Euroregion Bug

We wrzesniu 1995 roku w Lucku na Ukrainie utworzony zostal Zwiazek Transgraniczny Euroregion Bug. W sklad Euroregionu wchodzily obszary przygraniczne dwóch panstw - Polski i Ukrainy. Sygnatariuszami porozumienia o utworzeniu Euroregionu ze strony polskiej byli wojewodowie: chelmski, lubelski, tarnobrzeski i zamojski oraz ze strony ukrainskiej - Przewodniczacy Wolynskiej Rady Obwodowej w Lucku.

W dniu 15 maja 1998 roku w Brzesciu na Bialorusi w wyniku podpisania aneksu do Porozumienia z 1995 r. Do Euroregionu Bug zostali przyjeci nowi czlonkowie - województwo bialskopodlaskie i obwód brzeski na Bialorusi.

Zwiazek Transgraniczny od 15 maja do konca 1998 r. obejmowal swoim zasiegiem obszary przygraniczne trzech panstw - Bialorusi, Polski i Ukrainy i byl jednym z najwiekszych obszarowo euroregionów europejskich. Ogólna powierzchnia ERB wynosila 82 tys. km2, z tego czesc polska stanowila 35,6 %, czesc bialoruska - 39,9% i ukrainska - 24,5%.

Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorzadzie województwa kompetencje prowadzenia wspólpracy zagranicznej zostaly przekazane z administracji rzadowej do administracji samorzadowej. W zwiazku z tym w dniu 17 sierpnia 1999 r. pomiedzy Zarzadem Województwa Lubelskiego a Wojewoda Lubelskim zostala zawarta Umowa o sukcesji praw strony w Zwiazku Transgranicznym Euroregion Bug. Umowa okreslila równiez sklad 10-cio osobowej Rady Euroregionu Bug strony polskiej. Rada bedzie sie skladac z pieciu przedstawicieli Województwa Lubelskiego, dwóch przedstawicieli Wojewody Lubelskiego i po jednym przedstawicielu samorzadów powiatowych, gminnych i Miasta Lublina.

Jednoczesnie w wyniku wprowadzonej z dniem 1 stycznia 1999 r. reformy administracyjnej w Polsce prawnym sukcesorem dotychczasowych uczestników strony polskiej w Zwiazku ( dotychczasowe województwa: bialskopodlaskie, chelmskie i zamojskie ) zostalo nowo powstale Województwo Lubelskie. Nowa sytuacja wymagala wprowadzenia zmian do Porozumienia o utworzeniu Zwiazku Transgranicznego Euroregion Bug. Dlatego tez w dniu 22 wrzesnia 1999 r. w Lublinie przez strone bialoruska, polska i ukrainska zostal podpisany Aneks do Porozumienia, na mocy którego strone polska w Zwiazku reprezentuja: Marszalek Województwa Lubelskiego, Wiceprzewodniczacy Województwa Lubelskiego i Wojewoda Lubelski.

Zmiany administracyjne spowodowaly, ze w Euroregionie nie znajduje sie obecnie m.in. dawne województwo tarnobrzeskie, a zatem zmniejszyla sie równiez ogólna powierzchnia ERB i wynosi obecnie ok. 64 tys. km2, a zamieszkuje ja ok. 6,9 mln ludzi.

Pod wzgledem uksztaltowania terenu obszar ten jest dosc jednorodny, przewaza krajobraz nizinny poprzecinany duzymi rzekami (Wisla, Bug, Prypec i Muchawiec), jedynie w czesci poludniowej (Roztocze, Wyzyna Wolynska) rzezba terenu jest bardziej urozmaicona. Znaczna czesc Euroregionu zajmuja obszary rolnicze (55,4%) z bardzo dobrymi glebami na poludniu oraz lesne (30,8% ogólnej powierzchni).

Do wiekszych miast, powyzej 100 tys. ludnosci, nalezy Lublin - 360 tys., Brzesc - 295 tys., Luck - 220 tys., Baranowicze - 173 tys., i Pinsk - 130 tys. Skupiaja one lacznie 43% ludnosci miejskiej. W przedziale od 50 do 100 tys. mieszkanców znajduje sie 9 miast.

Srodowisko przyrodniczo - geograficzne tego obszaru stwarza korzystne warunki do dzialalnosci gospodarczej. Znajduja sie tu bogactwa naturalne liczace sie w skali miedzynarodowej. Naleza do nich zloza wegla kamiennego, ropy naftowej i gazu ziemnego, surowce skalne (margle, kreda, wapienie), piaski, zwiry, gliny.

