Stanisław August Poniatowski - patriota czy zdrajca?

Stanisław August Poniatowski był królem Polski w latach 1764-1794. Podczas jego panowania było wiele wydarzeń, które źle wpłynęły na Polskę. Ale czy to była wina króla? Stanisław August Poniatowski był patriotą czy zdrajcą?

Stanisław August Poniatowski został królem Polski w 1764 roku. Miał poparcie rodziny Czartoryskich oraz Carycy Katarzyny, u której wcześniej pełnił rolę posła. Carycy bardzo zależało na tym, aby osoba zasiadająca na tronie Polski była pożyteczna dla interesów rosyjskich. Elekcja Stanisława Augusta rozpoczęła się od wprowadzania nowatorskich działań mających na celu odbudowę zdegenerowanych instytucji państwowych, przez co nie spodobał się szlachcie. W 1768 roku szlachta zawiązała konfederację barska. Była ona skierowana przeciw dominującemu ingerowaniu Rosji w sprawy polskie. Dążyła ona tez do utrzymania dotychczasowego ustroju polityczno-społecznego, a więc przeciwnego reform. W 1771 roku doszło do próby porwania króla Stanisława Augusta Poniatowskiego przez uczestników konfederacji barskiej. W wyniku interwencji Rosyjskiej ten ruch szlachecki zakończył się pierwszym rozbiorem Polski (w 1772 roku). Poniatowski uratował jednak część przeprowadzonych do 1767 roku w kraju reform. Jednak jego władza została znacznie ograniczona i poddana kontroli państw zaborczych: Rosji, Austrii i Prus.

Za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1791 roku ogłoszona (podczas sejmu czteroletniego) Konstytucję 3 maja. Ustawa ta była dowodem wejścia Polski na drogę postępu i reform. Konstytucja zniosła liberum veto i wolną elekcję, ustanawiając tron dziedziczny w Polsce. Utworzona też nowy rząd o szerokich uprawnieniach oraz ogłoszono zrównanie w prawach bogatych mieszczan ze szlachtą. Wzięto także chłopów pod opiekę państwa. W maju 1792 roku w Targowicy napisano akt konfederacji napisany wcześniej (w kwietniu) w Petersburgu w porozumieniu z Carycą Katarzyną. Konfederaci uznali, że reformy Sejmu Wielkiego zagrażają wolności, dlatego postanowili je unieważnić. Wezwali na pomoc wojska Rosyjskie. W kilku bitwach Polacy je odparli, ale gdy Stanisław August Poniatowski zobaczył, że jedyny sojusznik na którego Polska liczyła (Prusy) porozumiał się z Rosją, postanowił przystąpić do konfederacji targowickiej, chcąc zachować choćby cześć wprowadzonych reform. W rezultacie konfederacji targowickiej w 1792 roku rozpoczął się drugi rozbiór Polski. To wszystko pogrążyło króla ostatecznie w oczach narodu. Po upadku powstania Kościuszkowskiego (które było w 1794 roku) i po trzecim rozbiorze Polski (1795 rok) król Stanisław August Poniatowski abdykował, a państwo Polskie całkowicie zniknęło z mapy Europy.

Stanisław August Poniatowski za czasów swojego panowania wprowadził bardzo dużo reform. Powstawały nowe manufaktury, przez co wzrosła produkcja towarów luksusowych takich jak porcelana, karety, szkło, armaty dla wojsk, wyroby tekstylne. Pańszczyznę zamieniono na czynsz. Budowano nowe drogi i kanały (np. łączące Niemen z Dnieprem). Powstawały też liczne banki. Rozpoczęło się wielkie ożywienie gospodarcze. Natomiast ożywienie kulturalne to publikowanie poezji, czasopism i dzieł, założenie w stalico stałego zespołu teatralnego, przez Wojciecha Bogusławskiego. W architekturze zaczął panować umiar i prostota. W nauce i kulturze rozkwitała epoka Oświecenia. Do najwybitniejszych jego przedstawicieli należeli: biskup Ignacy Krasicki, ksiądz Stanisław Staszic, Hugo Kołłątaj, Stanisław Konarski. Sam król był wielkim mecenasem nauki, sztuki i literatury, organizował obiady czwartkowe, na które zapraszał uczonych, pisarzy, poetów. Nad królewskimi zbiorami sztuki pieczę sprawował malarz Marcello Bacciarelli. Częstymi gośćmi króla byli: poeta i historyk Adam Naruszewicz, poeta Stanisław Trembecki, satyryk i komediopisarz Franciszek Zabłocki, twórca teatru narodowego Wojciech Bogusławski i inni. Król wydawał pieniądze na zakup obrazów i rzeźb ozdobnych. W 1765 roku król założył pierwszą, polską uczelnię świecką Szkołę Rycerską, kształcącą przyszłe kadry dla armii Rzeczypospolitej. W 1773 roku powstała Komisja Edukacji Narodowej - pierwsza na świecie centralna instytucja zajmująca się edukacją, która przejęła kadrę i budynki skasowanych szkół jezuickich. W tym roku powstało też Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych, zajmujące się opracowywaniem podręczników. Uważam, że te reformy były potrzebne Polsce, ponieważ stała się ona od tego trochę silniejsza.

Uważam, że Stanisław August Poniatowski był patriotą, a nie zdrajcą. Dbał on o polską kulturę (budowano nowe szkoły), wprowadzał bardzo dużo reform. Niektórzy uważają, ze to co robił, robił tylko na pokaz, ale uważam, że gdyby naprawdę tak było, to nie próbowałby z całych sił wprowadzić tych reform i ratować państwa?