Mięśnie głowy i kończyny dolnej

MIĘŚNIE GŁOWY I KOŃCZYNY DOLNEJ

MIĘŚNIE GŁOWY ? dzielimy na 2 grupy :
1. mięśnie twarzowe ? inaczej wyrazowe, mimiczne
2. mięśnie żwacze

MIĘŚNIE TWARZOWE
Mają co najmniej 1 przyczep posiadają go w skórze (musi być 1), nie posiadają powięzi z wyjątkiem mięśnia policzkowego. Grupują się wokół naturalnych otworów, służą do wyrażania uczuć.

Mięsień potyliczno ? czołowy ? posiada 2 brzuśce, połączone są po środku czepcem ścięgnistym - jest on silnie połączony ze skórą, luźno z okostną. Luźne utkanie sprawia, że tam powstają procesy ropne.
Funkcje:
- odpowiedzialny jest za zmarszczki poziome na czole.
- m. potyliczny przesuwa mięsień do przodu i powoduje powstanie zmarszczek poziomych na czole.

?

Rys.1

Mięsień podłużny nosa ? leży u nasady nosa, jest przedłużeniem brzuśca czołowego,
Funkcje:
- powoduje powstanie fałdy poziomej
?

Rys.2

Mięsień marszczący brwi ? powoduje fałdy pionowe
?

Rys.3

Mięsień okrężny oka ? otacza oczodół, położony w powiece górnej i dolnej.
Funkcje:
- odpowiedzialny za mruganie, zamykanie, zaciskanie,
- bierze udział w mechanizmie odpływu łez,
- powoduje powstawanie ?kurzych łapek?.
?

Rys.4

Mięsnie otoczenia szparek ust:
Mięsień okrężny ust? stanowi podłoże dla warg, jego skurcz odpowiada za zamykanie, pozwala na przesyłanie całusów, do ssania, dmuchania, gwizdania.
?

Rys.5

Mięsień jarzmowy większy ? od kącika ust do kości jarzmowej,
Funkcje:
- odpowiedzialny za serdeczny uśmiech,
- właściwy mięsień śmiechu.
?

Rys.6

Mięsień jarzmowy mniejszy ? przyczepia się od wargi górnej do kości jarzmowej,
Funkcje:
- unosi brodę ku górze
?

Rys.7

Mięsień dźwigacz wargi górnej ? od wargi górnej biegnie pionowo w kierunku oczodołu, Funkcje:
- dźwiga wargę górną
?

Rys.8

Mięsień dźwigacz wargi górnej i skrzydełka nosa ? dźwiga wargę i nos, unosi nozdrza
?

Rys.9

Mięsień dźwigacz kąta ust ? dźwiga kąciki ust
?

Rys.10

Mięsień policzkowy ? jako jedyny otoczony powięzią, stanowi podłoże policzka,
Funkcje:
- zapobiega wpuklaniu się błony śluzowej między zęby
- zapobiega przedostawaniu się pokarmu z jamy właściwej do przedsionka
- nazywany jest ?mięśniem trębaczy?

?

Rys.11

Mięsień śmiechowy ? od kącika ust do boku,
Funkcje:
- powoduje lekkie rozszerzenie ust

?

Rys.12

Mięsień obniżacz kąta ust ? od kąta ust kieruje się do żuchwy,
Funkcje:
- obniża kącik ust kiedy jesteśmy smutni

?

Rys.13

Mięsień obniżacz wargi dolnej - od żuchwy do wargi dolnej,
Funkcje:
- obniża wargę dolną
?

Rys.14

Mięsień bródkowy -dźwiga brodę i unosi wargę.
?

Rys.15

MIEŚNIE ŻWACZE
Te mięsnie działają kiedy jemy.

Mięsień skroniowy ? wypełnia dół skroniowy
?
Rys.1

Mięsień żwacz ? od żuchwy do kości jarzmowej
?
Rys.2
Mięsień skrzydłowy przyśrodkowy ? przebieg zbliżony do żwacza po stronie wewnętrznej żuchwy

Mięsień skrzydłowy boczny ? przebiega od stawu poziomo do przodu
Wszystkie mają 1 przyczep na żuchwie,
Funkcje:
- wykonują wszystkie ruchy żuchwy , z wyjątkiem opuszczania

