Czasy stanisławowskie

August II Wettin (1670-1733), elektor saski (od 1694r. jako Fryderyk August I). Starania Augusta II o tron polski po śmierci Jana III Sobieskiego poparły Rosja i Austria, które nie chciały dopuścić by władze w Polsce objął kandydat Francji Książe Conti
Stanisław Konarski (1700-1773); pedagog i pisarz polityczny, członek zakonu pijarów. U schyłku rządów Augusta III wydał traktat polityczny O skutecznym rad sposobie. Domagał się w nim naprawy władzy państwowej. Na plan pierwszy wysunął konieczność uzdrowienia sejmu ? żądał m.in. zniesienia liberum veto i podejmowania decyzji większością głosów. W 1771r. Stanisław August Poniatowski nadał Konarskiemu medal z napisem ?Sapere auso? ? ?temu który odważył się być mądry?.
Stanisław August Poniatowski (1732-1798) pochodził ze średniozamożnej rodziny szlacheckiej spokrewnionej z rodem Czartoryskich. Po śmierci Augusta III stał się kandydatem tego stronnictwa na tron polski. Dzięki poparciu Katarzyny II pod osłoną wojsk rosyjskich i nadwornych wojsk Czartoryskich został wybrany na króla 6 września 1764r.
Wacław Rzewuski, hetman wielki koronny. Porwany na rozkaz ambasadora rosyjskiego, wraz z synem i biskupami Kajetanem Sołtykiem i Jędrzejem Załuskim wywieziony w głąb Rosji. Wrócił stamtąd w 1773r.
Paweł Ksawery Brzostowski (1739-1827) duchowny, referendarz litewski, jeden z inicjatorów reform włościańskich na ziemiach Rp. W swoich dobrach w Mereczu zniósł pańszczyznę i zastąpił ją czynszem, przyznał wolność osobistą chłopom oraz dziedziczne prawo do ziemi a także samorząd. Był jednym z nielicznych ziemian którzy zdobyli się na radykalne działania.
Stanisław Małachowski (1736-1809) słynął z nieposzlakowanej uczciwości, współautor Konstytucji 3 maja. Był marszałkiem Sejmu Wielkiego. Bawiący w czasie Sejmu Wielkiego w W-wie Friedrich Schulz opisał go jako: skromnego i uczciwego człowieka.
Jan Dekert (1738-1790) od 1789r prezydent magistratu Starej W-wy. W czasie Sejmu Wielkiego przewodził walce o prawa dla mieszczan. Stanął na czele tzw. czarnej procesji (2 gru 1789r)- pierwszej od dawna wspólnej akcji miast.
Tadeusz Kościuszko (1746-1817) pochodził z niezamożnej rodziny szlacheckiej. Po ukończeniu nauki u pijarów i w Szkole Rycerskiej został wysłany jako stypendysta królewski do Paryża gdzie studiował inżynierie wojskową. Jako ochotnik brał udział w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Za zasługi wojenne otrzymał honorowe obywatelstwo amerykańskie. Po powrocie do kraju wstąpił do armii. W randze generała walczył w kampanii 1792r. odznaczył się pod Zieleńcami (otrzymał Virtuti Militari) i Dubienką. Po przystąpieniu Poniatowskiego do Targowicy opuścił kraj. W sierpniu 1792r francuska Legislatywa przyznała mu obywatelstwo francuskie, uznając go zarazem za jednego z najbardziej zasłużonych ludzi w walce z despotyzmem.
Jan Kiliński (1760-1819) stanął na czele mieszczan warszawskich przyczyniając Siudo zwycięstwa insurekcji w W-wie. W lipcu 1794r został mianowany pułkownikiem. Po upadku powstania ponad dwa lata spędził w niewoli rosyjskiej- najpierw w twierdzy w Petersburgu a potem na zesłaniu w głębi Rosji.