Metageneza workowców i podstawczaków

Rozmnażanie: a) bezpłciowe (wegetatywne) - podział komórki (u grz. 1-komórkowych), fragmentacja grzybni (plechy strzępkowe, porosty), pączkowanie (1-kom. drożdże), urwistki (porosty, maja i strzępki i gonidia, powstają wewn. plechy, wychodzą na zewn.), wyrostki (porosty, strz. i gonidia, na zewn. plechy), zarodniki (grzyby, powstają w sporangiach). Zarodniki: konoidialne - powstają przez odcinanie kom. na końcach strzępek; workowe - w workach; podstawkowe - wypustki na zarodniach. Umożliwiają szybkie rozmnażanie, duże rozprzestrzenienie, są drobne i lekkie (przez wiatr). zarod. grz. wodnych korzystają z wody. Zarod. mogą przenosić zwierzęta (w przewodach pokarm.) b) płciowe - kopulacja gamet (izo-, anizo-, oogamia), gametangiów (identyczne morofol., (+) i (-) - z różnych pod względem płci plech, lęgnie i plemnie, w wyniku kopulacji - plazmogamia, łączenie się jąder (n) plemni oraz lęgni w pary (dikariony, n+n), później kariogamia (2n), u workowców raz w roku, somatogamia - kopulacja wegetatywnych, haploidalnych różnoimiennych strzępek, plazmogamia, dikariony, znacznie później kariogamia.

Metageneza workowców - sporofit różni się od gametofitu morfologicznie (heteromorficzna), dominuje gametofit (n); 1) W odpowiednich warunkach haploidalne askospory kiełkują, tworząc haploidalną grzybnię. 2) Na grzybni powstają wielojądrowe, haploidalne gametangia męskie (plemnie) i żeńskie (lęgnie). Każda lęgnia wytwarz cienki wyrostek (włostek). Równocześnie u podstawy lęgni rosną strzępki formujące haploidalny owocnik. Niektóre z nich (wstawki) tworzą wraz z zarodniami workowymi warstwę zarodnikotwórcza. 3) Następuje kopulacja gametangiów (gametangiogamia). Polega na przelaniu zawartości plemni przez włostek do lęgni (zachodzi tylko plazmogamia i dobieranie jąder w pary - dikariony). 4) Jądra sprzężone przechodzą do wyrastających ze szczytu lęgni strzępek workotwórczych, które rozrastają się i stają się strzępkami dikariot. (n+n). 5) Szczytowa część każdej strz. workotw. tworzy ścianę poprzeczną. Powstająca w ten sposób komórka szczytowa zawiera tylko 1 parę jąder sprzęż. Komórka ta, nazywana macierzystą, tworzy worek, w którym zachodzi kariogamia (2n). 6) Powstałe po zlaniu jąder sprzęż. diploidalne jądro przechodzi podział redukcyjny (n), a następnie mitozę, co prowadzi do uformowania w worku 8 zarodników (askosporów). 7) Zarodniki, po wysypaniu z dojrzałej zarodni, mogą w odpowiednich warunkach zapoczątkować kolejny cykl rozwojowy. Wniosek: u workowców dominuje haplofaza (n), dikariofaza (n+n) ograniczona jest do strzępek workotwórczych, a diplofaza (2n) jedynie do kom. macierzystej zarodni workowej.

Metageneza podstawczaków - heteromorf., dominacja sporofitu, ale jako strzępek dikariot. (n+n). 1) haploidalne basidiospory kiełkują w odpowiednich warunkach i tworzą haploidalne, różnoimienne strzępki (+) i (-). 2) Strzępki te początkowo są komórczakami, ale wkrótce potem dzielą się przegrodami poprzecznymi na 1-jądrowe komórki, tworzące rozrastającą się grzybnię. 3) Zetknięcie się różnoimiennych strzępek prowadzi do somatogamii. Najpierw zachodzi plazmogamia i tworzą się dikariony. 4) Z połączonych komórek rozwija się dikariot. grzybnia wtórna, która rozrastając się tworzy owocniki z blaszkowatym hymenoforem. 5) W szczytowych partiach blaszek zachodzi kariogamia i powstają jądra zygotyczne (2n). 6) Każde jądro zygotyczne dzieli się mejotycznie (n) i komórka przekształca się w „buławkowatą” podstawkę. 7) Na podstawce powstają 4 wyrostki, na których „sadowią” się haploidalne basidiospory. 8) Zarodniki oderwane od podstawek padają na podłoże, kiełkują w haploidalne grzybnie rozpoczynające nowy cykl rozwojowy. Wniosek: u podstawcz. dominuje dikariofaza, haplofaza jest ograniczona do strzępek biorących udział w somatogamii, a diplofaza jedynie do kom. zygotycznej przekształcającej się w podstawkę.

Metageneza sprzężniaków - dominuje gametofit (n), tylko zygota ma 2n 1) W wyniku gametangiogamii niezróżnicowanych morfologicznie, należących do różnych pod względem płciowym strzępek powstaje wielojądrowa zygospora (2n) 2) Podczas jej kiełkowania zachodzi mejoza (n) i tworzy się haploidalna strzępka, na której szczycie rozwija się kulista zarodnia z haploidalnymi zarodnikami. 3) Po rozerwaniu ściany zarodni, zarodniki wysypują się i kiełkują lub przeczekują niekorzystne warunki. 4) Z zarodników kiełkuje grzybnia, rozmnażająca się bezpłciowo.