Dorobek literacki Agathy Christie stanowią w większości powieści i opowiadania o tematyce kryminalnej. „Parker Pyne na tropie” jest jedynym z 78 kryminałów tej pisarki, który udało mi się przeczytać, choć widziałem już kilka filmów zrealizowanych na podstawie jej utworów.
Po zapoznaniu się z treścią innych jej książek (omawianych na lekcji) nasunął mi się wniosek: Królowa Kryminałów stosuje w swych dziełach pewien rodzaj schematu. „Parker Pyne...” jest doskonałym potwierdzeniem mojego stwierdzenia, ponieważ stanowi on zbiór złożony z 12 opowiadań.
Pan Parker Pyne prowadził biuro w Londynie, do którego zwracały się osoby nieszczęśliwe. Każdy z pierwszych sześciu opowiadań mówi o tym jak, tytułowy bohater rozwikływał sprawy ludzi, którzy po przeczytaniu jego ogłoszenia w gazecie: „Czy jesteś szczęśliwy? Jeżeli nie, zasięgnij rady pana Parkera Pyne`a, 17 Richmond Street”, zwracają się do niego z prośbą o pomoc.
Dla każdego klienta pana Pyne`a jest inna opłata, jednak opłata ta zawsze jest stosunkowo niska, ponieważ Pyne`owi nie zależy na pieniądzach - prowadzenie biura to jego hobby. Sam Pyne był emerytem, a poprzednio pracował w jakiejś agencji rządowej, w której opracowywał dane statystyczne i dzięki czemu, jak mówi, posiadł doskonałą wiedzę na temat ludzkich nieszczęść, które porównywał do choroby i zaklasyfikował je raptem do 5 kategorii.
Mówił: „kiedy zna się już przyczyny choroby, można znaleźć lekarstwo. Ja występuję w roli lekarza, który najpierw stawia diagnozę, a następnie zaleca odpowiednią terapie. Bywają przypadki, w których żadne lekarstwo nie skutkuje. Wtedy mówię szczerze, że nic nie jestem w stanie zrobić. Ale zaręczam, że jeśli podejmę się zadania, ozdrowienie jest gwarantowane”.
I rzeczywiście jego słowa potwierdzały się, aż do 5 rozdziału, w którym popełnił jeden błąd, mianowicie nie wiedział jaką siłą mogą dysponować ludzkie uczucia, co doprowadziło do tego, iż sytuacja jego klienta jeszcze bardziej się skomplikowała.
W rozwiązywaniu spraw Pyne najczęściej wykorzystuje pomoc dwóch osób: Claude Lauttrella – zniewalającą przystojnego żigolaka, który był jego tajną bronią w sprawach, dotyczących kobiet – oraz pięknej i uroczej kobiety - wamp Madleine.
Sam Parker Pyne był „mężczyzną potężnie zbudowanym, żeby nie powiedzieć grubym. Miał zupełnie łysą głowę o szlachetnych proporcjach, silne okulary i małe błyszczące oczka”.
Jeżeli, chodzi o cechy jego charakteru, to książka nie mówi o nich bezpośrednio, lecz można je wydedukować na podstawie jego zachowania w danych sytuacjach. Na pewno był to człowiek szlachetny, dobry i starał się pomagać ludziom.
Kolejne sześć opowiadań doskonale ujawniają jego tok myślenia i sposób prowadzenia sprawy, bowiem akcja ich nie toczy się już w Londynie, tylko w krajach północnej Afryki i Półwyspu Arabskiego, a przyczyną jest morderstwo, co jest bardzo charakterystyczne dla powieści A. Christie. Prowadząc sprawę, Parker Pyne nigdy nie ujawnia swoich podejrzeń wobec podejrzanych. Przesłuchuje ich, w taki sposób, iż nie wiedzą, że są nawet przesłuchiwani. Tą zdolność Pyne zawdzięcza swojemu wykształceniu jako psychologa. Obserwuje ich zachowania i interpretuje wypowiedzi, dzięki czemu eliminuje niektórych podejrzanych. Jest bardzo spostrzegawczy, co odróżnia go od innych osób prowadzących sprawę. Śledztwo zakańcza swoją „mową końcową”, w której wskazuje mordercę i objaśnia jak doszedł do jego wytypowania.
Wiele innych książek Agaty Christie bazuje na tym samym schemacie. Przykładem jest sfilmowana w 1974r. powieść „Murder on the Orient Express”, której głównym bohaterem jest ulubieniec królowej zbrodni - Hercules Poirot. Detektyw Poirot jest postacią analogiczną do głównego bohatera powieści „Parker Pyne ...”.
Podobnie jak Parker Pyne, Hercules na pozór przypominał zmanierowanego eleganta, choć w gruncie rzeczy był najbystrzejszym i najbardziej wyrafinowanym detektywem, jaki kiedykolwiek chodził po ulicach Londynu. Jego wygląd zewnętrzny był prawie identyczny z wyglądem Parkera Pyne`a (obydwoje nosili kapelusz, mieli zapuszczony wąs, którym wiecznie podkręcali), co nie stanowi powiązania schematycznego dwóch książek, ponieważ akcja obu powieści toczy się w latach trzydziestych, toteż ich bohaterowie muszą wyglądać zgodnie ze stylem panującym w tamtych czasach. Ich tok myślenia jest podobny i podobnie dochodzą do sedna sprawy.
Pisząc powieści kryminalne Agatha Christie kierowała się pewnymi maksymami i aforyzmami, np.: „Przypadek jest najlepszym detektywem” oraz „Brak wyobraźni prowadzi do zbrodni”, co prawdopodobnie mogło być powodem powiązania jej książek w rodzaj schematu. Mimo, iż dzieła najlepszej pisarki kryminalnej wszech czasów są do siebie podobne, to i tak będą one uznane za cenny dorobek literatury światowej, dlatego gdy ktoś preferuje kryminały nie może „wybrzydzać’ w powieściach A. Christie.
Przeczytana przez zemnie książka Królowej Kryminałów jest bardzo interesująca podobnie jak adaptacje filmowe innych jej powieści, dlatego spróbuję sięgnąć po więcej kryminałów autorstwa królowej zbrodni.