Charakterystyka obozu rewolucjonistów w "Nie-Boskiej Komedii" Zygmunta Krasińskiego

Rewolucje są efektem narastającego konfliktu polityczno-społecznego. Są czynnym wyrazem emocji, niezadowolenia ludu, zamieszkującego danego teren Krasiński umieścił akcję swej Nie-Boskiej Komedii w bliżej nieznanym nam z nazwy państwie. Jego powieść dzieli się na dwie części. Pierwsza przedstawia konflikt rodzinny, druga zaś konflikt społeczny.

Przyczyną waśni społecznej jest zwiększenie ucisku warstw niższych, prostego ludu co prowadzi do wzrostu niezadowolenia i wytworzenia się nastrojów rewolucyjnych. Tłuszcza nie może poradzić sobie z myślą, iż gdy oni cierpią niedostatek, ich władcy opływają w luksusy doczesnego świata. Społeczeństwo dzieli się na dwa obozy, arystokratów nie potrafiących pójść na kompromis, zrezygnować z części majątków i zaszczytów. Drugą stronę barykady reprezentują ludzie wygłodzeni, wynędzniali, którzy na możliwość zdobycia mamony reagują ochoczą chęcią wspomożenia rewolucji, wyrażaną nieopisanym bestialstwem, zezwierzęceniem duszy. Atmosfera rewolucyjna zagęszczona ponad miarę, musiała znaleźć pewne ujście
Warstwy uprzywilejowane nie będąc skłonnymi do rezygnacji ze stołków, decydują się na rozwiązanie siłowe problemu. Początkowo podbudowani swą pozycją, za nic mają realne zagrożenie jakie stwarza bunt w państwie. Co w konsekwencji sprowadza się do tego, iż nie mając w sobie ducha walki, przeszywani strachem na widok nadchodzącej wielkimi krokami śmierci, tchórzliwie kapitulują. Pozostawiając męża, zwanego w drugiej części hrabią Henrykiem, na passę rozszalałej gawiedzi. Ginie on w nierównej walce, nie chcąc by jego zwłoki były sprofanowane, skacze w przepaść.

Tak o to, po niewyobrażalnie krwawej rzezi nadchodzi nowy ład, porządek zbudowany na zniszczonych, starych podwalinach. Tłum dotrzymał swoich obietnic danych przed rewolucją, zarzynania panów, kradzieży ich majątku, a wszystko to przez nierówność klasową i przede wszystkim zazdrość. Mamy tu do czynienia z egoistyczną szlachtą, żądną zaszczytów tłuszczą i pragnącą pełnić władzę nad dwoma wcześniej wspomnianymi grupami społecznymi, kastę zwaną przechrztami.

Byli oni ludźmi żydowskiego pochodzenia, przechrzczonymi na chrześcijaństwo, tylko ze względu na chęć zawładnięcia wymienionymi wcześniej grupami. Ważnym aspektem było to iż, rewolucjoniści pozbawieni jakichkolwiek zahamowań moralnych, odwracali się od Boga, sprzeniewierzali się jego zakazom i nakazom. Rewolucjoniści odnieśli zwycięstwo, zniszczyli dotychczasowy porządek świata. Zapanował chaos, demoralizacja. Niemożliwe powrócenie jest do dawnego ładu, ponieważ nie ma odpowiedniego silnego przywódcy. Jedynym sprawiedliwym był główny bohater, Henryk, jednak on opuścił ziemski padół. Z kolei Pankracy, przywódca rewolucjonistów, jedyny człowiek oddany swej idei potrafi urzeczywistnić swe marzenia o zniszczeniu starego porządku, lecz nie potrafi wprowadzić nowego. Utwór kończy się nagłą śmiercią Pankracego. Społeczeństwo zostało, więc same wśród pokaleczonych ciał i zgliszczy, wojennej pożogi.