Pozytywizm

europa1822-1895
polska1862-1910
agnoscyzm- pog filozof kwestinujacy mozliwosc calkowitego lub nawet czesciowego poznania obiektywnej rzeczywistości
hedonizm- doktryna zakladajaca ze dobrem najwiekszym jest przyjemnos
utylitaryzm- pog wd ktorego wszelkie działanie jest moralne jesli jest uzyteczne.zycie moralne wd utyliatyrystów polega na doborze dpowiednich technik działania. usiłowali wykazac ze interes indywisualny i ogolny nie musza byc przeciwstawne,a w przypadku sprzecznosci mozliwe jest ich uzgodnienie
praktycyzm - stawianie sobie osiągalnych, rozsądnych celów, troska o dobór środków do ich urzeczywistnienia; odwrotność romantycznego "mierz siły na zamiary"
REALIZM-pog ukształtowany na przełomie 70 i 80.Naczelnym zadaniem pisarza stało sie obiektywne przedstawienie rzeczywistosci.Odrzucono ograniczenia moralno spoleczne .Starano sie dokladnie i wnikliwie ukazywac rzeczysitosc.Dbalosc o strone kompozycyjna i stylistyczna.Wszelkie zjawiska rzeczywistosci nalezy wyjasnic opierajac sie na prawach przyrody
NATURALIZM-celem pisarzy naturalistow bylo mozliwie najwierniejsze i najbardziej obiektywne odtworzenie rzeczywistosci na oparciu o wlasne studia i badania przy jednopczesnym unikaniu komentarzy odautorskich
Ewolucjonizm - postawa głosząca koncepcję społecznego organizmu, stopniowego dążenia do rozwoju i osiągania coraz wyższego poziomu ekonomicznego. najważniejsze z nich to prawo ewolucji, prawo stopniowego przekształcania się wszelkich form życia w coraz wyższe, coraz doskonalsze.
SCJENTYZM-wg którego prawdziwą i w pełni uzasadnioną wiedzę o rzeczywistości dostarcza tylko nauka, przy trzeźwym i wąskim jej rozumieniu. Głównym jego przedstawicielem był filozof angielski K. Pearson. Scjentyści uważali, że nauki przyrodnicze dostarczają wiedzy pewnej, polegającej przede wszystkim na stwierdzaniu faktów i odkrywaniu praw, stanowią więc podstawę do całości ludzkiej wiedzy.
DETERMINIZM- koncepcja filozoficzna, według której wszystkie zdarzenia mają zawsze swoją przyczynę, a zatem znając stan wszechświata w danym momencie można teoretycznie przewidzieć wszystkie przyszłe wydarzenia i nie ma tu miejsca na przypadkowość czy działanie wolnej woli.
PRACA ORGANICZNA-wywodzi sie od H.Spensera pozytywisci uwazali ze spoleczenstwo polskie jest malo zjednane.Praca ta miala na celu zacisnienie wiezi spolecznych.Ludzie maja wiedze umiejetnosci rozwiniete bardziej niz inni.Mieli za zadanie przekawywac te umiejetnosci ludziom z nizszych warst spolecznych.Uswiadaniali na tematy spoleczne rolnicze podejmowana w imie dobra ludzkosci lub jej czesci.
PRACA U PODS- zwiazana byla z koniecznoscia nalezytego wykształcenia i oswiecenia wszystkich grup spolecznych, traktowanych jaka rownoprawne organy jednego org.Postanowili podniesc poziom oswiaty ogolnej i zawodowej wsrod chlopow,organizwoac kolka rolnicze walczyc z analfabetyzmem
FELIETON- utwor publistyczno- dziennikarski niewielkich rozmiarow napisany stylem lekkim z dbaloscia o efekt wrazenie ktore ma wywrzec na czytelniku.Oznacza sie osobistym tonem czesto zabarwionym humorem czasem przesada
NOWELA- utwor zwaty jednowattkowy z ograniczona liczba boh i wydarzen.Konczy ja pointa.Miala poruszac czytelnika apelowax do jego sumienia,skłaniac do działania
POWIESC- utwor narracyjny opisujacy zwykle rozbudowany ciag wydarzen.cechuje ja wielowatkowa fabula z durza iloscia epizodow.Akcja oparta jest zwykle na jakims konflikcje i posiada wyraziste rozwiazanie
EMANCYPATIA KOBIET- pozytywistki domagały się prawa do kształcenia kobiet, prawa do pracy i równego wynagrodzenia.wychowanie umysłowe kobiety nie tylko zdobycie meza i zamązpojscie powinno miec na celu ale zadanie jego jest przedewszystkich uczynienie z kobiety czlowieka.Kobieta widziałą swiat przez okna az wyszla za maz.kobieta powinna sie uczyc alby podobac sie mezczyznie i za niego wyjsc a potem alby byc dobra zona matka i gospodynia i obywalteka.Kobiety powinny tez pracowac .
