Georg Wilhelm Friedrich Hegel

Georg Wilhelm Friedrich HEGEL
(Tatarkiewicz)

1.Życiorys:

a)Imię i nazwisko: Georg Wilhelm Friedrich Hegel (1770-1831)
b)Okresy w życiu:

1801 ? 1807 ? działalność akademicka w Jenie. Wpływ Schellinga, a później wyzwolenie się spod jego poglądów
do 1816 ? działalność pozaaakademicka w Bawarii ? czas formowania własnego systemu filozoficznego.
po 1816 ? nowy okres akademicki w Bawarii ? dopracowanie szczegółów systemu. W tym okresie system Hegla zrobił furorę

2.Orientacja w filozofii ? ostatni idealista, w przeciwieństwie do Schellinga bardziej humanista i historyk niż przyrodnik.

3.Dzieła:
a)okres Jenajski - ?Phanomenologie des Geistes?
b)okres bawarski ? ?Wissenschaft der logik?
c)okres berliński ? ?Encyklopedia nauk filozoficznych?

4.Poglądy:
a)Idealizm rewolucyjny:
dualizm rzeczy i myśli jest błędny: myśl jest pierwotna, rzeczy to jej wytwory
byt (tak jak myśl) jest natury logicznej (a więc jego rozwój podlega prawom logicznym)
składniki bytu:
pojęcie
ogólność ? stanowi istotę pojęć (a zarazem bytu)
byt jest:
tylko w całości jest absolutem
zmienny
konieczny i rozumny (stąd cała rzeczywistość też taka jest)
b)Metoda dialektyczna:
każdemu twierdzeniu odpowiada zaprzeczenie, każdej tezie antyteza (z antytezy wyłania się synteza)
żadne pojęcie nie jest w 100% prawdziwe a prawda i fałsz zespalają się ze sobą (antyteza), a nie są przeciwieństwami
każda postać bytu jest niezbędnym ogniwem rozwoju ? istota heglizmu
c)Zakres filozofii Hegla
postacie bytu:
pojęcie ? pierwotna postać (odpowiada mu nauka ? logika)
przyroda ? antyteza pojęcia, idea która oddzialiła się od myśli (odpowiada mu filozofia przyrody)
duch (synteza idei i przyrody; odpowiada mu filozofia ducha)
subiektywny
obiektywny (antyteza)
absolutny (ich synteza)
d)Filozofia państwa i dziejów:
Państwo:
Państwo najwyższym szczeblem ustroju społecznego.
Wyższa postać niż społeczeństwo, bo społeczeństwo jest wytworem czynników naturalnych, a państwo ideowych
?Państwo jest boską ideą istniejącą na ziemi?
Dzieje:
jednolity i konieczny rozwój idej
kształtowany przez narody i państwa ?duch świata?
okresy w dziejach: wschodni, grecki, rzymski, germański
e)Filozofia sztuki:
piękno wyrazem ducha absolutnego
estetyka przede wszystkim filozofią sztuki
podział sztuki na okresy:
wschodni (symboliczny) ? forma tylko symbolizuje treść
starożytna (klasyczne połączenie formy i treści)
chrześcijańska (romantyczna) ? przewaga treść ma przewagę nad formą
przeważają w sztuce:
w architekturze ? symboliczna
w plastyce ? klasyczna
w malarstwie i muzyce ? romantyczna
poezja najdoskonalsza łączy te wszystkie trzy typy
f)Filozofia religii:
religia wyższa od sztuki
religia nie jako uczucie, ale zespół wyobrażeń
formy rozwoju:
wschodnie religie natury
religia indywidualności duchowej
absolutna religia prawdy
g)Poznanie
filozofia poznaje przez pojęcia
żadna filozofia nie zawiera całej prawdy, ale całokształt historycznego jej rozwoju
zadanie filozofii iści się dopiero w historii filozofii
nie doceniał jednostkowych czynników rozwoju
uczył łączyć dzieje filozofii z dziejami kultury
h)Istota heglizmu:
jest on:
idealizmem:
obiektywnym (byt jest idealny)
logicznym (natura bytu jest logiczna)
ewolucyjnym (byt rozwija się)
ze względu na metodę heglizm jest doktryną konstrukcyjną
najważniejsza dziedzina filozofii Hegla to filozofia kultury:
każda postać kultury jest przemijającym etapem rozwoju, ale koniecznym, wynikającym z poprzedniego
i)Poprzednicy:
Schelling
Fichte ? na nim oparł swe główne poglądy
j)Szkoła Hegla:
zapanowała w Niemczech na co najmniej dwa pokolenia
podzieliła się na:
lewicę: nowe kierunki, antykościelni (początkowo Marks i Engels)
prawicę: konserwatyści, poglądy religijne zgodne z chrześcijaństwem
k)Opozycja:
krytycy: Schopenhauer, Schelling, Stendhal
w 1870 w Niemczech radykalnie zerwano ze szkołą Heglowską (powrót do Kanta), za to za granicą stała się ona bardzo popularna