. W wypowiedziach Cześnika charakterystyczny jest częsty zwrot: "mocium panie".

Bohater "Zemsty" był typowym szlachcicem skorym do kłótni i bijatyk, co na owe czasy było rzeczą powszechną wśród szlachty. Był osobą bardzo porywczą, o czym świadczy jego zachowanie w czasie kłótni podczas naprawiania muru:
"Hej Gerwazy, daj gwintówkę!
Niechaj strącę tę makówkę".
Słowa te były skierowane do Rejenta, z którym się nie znosili. Były to dwie różne postaci i dwa przeciwne charaktery, jak powiedział jeden z bohaterów Zemsty - ogień i woda.

Na szczęście wybuchowy charakter Cześnika łagodziło ogromne poczucie humoru, które niejednokrotnie rozładowywało napięcie i zdobywało mu poczucie sympatii. Cześnik, w młodości zabijaka, gotowy bić się z każdym, kto miał inne zdanie, cały czas budził respekt wśród domowników i służby. Wyjątkiem był Dyndalski, spoufalony z Cześnikiem Maciejem, który jako jedyny potrafił mu się sprzeciwić. Wszyscy pozostali woleli się trzymać od niego z daleka, w obawie przed użyciem jego słynnej szabli, która to:
"Niejednego ona posła
Wykrzesała z kandydata"

Porywczy charakter Cześnika nie przesądza o jego negatywnej ocenie, bowiem naszemu bohaterowi nie brakowało zalet. Był on bardzo gościnny. Potrafił puścić w niepamięć wszelkie kłótnie, był bardzo gościnny: „Wszak gdy wstąpił w progi moje, włos mu z głowy spaść nie może”.

Cześnik potrafił przyznać się do bezradności w sprawach uczuciowych, dlatego też prosił Papkina, aby w jego imieniu uzyskał przychylność Podstoliny. Mówił do niego: „... lecz rozprawiać z kobietami... owe jakieś bałamutnie, afektowe świegotanie – niech mi zaraz łeb kto utnie, nie potrafię, mocium panie”.

Raptusiewicz był patriotą, czego dowiódł jako uczestnik konfederacji barskiej. Posiadł więc w swym życiorysie pięknie zapisaną kartę. Dla ojczyzny skłonny był do brawury i ryzyka. Poznaliśmy Cześnika, jako człowieka szczerego, prostolinijnego i hojnego. Kazał zapłacić murarzom za to, że ich przepędził z muru i pozbawił pracy.

Postać Cześnika Raptusiewicza, pomimo jego wielu wad, wzbudziła u mnie sympatię. Choć nie był wzorem cnót, był człowiekiem porywczym, to jednak gniew, w który tak szybko wpadał, równie szybko mu mijał, nie potrafił długo się gniewać i umiał czerpać radość z życia.