Czy stosowanie norm zwłaszcza moralnych i obyczajowych jest uzasadnione w zależności od różnych sytuacji?

Każde społeczeństwo. posiada swój własny system nakazów i zakazów dotyczących zachowania się człowieka w różnych sytuacjach życiowych. Są to tak zwane normy społeczne. które określają sposób postępowania w stosunku do rodziny. przyjaciół. sąsiadów czy tez państwa.

Normy społeczne dzielą się na cztery podstawowe grupy: normy prawne. normy religijne. normy moralne i normy obyczajowe. Normy prawne to zasady postępowania oparte na przepisach. ustalone odgórnie przez państwo i powszechnie w nim obowiązujące. wykroczenia przeciwko nim. mogą być dokonane zarówno przez organy władzy państwowej. jak na przykład przyjmowanie łapówek. lub przez szarego bohatera - np. kradzież. Wszystkie wykroczenia przeciwko normom prawnym są surowo karane. Uważam. iż stosowanie tych norm jest uzasadnione niezależnie od sytuacji. Nadanie mandatu osobie. która prędkość czy też jechała pod wpływem alkoholu powinno wzbudzić w winowajcy poczucie winy i odpowiedzialności za popełnione czyny. Postawienie przed sądem jakiej kol wiek sprawy. która miała negatywne skutki na poszkodowanym pozwala na stwierdzenie. iż nie ma winy bez kary i jest przestrogą dla potencjalnych przestępców. Ogólnie rzecz biorąc stosowanie norm prawnych pomaga w utrzymaniu ładu i porządku w społeczeństwie. a na pojedynczego obywatela wpływa pouczająco.

W przeciwieństwie do opisywanych wyżej norm prawnych. normy religijne dotyczą jedynie pewnej grupy osób. deklarujących przynależność do określonego Kościoła. Obowiązujące zasady określają
nie tylko nadane przez Boga przykazania. ale także pewne. wydane przez głowę Kościoła dokumenty. Ich świadome i celowe łamanie. może doprowadzić nawet do ekskomuniki. czyli wykluczenia ze wspólnoty wiernych. Stosowanie tych norm jest również U;Za8adnione w zależności od sytuacji. Przykładem normy. której stosowanie jest uzasadnione w zależności od sytuacji może być piąte przykazanie zawarte w dekalogu - nie zabijaj. Według kościoła katolickiego musi być ono zachowywane. jednakże dopuszcza się odstępstwo w przypadku obrony kraju. Stosowanie różnorakich przykazań jest korzystne dla ładu i harmonii społeczności i danego wyznania. Często normy religijne określają stosunki międzyludzkie. co pomaga współżyciu. Dla jednostki normy religijne stanowią drogowskaz jak żyć i kształtują sumienie każdego człowieka. Normy te stoją na straży naszego życia.

Kolejnym rodzajem norm społecznych są normy moralne. Są to najważniejsze zasady regulujące nasze życie. które oparte są na ocenach i wartościach moralnych. Przykładami norm moralnych mogą być: szacunek dla innych ludzi. szczególnie starszych; troska o najbliższych; odpowiednie zachowanie w szkole. na ulicy. w kościele; a nawet prawdomówność. Człowiek zdobywa swoje przekonania moralne dzięki wychowaniu (rodzina, szkoła. kościół. państwo). ale również w wyniku własnych doświadczeń i obserwacji takich jak: akceptacja przekonań własnego środowiska: kolegów z podwórka, ze szkoły czy z pracy. Jak łatwo zauważyć powstałe przeświadczenia na temat moralności jak i sama moralność
jednostkowa może być w wyniku oddziaływania tych czynników bardzo różna. Ludzie wzrastający w różnych tradycjach. ukształtowani przez różne doświadczenia, akceptujący różne środowiskowe obyczaje nie mogliby stworzyć efektywnie działającej organizacji jaką stanowi społeczeństwo czy firma. Stosowanie norm moralnych jest zawsze uzasadnione i nie istnieją przesłanki pozwalające na odstępstwo od norm etycznych. Normy moralne wywołują w jednostce poczucie powinności. której niespełnienie rodzi wyrzuty sumienia, oburzenie, niesmak, a spełnienie wywołuje uznanie, wdzięczność, podziw.
Najczęściej w życiu społecznym spotykamy się normami obyczajowymi, które dotyczą nawyków zachowania się w danej zbiorowości. Są to reguły wskazujące jak powinno się postępować i jakiego postępowania należy się wystrzegać w sferze obyczajowości i zwyczajów społecznych. Naganne zachowanie się w miejscy publicznym na przykład niecenzurowane zachowanie mpo W tramwaju, powoduje ośmieszenie jednostki. Te normy są niezbędne w celu utrzymania ładu społecznego i korzystnych stosunków międzyludzkich. W prawdzie naruszenie ich nie powoduje konsekwencji prawnych, ale dezorganizuje życie ludzkie. Przestrzeganie tych norm przez jednostkę pozwala człowiekowi na integrację ze środowiskiem, sprzyja spójności wewnętrznej grupy. Normy obyczajowe są regulatorem zachowań społecznych.

Normy społeczne w danym regionie, czy kraju są potrzebne i nie należy ich zmieniać lub usuwać. Dzięki powszechnej znajomości większości z nich społeczeństwo utrzymuje swoją kulturę osobistą na stałym poziomie, bądź stara się ją podwyższać, poprzez dodawanie nowych, ogólnie przyjętych zachowań uznając je za właściwe. Ponadto każdy z nas ma sumienie, według którego stara się postępować. Problem jednak jest w tym, że nie wszyscy mają te same normy moralne, dla niektórych jedne rzeczy są złe a inne dobre, innym może się to nie podobać, ponieważ co innego uważają za moralne. Ten problem z pewnością nie zostanie nigdy zażegnany, jednak na pewno można ustalić chociaż podstawowe normy, których powinien się trzymać każdy człowiek. Żeby to urzeczywistnić potrzebna nam jest umiejętność sprawiedliwej oceny, gdyż sprawiedliwość zwana jest cnotą moralności i żeby dokonywać w życiu właściwych etycznie wyborów powinniśmy ją również brać pod uwagę. Wielu z nas pozostaje pod silnym wpływem norm religijnych, które również narzucają nam pewne standardy zachowań, najczęściej są one dobre. Tworzenie norm społecznych jest nieodzowną częścią społeczeństwa. Kształtują one ład społeczny i życie zbiorowe.

Podsumowując, stosowanie różnych norm jest uzasadnione przede wszystkim od sytuacji. W różnych miejscu, sytuacji, czynnościach zachowujemy się zupełnie inaczej, kierując się zupełnie innymi normami. W kościele zachowujemy się inaczej niż w sklepie na wyprzedaży. W kościele trudno nam złamać którąkolwiek z norm prawnych, którą nie trudno złamać w sklepie. I na odwrót, w sklepie trudno złamać którąkolwiek z norm religijnych. Tak więc, normy prawne określają nam ścisły sposób postępowania w stosunku do różnych osób, i w różnych miejscach, ale są również miejsca, w których niektóre normy nie obowiązują, lub obowiązują w małym stopniu. Aby stwierdzić jakie normy obowiązują w danym miejscu należy się zapoznać z określoną sytuacją.

p.s. z góry przepraszam, że w niektórych miejscach zamiast przecinka jest kropka :)