Antropogeneza

Driopitek (gr. drs lub dryós - drzewo oraz pthekos - małpa) zol. Dryopithecus, datowany na 18-22 miliony lat temu kopalny rodzaj małpy człekokształtnej z okresu miocenu w epoce trzeciorzędu, występująca na obszarach Europy, południowej Azji oraz w północnej Afryce; wspólny praprzodek zarówno australopiteków jak i dzisiejszych małp człekokształtnych.

Ramapithecus Pojawienie się ramapiteków, których szczątki datowane na 14-12 milionów lat temu odkryto na obszarze Kenii, Grecji, Węgier, Turcji, Indii i Chin. Na podstawie szczątek stwierdzić można, że łuk zębowy miał kształt paraboliczny, kły były średnich rozmiarów i nie wystawały poza linię zgryzu. To właśnie rodzaj Ramapithecus może być uważany za hipotetycznego przedstawiciela rodziny Hominidae.

Australopithecus pojawiły się około 3,8 miliona lat temu. Cechowały się dość masywną budową ciała i dużymi zębami trzonowymi, lecz skróconymi już kłami. Były prawdopodobnie głównie lub wyłącznie roślinożerne, miały mózg o objętości do 400-500 cm3 i były istotami dwunożnymi, o czym świadczą cechy budowy miednicy i stóp. Posługiwały się prymitywnymi narzędziami wykonanymi z drewna i kości. odkryte dotychczas wyłącznie na obszarze Afryki.

Homo erectus żył przypuszczalnie od około 2 milionów do 300 tysięcy lat temu Homo erectus odznaczał się charakterystyczną długą i niską mózgoczaszką o pojemności 750-1225 cm3, wydatnymi wałami nadoczodołowymi i silnie prognatyczną twarzą. Zarówno żuchwa, jak i twarzoczaszka były masywniejsze niż u człowieka współczesnego. Umięśnienie głowy było dość rozbudowane, ale brak już grzebienia strzałkowego typowego dla australopiteków masywnych. Budową kończyn i tułowia prawdopodobnie nie różnił się od człowieka dzisiejszego, ale był bardziej grubokościsty. Mały przewód pokarmowy wystarczał do przetwarzania łatwo strawnego i wysokoenergetycznego pokarmu, jakim jest mięso, tłuszcz i szpik kostny. Miał też zęby wyraźnie mniejsze niż u australopiteków i Homo habilis, chociaż żuchwa była nadal grubokoścista i pozbawiona bródki. Poruszał się w pozycji wyprostowanej i miał ok. 150 cm wzrostu. Opanował krzesanie i przechowywanie ognia, uprawiał myślistwo i zbieractwo. Był twórcą kultur pięściakowych i narzędzi wykonywanych z odłupków. Razem z najstarszymi szczątkami znajdowane są jedynie proste kamienne narzędzia. rozwijał się w Afryce, a następnie zawędrował do Europy i Azji.

Homo habilis pojawił się 1, 9 mln lat temu i przetrwał jako gatunek ponad pół miliona lat. Jego mózgoczaszka, mająca 650 cm3, była bardziej pojemna niż mózgoczaszka australopiteków. Nazwa "człowiek zręczny" została mu nadana, ponieważ uznano go za twórcę narzędzi kamiennych znalezionych w złożach sprzed 1.8 mln lat. Wytwarzał ostre odłupki, uderzając jednym kamieniem o drugi Szczątki Homo habilis odkryto w licznych miejscach Afryki.

Homo sapiens żył 40 000 lat temu różni się wykształceniem guzowatości bródkowej na żuchwie, cofniętą, pionową twarzoczaszką, zanikiem wałów nadoczodołowych, wysoko wysklepioną mózgoczaszką oraz delikatną budową szkieletu i wyższym wzrostem. Jego głównym atutem jest wysoko rozwinięty, sprawny mózg (1200-1500 cm3) i zdolność do artykułowanej mowy. Ich broń i narzędzia były bardziej złożone i nie tylko kamienne, lecz również zrobione z kości, w tym słoniowej, i z drewna. Wyrabiali bardzo ostre narzędzia kamienne ( do cięcia). uprawiał sztukę, taką jak malarstwo jaskiniowe, ryty i rzeźbę, prawdopodobnie w celach rytualnych., posługiwał się mową.

Homoneaderthalensis występował ok. 300-30 tys. lat temu . Byli to osobnicy mocno zbudowani, krępej postury, o szerokim tułowiu, o potężnych mięśniach klatki piersiowej, obręczy barkowej i karku. Ręce i nogi w stosunku do tułowia były nieco krótsze niż u współczesnych ludzi, neandertalczycy byli też nieco niżsi - wzrost mężczyzn wynosił ok. 165 cm. Ważyli przy tym ponad 80 kg, z czego duża część przypadała na muskulaturę. Cechowała ich specyficzna szeroka i niska mocna czaszka, cofnięte niskie czoło i duże oczodoły z wystającymi wałami nadoczodołowymi, co upodabniało nieco ich czaszkę do małp człekokształtnych. Mocno wysunięta do przodu twarz (prognatyzm) o przypłaszczonych kościach policzkowych odznaczała się dużym rozwojem jam nosowych oraz mocną żuchwę pozbawioną wyniosłości bródkowej. Puszka mózgowa neandertalczyków miała przeciętnie nieco większą objętość (1300-1700 cm3), niż u człowieka współczesnego. Obecnie uważa się, że człowiek neandertalski uprawiał myślistwo (choć nie znał łuku i nie umiał miotać oszczepem) i zbieractwo oraz potrafił rozniecać ogień. Używał narzędzi wykonanych z kamienia, drewna i kości, a także praktykował ceremonialny pochówek zmarłych. zamieszkiwali zachodnią Azję i Europę

Człowiek współczesny, który pojawił się około 25 mln lat temu, przechodził od jakichś pierwotnych szczepów człowieka neandertalskiego. W ciągu tego krótkiego czasu gatunek Homo sapiens mocno się zróżnicował i zasiedlił całą ziemię. Najpierw pojawiły się pierwotne rasy Homo sapiens: rasa oryniacka, Grimaldi, Cro-Magnon. Rasy te przekształciły się następnie we współczesne odmiany.