MIĘŚNIE KOŃCZYNY DOLNEJ

Mięśnie obręczy dolnej ? to mięśnie rozpoczynające się wewnątrz miednicy i biegnące do uda, przysłonięte są mięśniami brzusznymi dochodzącymi do pachwiny i do kości łonowej.
Grupę przednią stanowi mięsień biodrowo ? lędźwiowy, który składa się z:
- mięśnia lędźwiowego większego
- mięśnia lędźwiowego mniejszego
- mięśnia biodrowego
Mięsień biodrowo - lędźwiowy jest przede wszystkim silnym zginaczem uda tzn. unosi je aż do zetknięcia z powierzchnią przednią brzucha. Czynność jego wpływa bezpośrednio na możność chodzenia, w położeniu leżącym na plecach skurcz mięśni obu stron może podnosić górną lub dolną połowę ciała, zależnie od ustawienia kończyn lub tułowia. Wreszcie mięsień biodrowo ? lędźwiowy przywodzi udo i obraca je na zewnątrz.
?

Ryc.1. Mięśnie obręczy kończyny dolnej i uda prawego (na udzie zostały usunięte wszystkie mięśnie z wyjątkiem przywodzicieli):
1 ? m. czworoboczny lędźwi;
2 ? m. lędźwiowy większy;
3 ? m. lędźwiowy mniejszy;
4 ? m. biodrowy;
5 ? m. przywodziciel krótki;
6 ? m. przywodziciel długi;
7 ? m. przywodziciel wielki;
8 ? rozwór przywodzicieli.

Grupę tylną mięśni obręczy kończyny dolnej stanowią:
mięsień pośladkowy wielki, który jest najgrubszym z mięśni ciała? ludzkiego. Zbudowany z wydatnych pasm mięśniowych, biegnących ukośnie ku dołowi z okolicy kości krzyżowej do górnego odcinka kości udowej. Mięsień rozpoczyna się na kości biodrowej, na powierzchni położonej ku tyłowi od kresy pośladkowej tylnej, od brzegu bocznego kości krzyżowej i guzicznej, wreszcie od więzadła
krzyżowo ? guzowego. Mięsień pośladkowy wielki ma kształt równoległoboczny. Jego zadaniem jest prostowanie uda względem miednicy, czyli cofa je ku tyłowi. Prostuje on miednicę np. przy unoszeniu pochylonego ku przodowi tułowia w postawie stojącej.
Przy postawie wyprostowanej mięsień pośladkowy wielki pełni rolę silnego stabilizatora miednicy, zapobiegając opadaniu tułowia
ku przodowi,
mięsień pośladkowy średni ? leżący częściowo pod mięśniem pośladkowym? wielkim, nieco wyżej i do przodu od niego. Włókna mięśnia pośladkowego średniego odchodzą do grzebienia biodrowego i od powierzchni pośladkowej talerza kości biodrowej, położonej między linią pośladkową przednią a tylną. Działanie mięśnia pośladkowego średniego polega na odwodzeniu uda.

?

Ryc.2. Mięśnie pośladkowe:
1 ? m. pośladkowy średni;
2 ? m. pośladkowy wielki.

Pod mięśniami pośladkowym wielkim i średnim położone są mięśnie należące do warstwy głębokiej, a wypełniające na obręczy biodrowej znaczną przestrzeń między krętarzem większym, kością krzyżową od środka
i grzebieniem kości biodrowej od góry. Należą do nich:
? mięsień pośladkowy mały
? mięsień gruszkowaty
? mięsień zasłaniacz wewnętrzny
? mięsień czworoboczny
? mięsień zasłaniacz zewnętrzny

?

Ryc.3. Mięśnie obręczy kończyny dolnej prawej, od wewnątrz:
1 ? kanał zasłonowy;
2 ? otwór nadgruszkowaty;
3 ? m. gruszkowaty;
4 ? więzadło krzyżowo ? kolcowe;
5 ? otwór podgruszkowaty;
6 ? więzadło krzyżowo ? guzowe;
7 ? otwór kulszowy mniejszy;
8 ? m. zasłaniacz wewnętrzny.

?

Ryc.4. Mięśnie obręczy dolnej prawej; od zewnątrz:
1 ? otwór nadgruszkowaty;
2 ? m. gruszkowaty;
3 ? m. zasłaniacz zewnętrzny;
4 ? m. zasłaniacz wewnętrzny;
5 ? otwór kulszowy mniejszy;
6 ? więzadło krzyżowo ? guzowe;
7 ? więzadło krzyżowo ? kolcowe;
8 ? otwór podgruszkowaty.

