Historia Religi, pisma, architektury, matematyki oraz wynalazków Egiptu, Indii, Chin oraz Mezopotamii.
MEZOPOTAMIA | EGIPT | INDIE | CHINY | |
|---|---|---|---|---|
| Religia | - politeistyczna - wierzyli w kult ciał. - wierzyli w magie i wróżby. - wierzyli w życie po śmierci | miała charakter synkretyczny, co polegało na łączeniu cech różnych bóstw w jeden byt. w starożytnym Egipcie istniały obok siebie sprzeczne i nie wykluczające się nawzajem kosmologie Heliopolitańska, Harmopolitańska i Memficka. Do najpopularniejszych bóstw w egipskim panteonie należała Triada, Ozyrys, Izyda i Horus. Wierzenia w życie pozagrobowe | Najstarszą religią Indii jest >braminizm, będący rozwinięciem >wedyzmu, zaszczepionego w Indiach przez lud >Ariów, osiadły nad >Gangesem ok. 1500 r. p.n.e. Podstawą wedyzmu były >wedy, czyli święte księgi, które obejmują pieśni, teksty modlitw, zaklęcia magiczne, naukę etyki, prawa, śpiewu, astronomii i in. Braminizm utrzymał autorytet wed, rozbudowując je o wiarę w >reinkarnację i wprowadzając podział społeczeństwa na >kasty. >Hinduizm powstał w okresie wczesnego średniowiecza, ok. >VII w., jako kontynuacja braminizmu, zachowując system kast i autorytet wed. Zasadza się na >monoteizmie, uznając istnienie jednego boga, lecz w wielu postaciach. >Buddyzm powstał w drugiej połowie >I tysiąclecia p.n.e., a jej twórcą był ksiażę Siddhartha Gautama nazwany później >Buddą (ok. >560 p.n.e. - >480 p.n.e.). Buddyzm zasadza się na poszukiwaniu >oświecenia dającego wgląd w prawdę i duchowe wyzwolenie (>nirwana) przez czynienie dobra, wyrzeczenie się doczesnych pożądań i >medytację. | Taoizm zapoczątkowany został przez mistrza Laozi, żyjącego w szóstym wieku przez nasza erą. W swoim dziele zatytułowanym ‘Droga cnoty’ zawarł on swoje idee. Według nauk mistrza siłą sprawcza całej natury, porządkiem stojącym ponad całym życiem i duchem jest Dao - droga wszechświata. W swoim życiu ludzie powinni dążyć do życia uporządkowanego, w zgodzie z naturalnym ładem wszechświata. Konfucjonizm był raczej systemem filozoficznym, niż religią, ale na przestrzeni wieków przekształcił się w system filozoficzno - religijny. Jego twórca był Konfucjusz. Czcili bóstwa zoo - i antropomorficzne, symbolizujące siły i zjawiska natury, składając im ofiary, pierwotnie nawet krwawe, które jednak od początku pierwszego tysiąclecia p.n.e. zastąpiono atrapami przede wszystkim ceramicznymi. W szerokiej skali religii ludowych aż do niedawna ważną rolę odgrywały zabobony i wróżby oraz szamani. Ważkie miejsce w wierzeniach religijnych zajmował kult przodków. Chińczycy wierzyli, że część duszy, która nie ginie wraz z ciałem, żyje tak długo, dopóki męscy potomkowie zmarłego składają jej ofiary, i może też mieć ona wpływ na ich losy. |
| Pismo | - Pismo klinowe zostało wynalezione pod koniec IV tyś. p.n.e. przez Sumerów. Na samym początku miało formę tzw. Pisma piktograficznego w którym kolejne znaki i rysunki oznaczały przedstawiające je słowa. Jeszcze pózniej wprowadzono pierwsze elementy zapisu wymowy - fonetyki. Wkrótce zaczęły pojawiać sie juz zapisy sylabowe. Pierwotne piktogramy zostały zastąpione znakami coraz bardziej schematycznymi i uproszczonymi składającymi się z systemu krótkich, prostych kresek. Podstawowym materiałem, na którym dokonywano zapisów była glina. Teksty takie można zauważyć ryte w kamieniu, kości słoniowej i w metalu | Egipskie pismo hieroglificzne pojawiło sie na początku Epoki Wczesnodynastycznej około początku III tysiąclecia p.n.e więc mniej więcej wtedy gdy powstawały uproszczone formy pisma klinowego. Jest więc ono stosunkowo młodsze. Pismo Egipskie można podzielić zasadniczo na 3 rodzaje: - pismo hieroglificzne - pismo hieratyczne - pismo demotyczne | Używano również pisma piktograficznego, którego próbki zachowały się na pieczęciach. Prawdopodobnie w IV w.p.n.e. powstały pierwsze księgi Mahabharaty - największego eposu indyjskiego. | sylabowe >pismo logograficzne (ideograficzno - fonetyczne). W >językach chińskich każdy znak tego pisma odpowiada jednej >sylabie, dlatego nazywa się je także pismem logosylabowym lub monosylabowym. Przeważająca większość znaków ma również odrębne znaczenie jako >wyraz (>słowo) lub >morfem. |
