Europa

Europa zajmuje obszar ok. 10mln km2 i jest częścią Eurazji- największego kontynentu na kuli ziemskiej. Europę zamieszkuje ok. 730mln ludzi.
Rozmieszczenie roślinności i gleb jest w Europie uwarunkowane rozmieszczeniem stref klimatycznych.
Państwa Basenu Morza Śródziemnego: Hiszpania, Francja, Włochy i kraje Półwyspu Bałkańskiego. Ciepły śródziemnomorski klimat stwarzający korzystne warunki osadnictwa i uprawy roli, sprawił, że nad Morzem Śródziemnym rozwijało się rolnictwo, powstawały miasta, rozwijał się handel i transport.
Klimat podzwrotnikowy --> pszenica, rośliny cytrusowe, winną latorośl, drzewa oliwkowe, figowe i migdałowe. (istotne jest sztuczne nawadnianie-zbyt mało opadów).
Europa podzieliła się na dwa kręgi kulturowe: zachodni( łaciński) i wschodni(bizantyjski).
Francja największe pod względem powierzchni państwo zach. Europy. Wszystkie większe rzeki Francji są połączone kanałami i wykorzystywane do żeglugi. Francja ma umiarkowany oceaniczny klimat (chłodne lata, łagodne zimy, znaczne opady). Wybrzeża Morza Śródziemnego mają klimat podzwrotnikowy (upalne lata bez deszczu, wilgotne .łagodne zimy). Producent energii elektrycznej, stali, samochodów, samolotów, wyroby przemysłu chemicznego, odzieżowego i spożywczego, zajmuje się też produkcją rolną (pszenica, jęczmień, owies, buraki cukrowe, ryż, ziemniaki).Wytwarza ok. 75% energii elektrycznej w elektrowniach atomowych. Istnieje elektrownia pływowa(wykorzystuje przypływy i odpływy), a także elektrownia słoneczna.. Silnie rozwinięte sadownictwo. Znana również z chowu bydła. Francja światowym centrum turystycznym. Paryż głównym węzłem komunikacyjnym Francji.( lotniska, autostrady, pociąg TGV).
Włochy należy do nich wiele wysp( największe to Sycylia i Sardynia). Leżą w strefie aktywności wulkanicznej i sejsmicznej. Część północna ma doskonale rozwinięty przemysł i rolnictwo (największe miasto Mediolan). Rozwinięte rolnictwo na Niz. Padańskiej- pszenica, kukurydza, ryż, buraki cukrowe, winna latorośl, słonecznik, drzewa oliwkowe i cytrusowe. Część południowa jest zacofana gospodarczo w porównaniu z częścią północną. Główne ośrodki przemysłowe- Rzym i Neapol. Dobre warunki rozwoju turystyki, istnieje tam mafia.
Rzym- stolica, największy ośrodek kulturowy, naukowy, polityczny, turystyczny, komunikacyjny Włoch.(jest tam Forum Romanum, Koloseum, Panteon). Na terenie Rzymu znajduje się niezależne państwo- Watykan. Kolejną enklawą na terytorium Włoch jest San Marino.
Krajami BENELUXU nazywa się :Belgię, Holandię i Luksemburg. Należały do państw założycielskich Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, która przekształciła się w Unię Europejską. Około 38% kraju znajduje się pod poziomem morza. Kraj wiatraków. Klimat umiarkowany ,ciepły, morski, nizinne ukształtowanie sprzyja rozwojowi rolnictwa. Wysoki poziom techniczny zapewnia nowoczesność gospodarowania. Uprawy: pszenica, jęczmień, ziemniaki i buraki cukrowe. Rozwinęło się warzywnictwo, sadownictwo i ogrodnictwo, chów bydła i trzody chlewnej. Rotterdam (Holandia)- największy port przeładunkowy świata. W Brukseli mieści się główna siedziba Unii Europejskiej.
Wielka Brytania  państwo wyspiarskie, jest monarchią konstytucyjną (obecnie zasiada Królowa Elżbieta II). Wyznawany anglikanizm. Wielka Brytania w XVIII i XIX w. największym mocarstwem kolonialnym i największą potęgą gospodarczą świata. Tam rozpoczęła się pierwsza rewolucja przemysłowa (J. Watt). Rozwinął się przemysł włókienniczy. Zapotrzebowanie na wełnę spowodowało wytrzebienie lasów, które zmieniono na pastwiska dla owiec. Rozwinęły się nowoczesne gałęzie przemysłu np. elektrotechniczny i elektroniczny, precyzyjny, lotniczy, motoryzacyjny, a także petrochemiczny oraz komunikacja (Wlk. Bryt połączona tunelem biegnącym pod Kanałem La Manche). Jeden z największych producentów i eksporterów ropy naftowej w Europie. Po 1945 w miastach powstały dzielnice zamieszkane przez odrębne grupy etniczne. Np. China town.
