Wizerunek Boga oraz relacje między Bogiem a człowiekiem w Pieśni XXV i Trenie XVIII Jana Kochanowskiego

W utworach Jana Kochanowskiego ?Pieśń XXV? oraz ?Tren XVIII?, możemy dostrzec szereg podobieństw. Podobna budowa ? obydwa utwory składają się z wersetów po 4 wersy każdy oraz są wierszowane. Czy w obydwu przypadkach wizerunek Boga oraz relacje między Bogiem, a człowiekiem są takie same? Postaram się odpowiedzieć na to pytanie w poniższym wypracowaniu.
Oba utwory można uznać za modlitwy, gdyż podmiot liryczny zwraca sie bezpośrednio do Boga. Zarówno w Pieśni jak i w Trenie, podmiotem lirycznym są ludzie wierzący, jest to podmiot zbiorowy, który wypowiada się w pierwszej osobie liczby mnogiej.
W pierwszym utworze podmiot liryczny wychwala Boga za Jego dokonania, za to, co stworzył i czym obdarował człowieka. W trenie XVIII podmiot liryczny wypowiada się w imieniu grzeszników i prosi o surowsze traktowanie.
W Pieśni XXV Bóg jest dobroczyńcą, który obdarowuje ludzi, jest wszechobecny. Opisywany jest przez podmiot liryczny, jako architekt i artysta, który stworzył piękny, harmonijny świat. Bóg jest wszechmocnym władcą, sterującym posłuszną mu przyrodą: "Za Twoim rozkazaniem w brzegach morze stoi, A zamierzonych granic przekroczyć się boi". W tej pieśni Bóg jest opiekunem świata i człowieka, jest łaskawy, dobry, "szczodrobliwy", a także nieśmiertelny, co oznacza, ze Boska "dobroć nigdy nie ustanie".
W trenie XVIII Bóg przedstawiony jest nieco inaczej. Jest ojcem wszystkich ludzi, ale okazuje gniew i upomina grzeszników, choć Jego kary nie są zbyt surowe. Jest Bogiem miłosiernym i potrafi wybaczać człowiekowi, o ile ten wykaże skruchę i będzie pokorny. Jest tu ukazany, jako sędzia, który jednocześnie jest życzliwy ludziom.
Relacje miedzy Bogiem a człowiekiem w Pieśni XXV są dość przyjazne. Człowiek podziwie Boga, jako Stwórcę i oddaje należyty mu szacunek. Jest wdzięczny za otrzymane dary, chce się odwdzięczyć Bogu, na co wskazuje pierwszy wers utworu: "Czego chcesz od nas, Panie, za Twe hojne dary?". W tym utworze człowiek oddaje sie Bogu pod opiekę, jako pokorny sługa.
W trenie XVIII człowiek przyjmuje role grzesznika, jest "nieposłusznym" dzieckiem Bożym, które nie zawsze pamięta o posłuszeństwie. Podmiot liryczny w tym utworze pokore okazuje Bogu tylko w chwilach niepowodzeń, dopiero wtedy prosi o litość. Człowiek ten wie, że Boskie miłosierdzie jest ogromne, ?Lecz miłosierdzie Twoje Przewyższa wszytki złości", być może, dlatego w czasach swojej świetności i szczęście zapomina o Bogu.
Porównując oba wizerunki dostrzegamy zarówno podobieństwa jak i różnice. W obydwu utworach Bóg jest wszechmocny i miłosierny, zmienia sie tylko jego rola. W pierwszym utworze jest dobroczyńcą, w drugim zaś sędzią. Człowiek także ukazany jest tu w dwóch różnych wcieleniach. W Pieśni XXV jest wielbiącym Boga poddanym, zaś w Trenie XVIII przyjmuje rolę pokornego grzesznika. Różnice wynikają z biografii autora i różnorodności gatunków. Treny były napisane po śmierci córki Kochanowskiego, dlatego zawarte w nich emocje są bardziej negatywne niż te zawarte w Pieśniach.