2.2. Mięśnie uda
Mięśnie uda ? to mięśnie leżące na udzie, stanowiące najsilniejszy i największy objętościowo zespół w organizmie ludzkim. Silne przegrody międzymięśniowe oddzielają od siebie trzy grupy mięśni. Jedną z nich stanowią przywodziciele położone po stronie przyśrodkowej i działające (z wyjątkiem mięśnia smukłego) tylko na staw biodrowy. Pozostałe dwie grupy, działają na staw biodrowy i kolanowy, leżą po stronie przedniej i tylnej uda. Grupa przednia mięśni uda nazywana jest prostownikami, a tylna zginaczami. Prostowniki, które w pozycji pionowej przeciwdziałają sile ciążenia są znacznie silniejsze od zginaczy. Prostowniki są unerwione przez gałęzie nerwu udowego, przywodziciele ? nerwu zasłonowego, a zginacze ? nerwu kulszowego.
Grupę przednią mięśni uda stanowi leżący powierzchownie mięsień krawiecki i głębiej położony mięsień czworogłowy uda. Mięśnie tej grupy
są unerwione prze nerw udowy:
1. mięsień krawiecki ? zwany też mięśniem najdłuższym uda. Biegnie on jako wąska wstęga najpierw po przedniej, następnie
po przyśrodkowej stronie uda, między kością biodrową, a bliższym końcem kości piszczelowej. Mięsień krawiecki jest mięśniem dwustawowym i jedynym mięśniem uda, który zgina zarówno staw biodrowy i kolanowy;
2. mięsień czworogłowy uda ? ma kształt podłużny, wrzecionowaty. Położony na powierzchni przedniej uda. Jest on grubym mięśniem, podzielonym na cztery głowy:
- mięsień prosty uda to dwustawowa, najbardziej niezależna głowa przednia;
- mięsień obszerny boczny czyli głowa boczna, jest najsilniejszą częścią mięśnia czworogłowego;
- mięsień obszerny przyśrodkowy czyli głowa przyśrodkowa;
- mięsień obszerny pośredni czyli głowa pośrednia.
Mięsień czworogłowy uda jest silnym mięśniem prostującym kończynę dolną w stawie kolanowym.
?
Ryc.5. Warstwa głębsza mięśni uda prawego od przodu:
1 ? m. biodrowo ? lędźwiowy;
2 ? m. grzebieniowy;
3 ? m. przywodziciel długi;
4 ? m. przywodziciel wielki;
5 ? m. smukły;
6 ? blaszka ścięgnista kanału przywodzicieli;
7 ? m. krawiecki;
8 ? m. obszerny przyśrodkowy;
9 ? m. prosty uda;
10 ? m. obszerny pośredni;
11 ? m. obszerny boczny;
12 ? m. prosty uda;
13 ? m. krawiecki.

Grupa mięśni przywodzących ? stanowi liczną grupę mięśni znajdujących się po stronie przyśrodkowego uda. Odchodząc od kości łonowej i kulszowej wypełniają trójkątną przestrzeń, sięgając od miednicy w dół wzdłuż całego uda i ograniczoną od strony bocznej mięśniem krawieckim. Przywodziciele uda składają się z pięciu mięśni:
1. mięsień grzebieniowy ? przywodzi udo, zgina je i nieznacznie obraca je na zewnątrz;
2. mięsień smukły ? działając na staw biodrowy przy wyprostowanym kolanie przywodzi udo, prostuje je i słabo obraca je na zewnątrz. Działając na staw kolanowy zgina kolano i słabo je obraca do wewnątrz;
3. mięsień przywodziciel długi ? jest silnym przywodzicielem, unosi udo, nieco obraca je na zewnątrz;
4. mięsień przywodziciel krótki ? silny przywodziciel, obraca udo
na zewnątrz i zgina je;
5. mięsień przywodziciel wielki ? najsilniejszy przywodziciel, wykonuje ruchy obrotowe, jest silnym prostownikiem stawu biodrowego.