ASYMILACJA ZYDOW-Żydów należy zasymilować, przyjąć ich do społeczności. Niech każda z grup zachowa swoja kulturę, ale pracujmy razem, handlujmy, zostańmy sąsiadami. Niech żydzi pokażą ze polska jest ich krajem.
FILOZOFIA POZYTYWNA-august Comte-glownym rysem jest rozpatrywanie wszelkich zjawisk jako podleglych niezmiennym prawom natury.Dokladne wykrycie tych praw ,redukcja ich do mozliwie najmniejszych liczb byly wysiłkiem wszystkich.umyśl ludzki nie podejmujac problemow nierozstrzygalnych i ograniczajac sie do dociekan rzedu calkowicie pozytywnego moze znalesc w nich podstawe do gruntowcych rozmyslan
POWIESC SPOLECZNO- OBYCZAJOWA- odmiana powiesci ktorej tematem sa dzieje boh repezentujacych okreslona grupe spoleczna.Losy postaci w pow spol-obycz ukazuja zjawiska typowe dla danej sytuacji spoleczno-historycznej
POWIESC PSYCHOLOGICZNA- odmiana powiesci ktorej tematem jest przede wszystkimzycie wew bohaterow-ich doznania przezycia.Fabula w powiesci psych jest pretekstem do prezentacji ludzkich charakterow,postaw
POWIESC POLIFONICZNA- typ powiesci w ktorej narrator nie ocenia wypowiedzi i działan boh lecz zestawia ze soba rozmaite czesto sprzeczna ich stanowiska
POWIESC TENDENCYJNA charakterystyczna dla wczesnego okresu pozytywizmu, obejmującego w Powieść tendencyjna miała przede wszystkim pełnić funkcje wychowawcze, dostarczając czytelnikom słusznych i właściwych, w przekonaniu autora, wzorców postaw i zachowań.
STYL EZOPOTOWY-sposob formulowania wypowiedzi w ktorej tresc moralistyczna piltyczna lub podlegajaca cenzurze podaje sie nie wprost lecz pod oslona alegori,symboli czy omowien
BAŁUCCZYZNA-takim terminem zawierajacym negatywna ocene postwa zyciowych bohaterow komedi Baluckiego okreslana cechy mieszczan odznaczjacych sie bezmyslnoscia,plycizna intelektualna snobizmem,wiodacych nudnai gnusne zycia
Honoriusz Balzak- ojciec Goriot -pow spol-obycz
Flambert- Pani Brovary -pow psych
Lew Tołstoj- Anna Karenina - pow spol-obycz
Bolesław Prus- kronika tyg-felirton. Kamizelka,Omyłka-nowela lalka-powiesc
Adam Asmyk-do mlodych,miedzy nami nic nie bylo, limba.Nad glebiami-sonety
maria konopnicka-wojna,listy,kubek,jak poszedl krol na wojne,rota, mendel gd
Michal balucki-dom otwarty-komedia
Fiodor Dostojewski-zbrodnia i kara
eliza orzeszkowa-Gloria victis- chwala zwyciescą,nad niemnem-powiesc tendencyjna
A. Comte "Wykłady filozofii pozytywnej"
H. Spencer "Wstęp do socjologii" ? ewolucjonizm
H. Taine "Rasa, środowisko, moment" ? determinizm
J.S. Mill "Co to jest utylitaryzm?" - utylitaryzm