Hiszpańska wojna domowa. Oś Berlin-Rzym-Tokio

Hiszpańska wojna domowa ? wojna domowa pomiędzy lewicowym rządem hiszpańskim i wspierającymi go siłami, a prawicową opozycją, jaka toczyła się w latach 1936-1939.

W 1936 roku władze w Hiszpanii objął rząd z udziałem komunistów i socjalistów. Zaczęło się niszczenie kościołów, mordowanie księży i zakonnic, konfiskata majątków, nacjonalizacja, czyli rewolucje na wzór bolszewicki.
Przeciwko rewolucyjnemu rządowi wystąpiła cześć armii z gen. Franciszkiem Franco. Rozpoczęła się wojna domowa, niezwykle okrutna i krwawa. Stronę rewolucyjną od początku wspierał Związek Sowiecki (m.in. wysyłając doradców, broń i amunicję). Na wezwanie partii lewicowych do Hiszpanii udawali się ochotnicy z całego ,świata, aby walczyć po stronie republiki w tzw. brygadach międzynarodowych. Głoszono, że jest to walka demokracji z faszyzmem, ludu pracującego z kapitalizmem. Z siłami gen. Franco solidaryzowała się zaś europejska prawica narodowa, która traktowała tę wojnę jako front obrony cywilizacji chrześcijańskiej przed bezbożnym komunizmem. Niemcy i Włochy udzieliły ?narodowcom? gen. Franco pomocy wojskowej, uznając, że powinny wesprzeć anty-komunistów.
Wojna hiszpańska pochłonęła około 500 000 ofiar. Zakończyła się w kwietniu 1939 roku zwycięstwemgen. Franco, który wprowadził w Hiszpanii rządy autorytarne.
Ważniejsze bitwy:
? 18 lipca ? 28 września 1936: obrona Alkazaru
? październik 1936 ? marzec 1937: bitwa o Madryt
? 8 marca ? 11 marca 1937: bitwa pod Guadalajarą
? 5 lipca ? koniec lipca 1937: bitwa pod Brunete
? 15 grudnia 1937 ? 22 lutego 1938: bitwa o Teruel
? 6 marca 1938: bitwa koło przylądka Palos
? 25 lipca ? 16 listopada 1938: bitwa nad Ebro

Powstaje ?Os Berlin-Rzym-Tokio?.

W 1935 roku Włochy zaatakowały i podbiły Etiopię, a w 1937 roku Japonia rozpoczęła podbój Chin. Oba te państwa łączyło z Niemcami dążenie do ekspansji terytorialnej. W 1936 roku podpisany został układ między Niemcami i Japonią, a w 1937 roku między Niemcami i Włochami,. W ten sposób ukształtowała się tzw. Oś Berlin-Rzym-Tokio (państwa te łączyła płaszczyzna polityczna tak jakby wspólna oś, stąd nazwa ? państwa Osi).

Hitler przesuwa granice Niemiec ? Zachód chce pokoju za wszelka cene.

W marcu 1938 roku wojska niemieckie bez żadnego oporu włączyły do Rzeszy Austrię. Następnie Hitler zażądał od Czechosłowacji Sudetów, gdzie mieszkała 3 mln mniejszość niemiecka. Rząd Czechosłowacji odmówił, licząc na Związek Sowiecki, który obiecywał pomoc.
Wielka Brytania i Francja za wszelką cenę chciały uniknąć wojny i dlatego na konferencji mocarstw w Monachium we wrześniu 1938 roku zgodziły się na zajęcie Sudetów przez Niemcy, jednocześnie uroczyście gwarantując nienaruszalność reszty Czechosłowacji.
Jednak w marcu 1939 roku Hitler zagroził Czechosłowacji wojną, zajął ja bez walki i podzielił na tzw. Protektorat Czech i Moraw (włączone do Rzeszy) i Słowację (jako państwo zależne od Niemiec). Stalin nie zrobił nic w obronie Czechosłowacji. Następnie Hitler zmusił Litwę do oddania Niemcom portu Kłajpeda.

Niemcy chca ?korytarza? i Gdanska ? Polska mówi ?nie? !

Teraz Hitler zażądał od Polski, by przez polskie Pomorze poprowadzona została eksterytorialna autostrada do Prus Wschodnich (tzw. korytarz). Oraz by Wolne Miasto Gdańsk zostało wcielone do Rzeszy. W maju 1939 roku Rząd Rzeczypospolitej i stanął wobec groźby wojny (kilka dni wcześniej Niemcy wypowiedziały pakt o nieagresji z Polską).

Zachód ?nie chce umierac za Gdansk? .

Jeszcze w sierpniu 1939 roku Polska otrzymała brytyjskie gwarancje, że w razie ataku Niemiec Wielka Brytania wypowie Niemcom wojne.
Były to jednak tylko deklaracje, nie poparte realną siłą. Francja, co prawda, posiada bardzo liczną armię, ale co raz chętniej słuchano tam głosu pacyfistów, którzy krzyczeli: ?Nie chcemy umierać za Gdańsk?

Zbliżenie niemiecko-sowieckie.

Hitler chciał zaatakować Polskę, nie obawiał się reakcji państw zachodnich, natomiast nie był pewny reakcji Stalina. Ministrowie obu państw doszli do porozumienia ? 23 sierpnia 1939 rok ? został podpisany pakt Ribbentrop-Mołotow. Formalnie był to pakt o nieagresji, ale dołożono do niego tajny protokół, który określał podział Europy Środkowo-Wschodniej między Niemcy i Związek Sowiecki. Dokładnie określony został podział Polski na wypadek wojny (wzdłuż rzeki Wisły, Narwi, Sanu). W ten sposób Stalin został sojusznikiem Hitlera ? dwa totalitaryzmy podały sobie rękę. Pakt Ribbentrop-Mołotow stał się bezpośrednim powodem wybuchu drugiej wojny światowej.

Agresja ? użycie przez państwo siły zbrojnej przeciwko suwerenności lub całości terytorialnej innego państwa; prawny zakaz agresji został wprowadzony w 1928 roku przez pakt Brianda-Kellongga.