Irlandia  zwana zieloną lub szmaragdową wyspą. Kraj nizinny pokryty w większości lasami i zielonymi łąkami oraz pastwiskami. Klimat umiarkowany, morski. Ciepły Prąd Północnoatlantycki powoduje obfite opady. Należy do najszybciej rozwijających się gospodarczo państw Europy. Ma dobrze rozwinięte rolnictwo i przemysł spożywczy, rozwija się turystyka.

Do państw alpejskich zalicza się: Szwajcarię, Austrię i Lichtenstein. Panuje klimat górski( wraz z wysokością spada temp. Powietrza i wzrasta ilość opadów). Wieją tu górskie wiatry (np. fen przypominający halny w Tatrach). Występują liczne lodowce górskie. Zwierzaki: kozice, koziorożce alpejskie i świstaki.
Kraje alpejskie importują artykuły rolne. (ze względu na warunki środowiskowe). Nie wolno tam wycinać lasów (chronią przed lawinami i erozją). Jest tam chów bydła i owiec. Źródłem dochodu jest turystyka! (rozbudowana sieć usług turystycznych, zabytki). Rozwinięta sieć dróg i linii kolejowych, tunele oraz komunikacja lotnicza. Ludność Szwajcarii mówi 4 językami! Jest państwem neutralnym (dlatego jest siedzibą wielu organizacji międzynarodowych. Szwajcaria jest uważana za centrum finansowe świata.
Wiedeń- największy ośrodek przemysłowy kraju.
Do państw bałkańskich zalicza się: Albanię, Bośnię i Hercegowinę, Bułgarię, Grecję, Jugosławię, Macedonię i Słowenię. Największą wyspą w regionie jest Kreta. Płw. Bałkański znajduje się w strefie aktywności sejsmicznej wulkanicznej. Góry zbudowane ze skał osadowych- piaskowce i wapienie. Tam gdzie wapienie rozwinęła się rzeźba krasowa z jaskiniami i podziemnymi rzekami! 3 typy klimatów- umiarkowany w głębi półwyspu, podzwrotnikowy( śródziemnomorski) nad morzem i górski. Roślinność- lasy mieszane, na wybrzeżu roślinność śródziemnomorska. Bałkany- zapalne miejsce Europy. W pozostałych państwach byłej Jugosławii wybuchają ciągłe konflikty. Kraje bałkańskie odznaczają się wyjątkowymi walorami turystycznymi, zarówno jak i kulturalnymi.
Do państw skandynawskich należą: Norwegia, Szwecja ,Finlandia, Islandia i Dania. Wcześniej rozwijały się porty, transport i handel morski, ludzie trudnili się rybołówstwem. Ciepły Prąd Norweski powoduje znaczne ocieplenie klimatu. Wszystkie kraje skandynawskie należą do krajów wysoko rozwiniętych gospodarczo. Skandynawowie wprowadzili u siebie obowiązkowe ubezpieczenia zdrowotne i bezpłatne leczenie. Dużą wagę przywiązują do zdrowego trybu życia, prawidłowego odżywiania i uprawiania sportów. Wprowadzona ochrona powietrza wód, litosfery i biosfery.
Norwegia słynie z wybrzeża fiodowego i szerowego. Do Norwegii należą tysiące wysp. Wielkim bogactwem naturalnym kraju jest potencjał energetyczny rzek (100%energii z elektrowni wodnych) ; największą na świecie produkcję energii elektrycznej. Gospodarka- transport, handel morski, rybołówstwo, przemysł spożywczy, uprawa roli i chów zwierząt, potem znaleźli złoża ropy naftowej i gazu ziemnego. Jest jedynym krajem skandynawskim nie należącym do Unii Europejskiej.
Szwecja  największe i najludniejsze państwo skandynawskie. Klimat Szwecji pozostaje pod wpływem ciepłego Prądu Norweskiego. Występują tu lodowce górskie i jeziora polodowcowe. Wydobycie rud żelaza w Kirunie, produkcja samochodów Volvo.
Finlandia  kraj nizinny nazywany krajem jezior, bagien i lasów. Lasy są największym bogactwem naturalnym Finlandii (wysoko rozwinięty przemysł drzewny). Prowadzą racjonalna gospodarkę leśną- pow. Lasów z roku na rok zwiększa się.