Zadaniem wszystkich przywodzicieli jest utrzymanie równowagi ciała. Mięśnie te rozpoczynając się do przodu i do tyłu od poprzecznej osi stawów biodrowych równoważą chwiejną postawę stojącego człowieka.
Grupę tylną mięśni uda ? stanowią mięśnie rozpoczynające się głównie na guzie kulszowym i kończące na goleni. Prostują one staw biodrowy i zginają staw kolanowy, oprócz tego przy zgiętym kolanie obracają goleń do wewnątrz i na zewnątrz. Grupę tę stanowią:
1. mięsień półścięgnisty ? jest prostownikiem słabym i przywodzicielem stawu biodrowego. W działaniu na staw kolanowy jest zginaczem, wykonuje słaby ruch obrotowy w stawie kolanowym do wewnątrz;
2. mięsień półbłoniasty ? jego działanie jest podobne do działania mięśnia półścięgnistego, tylko znacznie silniejsze. Jest on silnym prostownikiem i silnym przywodzicielem stawu biodrowego.
W działaniu na staw kolanowy silnie zgina goleń i obraca ją do wewnątrz;
?

Ryc.6. Mięśnie uda od tyłu:
1 ? głowa długa m. dwugłowego uda;
2 ? głowa krótka m. dwugłowego uda;
3 ? ścięgno mięśnia dwugłowego uda;
4 ? głowa boczna m. brzuchatego łydki;
5 ? głowa przyśrodkowa m. brzuchatego;
6 ? ścięgno m. półbłoniastego;
7 ? dół podkolanowy;
8 ? m. półbłoniasty;
9 ? m. półścięgnisty.

1. mięsień dwugłowy uda ? jak nazwa wskazuje posiada dwie głowy: długą i krótką. Mięsień dwugłowy uda zgina podudzie, po czym obraca je w bok, może również cofać udo (prostować), bierze udział w utrzymaniu prawidłowego położenia miednicy.
Wszystkie mięśnie uda otacza na kształt rękawa powięź szeroka.

2.3. Mięśnie goleni
Na goleni wyróżnia się trzy grupy mięśni działających głównie na staw skokowo ? goleniowy. Niektóre ich przyczepy sięgają ku górze, również na udo i biorą udział w ruchach stawu kolanowego, inne schodzą na stopę
i palce powodując ich ruchy.
Grupa przednia mięśni goleni ? prostowniki, należą do niej trzy silne mięśnie:
mięsień piszczelowy przedni, który jest silnym prostownikiem stopy, podnosi jej brzeg przyśrodkowy;
mięsień prostownik długi palców, który prostuje stopę i palce
w kierunku grzbietowym, nawracanie i odwodzenie stopy;
mięsień prostownik długi palucha, silnie prostuje paluch i stopę.

Grupa boczna mięśni goleni.
Mięśnie tej grupy leżą po stronie bocznej goleni, tworzą ją mięśnie strzałkowe długi i krótki. Mięśnie te leżą w komorze ograniczonej strzałką i błonami włóknistymi w postaci przegród międzymięśniowych i powięzi goleni:
mięsień strzałkowy długi ? to najsilniejszy mięsień nawrotny stopy, unosi brzeg boczny i popuszcza brzeg przyśrodkowy, z ruchem tym łączy się ruch odwodzenia stopy;
mięsień strzałkowy krótki ? jego działanie jest podobne do działania mięśnia strzałkowego długiego, tylko słabsze. Mięsień ten zgina stopę w kierunku podeszwowym, nawraca ją i odwodzi.
?

Ryc.7. Mięśnie goleni prawej z boku:
1 ? m. strzałkowy długi;
2 ? m. piszczelowy przedni;
3 ? m. prostownik długi palucha;
4 ? m. prostownik długi palców;
5 ? troczek górny prostowników;
6 ? troczek dolny prostowników;
7 ? troczek dolny mm. strzałkowych;
8 ? troczek górny mm. strzałkowych;
9 ? m. strzałkowy krótki;
10 ? m. płaszczkowaty;
11 ? m. brzuchaty łydki;
12 ? głowa strzałki.

