Ewolucja

Ewolucja- proces powolnych zmian, dzięki którym ze wspólnego przodka powstały wszystkie organizmy żyjące na kuli ziemskiej. Przystosowywanie się do zmieniających się warunków naturalnych.

Dobór naturalny- to selekcja polegająca na przeżywaniu osobników lepiej przystosowanych. Mechanizm doboru jest nieuchronną konsekwencją zmienności międzyosobniczej i nadwyżki płodności poddanej ograniczeniom środowiskowym- presja selekcyjna.

Specjacja- powstawanie nowych gatunków.

Zmienność genetyczna: rekombinacyjna, mutacyjna- oba rodzaje zmienności genetycznej mają charakter losowy i nieprzewidywalny.

Mutacja- trwała zmiana w materiale genetycznym i może dotyczyć różnych poziomów organizacji materiału genetycznego.

Zmienność rekombinacyjna- tworzenie sianowych kombinacji już istniejących alleli.

Dobór stabilizujący- eliminowanie odchyleń od osiągniętego optymalnego poziomu przystosowania do środowiska.

Dobór kierunkowy- polega na selekcjonowaniu na przykład szybszych osobników potrafiących uciec przed drapieżnikiem.

Dobór rozrywający- zachodzi wtedy gdy na przykład najłatwiej jest zdobyć pożywienie osobnikom najmniejszym i najmniejszym, które najmniej ze sobą konkurują.

Dobór krewniaczy- polega na tym że osobniki mogą poprawić dostosowanie, nawet bezpotomnie oddając życie, jeśli tylko wystarczająco zwiększa sukces rozrodczy swych blisk krewnych

Izolacja rozrodcza- polega na powstaniu bariery utrudniającej lub uniemożliwiającej krzyżowanie się, prowadzi to do powstawania nowych gatunków z gatunków już istniejących.

Specjacja allopatryczna- nowe gatunki powstają na różnych terenach.

Specjacja sympatryczna- nowe gat. powstają na tym samym terenie.

Mikroewolucja- zmiany zachodzą jedynie wewnątrz jednego gatunku (np. zmiana częstości cech fenotypowych i częstości alleli w populacji).

Makroewolucja- wykracza poza poziom gatunku i jest nieodwracalna.

Żywe skamieniałości- organizmy bytujące w siedliskach niezmienionych od milionów lat, ewoluują wolniej: latimeria, skrzypłocz, hatteria, miłorząb.

Zegar molekularny- pomiar ilościowy różnic w DNA osobników z różnych gatunków i populacji.

Darwin sformułował cztery główne twierdzenia: świat istot żywych nie jest niezmienny, proces zmian jest ciągły i stopniowy, wszystkie gatunki są ze sobą spokrewnione, zmiany ewolucyjne są wynikiem doboru naturalnego.

Inkluzje- miejsca w których rozkład materiału genetycznego nie zachodzi: wieczna zmarzlina, gleba przesiąknięta ropą naftową.

Radiacja adaptyczna- różnicowanie się na różne linie potomne o odmiennych przystosowaniach.

Dobór sztuczny- czyli hodowlany, uzyskiwanie odmian roślin i zwierząt spełniających ich oczekiwania.

Antropopresja- presja wywierana przez człowieka poprzez np. zanieczyszczanie środowiska, wycinanie lasów.

Melanizm przemysłowy- polega na przystosowaniu się roślin i zwierząt do zmiany warunków wywoływanych przez przemysł.

Antropogeneza- nauka zajmująca się badaniem jak powstał człowiek.

Paleoantropologia- zajmuje się badaniem skamieniałości praczłowieka, narzędzi 25.Biologia molekularna- porównywanie podobieństw i różnic w materiale genetycznym oraz sekwencjach aminokwasów w białkach w różnych populacjach ludzkich.

Swoiste cechy gatunkowe: pionowa postawa ciała, dwunożny chód, wysklepiona pozbawiona chwytności stopa, duży mózg, paraboliczny łuk zębowy, mało wydatne kły, bródka.

Rasy ludzkie: kaukazoidalna- biała, negroidalna- czarna, mongoloidalna- żółta.

Socjobiologia- bada zachowanie społeczne człowieka.

Psychologia ewolucyjna- wyłoniła się z socjobiologii, opisuje i wyjaśnia mechanizmy kształtowania sięokreślonych zachowań społecznych wszelkich gatunków, w tym człowieka.

Teoria ewolucyjna Darwina - był twórca podstaw współczesnego ewolucjonizmu. Naj. Praca - "O powstawaniu gatunków droga doboru naturalnego czyli o utrzymaniu się doskonalszych ras w walce o byt". Odbył podróż dookoła świata, w/w jej stwierdził istnienie różnorodności i zmienności organizmów pod wpływem środow.
Dobór nat.=selekcja nat. Organizmów, jest to przezywanie najlepiej przystosowanego organizmu.
1.Nadprodukcja (nadmierna rozrodczość) - liczba wydanego na świat potomstwa każdego gat. Jest znacznie większa niż liczba osobników osiągających zdolność do reprodukcji.
2. Zmienność w potomstwie wyst. Różnice miedzy osobnicze.
3. Współzawodnictwo - org. Konkurują ze sobą o ograniczone dostępne dla nich zasoby.
4. Przeżyć aby się rozmnożyć - osobniki odznaczające się najkorzystniejszymi cechami maja największą szanse przeżycia i reprodukcji.

Pula genowa- suma wszystkich genów danej populacji

PRAWO HARDY'EGO WEINBERGA: wykazuje ze częstotliwość występowania allei czyli ich frekwencja nie zmienia się w populacji gdy: jest duża liczebność populacji, jest izolacja, brk mut, brk selekcji, jest losowe kojarzenie (nie ma preferencji w krzyżowaniu).

Ewolucja jest nieodwracalna- organizm ani jego całość, ani nawet jego cześć nie może powrócić do stanu który istnial u szeregu jego poprzedników np. walenie powróciły do środowiska wodnego, nie przekształciły się w ryby

Współczesna teoria ewolucji świata organicznego - neodarwinizm- stanowi syntezę darwinowskiej teorii ewolucji z koncepcjami nowoczesnej biologii, głównie genetyki populacyjnej.Teoria ewolucji nie jest dziedziną zamkniętą, coraz potężniejszych narzędzi do badań zjawisk dostarcza dziś współczesna biologia molekularna