Rewolucja neolityczna

REWOLUCJA NEOLITYCZNA

W IX tysiącleciu na górzystych terenach Bliskiego Wschodu miało miejsce wydarzenie o doniosłym znaczeniu w dziejach cywilizacji. Ludzie tam żyjący stali się rolnikami i hodowcami. Proces przechodzenia od gospodarki zbieracko ? łowieckiej do aktywnych form wytwarzanie żywności był długotrwały, zasługuje jednak w pełni na miano ,,rewolucji?. Nowy typ gospodarki, w której człowiek stał się producentem żywności, był przyczyną całego łańcucha nowych zjawisk, wynalazków i przemian. Przez kilkaset tysięcy lat swego dotychczasowego istnienia człowiek niejako pasożytował na zasobach środowiska naturalnego; od tej pory zmienił się zasadniczo jego stosunek do świata przyrody, co miało istotny wpływ nie tylko na poziom i sposób jego życia, ale także na charakter myślenia o otaczającym świecie. W Wyniku interwencji w mechanizm naturalnego doboru pojawiły się udomowione odmiany gatunków roślin i zwierząt odpowiadające ludzkim potrzebom. Karczowanie i wypalanie lasów w celu pozyskania nowych ziem pod uprawy radykalnie zmieniło warunki naturalne na wielu obszarach. Gospodarka rolnicza dostarczając większych niż dotąd ilości żywności, sprzyjała wzrostowi liczby mieszkańców na danym terenie i skłoniła ludzi do przejścia na osiadły tryb życia oraz do zakładania trwałych osad. Człowiek niezmuszony już do wędrówek dla zdobycia pożywienia mógł więcej uwagi poświęcić swym siedzibom i pomyśleć o odpowiednim ich wyposażeniu. Sprzyjało to pojawianiu się nowych rzemiosł, technik produkcyjnych i wyspecjalizowanych narzędzi, wywołując zapotrzebowanie na surowce niezbędne do ich wytwarzania. Na Bliskim Wschodzie takim surowcem był obsydian (rodzaj szkliwa wulkanicznego), niezbyt często występujący w przyrodzie, który stał się przedmiotem handlu nieraz na znacznych odległościach. Wszystko to prowadziło do pojawienia się podziału pracy, rozwarstwienia majątkowego i nowej organizacji społecznej. Mimo, że na szereg problemów związanych z tym doniosłym przełomem zwanym ,,rewolucją neolityczną? nie umiemy jeszcze odpowiedzieć, można ? zachowując niezbędną ostrożność ? stwierdzić, że było to związane z wieloma trudnościami i wyrzeczeniami. Społeczności zbieracko-łowieckie zapewne już wcześniej dysponowały doświadczeniem i wiedzą niezbędną do owego przejścia na nowy typ gospodarki, ale dopiero wzrastająca na poszczególnych obszarach liczba ludności była czynnikiem zmuszającym do tego kroku, w wyniku którego warunki życia się pogorszyły. Urozmaicony i zdrowszy jadłospis ludności zbierackiej zmienił się na monotonny, charakterystyczny dla ludności rolniczej. Stałe przebywanie w nowych siedzibach i w większych skupiskach, w warunkach dalekich od wymogów higieny, sprzyjało szerzeniu się chorób. Praca rolników była cięższa niż wysiłek zbieraczy. Droga, na która ludzie wtedy wstąpili, a która doprowadziła ich do VI tysiącleciu do uformowania pierwszych miast, wczesnych organizacji państwowych, powstania pisma, nie była z pewnością drogą łatwą.