Socjologia wychowania

1. FUNKCJE WYCHOWANIA W ŻYCIU SPOŁECZNYM.

Znaniecki wyznacza zasadniczo dwa zadania społeczne wychowania.
Pierwsze dotyczy zastąpienia biernego i czynnego antagonizmu grupowego przez dążenie do łączności z innymi grupami i działanie dla ich dobra.
Drugie to obudzić, rozwinąć i utrwalić w każdej jednostce ten zarodek twórczych uzdolnień, jaki ona ze sobą przynosi, a zarazem nauczyć każdą jednostkę, aby swe dążności twórcze wyrażała w solidarnej współpracy z innymi dla realizacji wspólnych ideałów.
Aby te zadania zrealizować Znaniecki określa pewne uwarunkowania. Twierdzi, że antagonizmy międzygrupowe nie tylko są sprzeczne z dobrem społecznym ogółu grup, ale nie są zgodne z trwałym dobrem żadnej grupy. Mówi nam, że są przykłady grup, rosnących w potęgę i rozwijających się społecznie dzięki temu, że postawiły sobie zadania kulturalne i nie jest wcale konieczne, aby grupa społeczna zajmowała względem innych grup stanowisko wrogie, lub choćby tylko postawę obojętnego odosobnienia, i wychowywała swych członków w wyłącznej solidarności z nią i podporządkowaniu jej egoistycznym interesom. Grupa może nie tylko trwać, lecz rozwijać się, podporządkowując korzyści własne i swych członków dobru innych i właśnie w tej służbie innym widzieć swoją odrębność, narzucając altruistyczne ideały swym członkom jako swoją wyłączną treść społecz

2. NAUCZYCIEL

Znaniecki dokonując analizy znaczenia nauczyciela w procesie wychowania krytycznie wypowiada się w tej materii. Pisze, że dawniej, pierwotny nauczyciel, znachor, wojownik, rzemieślnik, prawnik, rolnik, przysposabiał swych uczniów-praktykantów do takiego samego stanowiska, jakie sam zajmował. Natomiast nauczyciel w dzisiejszej szkole najczęściej jest już tylko specjalistą i nie spełnia praktycznie tych funkcji zawodowych, do których przygotowuje swych uczniów.
Podkreśla, że styczność ucznia i nauczyciela jest ograniczona i rzeczowo, i czasowo i większa część ich osobowości wcale nie uczestniczy w ich stosunku społecznym. Uczeń większą część życia spędza całkowicie poza wpływem danego nauczyciela, pod zupełnie innymi wpływami, o których nauczyciel zwykle nie wie nic lub bardzo mało. Działalność jego ogranicza się do wykonania pewnego programu rzeczowego, ograniczonego najczęściej do pewnej tylko dziedziny wiedzy teoretycznej lub stosowanej, do pewnego specjalnego ?przedmiotu".

3. SOCJALIZACJA ?

To proces stawania się człowiekiem poprzez interakcje z innymi ludźmi. Pierwsze doświadczenia wpływają na to kim się stajemy.
Ludźmi stajemy się poprzez interakcje z innymi ludźmi w różnych kontekstach społecznych i kulturowych. Interakcje, które wpływają na rozwój umiejętności umożliwiających nam uczestnictwo w społeczeństwie nazywamy socjalizacją. Przynosimy na świat dziedzictwo genetyczne, fizjologię człowieka, możliwości poznawcze, skłonności emocjonalne i potrzeby ? jedzenia, bycia z innymi, sexu, ale to w jaki sposób dziedziczenie się ujawni jest rezultatem naszych interakcji z innymi ludźmi w kontekstach społecznych i kulturowych