| Architektura | Domy były budowane z cegieł i gliny. | Materiałami budowlanymi stosowanymi do wznoszenia domów mieszkalnych w Egipcie były: ił z rzeki Nil, glina suszona na słońcu, trzcina oraz drewno z którego wykonywano przede wszystkim elementy konstrukcyjne budynku. Domy nie miały otworów okiennych. Pomieszczenia świątyń przekrywano stropami płaskimi, wykonanymi z dużych płyt kamiennych. Grobowce wolno stojące, których pierwowzorem były kuchary, miały formę mastady (ławy) które wznoszono z cegieł i bloków skalnych o lekko pochylonych ścianach w przekroju miały kształt trapezu. Piramidy. | Architektura Indii z czasów wedyjskich nie zachowała się, bowiem świątynie, pałace i oczywiście zwykłe domostwa wznoszono z drewna. Pierwsze budowle kamienne pochodzą dopiero z III w.p.n.e. i są związane z buddyzmem. Budowali miasta z cegieł. kanalizacja miejska (łazienki w domach) - świątynie kute w skale - budowa miast z cegieł | Wielki Mur Chiński ciągnie się od Shanhaiquan na wschodnim wybrzeżu do fortecy Jiayugnam na Pustyni Gobi. Jego budowę rozpoczęto w okresie Wiosen i Jesieni (770 - 476 r. p.n.e.) oraz w czasie tzw. Walczących Państw (475 - 211 r. p.n.e.). W tamtym czasie poszczególne państewka wznosiły własne mury obronne jako zabezpieczenie przed innymi państewkami feudalnymi oraz dzikimi koczowniczymi plemionami z Wielkiego Stepu. systemy irygacyjne - Wielki Mur Chiński - pałace cesarskie |
| Matematyka | Posługiwali się oni dwoma systemami: dziesiętnym i sześćdziesiętnym, stosowali pozycyjny system zapisu liczb, rozwineli algebrę. Obserwowali ruchy ciał niebieskich i zajmowali się astrologią. | Stosowali oni ułamki, opracowali kalendarz słoneczny w którym rok trwał 365 dni. Rozwój geometri. | Obliczono wartość liczby π z dokładnością do dwóch miejsc dziesiętnych. użyto >liczb niewymiernych, >pierwszych, >reguły trzech (rozwiązywanie >proporcji), >pierwiastka sześciennego, >pierwiastków kwadratowych obliczonych z dokładnością do 5 miejsc po przecinku, przybliżonej >kwadratury koła, >trójek pitagorejskich, rozwiązywano >równania liniowe i >kwadratowe, oraz udowodniono >twierdzenie Pitagorasa. wprowadzenie cyfr zwanych dziś arabskimi - system dziesiętny | Użyty jest >system dziesiętny. zastosowania geometrii do wyliczania proporcji >chińskich pagod, budowy wież, inżynierii, >pomiarów geodezyjnych, i opisywało m.in. rozwiązywanie >trójkątów prostokątnych i obliczanie >liczby π. Wykorzystywało także >zasadę Cavalierego ponad tysiąc lat przed odkryciem jej przez Cavalierego na Zachodzie. Dzieło zawiera również dowód >twierdzenia Pitagorasa i wzór na >eliminację Gaussa. objętość >kuli. |
| Wynalazki | sumerowie opracowali system irygacyjny, czyli sieć kanałów nawadniających pola, by uzyskać lepsze plony. Wynalezienie przez Sumerów pisma jest jednym z ich największych osiągnięć. Określili oni także system miar ciężkości i długości. Najmniejszą jednostką długości był palec, większą dłoń - cztery palce, stopa łokieć na końcu łokieć - siedem dłoni. Odległość między miastami określano w ilości dni potrzebnych do jej przebycia. Jednostką wagi natomiast był talent - ok. 30kg Sumerowie wymyślili także zero i opracowali system sześćdziesiątkowy. Przede wszystkim Sumerowie jednak zasłynęli jako wynalazcy koła. Innym ich wynalazkiem jest koło garncarskie, czy zegar. Wynaleźli również kalendarz rolniczy, według którego ustalano czas siania i zbioru płodów rolnych. dziedzinie budownictwa wnieśli sklepienie łukowe i wyrób glinianych cegieł – suszonych i wypalanych. | Papirus, kalendarz słoneczny, piramida schodowa, system irygacyjny, koło garncarskie | Pismo piktograficzne, wyroby z cyny, miedzi i złota. Spawarka, pismo klinowe, koło, | Kompas, Banknoty, Chomąto to część końskiej uprzęży, jaka obejmuje nasadę szyi, a złożona jest z łukowatych, metalowych albo drewnianych kleszczyn a także do nich przymocowanego filcowego albo skórzanego miękkiego podkładu. Jedwab, Papier. Czarny proch. Porcelana. Dziesiętny system w liczeniu. Soczewka. Taczka.liczydło. |
