Wanda, legendarna władczyni Krakowa.Prawdopodobnie postać wymyślona przez Wincentego Kadłubka. Wg. Kroniki polskiej tegoż autora, Wanda po śmierci swego ojca Kraka objęła rządy w Krakowie. Nie zgodziła się na małżeństwo z pretendującym do tronu księciem niemieckim. Odrzucony przez Wandę książę popełnił samobójstwo, ona sama nigdy nie wyszła za mąż i zmarła bezpotomnie.Wg Kroniki wielkopolskiej (ok. 1295), książę niemiecki popełnił samobójstwo, a Wanda ofiarowała siebie bogom, topiąc się w Wiśle. J.Długosz nadał księciu niemieckiemu imię Rytygier, natomiast samobójstwo Wandy tłumaczył jej nienawiścią do Niemców.
Lajkonik, konik zwierzyniecki, zabawa ludowa urządzana w oktawę Bożego Ciała na ulicach Krakowa. Treścią nawiązuje do tatarskiego napadu na Kraków w 1281.Zabawa jest pozostałością średniowiecznych uroczystości cechowych cechu flisaków, który istniał w podkrakowskiej miejscowości Zwierzyniec w XIV-XVIII w. (wg legendy jeden z włóczków (flisaków) usłyszawszy o napadzie, mimo ogólnego popłochu, zwołał drużynę i uratował miasto). Cechowe uroczystości tego rodzaju odbywały się także w innych miastach i regionach Polski.
Hejnał krakowski
Najstarsze zapiski kronikarskie o Hejnale granym z wieży kościoła Mariackiego pochodzą już z 1392 roku; nieprzerwanie grano go aż do 2 połowy XVIII wieku, kiedy to ogólny, a głównie gospodarczy upadek miasta spowodował jego zaniechanie.
Odrodzenie Hejnału nastąpiło dzięki parze mieszczan - Tomaszowi Krzyżanowskiemu i Juliannie Krzyżanowskiej z Lichockich. Swym zapisem testamentalnym przekazali oni na odgrywanie Hejnału określoną sumę pieniędzy i od 1810 roku - aż do 1939 roku - Hejnał grano już bez przeszkód. Dodatkowo w listopadzie 1927 roku jego co południowe transmitowanie rozpoczął Program I Polskiego Radia, dzięki czemu Hejnał stał się jednym z kilku symboli Polski. Hejnału zakazano w czasie okupacji niemieckiej, choć już od 24 grudnia 1941 roku odgrywano go codziennie o godzinie 12 i 19. Legenda o Hejnale krakowskim jest chyba jedną z powszechniej znanych; jej rodowód sięga jednak lat 30-tych XX wieku (!) i polonijnych środowisk w Stanach
Zjednoczonych. Niemniej godzi się ją i tu przypomnieć, gdyż choć to nieprawda, to pięknie brzmi: Podczas sławetnego najazdu i oblężenia miasta przez Tatarów w 1240 roku, strażnik czuwający na wieży Hejnałowej kościoła Mariackiego dostrzegł zbliżający się czambuł i rozpoczął granie Hejnału na trwogę. Choć strzała jeźdźca tatarskiego ugodziła strażnika w gardło, a melodia urwała się, ostrzeżeni o najeździe mieszkańcy zerwali się do obrony Krakowa. I mimo, że Kraków podczas tego najazdu został kompletnie zniszczony, to później, na pamiątkę tego wydarzenia każdorazowo graną melodię przerywano dosłownie w pół taktu.