Dania  morski, łagodny klimat, średnio żyzne gleby. Gospodarstwa rolne są nowoczesne( rolnicy często wykorzystują energię słoneczną lub wiatrowa do pozyskania energii). Uprawy: pszenica, jęczmień, buraki cukrowe i żyto, rozwinięte sadownictwo, a także chów bydła mlecznego i trzody chlewnej, drobiu, rybołówstwo.
Islandia  państwo wyspiarskie, występują wybuchy wulkaniczne i gejzerów. Gejzery wykorzystywane jako źródło ogrzewania wody. Gospodarka- rybołówstwo, przemysł rybny, eksport ryb.
Niemcy  największa z potęg gospodarczych świata. Mają podobne do Polski warunki przyrodnicze.( umiarkowany klimat morski). Zajmują 1. miejsce w Europie po względem produkcji przemysłowej (przemysł maszynowy, elektrotechniczny, elektroniczny, środków transportu). Siemens, AEG, Zeiss, Volkswagen, General Motors, Mercedes, BMW i Ford. Doskonale rozbudowana sieć dróg i kolei.
Czechy  kraj wyżynny, umiarkowany, ciepły klimat. Dobrze rozwinięte rolnictwo (pszenica, jęczmień, buraki cukrowe, ziemniaki), uprawa chmielu, sadownictwo, warzywnictwo, chów zwierząt. Niewielkie złoża surowców mineralnych: węgiel kamienny, brunatny, ropy naftowej, rud żelaza, grafitu… rozwinięty przemysł energetyczny, hutniczy, elektromaszynowy, mineralny, włókienniczy spożywczy, rozwinięta infrastruktura turystyczno- wypoczynkowa. Jedno z najlepiej rozwiniętych państw Europy.
Słowacja  umiarkowany, kontynentlany klimat. Nie posiada zbyt dużo surowców mineralnych. (jedynie złoża antymonu, magnezu…) Ma dobrze rozwinięty przemysł elektromaszynowy, chemiczny, drzewny, papierniczy, obuwniczy. (elektrownie wodne, cieplne i atomowe). Rozwinięta turystyka. Uprawy: pszenicy, buraków cukrowych, jęczmienia, kukurydzy i rzepaku. Chów bydła i owiec.
Ukraina  1991 odzyskała niepodległość. Umiarkowany, kontynentalny klimat. Żyzne gleby- czarnoziemy stepowe-> rolnictwo. Węgiel kamienny (zagłębie Donieckie i Lwowsko Wołyńskie), rudy żelaza i manganu (Nikopol).Występuje 5 elektrowni atomowych. Brak funduszy na ochronę środowiska. Ukraina dzieli się na Zachodnią i Wschodnią( dużo Rosjan).
Białoruś  1991- suwerenne państwo. Klimat zbliżony do Polskiego, lecz ma większy kontynentalizm. Występują złoża węgla brunatnego, ropy naftowej, fosforytów, soli kamiennej i potasowej... przemysł maszynowy i włókienniczy, drzewny i spożywczy. Przez tereny Białorusi przebiega tranzytem rurociąg naftowy i gazowy. Uprawy: żyto, owies, jęczmień, pszenica, len ,konopie.
Litwa  niepodległość 11 marca, 1990. krajobraz polodowcowy. Klimat umiarkowany pozostaje pod wpływem morskich mas powietrza z zachodu. Litwa jest krajem przemysłowo- rolniczym. Dominuje przemysł elektrotechniczny, chemiczny, materiałów budowlanych i drzewnym jest elektrownia atomowa(dostarcza większość energii). Uprawa zbóż, lnu, i buraków cukrowych, chów bydła mlecznego i trzody chlewnej, rybactwo, rybołówstwo.
Rosja  największy pod względem obszaru kraj na świecie. Bajkał najgłębszym jeziorem świata. Czynniki wpływające na klimat Rosji : rozciągłość południkowa, odległość od oceanu, kontynentalne położenie. Klimat Rosji cechuje kontynentalizm. Nad Morzem Czarnym klimat podzwrotnikowy, na wschodzi monsunowy. Strefy układają się zgodnie ze strefami klimatycznymi. Rosja posiada ogromne złoża surowców mineralnych: węgla kamiennego i brunatnego, ropy naftowej i gazu ziemnego, rud żelaza, metali kolorowych , złota i diamentów. Występuje gazociąg oraz kolej transsyberyjska.
Obwód Kaliningradzki  wchodzi w skład terytorium Rosji.- ksiązka.