Wapń

CA (calcium)

Wapń ? jest to pierwiastek chemiczny należący do grupy berylowców, liczba atomowa 20, masa atomowa 40,1. Jest miękkim, srebrzystym metalem, aktywnym chemicznie.

Własności atomowe wapnia:
* masa atomowa - 40,078 u
* promień atomowy - 180 pm
* promień kowalencyjny ? 174 pm
* konfiguracja elektronowa - [Ar]4s?
* e- na poziom energetyczny - 2, 8, 8, 2
* stopień utleniania ? 2
* własności kwasowe tlenków ? silnie zasadowe

Własności fizycznie wapnia:
* stan skupienia ? stały
* temp. topnienia ? 1115 K
* temp. wrzenia ? 1757 K
* objętość molowa - 26,2010-6 m?/mol
* ciepło parowania - 153,6 kJ/mol
* ciepło topnienia - 8,54 kJ/mol
* ciśnienie pary nasyconej - 254 Pa
* prędkość dźwięku - 3810 m/s

Wapń wraz ze swymi związkami znany był już w średniowieczu. Tam Humphry Davy w 1808 r. wyizolował go w stanie czystym i udowodnił, że jest pierwiastkiem.

Wapń występuje na górnych warstwach Ziemi w ilości 3,54%. Główne minerały to kalcyt, aragonit, marmury, kreda, wapienie, gips, anhydryt, dolomit, fluoryt, apatyt oraz wiele krzemianów.

Otrzymywanie:

Metaliczny wapń jest otrzymywany przez elektrolizę stopionego chlorku wapnia lub poprzez prażenie tlenku wapnia z glinem bez dostępu powietrza:

3CaO 2Al ? Al2O3 3Ca

Rola wapnia w organizmie człowieka:
Ginekolodzy mówią, że wapń potrzebny jest do wytwarzania estrogenów, kardiolodzy, że do pracy serca, neurolodzy - do procesów pobudzania i hamowania mózgu. O wpływie wapnia na organizm człowieka możemy mówić długo, jednak główną rolę odgrywa wtedy, gdy współdziała z komórkami mięśniowymi. Wapń zmusza mięśnie do kurczenia się i rozkurczania. Życie nasze w dużym stopniu zawdzięczamy działaniu wapnia, ponieważ wszystko w naszym organizmie oparte jest na kurczeniu i rozkurczaniu -mięśnie, serce, jelita, oczy, itd. Uczestniczy w tym procesie 1% wapnia zawartego we krwi, czyli bardzo mało, dlatego organizm magazynuje go w kościach, zębach, paznokciach i włosach. Wapń dostarczamy organizmowi głównie z pożywieniem, lecz okazuje się, że wapń pochodzący z roślin nie jest w naszym organizmie przyswajany. Lepiej przyswajany jest wapń pochodzenia zwierzęcego, a są to chrząstki, kości i produkty mleczne. Kości to np. rosół, chrząstki-galareta, produkty mleczne-tłusty twaróg.
Jak to się odbywa u nas? Nie jemy tych produktów codziennie. A ręce, nogi i kręgosłup bolą. Oddychamy, ruszamy się, rozmawiamy, i robimy to bardzo aktywnie, serce pracuje nieustannie, a do tego niezbędny jest wapń. Organizm pobiera go z kości. Kości zaczynają ?krzyczeć?, że im brakuje wapnia, a my zaczynamy odczuwać bóle w stawach, kręgosłupie itd. Z bólami kręgosłupa zwracamy się do neurologa, który zaleca nam preparaty na tkankę nerwową, a kości bolą nadal. Po prostu należy uzupełnić brak wapnia w organizmie, ponieważ kości to systemem, w którym bardzo ważny jest wapń.

Wapń reguluje bardzo wiele procesów zachodzących w organizmie:
* reguluje ph krwi, co ma decydujący wpływ na nasze zdrowie
* reguluje krzepliwość krwi, zmniejsza kruchość naczyń, zwiększa ich przepuszczalność
* zmniejsza reakcje alergiczne
* niezbędne jest przy normalnej pracy mięśnia sercowego
* kontroluje kurczenie i rozkurczanie mięśni
* reguluje układ nerwowy, poprawiając przekazywanie impulsów nerwowych
* wspomaga działanie wielu bardzo ważnych enzymów
* dobrze działa na płodność i donoszenie ciąży
* pomaga w wyprowadzeniu z organizmu metali ciężkich
* jest podstawowym składnikiem kości, zębów i paznokci, wzmacnia włosy
* zapobiega osteoporozie
* obniża ciśnienie krwi
* jest mocnym antyutleniaczem i antystreserem
mleko krowie zawiera ok. 30% wapnia
Niedobór wapnia objawia się następującymi symptomami:
* zaburzeniami w rozwoju dziecka
* skrzywieniem kręgosłupa i kończyn dolnych
* skłonnością do alergii i wysypek
* złą krzepliwością krwi
* skurczami mięśni i padaczką
* bezsennością, zawrotami głowy, osłabieniem pamięci, szybkim męczeniem się
* bólami pleców, nóg, stawów oraz drętwieniem kończyn
* osteoporozą i skłonnością do złamań
* częstymi zaparciami

Wapń należy do bardzo aktywnych pierwiastków, nie występuje również w jonizowanej formie, lecz w najróżniejszych związkach chemicznych, przez co ciężko przyswaja się w naszym organizmie. Pite przez nas napoje gazowane, kawa, spożywane cukry i węglowodany znacznie obniżają jego przyswajanie. Nasz organizm przyswaja tylko 20-30% wapnia zawartego w żywności.


Bibliografia:

* Encyklopedia Popularna PWN
* Vademecum ? chemia, wydawnictwo Greg
* http://pl.wikipedia.org/wiki/Wap%C5%84