profil

Różnice w polityce Hitlera i Stalina

poleca 85% 2139 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze
plan Barbarossa

Hitlera jak i Stalina możemy uznać za największych zbrodniarzy XX w. Ich totalitarne rządy spowodowały śmierć dziesiątków milionów ludzi: z głodu, wojen czy też masowej eksterminacji, którą prowadzili. Oba systemy opierały się na: idealnie wypracowanym kulcie jednostki, silnym partią rządzącym, wszechobecnej inwigilacji przez rozbudowane siły paramilitarne lub policyjne, cenzurze i szybkim likwidowaniu opozycjonistów. Polityka obydwu państw (III Rzeszy i ZSRR) miało jasno określone cele, jednak sposób w jaki ją prowadzono była różna i zależała od systemu przyjętego przez dany kraj.
Na terenie ZSRR, gdzie w 1917 roku wprowadzono komunizm, polityka zaczęła przechodzić w znamiona totalitaryzmu u schyłku lat 20. XX w. Po śmierci Lenina władzę przejął Stalin, który zaczął likwidować wewnątrzpartyjną opozycje z jego głównym konkurentem i przeciwnikiem ideowym, Lwem Trockim. Następnym krokiem było zwiększenie uprawnień panowania aparatu władzy nad wszelkimi dziedzinami życia i przekształceniu charakteru państwa na policyjny, którym zajęło się NKWD. Stalin wprowadził kolektywizację rolnictwa, przymusowo łącząc gospodarstwa chłopskie w spółdzielcze przedsiębiorstwa, czyli kołchozy. W wyniki tego procesu umarło z głodu, głównie na Ukrainie, ok. 7 milionów ludzi. Następnie dokonano intensywnego uprzemysłowienia w ramach planów pięcioletnich, które napędzono propagandą entuzjazmu wśród społeczeństwa i dostarczania taniej siły roboczej. Dzięki czemu zbudowano wiele obiektów przemysłowych i rozpoczął się okres rozwoju gospodarczego. W armii, partii i całej administracji ZSRR prowadzono dalsze czystki, gdzie kontrole przejęli ludzie posłuszni partii. Dopiero po wyeliminowaniu wszelkich przeszkód i zdobyciu poparcia społecznego Stalin przeszedł do sprawowania władzy totalitarnej.
W Niemczech Hitler doszedł do władzy w sposób demokratyczny. NSDAP wygrało wybory w 1932 roku zdobywając 37 % głosów, dzięki agresywnej kampanii wyborczej, spektakularnym walkom ulicznym jej bojówek z bojówkami Partii Komunistycznej, a przede wszystkim programowi ekonomicznego popartego przez największych niemieckich przedsiębiorców. 30 stycznia Hitler został kanclerzem jednak nie mógł sprawować władzy samodzielnie, toteż już w lutym kazał spalić budynek Reichstagu, oskarżając oto komunistów. Dzięki temu wydarzeniu i kampanii propagandowej potępiającą domniemanych sprawców Hitler ponownie rozpisał wybory i zdobył w nich 44 % głosów. Oznaczało to prawie całkowite przejęcie władzy. Korzystając z unieważnienia mandatów deputowanych komunistycznych oraz nieobecności części socjalistów, którzy znajdowali się już w obozach koncentracyjnych, na emigracji lub w podziemiu; i sojuszu z prawicą, Reichstag w obecności 535 z 647 deputowanych 24 marca 1933 roku przyjął ustawę o nadzwyczajnych pełnomocnictwach co pozwoliło Hitlerowi sprawować władzę bez kontroli ze strony parlamentu. Następnie NSDAP stało się jedynie legalną partią, a Hitler został Fhrerem narodu niemieckiego, tym samym nastał w Niemczech system totalitarny, zwany nazizmem.
Przywódcy ZSRR i III Rzeszy stworzyli państwa, w których tylko ich słowo było wiążące, a rozbudowany aparat władzy był ich prawą ręką, a głównymi założeniami polityki prowadzonej przez nich było skupienie władzy wokół własnej osoby i przedstawienie ich jako wielkiego nauczyciela, ojca, wodza narodu, który poprowadzi kraj do dobrobytu i zwycięstwa. Właśnie dojście do ?szczęścia? swego społeczeństwa różniło się w obu systemach.
Stalin pragnął najpierw umocnić swój kraj dzięki wykorzystywaniu ludzi i walce ze wrogiem klasowym. Niewolnicza wręcz praca milionów ludzi uwięzionych w gułagach i przy budowie wielkich kombinatów przemysłu ciężkiego miało stanowić podwaliny do budowę nowego silnego przemysłu i rozbudowy, oraz unowocześnieniu Armii Czerwonej. W ZSRR nie zachowano własności prywatnej i zakazano wolnego handlu co spowodowało, iż ten kraj nie rozwijał się niejednolicie na wszystkich płaszczyznach. Hitler zaś wprowadzał roboty publiczne, które pozwoliły zlikwidować ogromne prawie sześciomilionowe bezrobocie poprzez budowę całej nowoczesnej infrastruktury m.in. autostrady, portów morskich czy lotnisk, po za tym również ogromnych stadionów, gdzie później odbywały się wielkie uroczystości hitlerowskie. Niemcy zdobyli prace od nowa rodzącym się przemyśle ciężkim i zbrojeniowym, które miały się niedługo stać prawdziwą siłą. Jednak nazizm w przeciwieństwie do komunizmu nie negował prywatnej własności środków produkcji, czyli w polityce gospodarczej był za gospodarką mieszaną - znacznym interwencjonizmem państwowym, lecz z możliwością wolnego handlu i posiadanie własnych dóbr. Hitler również szeroko rozbudował system pomocy socjalnej, czy też taniego masowego wypoczynku.
