"Pan Tadeusz" obraz kraju lat dziecięcych Mickiewicza.

Wizerunek kraju lat dziecinnych w „Panu Tadeuszu” Adama Mickiewicza. Interpretując podane fragmenty, rozważ związek doświadczeń emigracyjnych z obrazem utraconej ojczyzny. Wnioski z analizy odnieś do całej epopei.

Epopeja, lub inaczej epos, jest to rozbudowany utwór, którego podstawą fabularną są mity, baśnie, podania, przekazy ludowe, wyobrażenia na temat historycznych, narodowych wydarzeń, pamięć o doniosłych postaciach i wydarzeniach, wyznawane zbiorowo wartości i wierzenia religijne. Adam Mickiewicz napisał ?Pana Tadeusza, ? (a raczej ?Pana Tadeusza, czyli ostatni zajazd na Litwie. Historia szlachecka z roku 1811 we dwunastu księgach wierszem?), gdy przebywał na emigracji w Paryżu, dlatego utwór ten nacechowany jest wszystkimi możliwymi synonimami tęsknoty za Ojczyzną, za ?krajem z lat dziecinnych?. Autor ukazuje również obraz szlachty polskiej na łamach historycznego wydarzenia, jakim była kampania Napoleona, jakże istotnego dla Polski. W ten sposób Mickiewicz chciał żeby jego utwór był źródłem tradycji, kultury, historii. Miał zagrzewać do walki, miał podtrzymać na duchu Polaków przebywających z dala od ojczyzny i przypomnieć im najwspanialsze lata w życiu każdego, lata beztroskie i radosne- lata dzieciństwa.

Mickiewicz żyjąc na emigracji w Paryżu nie czuł się z tym dobrze. Podobnie z reszta jak inni Polacy na obczyźnie. Uciekli oni, ponieważ chcieli ?pominąć (..) strefy ulewy i grzmotu?, czyli czas niepowodzeń, lata klęski i nieudanych wystąpień przeciw zaborcom. Szukali w ten sposób miejsca odpoczynku, miejsca, które zapewni im godziwe życie, miejsca bezpieczniejsze (?i szukać tylko cienia i pogody?) niestety z dala od dziecinnych stron. Cała ta sytuacja potęgowała uczucie tęsknoty. Ludzie Ci opuścili rodziny i przyjaciół, miłości z młodzieńczych lat, rodzinne domy i własne pola. Pozostawili w Ojczyźnie lata swojej szczęśliwości, swoje szczęście, jakim była Litwa. To właśnie ona pozostanie najszczęśliwszym wspomnieniem karu lat dziecinnych, do którego będą często powracali choćby myślami.

Tym bardziej ogarniała Mickiewicza uwydatnia w epilogu własną nostalgię o ile Polska tonęła w nędzy, przeżywała kolejne klęski i otrzymywała kolejne bolesne ciosy. Stara się zrozumieć, dlaczego upadło powstanie, które miało doprowadzić Polskę do niepodległości (?O Matko Polsko! Ty tak świeżo w grobie złożona ? nie ma sił mówić o tobie!?). Nie tylko Polska pogrążona była w konflikcie, lecz cała Europa brała w nim udział. Uznaje ją także za swoja Ojczyznę. Pragnie odciąć się od jej ?hałasów? i razem z przyjaciółmi, czy też współobywatelami, odegrać ważną rolę w jej ratowaniu. Niestety nawet razem byli za słabi. Niemoc skłoniła ich do poszukiwania arkadii, gdzie mogliby doznać ukojenia, wyizolować się od europejskiego chaosu, od ?krwi tej, co się świeżo lała?.