Obszar Euroregionu Bug ze wzgledu na swoje polozenie geograficzne posiada wyjatkowe znaczenie dla komunikacji miedzynarodowej. Przez ten teren przebiegaja odcinki waznych szlaków drogowych. Szczególne znaczenie maja drogi relacji:
Berlin - Warszawa - Biala Podlaska - Brzesc - Minsk - Moskwa,
Warszawa - Lublin - Zamosc - Lwów,
Warszawa - Lublin - Chelm - Dorohusk - Luck - Kijów,
Lódz - Radom - Lublin - Chelm - Dorohusk - Luck - Kijów,
Bialystok - Lublin - Rzeszów.
W obrebie Euroregionu wyksztalcily sie trzy duze osrodki szkolnictwa wyzszego, a mianowicie w Lublinie, Lucku i Brzesciu. O wysokim potencjale naukowym swiadczy istnienie instytutów branzowych i osrodków badawczych majacych niekiedy charakter ogólnokrajowy. Glównym celem i zadaniem Zwiazku jest rozwój wspólpracy obszarów przygranicznych, szczególnie w dziedzinach: zagospodarowania przestrzennego,
komunikacji, transportu i lacznosci, oswiaty, ochrony zdrowia, kultury, sportu i turystyki, ochrony i poprawy stanu srodowiska naturalnego, likwidacji zagrozen i klesk zywiolowych, rozwijania kontaktów miedzy mieszkancami obszarów przygranicznych oraz wspólpracy instytucjonalnej, a takze wspólpracy podmiotów gospodarczych. Statutowe organy ERB na swoich posiedzeniach podejmowaly szereg dzialan rozwijajacych dzialalnosc Zwiazku, m.in.:
prowadzono uzgodnienia dotyczace otwierania nowych i rozbudowy istniejacych przejsc granicznych na obszarze ERB,
pozyskiwanie srodków finansowych na realizacje infrastruktury granicznej: krajowych i z Unii Europejskiej, podjecie realizacji programu „Czysty Bug” wykraczajacego swoim zasiegiem poza granice ERB (Obwód Lwowski i woj. Siedleckie), realizacja wspólnie z Komitetem Badan Naukowych zamówionego Projektu Badawczego pt. Euroregion Bug-projekt zagospodarowania przestrzennego, podjecie rozmów i uzgodnien oraz Uchwaly przez Rade ERB o przystapieniu ERB do Stowarzyszenia Europejskich Regionów Granicznych ( od 1996 r. Zwiazek nalezy do Stowarzyszenia).

Zgodnie z podpisanym w 22 wrzesnia Aneksem do Porozumienia oraz Umowa o sukcesji okreslajaca sklad Rady Euroregionu strony polskiej, dokonano wyboru kandydatów do Rady. Nastepnie w dniu 18 pazdziernika 1999 r. w Brzesciu odbylo sie posiedzenie calego skladu Rady (trzech stron), na którym uchwalono nowy sklad Rady. Do 3-osobowego Prezydium zostal wybrany Przewodniczacy Sejmiku Województwa Lubelskiego Pan Marek Tecza, stajac sie jednoczesnie Przewodniczacym Rady strony polskiej. Powolano równiez 3-osobowy Sekretariat strony polskiej.

Podczas obrad zaproponowano i przyjeto nowe nazwy grup roboczych:
Grupa ds. zagospodarowania przestrzennego, komunikacji, transportu i lacznosci,
Grupa ds. ochrony i monitoringu srodowiska naturalnego,
Grupa ds. promocji, informacji i baz danych,
Grupa ds. wspólpracy gospodarczej i instytucjonalnej,
Grupa ds. oswiaty, ochrony zdrowia, kultury, sportu, turystyki i mlodziezy,
Grupa ds. kontaktów miedzy samorzadami i mieszkancami,
Grupa ds. bezpieczenstwa i zagrozen.

W dniu 18 listopada 1999r. w Chelmie odbylo sie pierwsze posiedzenie nowego skladu Rady strony polskie. Podczas posiedzenia zostaly okreslone zasady funkcjonowania Biura Sekretariatu ERB, które nadal bedzie sie miescic w Chelmie. Omówiono równiez wstepny projekt budzetu oraz propozycje kandydatów zgloszonych przez czlonków Rady do uczestnictwa w grupach roboczych.

W celu zapewnienia finansowania dzialalnosci Zwiazku samorzadom gminnym i powiatowym, które zadeklarowaly przynaleznosc do Zwiazku zaproponowano utworzenie Stowarzyszenia Samorzadów Euroregionu Bug, które bedzie posiadac osobowosc prawna. Czlonkowie Stowarzyszenia beda placic skladke czlonkowska z której beda pokrywane wydatki na utrzymanie Biura, jak równiez zwiazane ze statutowa dzialalnoscia Zwiazku.