Historia żydów w Polsce od średniowiecza po dni dzisiejsze

Historia Żydów w Polsce
Pierwszymi Żydami w Polsce byli handlarze niewolników słowiańskich z 10 w. Pierwsza ich masowa migracja nastąpiła w czasie pierwszej krucjaty w 1098 r. Szybko wzbudzili oni zaufanie władców Polski gdyż dysponowali dużymi majątkami . W 12 w napłynęła fala uchodźców z Niemiec i Francji. W 1264 r. zagwarantowano im prawa statutem kaliskim .Przez lata rozszerzano postanowienia statutu kaliskiego najpierw na całe królestwo , potem na całe wielkie księstwo litewskie. W 1454 r. pod naciskiem szlachty Kazimierz Jagiellończyk cofnął część ich praw. Kolejni królowie kontynuowali jego politykę .Póżniej nastąpiło panowanie Stefana Batorego który był przyjażnie nastawiony do Żydów lecz w Polsce podnosiły się nastroje antysemickie. Wszystko to sprawiło , żę zaczęli się oni izolować od chrześcijan . Do rozwiązywania problemów powoływali oni własne spotkania rabinów. W 1580 r. powołano dla nich Sejm czterech ziem organizację samorządu Żydowskiego . Dalej ich sytuacja pogorszała się , przez co oskarżano ich o bezczeszczenie hostii , jednak mimo tych oskarżeń zakazano drukować książki antysemickie .W 17 w Żydzi stanowili ok. 5 % populacji lecz w czasie powstania tatarów wielu tysięcy z nich zginęło . W czasie potopu byli oskarżani o współpracę ze Szwedami . Przez co nadal nie zjednywali sobie szlachty i duchowieństwa . Wsparcie ze strony władców Żydzi stracili gdy na tron wstąpiła dynastia saska . W tym czasie Polacy zaczęli nabierać podobnej nietolerancji do Żydów jak inni ludzie w europie , przez co czuli się zdradzeni przez kraj który określali do niedawna jako swój raj .W przeddzień zaborów Żydów było ok. 800 tys. W czasie pierwszego zaboru najwięcej Żydów trafiło pod panowanie rosyjskie. W latach 1788 ? 1792 sejm czteroletni pracował też nad ustawami dotyczącymi Żydów miedzy innymi zapewniono im nietykalność osobista ale także kazano płacic im specjalne podatki . W czasie powstania kościuszkowskiego stworzono nawet lekkokonny pułk żydowski lecz póżniej dokonano na nich rzezi na warszawskiej Pradze , w wynniku 3 rozbioru większość Żydów znalazła się pod panowaniem rosyjskim . Austriacy odbierali im przywileje . lub wypędzali ze swoich ziem .Dyskryminowano ich także podatkami od praktyk religijnych.W Rosji pozwalano im się osiedlac tylko w specjalnych strefach w miastach , lecz pozniej została powołana komisja do spraw poprawy ich bytu . Naród żydowski miedzy 1800 i 1880 r. powiekszył się o 500% . Utoszsamiali się oni z polakami co pokazują słowa rabina Dow Bera Meiselsa do Andrzeja Zamoyskiego : I my czujemy, że jesteśmy Polakami, i my polską ziemię kochamy jak panowie .
Wielu Żydów odegrało poważną rolę w walce o niepodległość Polski w 1918, niektórzy przyłączyli się do oddziałów organizowanych przez Józefa Piłsudskiego. Tuż po zakończeniu pierwszej wojny światowej, na Zachodzie pojawiły się pogłoski o masowych pogromach antyżydowskich w Polsce.
W czasie tzw. kampanii wrześniowej w 1939, ok. 120 tys. obywateli polskich narodowości żydowskiej lub żydowskiego pochodzenia wzięło udział w walkach z Niemcami i Sowietami
W podbitej i podzielonej Polsce, zgodnie z postanowieniami paktem Ribbentrop-Mołotow, 61,2% polskich Żydów znalazło się pod okupacją niemiecką, podczas gdy 38,8% ? pod okupacją sowiecką.
Żydzi polscy ucierpieli najbardziej w czasie holokaustu. Ok. 6 mln polskich obywateli zginęło w czasie wojny, połowa z nich była narodowości żydowskiej
Niektóre z masakr były tylko inspirowane przez Niemców, a przeprowadzane z pomocą, lub nawet przez samych Polaków. Przykładem może być tutaj pogrom w Jedwabnem,
Niemcy utworzyli wiele gett, w których skupiano Żydów z całych okupowanych terenów. Największe były getto w Warszawie, w którym przebywało ok. 380 tys. osób, a także getto w Łodzi, gdzie znajdowało się ok. 160 tys. Żydów
Od 40 do 100 tys. polskich Żydów przetrwało holokaust, ukrywając się lub przyłączając do polskiej bądź też radzieckiej partyzantki. Kolejne 50-170 tys. zostało repatriowanych z ZSRR a 20-40 tys. z Niemiec i innych krajów
Po wojnie Polscy Żydzi zaczęli więc snuć plany opuszczenia kraju w celu zbudowania własnego państwa w Palestynie
W 1967 z powodu poparcia przez Związek Radziecki krajów arabskich w wojnie sześciodniowej PRL zerwała stosunki dyplomatyczne z Izraelem
W marcu 1968 studencka demonstracja w Warszawie dała pretekst rządowi Gomułki do rozpoczęcia antysemickiej nagonki
Ze względów politycznych, ale również i ekonomicznych, 20 tys. Żydów zostało zmuszonych do emigracji w latach 1968-1970.
w późnych latach 70. kilka osób o żydowskim pochodzeniu zaangażowało się w działalność nielegalnych grup opozycyjnych. W momencie upadku komunizmu w Polsce w 1989, w kraju mieszkało tylko 5-10 tys. Żydów, spośród których wielu nie wiedziało o swoim pochodzeniu lub ukrywało je.
Teraz , w kwietniu każdego roku ma miejsce tzw. Marsz Żywych z Auschwitz do Birkenau,
Zgodnie z sondażem przeprowadzonym przez CBOS i opublikowanym w styczniu 2005, w którym Polacy mieli określić swój stosunek względem innych narodów, 45% czuje niechęć względem Żydów, 18% ? sympatię, 29% ? jest indyferentne względem nich, a 8% jest niezdecydowanych.

napisał Kamyk