Grupa tylna mięśni goleni ? zginacze. Grupa ta składa się z siedmiu mięśni ułożonych w dwie warstwy:
1. warstwa powierzchowna, którą stanowią trzy mięśnie, których brzuśce tworzą uwypuklenie łydki:
- mięsień brzuchaty łydki,
- mięsień płaszczkowaty,
- mięsień podeszwowy.
Mięśnie te przyciskają stopę do podłoża, podnoszą ciało na końce palców oraz odrywają piętę od podłoża podczas chodzenia, biegania. Oprócz ruchu zgięcia mięśnie te odwracają i przywodzą stopę, działają na stawy skokowe, współdziałają w ustalaniu pionowej postawy ciała. Mięsień brzuchaty łydki działa również na staw kolanowy ? zgina on kolano.
2. warstwa głęboka składająca się z czterech mięśni:
- mięsień podkolanowy,
- mięsień piszczelowy tylny,
- mięsień zginacz długi palców,
- mięsień zginacz długi palucha.
Mięsień podkolanowy ? działa na staw kolanowy, zgina on goleń i przy zgiętym kolanie obraca ją do wewnątrz, napina torebkę stawową chroniąc
ją przed wpukleniem się do stawu.
Mięsień piszczelowy tylny ? jest najsilniejszym mięśniem odwracającym stopę i przywodzicielem, jest podporą dla poprzecznego sklepienia stopy.
Mięsień zginacz długi palców ? w działaniu na nogę odciążoną powoduje zgięcie podeszwowe stopy, odwracanie i przywodzenie. W działaniu na nogę obciążoną wzmacnia sklepienie stopy, zbliża piętę do goleni przy podnoszeniu się ciała na palce.
Mięsień zginacz długi palucha ? wykonuje zgięcie podeszwowe stopy, odwraca i przywodzi stopę, wzmacnia sklepienie stopy i chroni przed płaskostopiem.
?

Ryc.8. Mięśnie goleni prawej od tyłu:
A ? warstwa powierzchowna;
1 ? m. podeszwowy;
2 ? głowa boczna m. brzuchatego łydki;
3 ? m. płaszczkowaty;
4 ? ścięgno Achillesa;
5 ? głowa przyśrodkowa m. brzuchatego łydki;
B ? warstwa pośrednia;
1 ? m. podeszwowy;
2 ? m. płaszczkowaty;
3 ? ścięgno Achillesa;
4 ? m. podkolanowy;
C ? warstwa głęboka;
1 ? m. piszczelowy tylny;
2 ? m. zginacz długi palucha;
3 ? m. zginacz długi palców;
4 ? m. podkolanowy.

2.4. Mięśnie stopy
Stopa stanowi skomplikowany aparat, który podpiera całe ciało w pozycji stojącej, jak i podczas chodzenia, biorący udział w przenoszeniu ciała do przodu. Wyróżniamy mięśnie grzbietu stopy i mięśnie podeszwy. Na grzebiecie stopy leżą dwa mięśnie:
1. mięsień prostownik krótki palucha ? przyczynia się do prostowania i odwodzenia palucha
2. mięsień prostownik krótki palców ? prostuje palce
Mięśnie podeszwy dzielą się na trzy grupy:
1. grupa przyśrodkowa ? mięśnie kłębu palucha i do nich zaliczamy mięśnie:
- odwodziciel palucha
- zginacz krótki palucha
- przywodziciel palucha
2. grupa boczna ? mięśnie kłębu palca małego, do nich należą mięśnie:
- odwodziciel palca małego
- zginacz krótki palca małego
- przeciwstawiacz palca małego
3. grupa środkowa ? czyli mięśnie palców stopy i do nich zaliczamy:
- zginacz krótki palców
- mięśnie glistowate
- mięśnie międzykostne
- mięsień czworoboczny podeszwy.

?

Ryc.9. Mięśnie podeszwy prawej:
A ? warstwa powierzchowna;
1 ? ścięgno m. zginacza długiego palucha;
2 ? m. zginacz krótki palucha;
3 ? m. zginacz krótki palców;
4 ? m. odwodziciel palucha;
5 ? m. odwodziciel palca małego;
6 ? m. zginacz krótki palca małego;

B ? warstwa pośrednia;
1 ? ścięgno m. zginacza długiego palucha;
2 ? mm. glistowate;
3 ? m. zginacz krótki palucha;
4 ? m. zginacz długi palców;
5 ? m. odwodziciel palucha;
6 ? m. czworoboczny podeszwy;
7 ? m. zginacz krótki palca małego;

C ? warstwa głęboka;
1 ? ścięgno m. zginacza długiego palucha;
2 ? m. przywodziciel palucha (głowa poprzeczna);
3 ? m. zginacz krótki palucha;
4 ? m. przywodziciel palucha (głowa skośna);
5 ? ścięgno m. zginacza długiego palucha;
6 ? m. zginacz długi palców;
7 ? m. czworoboczny podeszwy;
8 ? ścięgno m. strzałkowego długiego;
9 ? mm. międzykostne podeszwowe;
10 m. zginacz krótki palca małego.