Planeta Wenus

WENUS jest drugą planetą Układu Słonecznego i trzecim pod względem jasność ciałem niebieskim po Słońcu i Księżycu widocznym na naszym niebie. Jej odkrywcą jest Michaił Łomonosow, który obserwował przejście Wenus przed tarczą Słońca w 26 maja 1761 roku. Ponieważ obserwacje tej planety są możliwe tylko wieczorem i rano nazywana jest też Jutrzenką, Gwiazdą Poranną lub Gwiazdą Wieczorną. Okresy wieczornej widoczności Wenus przypadają w czasie jej wschodnich elongacji. Jest ona wtedy widoczna po zachodzie Słońca nad zachodnim horyzontem jako Gwiazda Wieczorna. Poranna widocznośę Wenus przypada w okresie elongacji zachodniej. Widać ją wtedy nad wschodnim horyzontem tuż przed wschodem Słońca jako Gwiazdę Poranną. Jest skalnym globem osnutym gęstymi chmurami, które odbijają większość światła słonecznego. Żółtawy kolor chmur atmosfery pochodzi od kwasu siarkowego. Nie posiada naturalnego satelity (odnaleziono ciało o średnicy blisko kilometra, które znajduje się w punkcie Lagrange'a L1 trójkąta Wenus-Słońce-to ciało, które można by traktować jako naturalnego satelitę Wenus). Znak Wenus oznacza płeć kobiety. Jej nazwa wzięła się od rzymskiej bogini miłości, Wenus.

Dawniej Wenus często porównywano z Ziemią. Na pierwszy rzut oka obie planety mają wiele cech wspólnych. Mają zbliżone rozmiary średnią gęstość (Ziemia: 5520 ; Merkury: 5204 kg/m3) oraz sąsiadują w Układzie Słonecznym.

Dzięki najnowszym badaniom Wenus, nasze wyobrażenie o podobieństwie tych dwóch planet trzeba było zmienić. Rosyjskie sondy z serii "Wenera", amerykańskie sondy "Mariner" i "Pioneer", jak również ziemska astronomia radarowa, dostarczyły mnóstwa nowych informacji dotyczących wyglądu Wenus i stanu jej atmosfery. Na powierzchni Wenus panuje temperatura około 470C. Temperatura spada dopiero ponad warstwą chmur
i na ich górnej powierzchni wynosi około -25C. Kolejne różnice stanowią: wysokie ciśnienie na powierzchni, przekraczające 90 atmosfer oraz skład atmosfery, która w 97% składa się
z dwutlenku węgla.
Pierwsze zdjęcia powierzchni planety z okolic miejsc lądowania przekazały sondy "Wenera 9" i "Wenera 10", które wylądowały na Wenus w październiku 1975 roku. Znacznie lepsze, kolorowe zdjęcia wykonały w roku 1982 sondy "Wenera 13" i "Wenera 14". Wszystkie zdjęcia pokazują, że powierzchnia Wenus pokryta jest niewielkimi, płaskimi odłamkami skalnymi o nieregularnym kształcie. Dzięki badaniom radarowym mamy dowody na to, że na powierzchni Wenus są też kratery i pasma górskie. Przede wszystkim odkryto dwa duże górskie obszary, którym nadano nazwy dwóch pierwszych liter alfabetu greckiego: Alpha Regio i Beta Regio. Ze względu na gęstą warstwę chmur, osłaniającą Wenus od wysokości około 65 km, nie możemy zaobserwowane szczegółów na jej powierzchni przez teleskop. Widoczna warstwa chmur rotuje wokół planety z okresem około 4 dni, podczas gdy sama planeta potrzebuje na obrót aż 243 dni. Planeta ta ma szczególnie duży współczynnik odbicia padającego nań promieniowania (albedo).


