Orbita Merkurego leży bliżej Słońca niż orbita Ziemi. Z tego powodu dla ziemskiego obserwatora Merkury zawsze świeci na niebie blisko Słońca. Podczas każdego 88-dniowego okresu orbitalnego jest zaledwie kilka dni, kiedy w ogóle można zobaczyć tą planetę - znajduje się wtedy wystarczająco daleko od Słońca. Merkury widoczny jest wówczas nisko na niebie, po zmierzchu lub przed świtem. Niestety nigdy nie widać go na naprawdę ciemnym niebie
Najlepiej widać Merkurego wieczorem wiosną, lub przed świtem jesienią. Łatwo można sprawdzić w astronomicznym kalendarzyku czy roczniku, kiedy wypadają te dni. Zwykła lornetka zwiększa szanse na odnalezienie Merkurego, ale nie można z niej korzystać, gdy Słońce jest nad horyzontem. Merkury wygląda jak jasna gwiazda. Gdy odnajdzie się go za pomocą lornetki, będzie można go potem obserwować gołym okiem.
Merkury obraca się wokół własnej osi raz na 59 naszych dni. Dawno temu mógł obracać się szybciej , ale grawitacyjny wpływ Słońca go spowolnił.
Merkury obraca się trzy razy podczas dwóch obiegów Słońca, zatem pokonanie dwóch trzecich orbity wystarcza na jeden obrót wokół własnej osi. Gdybyśmy dotarli do Merkurego okazałoby się, że od jednego wschody słońca do drugiego upływają dwa merkuriańskie lata. Jeden merkuriański dzień trwa 176 dni ziemskich. Zauważylibyśmy też, że rozmiary widocznej tarczy Słońca znacznie się zmieniaj, bo orbita Merkurego jest wyraźnie wydłużona. Podczas bardzo długich dni temperatura na równiku tej planety osiąga 430C, czyli powyżej temperatury topnienia cyny, ołowiu czy cynku.
Merkury prawie nie ma atmosfery. Gazy znajdujące się na nim w przeszłości zostały rozproszone w przestrzeń międzyplanetarną przez ogrom ciepła pochodzącego od Słońca. Niemniej, Merkury może "przytrzymywać" trochę wodoru i helu wywiewanego ze Słońca, a wygrzewanie niektórych skał uwalnia na przykład atomy sodu. Tak więc, śladowa atmosfera Merkurego zawiera głównie sód, nieco helu i tlenu.
Brak znaczącej atmosfery i chmur powoduje, że prognoza pogody na Merkurym jest prosta: zawsze straszliwie gorąco w dzień i mrożące zimno nocą.
Na Merkurym znajduje się wiele kraterów utworzonych przez ciała uderzające w tarczę planety. Duży krater często ma płaskie dno. Większe okruchy materii miażdżą skały. Uwalniana jest wtedy roztopiona lawa i tworzy się innego rodzaju powierzchnia - gładka i płaska.
Merkury jest zbyt daleko, by udało się dostrzec jego powierzchnię przez teleskopy. Znamy go jednak z 10.000 obrazów jakie otrzymaliśmy dzięki sondzie Mariner 10, która przelatywała obok Merkurego w 1974 i 1975 roku. Najlepsze fotografie ujawniają kratery i szczegóły o rozmiarach zaledwie 100 metrów. Mariner 10 obfotografował prawie połowę planety. Jej powierzchni pokryta jest licznymi kraterami - bardzo podobnie do powierzchni Księżyca. Ogromna kolista struktura - Równina Upału ma aż 1300 km średnicy. Powstała prawdopodobnie na skutek uderzenia dużej planetoidy w młodą jeszcze powierzchnię planety. Na Merkurym, tak jak na Księżycu, kratery s zazwyczaj małe, miskowate i duże ze wzniesieniami w środku. Większość wygląda na kratery po uderzeniowe. Niedługo po tym, jak zaczęły tworzyć się planety, około 5 mld lat temu, resztki materii (planetoidy, skały) błądziły po całym Układzie Słonecznym. Bombardowały powierzchnie planet, a skutki tego widzimy na Merkurym czy Księżycu. Na żadnym z tych ciał nie ma wody ani atmosfery, więc tamtejsze kratery nie uległy erozji. Tylko dlatego możemy je do dziś oglądać w pierwotnej postaci - o ile oczywiście nowsze uderzenia nie zniszczyły starszego krateru.
WAŻNE DATY ZWIĄZANE Z MERKURYM
1631 r. - obserwowanie 7 listopada po raz pierwszy (przewidziane przez Johannesa Keplera) przejście Merkurego przed tarczą Słoneczną
1965 r. - radarowy pomiar prędkości rotacji - 58,65 dnia
1974 r. - 1975 r. - sonda Mariner 10 dostarcza pierwszych fotografii powierzchni
1985 r. - odkrycie sodu w atmosferze
DANE MERKUREGO
Masa 0,055 masy Ziemi; 3,3 x 1024 kg
Średnica 0,38 ziemskiej; 4870 km
Gęstość 5,34 g/cm3
Temp. Powierzchniowa 430oC (najwyższa), -180oC (najniższa)
Długość dnia 58,65 dni ziemskich
Średnia odległość od Słońca 0,387 jednostek astronomicznych; 58 mln km
Okres orbitalny (rok) 88 dni ziemskich