Podstawowe typy systemów ekonomicznych

System rynkowy - to taki typ organizacji człowieka w którym koordynatorem procesów jest rynek a własność czynników produkcji ma charakter prywatny.
System rynkowy ? jest systemem w którym ceny, warunki rynkowe, zyski i straty, bodźce i korzyści decydują o tym co, jak i dla kogo produkować. Przedsiębiorstwa produkują te towary, które przynoszą im najwyższe zyski przy pomocy technik zapewniających najniższe koszty.
System rynkowy ? jest jedną z form społecznej organizacji działalności gospodarczej.
Z punktu widzenia skali działalności gospodarczej można wyodrębnić np: gospodarkę światową, narodową, terenową, gospodarkę przedsiębiorstw, natomiast z punktu widzenia sfery gospodarowania ? gospodarkę mieszkaniową, finansową, rolną itp.
Na podstawie kryterium własności czynników produkcji wyróżnia się w ramach danego kraju gospodarkę prywatną i publiczną, a w skali międzynarodowej gospodarkę kapitalistyczną i socjalistyczną ( komunistyczną ).
System rynkowy charakteryzuje się dwiema zasadniczymi cechami: dominacją prywatnej własności czynników produkcji oraz rynkową alokacją zasobów gospodarczych.
System rynkowy swoją nazwę zawdzięcza przede wszystkim temu, że podstawowym regulatorem i koordynatorem procesów gospodarczych jest w niej rynek.
System rynkowa - zasadniczym regulatorem procesów gospodarczych jest samoczynnie działający rynek czy mechanizm rynkowy.
System mieszany - państwo i sektor prywatny współuczestniczą w rozwiązywaniu problemów gospodarczych. Państwo kontroluje znaczną część produkcji za pomocą podatków, płatności transferowych oraz dostarczania dóbr i usług publicznych, jak obrona narodowa czy bezpieczeństwo wewnętrzne. Kontroluje także zakres, w jakim jednostki mogą kierować się w swoim działaniu własnym interesem.
System kierowany- w odróżnieniu od gospodarki rynkowej, będącej systemem społeczno-gospodarczym, który kształtował się w drodze długotrwałej ewolucji, gospodarka centralnie planowana była systemem, który w gruncie rzeczy nigdy przedtem nie funkcjonował w praktyce i w tym sensie była próbą wcielenia w życie pewnej teoretycznej, a zarazem ideologicznej konstrukcji.
Taką konstrukcją była marksistowska wizja komunizmu.
System kierowany (pojawiła się w raz z systemem komunistycznym. Charakteryzuje się całkowitą kontrolą państwa nad produkcją i podziałem wytworzonych dóbr. Rząd określa co ma być wytworzone, ile i dla kogo. Główne cechy: dominacja społecznej własności, planowanie produkcji przez państwo, produkcja nie dla zysku lecz dla celu rządowego. Funkcjonował w Polsce w latach 1945-1989.)System mieszana - składa się ona zarówno z sektora publicznego, jak i prywatnego. Większość gospodarek na świecie funkcjonuje w tym systemie.
Cechy systemu mieszanego:
-prywatna lub publiczna własność środków produkcji.
-społeczna gospodarka rynkowa: a)Firmy są zainteresowane losem pracownika(dobre pensje, pomoc finansowa, kształcenie).
b)Wszelkie oddolne inicjatywy pracowników są szczególnie cenione (wszystkie pomysły i działania pracownika mające dobry wpływ na działalność i sukcesy firmy).
-wolna konkurencja na rynku, która dotyczy firm, szkół, służby zdrowia, prawników itp.
-państwo otacza opieką socjalną swoich obywateli( nieodpłatna oświata, służba zdrowia, różne dotacje finansowe dla bezrobotnych).
-państwo w sytuacjach kryzysowych wspomaga gospodarkę np. :
a)banki gwarantują bezpieczeństwo firm.
b)przychylne i dobre prawo.
-za rozwój firm odpowiadają wspólnie wszyscy pracownicy.