profil

Omów zainteresowania i kanon piękna poetów barokowych na przykładzie poezji dworskiej J. A. Morsztyna i D. Naborowskiego.

poleca 85% 135 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze

Jan A. Morsztyn pochodził z zamożnego, wpływowego rodu. Był arianinem; człowiekiem wykształconym. Związany był z dworem Tęczyńskich i królewskim: Władysława IV i Jana Kazimierza. Oskarżony o zdradę schronił się we Francji. Zyskał miano "polskiego Marinie-go". Wiersze zawarł w tomach "Lutnia" i "Kanikuła, albo psia gwiazda". Tematykę poezji stanowi życie towarzyskie i miłość. W sonecie "Cuda miłości" autor za pomocą antytez ("Jak żyję, serca już nie mając") wyraża cierpienie zakochanego człowieka, który nie jest w stanie uwolnić się od uczucia. Sonet jest często używany do określania uczuć. (Zawiera 2 zwrotki po 4 wersy i 2 po 3). Utwór "Niestatek" ukazuje portret kobiety jako zmiennej osobowości. Styl wiersza cechują kontrasty (opozycyjne zestawienia), anafora (prawie każdy wers rozpoczyna się od jednego wyrazu) oraz gradacja (stopniowanie). Sonet "Do trupa" porównuje człowieka pogrążonego w uczuciu i martwego. Poprzez koncept i hiperbolę autor dochodzi do wniosku, iż sytuacja tego drugiego jest lepsza.

Wiersze Morsztyna informują, że poezja nie musiała ograniczać się do wiernego odwzorowywania rzeczywistości. Była ona zmysłowa; odbieranie wrażenia świata odbywało się przez zmysły zwane "informatorami duszy". Dworskość poezji ujawnia się także w jej sprawności językowej. Według marynistów powinna była zaskakiwać metaforami, śmiałymi porównaniami i paradoksem.

Naborowski wprowadza w krąg barokowej literatury zainteresowanie przemijaniem. Wiersze pod tytułami: "Marność" i "Krótkość żywota" prezentują postawę człowieka wobec życia i śmierci. Człowiek powinien się cieszyć i bawić ale pobożnie i uczciwie. Trzeba się bać Boga. Całe życie człowieka, który myśli o przyszłości jest napiętnowane pewnym tragizmem. Człowiek podlega czasowi i jego destrukcyjnej sile. Naborowski twierdzi nawet, że życie to ciągłe umieranie. Człowiek już gdy się rodzi zaczyna umierać. Naborowski twierdzi, że świat należy przyjąć takim jaki jest. Człowiek nie jest doskonały. Bóg jest potężny i człowiek powinien mu się podporządkować. W wierszu pod tytułem "Cnota grunt wszystkiemu" Naborowski przedstawia cnotę jako zaletę człowieka i jego wielką wartość. Człowiekowi nic nie dają dobra materialne. Jedyną wartością, która nie przemija i jest godna uwagi to właśnie cnota. Cnota daje wszystko: szczęście, satysfakcję z życia. Temu, który nie miał cnoty dobra materialne nie dadzą nic po śmierci

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 2 minuty

Epoka
Teksty kultury