"Psalmy Przyszłości" polemika J. Słowackiego i Z. Krasińskiego.

Krasiński napisał swój cykl "Psalmy Przyszłości" jako polemiczną odpowiedź na broszurę Henryka Kamieńskiego "O prawdach żywotnych narodu polskiego", wydaną pod pseudonimem Filareta Prawdowskiego; zawarte tu poglądy o walce narodowo wyzwoleńczej (ma mieć charakter rewolucji społecznej, z główną rolą ludu, a to, bo uciskanie, wyzyskiwanie i z tego powodu stawianie problemów na drodze rewolucji ludowej) Krasiński potraktował (podobnie jak resztę propagandy TDP) jako nawoływanie do rzezi szlachty; w psalmach swych, wydanych również pod pseudonimem, tu: Spirydion Prawdzicki, zaproponował w zamian: zajęcie się walką z piekłem (wrogiem i wadami), a nie szlachtą, doskonalenie przez cierpienie, sojusz szlachta-lud na zasadzie chrześcijańskiej miłości bliźniego, ale z duchową, przewodnią rola szlachty w dziele odrodzenia narodu (i walce o niepodległość); stanowisko to jest proste do wyjaśnienia: Krasiński jako przedstawiciel arystokracji (mimo, że orientuje się w jej wadach - "Nie-boska komedia"), wszelkie przemiany społeczne, a zwłaszcza rewolucje uważa za wielkie zagrożenie dla jego pozycji, tak finansowej, jak i ogólnej; ogólnie rzecz biorąc, jest to proces niszczący;

Na to Słowacki zareplikował "Odpowiedzią na...", wydaną bez jego zgody, ale anonimowo, w której zawarł apoteozę ludu i jego walki - krytykuje tu Krasińskiego za jego strach przed wyzwoleniem sił ludu i jego brak poczucia wspólnoty z ludem; prezentuje także swoją genezyjską ideę ducha wiecznego rewolucjonisty, który nieustannie burzy stary porządek społeczny też: uznaje przewrót społeczny, nieuchronnie wiążący się z bólem i cierpieniem za coś koniecznego i wiążącego się z postępem;

Łatwymi do zauważenie cechami wypowiedzi polemicznej są anonimowość, względnie ukrywanie się za pseudonimem; jeśli chodzi o adresata, to o ile Kamieński zaprezentował swoje poglądy w formie rozprawy filozoficznej, a Krasiński w poetyckiej formie skierowanej ogólnie do czytelnika, o tyle Słowacki zwraca się bezpośrednio do mówiącego w "Psalmach...";