W 1981, Pioneer Venus Orbiter badał pole magnetyczne Wenus. Uważa się, że słabe pole magnetyczne Wenus powstaje w wyniku działania wiatru słonecznego z jonosferą planety, inaczej niż ziemskie pole magnetyczne powstające z dynama magnetohydrodynamicznego w płynnym jądrze Ziemi. Wenusjańska magnetosfera jest zbyt słaba, by ochronić atmosferę planety przed cząstkami niesionymi przez wiatr słoneczny. Dlatego Wenus utraciła wodór, a pośrednio wodę.
W atmosferze Wenus odnaleziono wiele związków chemicznych, które zaciekawiły naukowców i skłoniły do spekulacji na temat ich pochodzenia. Należą do nich takie substancje jak: siarkowodór i dwutlenek siarki, które bardzo rzadko występują obok siebie, gdyż wchodzą ze sobą szybko w reakcje. Innym związkiem jest siarczek karbonylu, powstający niezwykle rzadko w sposób nieorganiczny. Jednym z wyjaśnień może być obecność organizmów żywych, które produkują te substancje. Dodatkowym dowodem jest niewielka zawartość tlenku węgla, który powstaje w dużych ilościach przez oddziaływanie
z wiatrem słonecznym. Substancje te znaleziono na wysokości 50 kilometrów nad powierzchnią, gdzie temperatura spada do 70C
Geologia
Przypuszcza się, że wnętrze Wenus jest podobne do ziemskiego. Jądro o promieniu 3000 km jest zbudowane z żelaza i niklu. Powierzchnia, została w 85% ukształtowana
w trakcie procesów o charakterze wulkanicznym. Świadczą o tym: różne struktury koliste, kopuły, potoki zastygłej lawy, kratery o asymetrycznych kształtach. Na zdjęciach radarowych można znaleźć także gęstą sieć rowów i szczelin, zmarszczki i fałdy, których obecność wyraźnie świadczy o aktywności tektonicznej. Bardzo niewiele jest za to kraterów uderzeniowych, ponieważ większość spadających na Wenus meteorów spala się w gęstej atmosferze.
8 czerwca 2004 miał miejsce tranzyt Wenus, czyli obserwowane z Ziemi przejście planety przed tarczą Słońca. Słońce, Wenus i Ziemia znalazły się na jednej linii. Wenus była widoczna na tle Słońca jako niewielka, czarna plamka. Ostatnio takie zjawisko miało miejsce w roku 1882, a w przyszłości wystąpi w latach 2012 i 2117 r. Jednak dopiero w 2247 będzie ponownie w całości widoczne w Polsce.

Venus Express - jest pierwszą sondą Europejskiej Agencji Kosmicznej wysłaną
w kierunku planety Wenus. Wstępne założenia misji zostały zaproponowane w 2001 roku.
Od początku starano się maksymalnie skrócić czas konstrukcji oraz obniżyć koszty. Do budowy pojazdu wykorzystano zapasowe części pozostałe po projektach Mars Express oraz Rosetta. Dzięki temu całkowity koszt budowy zamknął się sumą 260 milionów dolarów,
a zmontowanie pojazdu zajęło niecałe cztery lata, co stanowi obecnie rekord, spośród wszystkich misji planetarnych. Okno startowe umożliwiające wysłanie pojazdu, rozciągało się od 26 października 2005 do 23 listopada 2005. Pierwotnie start został zapowiedziany na 26 października na godzinę 04:43 UTC, jednak z powodu zanieczyszczenia wewnątrz kapsuły ochronnej orbitera, konieczne było przesunięcie terminu. Ostatecznie start odbył się 9 listopada 2005 o godzinie 03:33 UTC z kosmodromu Bajkonur w Kazachstanie na pokładzie rakiety Sojuz. Po 1 godzinie i 36 minutach okrążania Ziemi po orbicie parkingowej, Venus Express został skierowany na trajektorię transferową w kierunku Wenus.
11 kwietnia 2006 sonda weszła na orbitę wokół planety. Manewr ten wymagał uruchomienia na 50 minut głównego silnika pojazdu. Po dalszych kilkukrotnych manewrach sonda docelową orbitę roboczą osiągnęła 7 maja 2006 roku. Badania naukowe mają trwać do sierpnia 2007, ale decyzją ESA z 23 lutego 2007, misja została przedłużona do maja 2009