W ZSRR od samego początku walczono z wrogiem klasowym, ludźmi którzy zagrażają działalności władzy, mają inne poglądy, próbują działać poza państwową kontrolą lub starają się tworzyć coś po za myślą Stalina. Takie osoby likwidowano lub osadzano w gułagach. Jednak ta polityka nie miała określonego kierunku, mogła dotknąć każdego. Hitler zaś jasno określił wrogów narodu niemieckiego. Byli nimi Żydzi, których oskarżał o nieszczęścia Niemców poczynając od upokarzającego dla nich postanowień traktatu wersalskiego, aż po Wielki Kryzys, kiedy to społeczeństwo zubożało, a oni trzymali w ryzach większość banków i część niemieckiego przemysłu. Mimo, iż te tezy nie miały żadnego poparcia społeczeństwo niemieckie łatwo zrzuciło winy porażki na Żydów, znajdując w nich przysłowiowego kozła ofiarnego, który nie był w stanie się bronić przed takimi zarzutami. Ustawy norymberskie doprowadziły do przeniesienia Żydów do roli podludzi, zabierając im obywatelstwo niemieckie, możliwość do pełnej nauki, opieki zdrowotnej i ulg podatkowych. Tym samym rozpoczęto proces eksterminacji narodu żydowskiego, tworząc obozy koncentracyjne, a później getta. Podczas Holocaustu zginęło około 5 milionów ludzi pochodzenia żydowskiego. Hitler również likwidował opozycje, odmienną ideologicznie jak i wewnątrzpartyjną. Najważniejszą akcją była noc długich noży z 29 na 30 czerwca 1934 roku, kiedy to na jego zlecenie SS i Wermacht schwytało i wymordowało przeciwników Adolfa Hitlera wewnątrz ruchu hitlerowskiego. Jednak przywódca III Rzeszy nie posunął się tak daleko jak Stalin, który kazał zabić lub aresztować większość kadry oficerskiej w Armii Czerwonej, zarządców NKWD, przywódców partii leninowskiej oraz wiele niewinnych osób. Ten okres zwany Wielką Czystką spowodował śmierć minimum 20 milionów osób, oraz zniszczył podstawy dowództwa w Armii Czerwonej, co miało później okazało się w skutkach katastrofalne podczas operacji Barbarossa w 1941 roku.
W III Rzeszy jaki i w ZSRR, interesowano się uzyskaniem nowych ziem, mimo podobnego kierunku ekspansji, kraje te doszły do porozumienia jeśli chodzi o podział wpływów w Środkowo ? Wschodniej Europie w 1939 roku. Polityka obydwu państw w działaniu jednak znacznie się różniła. Stalin poczynił ekspansję uzasadniając się dobrem i troską o narody radzieckie, którym zagraża pozorne niebezpieczeństwo, jak to miało miejsce podczas ataku na Polskę, czy Finlandię. Przywódca radziecki zaanektował Litwę, Łotwę i Estonie oraz części Besarabii jako integralną część ZSRR, ponieważ nie miał zamiaru współpracować z podbitymi krajami, jedynym wyjątkiem była Finlandia, gdzie zachowano demokratyczny ustrój, za cenę części terytorium i wsparcia surowcowego dla przemysłu radzieckiego. Niemcy usprawiedliwiali swoją agresję w ideologii nazistowskiej, gdzie umieszczona została doktryna przestrzeni życiowej, czyli terenów od Rzeszy aż do Uralu, które należały się narodowi Panów. Po zwycięskiej wojnie miano osiedlić tam ludzi krwi czysto nordyckiej. Hitler chętnie współpracował z innymi państwami, które popierały jego ideologie, system władzy i hegemonie w Europie, m. in. Węgry, Bułgaria czy Rumunia oraz tworzył państwa zależne na terenach podbitych, np. Francja Vichy, Pierwsza Republika Słowacka, czy Protektorat Czech i Moraw. Korzystał z ich wojsk i surowców naturalnych, szczególnie ropy i rud metali, które były mu potrzebne w przemyśle zbrojeniowym i zaopatrzeniu dla armii. Obydwa państwa prowadziły przygotowania do wojny między sobą. Hitler wiedząc, że operacja Lew Morski przeciwko Wielkiej Brytanii poniosła fiasko, przerzucił swoje siły na tereny przedwojennej Polski, a także Rumunii i Finlandii by rozpocząć atak na ZSRR ? plan Barbarossa. Teraz wiemy, że operacja została rozpoczęta za późno, bo w czerwcu, co nie pozwoliło na zajęcie planowanego celu ? Moskwy, przed zimą mimo spektakularnych zwycięstw w początkowej fazie. Nawet sam Stalin wydał nakaz swoim wojskom przy granicy z III Rzeszą, aby wycofały się ze wcześniej zajmowanych pozycji sądząc, że Fhrer nie przystąpi już do ataku w 1941 roku. O tego okresu polityka obydwu państw była wymierzona przeciwko sobie, a ZSRR dołączyła do państw alianckich.
Polityka totalitarna ZSRR i III Rzeszy niewiele się różniła. Występowały takie podobieństwa jak: kult jednostki, kontrola państwa we wszelkich dziedzinach życia, cenzura i rozbudowana propaganda, imperialistyczne zapędy i ogólny terror. Obydwa systemy sprawowania władzy różniło tylko sposób jej przeprowadzenia i nazwa zjawisk w niej występujących. Z powodu działalności Hitlera i Stalina można sądzić, że zginęło kilkadziesiąt milionów ludzi, szczególnie na terenie ZSRR i Polski, co daje nam przykry obraz totalizmu ? systemu, który niszczy społeczeństwa objęte tym reżimem.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 8 minut