Autor chcąc przybliżyć piękno swojej Ojczyzny idealizuje ją. Uważa go za swoje pierwsze kochanie. Jest on święty i czysty, nie ma w nim miejsca na zło. Wspomina, że nie zaznał w nim nigdy smutku, nie martwił się a ni nie niepokoił. Przywołuje obraz cudownych, kwiecistych łąk ? wręcz idealnych miejsca gdzie spędzał swoje beztroskie dzieciństwo. Używa licznych epitetów, metafor, porównań, wyliczeń próbując opisać wspaniałość swojego domu: ?kraj szczęśliwy?, ?lipa, która dzieciom użyczała cienia?, ?miłe i piękne a jadowite rzucił?, ?a do każdego strumienia, kamienia, jak każdy kątek ziemi był znajomy (?)?.

W kolejnym fragmencie poeta wspomina, że szczęśliwość tego kraju nie opierała się na dostatku. Kraj był "ubogi i ciasny", ale należał do jego mieszkańców. Podstawowym bogactwem była wolność i niezależność. Cały świat, ich miasto, kraj, cała Europa, była ?ich własna?. Znali każdy jego zakamarek, poznali wzdłuż i wszerz, pokochali go. Rozumieli również, że z posiadaniem łączy się odpowiedzialność. To poczucie odpowiedzialności za ojczyznę miało ich, a nawet całą szlachtę, później pociągnąć do walki z Moskalem-zaborcą, do walki o wolność "kraju szczęśliwego".

Dziecko, a później dorosły ze swojej ojczyzny uczy się przede wszystkim wartośc i tradycji. Litwa była, krajem gdzie tradycja stała na pierwszym miejscu. Ślady tego można odnaleźć we wspomnieniu pamiątek, o których poeta mówi w ostatnim fragmencie. Ale takim nawiązaniem jest również wymienienie lipy użyczającej całej wsi cienia. Wszyscy obywatele cechowali się równością, wiernością i oddaniem własnym przekonaniom. Byli oni cały czas przyjaciółmi emigrantów. Wśród litwinów panuje miłość wzajemna i przywiązanie, którego próżno by szukać w innych krajach. Tu nawet po śmierci człowiek żyje w pamięci sąsiadów i bliskich. Tu sługa jest przywiązany do swego pana do tego stopnia, że gotów jest poświęcić dla niego swoje życie. Tu nawet ktoś pozornie niepotrzebny i bezwartościowy nie odchodzi w samotności czy zapomnieniu. Tej właśnie pamięci najbardziej brakuje emigrantom w kraju, gdzie żałoba trwa krótko i gdzie zdarzają się zdrady.

Wiele elementów w całym ?Panu Tadeuszu? świadczy o nostalgii Mickiewicza oraz idealizowaniu jego obrazu. W Inwokacji autor zwraca się do Matki Bożej, by pomogła mu przywołać obraz jego kraju nazywając go bezcennym jak zdrowie, miejscem, do którego przynależy, gdzie są nasze korzenie, pięknym, ale niedocenionym, przez których, którzy go nie stracili.

Opisy dworków szlacheckich, zaścianków także tworzą wyidealizowaną (lecz bardzo ważną) postać Ojczyzny. Soplicowo - to dwór szlachecki położony wśród brzóz, pól i sadów. Miasto to przedstawione jest bardzo malowniczo. Między przyrodą a ludźmi panują dobre relacje, o czym świadczą dostatek i urodzaj. Brama jest zawsze otwarta dla gości, i jest to miejsce, w którym hołduje się polskie obyczaje, tradycje i możemy je określić, jako centrum polszczyzny. Zewsząd otacza polskość: zegar kurantowy wygrywa melodię Mazurka Dąbrowskiego, tu grywa się poloneza. Można, więc uznać Spolicowo za ?centrum polskości?, Polska arkadię.

Adam Mickiweicz odzwierciedlił w ?Panu Tadeuszu? wszystkie uczucia jakie targały nim gdy przebywał na paryskiej emigracji. W swoim opisie uwzględnił własne odczucia (brak przyjaciół, niemoc, odległość dzielącą go od rodziny). Pisał zarówno subiektywnie jak i w sposób sielankowy, arkadyjski ukazał swoja Ojczyznę w formie własnych wspomnień.